Με τους νεκρούς και από τις δύο πλευρές του τείχους να έχουν ξεπεράσει ήδη τους 1.100, η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, έχει προκαλέσει σοβαρά ερωτήματα, εντός και εκτός της χώρας, για την αποτυχία των υπηρεσιών ασφαλείας να αποτρέψουν τη φονικότερη επιχείρηση που έχει πραγματοποιηθεί στο έδαφός του Ισραήλ από τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, τον Οκτώβριο του 1973.

Πώς κατάφερε μια δύναμη με περιορισμένο πολεμικό εξοπλισμό, μπουλντόζες, αλεξίπτωτα πλαγίας και μοτοσικλέτες να υπερκέρασε τον πανίσχυρο στρατό του Ισραήλ; Η απάντηση φαίνεται πως βρίσκεται σε μια μελετημένη επιχείρηση εξαπάτησης. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, η Χαμάς οργάνωνε την επιχείρηση επί δύο χρόνια και κρατώντας κρυφά τα σχέδιά της κατάφερε να πείσει το Ισραήλ πωςείχε εγκαταλείψει την στρατηγική των εντάσεων και είχε επικεντρωθεί στη διαχείριση της κατάστασης στη Λωρίδα της Γάζας.

Το Ισραήλ υπερηφανεύεται εδώ και καιρό για την ικανότητά του να διεισδύει και να παρακολουθεί ισλαμιστικές ομάδες. Κατά συνέπεια, είπε πηγή κοντά στη Χαμάς, ένα κρίσιμο μέρος του σχεδίου ήταν η αποφυγή διαρροών. Πολλά ηγετικά στελέχη της Χαμάς δεν γνώριζαν τα σχέδια και ενώ εκπαιδεύονταν οι 1.000 μαχητές που αναπτύχθηκαν στην επίθεση δεν είχαν ιδέα για τον ακριβή σκοπό των ασκήσεων.

Το Ισραήλ φέρεται να είχε πειστεί πως η Χαμάς είχε «κουραστεί» από τις μάχες, υποκύπτοντας παράλληλα στα οικονομικά κίνητρα προς τους εργάτες της Γάζας. Όμως οι μαχητές της οργάνωσης που ελέγχει τον παλαιστινιακό θύλακα, συνέχιζαν να εκπαιδεύονταν και να ασκούνταν και μάλιστα κάποιες φορές σε κοινή θέα.

«Δώσαμε την εντύπωση πως δεν ήμασταν έτοιμοι για μάχη», είπε πηγή της Χαμάς στο Reuters και πρόσθεσε: «Η Χαμάς χρησιμοποίησε μια άνευ προηγουμένου τακτική πληροφοριών για να παραπλανήσει το Ισραήλ τους τελευταίους μήνες, δίνοντας τη δημόσια εντύπωση ότι δεν ήταν διατεθειμένη να μπει σε μάχη ή αντιπαράθεση με το Ισραήλ ενώ προετοιμαζόταν για αυτή τη μαζική επιχείρηση».

Ο Οσάμα Χαμντάν, εκπρόσωπος της Χαμάς στο Λίβανο, δήλωσε στο Reuters ότι η επίθεση έδειξε ότι οι Παλαιστίνιοι είχαν τη βούληση να επιτύχουν τους στόχους τους «ανεξαρτήτως της στρατιωτικής ισχύος και των δυνατοτήτων του Ισραήλ».

Το Ισραήλ παραδέχεται πως αιφνιδιάστηκε. «Αυτή είναι η 11η Σεπτεμβρίου μας», είπε ο Ταγματάρχης Νιρ Ντινάρ, εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων. «Μας ξάφνιασαν. Ήρθαν γρήγορα από πολλά σημεία – και από τον αέρα και από το έδαφος και από τη θάλασσα».

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της προετοιμασίας της Χαμάς ήταν η δημιουργία ενός αντιγράφου ισραηλινού οικισμού. Στο συγκεκριμένο σκηνικό, οι μαχητές της Χαμάς εξασκήθηκαν για την στρατιωτική απόβαση και την εισβολή, δήλωσε πηγή της Χαμάς και υπογράμμισε πως βιντεοσκοπούσαν τις ασκήσεις για να βελτιώνουν τους ελιγμούς τους. «Το Ισραήλ σίγουρα τα έβλεπε όλα αυτά, αλλά ήταν πεπεισμένο ότι η Χαμάς δεν ήθελε να μπει σε αντιπαράθεση», σημείωσε η ίδια πηγή.

«Η Χαμάς μπόρεσε να δημιουργήσει μια ψευδή εικόνα ότι δεν ήταν έτοιμη για μια στρατιωτική επιχείρηση εναντίον του Ισραήλ», είπε η πηγή. Όπως ανέφερε, οι Ισραηλινοί πίστευαν πως προτεραιότητα της οργάνωσης ήταν να εξασφαλίσει ένα βασικό επίπεδο οικονομικής σταθερότητας στον παλαιστινιακό θύλακα.

Το Ισραήλ, έχοντας οδηγήσει στην εξαθλίωση τους Παλαιστίνιους, ήλπιζε πως προσφέροντας χειρωνακτική εργασία είτε εντός του εβραϊκού κράτους, είτε στη Δυτική Όχθη, με χαμηλούς μισθούς, οι οποίοι ωστόσο είναι 10 φορές υψηλότεροι από τις αμοιβές στη Γάζα, θα εξασφάλιζε την «υποταγή» τους. «Πιστεύαμε ότι το γεγονός ότι έρχονταν για να δουλέψουν και έφερναν χρήματα στη Γάζα θα δημιουργούσε ένα ορισμένο επίπεδο ηρεμίας. Κάναμε λάθος», δήλωσε εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού.

Ισραηλινή πηγή ασφαλείας αναγνώρισε ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ εξαπατήθηκαν από τη Χαμάς. «Μας έκαναν να πιστεύουμε ότι ήθελαν χρήματα», ανέφερε η ίδια πηγή και πρόσθεσε: «Και όλη την ώρα συμμετείχαν σε ασκήσεις μέχρι που προχώρησαν στην επίθεση».

Ως μέρος της εξαπάτησης τα τελευταία δύο χρόνια, η Χαμάς απέφυγε στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά του Ισραήλ, ακόμη και όταν άλλες παλαιστινιακές ισλαμιστικές ένοπλες οργανώσεις, όπως η «Ισλαμική Τζιχάντ», εξαπέλυσε μια σειρά από επιθέσεις με ρουκέτες.

Μάλιστα, όπως ισχυρίζεται πηγή στο εσωτερικό της, η Χαμάς παρουσίασε μεγάλη αυτοσυγκράτηση, καθώς οι πολιτικά ανταγωνιστικές οργανώσεις την κατηγορούσαν για αδράνεια και υποταγή, ενισχύοντας την επιρροή τους μεταξύ των Παλαιστινίων. Την ίδια στάση κράτησε όταν ακόμη και υποστηρικτές της την κατηγορούσαν πως δεν ενδιαφέρεται πλέον για τον αγώνα δημιουργίας ενός ανεξάρτητου κράτους και πως το μοναδικό της ενδιαφέρον είναι η εξασφάλιση χρημάτων.

Ακόμη και στη Δυτική Όχθη, που ελέγχεται από τη Φατάχ και τον Πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούτ Αμπάς, κάποιοι χλεύαζαν τη Χαμάς που φαινόταν να είχε εγκαταλείψει τη στρατηγική της σύγκρουσης και να ακολουθεί μια πιο μετριοπαθή κατεύθυνση.

Σε μια δήλωση της Φατάχ που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2022, η οργάνωση κατηγορούσε τους ηγέτες της Χαμάς ότι διέφυγαν σε αραβικές πρωτεύουσες για να ζήσουν σε «πολυτελή ξενοδοχεία και βίλες» αφήνοντας τους ανθρώπους τους στη φτώχεια στη Γάζα.

Μια δεύτερη ισραηλινή πηγή ασφαλείας είπε ότι υπήρξε μια περίοδος που το Ισραήλ πίστευε ότι ο ηγέτης του κινήματος στη Γάζα, Γιαχία αλ Σίνουαρ, ήταν απασχολημένος με τη διαχείριση της Γάζας «αντί να σκοτώνει Εβραίους». Το Ισραήλ έστρεψε την εστίασή του από τη Χαμάς καθώς πίεζε για μια συμφωνία για την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία, πρόσθεσε.

Πώς στήθηκε η επιχείρηση

Όταν ήρθε η μέρα, η επιχείρηση χωρίστηκε σε τέσσερα μέρη, είπε η πηγή της Χαμάς, περιγράφοντας τα βήματα. Η πρώτη κίνηση ήταν ένα μπαράζ χιλιάδων ρουκετών που εκτοξεύτηκαν από τη Γάζα, ταυτόχρονα με εισβολές από μαχητές οι οποίοι κατάφεραν να περάσουν πάνω από τα σύνορα με αλεξιπτώτα πλαγιάς. Ακολούθησε η παραβίαση του τείχους και η εισβολή από μια επίλεκτη ομάδα, η οποία χρησιμοποίησε μοτοσικλέτες. Οι μπουλντόζες άνοιγαν μεγαλύτερες τρύπες και περισσότεροι μαχητές κατάφεραν να μπουν στο Ισραήλ ακόμη και με οχήματα.

Ακολούθως μια μονάδα καταδρομών επιτέθηκε στο αρχηγείο του ισραηλινού στρατού στη νότια Γάζα και εμπόδισε τις επικοινωνίες του, εμποδίζοντας το προσωπικό να καλέσει διοικητές ή ο ένας τον άλλον, είπε πηγή στο Reuters, υπογραμμίζοντας πως το τελευταίο αλλά εξίσου κρίσιμο μέρος της επιχειρήσεις περιελάμβανε τη μεταφορά ομήρων στη Γάζα.

Η Χαμάς φέρεται επίσης να εκμεταλλεύτηκε πως ορισμένα στρατεύματα του Ισραήλ είχαν απομακρυνθεί από τα σύνορα με τη Γάζα και είχαν αναδιαταχθεί στη Δυτική Όχθη για να προστατεύσουν τους Ισραηλινούς εποίκους μετά από το νέο ξέσπασμα συγκρούσεων.

Ο απόστρατος στρατηγός Γιάακοβ Αμιντρορ, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του πρωθυπουργού Μπεντζαμίν Νετανιάχου, είπε στους δημοσιογράφους ότι η επίθεση αντιπροσώπευε «μια τεράστια αποτυχία του συστήματος πληροφοριών και του στρατιωτικού μηχανισμού στο νότο».

Ο Γιάακοβ Αμιντρορ, πρόεδρος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας από τον Απρίλιο του 2011 έως τον Νοέμβριο του 2013 και τώρα ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Στρατηγικής και Ασφάλειας της Ιερουσαλήμ, «κάρφωσε» τις μυστικές υπηρεσειών και ορισμένων συμμάχων του Ισραήλ υποστήριζαν ότι η Χαμάς είχε γίνει πιο «υπεύθυνη» και μετριοπαθής. «Αρχίσαμε ανόητα να πιστεύουμε ότι ήταν αλήθεια», είπε και πρόσθεσε εξοργισμένος: «Λοιπόν, κάναμε ένα λάθος. Δεν πρόκειται να ξανακάνουμε αυτό το λάθος και θα καταστρέψουμε τη Χαμάς αργά αλλά σίγουρα».