Υπάρχει ένα τεστ που σχεδιάστηκε από τον Ούγγρο ψυχίατρο Leopold Szondi τον 20ο αιώνα (το 1935) και στηρίζεται στις φωτογραφίες 8 ατόμων. Όποιος κάνει το τεστ καλείται να διαλέξει το πρόσωπο που του προκαλεί τον μεγαλύτερο φόβο και δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση να τον συναντήσει στο σκοτάδι.
Στόχος του τεστ να εξερευνήσει τις βαθύτερες καταπιεσμένες παρορμήσεις ενός ατόμου, κοινώς τα απωθημένα μας με βάση τη συμπάθεια ή την αποστροφή που προκαλούν οι συγκεκριμένες φωτογραφίες.
Το πρωτότυπο τεστ περιλάμβανε έξι σύνολα από 8 πορτραίτα, καθένα από τα οποία είχε ταξινομηθεί ως σαδιστής, επιληπτικός, υστερικός, κατατονικός, σχιζοφρενής, καταθλιπτικός, μανιακός και άτομο με διασχιστική διαταραχή ταυτότητας Παρακάτω θα παρουσιάσουμε ένα σύνολο τέτοιων πορτραίτων.
Οι επιλογές θα αποκαλύψουν, υποτίθεται, τις ικανοποιημένες και μη ικανοποιημένες ενστικτώδεις παρορμήσεις του ατόμου που κάνει το τεστ, αλλά και διαστάσεις της προσωπικότητάς του. Κάθε φωτογραφία είναι υποτίθεται ένα ερέθισμα κατάλληλο να διακρίνει τις τάσεις του εξεταζόμενου, από τις οποίες μπορούν να αναδυθούν τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του.
Το τεστ στηρίζεται στην αντίληψη ότι αυτά τα χαρακτηριστικά που μας ενοχλούν στους άλλους, είναι αυτά που σε κάποιο στάδιο της ζωής μας τα είχαμε και μας προκαλούσαν αποστροφή για τον εαυτό μας γι’ αυτό και τα έχουμε απωθήσει.
Όποιος κάνει το τεστ πρέπει να γνωρίζει τους ακόλουθους όρους:
Απώθηση: Σύμφωνα με την ψυχανάλυση αυτός είναι ο σημαντικότερος μηχανισμός άμυνας που έχουμε. Η πιο σημαντική λειτουργία του είναι να μεταφέρει σκέψεις και επιθυμίες που μας δυσκολεύουν στο ασυνείδητο.
Άρνηση: Πρόκειται για μία διανοητική διαδικασία με την οποία αρνούμαστε τις βαθύτερες παρορμήσεις μας (πράγματα που θέλουμε), υιοθετώντας την ακριβώς αντίθετη, από την επιθυμητή, συμπεριφορά.
Μετουσίωση: Η διαδικασία μεταφοράς καταπιεσμένων επιλογών μας σε αυτές που είναι κοινωνικά αποδεκτές η χρήσιμες, όπως καλλιτεχνικές δραστηριότητες, επαγγελματικές επιλογές κτλ.
1. Σαδιστής
Απώθηση: Είναι πιθανό να έχετε απωθήσει ορισμένες εμπειρίες από τα πρώτα χρόνια της ζωής σας που σχετίζονται με τον αυταρχισμό στη συμπεριφορά σας, την ανάγκη σας να κυριαρχείτε και την τάση προς την κακή προαίρεση. Αν διαλέξατε το πορτραίτο αυτού του δασκάλου ίσως έχετε απωθήσει στο ασυνείδητο σας επιθετικές ή ταπεινωτικές προς άλλους συμπεριφορές.
Άρνηση: Είναι πιθανό να είστε ένα εντελώς ακίνδυνο άτομο, έτοιμο να βοηθήσει τους άλλους ανά πάσα στιγμή. Αν είστε δημόσιος υπάλληλος υπάρχει περίπτωση οι ανώτεροί σας να δυσκολεύονται να σας χειριστούν. Όταν δεν θέλετε να κάνετε κάτι δημιουργείτε φραγμούς (πχ αργείτε στη δουλειά ή δείχνετε ότι είστε σε κακή διάθεση). Συχνά, όταν θέλετε να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας επιλέγετε την παθητική αντίσταση και απείθεια που μακροχρόνια εξαντλούν όσους σας προκάλεσαν προβλήματα.
Μετουσίωση: Πιθανό να έχετε μετατοπίσει τα απωθημένα σας σε επαγγέλματα όπως χειρούργος, οδοντίατρος, αστυνομικός, εισαγγελέας, κτηνίατρος, μανικιουρίστ, δασολόγος, ξυλουργός, γλύπτης, παλαιστής κτλ.
2. Επιληπτικός
Απώθηση: Όταν μιλάμε για διαταραχές της προσωπικότητας που σχετίζονται με εγκεφαλική νόσο, βλάβη και δυσλειτουργία (όπως συμβαίνει σε κάποιες περιπτώσεις επιληψίας), μερικά από τα διαγνωστικά χαρακτηριστικά μπορεί να είναι η παρορμητικότητα, η ευερεθιστότητα, οι εκρήξεις θυμού και επιθετικότητας.
Αν αυτός ο εύσωμος κύριος, με το στρογγυλό κεφάλι σας προκάλεσε αποστροφή και φόβο, ενδέχεται στη πρώιμη παιδική σας ηλικία να απωθήσατε στο υποσυνείδητο σας μερικά τέτοια συναισθήματα και συμπεριφορές.
Άρνηση: Είναι πιθανό να είστε φιλειρηνικοί άνθρωποι. Είστε φιλικοί και δίνετε την εντύπωση ότι είστε υπεύθυνοι και αυτοελεγχόμενοι. Είστε σταθεροί στα αισθήματά σας και δένεστε εύκολα με τους άλλους ανθρώπους, με αντικείμενα και ιδέες.
Μετουσίωση: Μπορεί να ασχολείστε με τον αθλητισμό και τις δραστηριότητες, αλλά και να έχετε ακολουθήσει επαγγέλματα όπως (σύμφωνα με τον Zsondi) σοφέρ, ναυτικός, σιδηρουργός, πυροσβέστης, πυροτεχνουργός κ.ά
3. Κατατονικός
Απώθηση: Ορισμένα χαρακτηριστικά αυτής της ψυχικής διαταραχής είναι η υπερβολική διέγερση της φαντασίας, της γνώσης και του αρνητισμού. Εάν αυτός ο αξύριστος αλλά χαμογελαστός κύριος σας προκάλεσε αρνητικά συναισθήματα μπορεί να έχετε καταστείλει κάποια υπερκινητικότητα του μυαλού σας, που θα μπορούσε να σας κάνει να χάσετε την επαφή με την πραγματικότητα εάν δεν είχε μεταφερθεί στο ασυνείδητό σας.
Άρνηση: Τείνετε να υιοθετήσετε στερεότυπες συμπεριφορές και δεν σας αρέσουν οι καινοτομίες και οι αλλαγές. Ίσως είστε ο τύπος του άτολμου και δύσκολου ανθρώπου, που δυσκολεύεται να προσαρμοστεί σε νέες καταστάσεις. Ο μεγαλύτερος φόβος σας είναι να χάσετε τον αυτοέλεγχο. Είστε κάπως άκαμπτοι, συχνά αμυντικοί και ίσως συνεσταλμένοι και ποτέ δεν αποκλίνετε από τον κώδικα συμπεριφοράς
Μετουσίωση: Λογιστική, μαθηματικά, φυσική, γεωγραφία είναι μερικά με τα αντικείμενα που ασχολείστε. Τα επαγγέλματα στα οποία μπορεί να έχετε στραφεί είναι καθηγητής, γραφίστας, αισθητικός, λογιστής, φύλακας, μοντέλο.
4. Σχιζοφρενής
Απώθηση: Η σχιζοφρενική προσωπικότητα χαρακτηρίζεται από έντονη απάθεια, στρεβλώσεις της σκέψης και ασυμβίβαστα συναισθήματα. Εάν αυτό το απαθές βλέμμα σας προκαλεί ανατριχίλα ίσως σε πρώιμο στάδιο της παιδικής σας ηλικίας καταπιέσατε ένα αίσθημα αδιαφορίας προς τους άλλους και απόσυρσης από πράγματα και καταστάσεις.
Άρνηση: Πιθανώς είστε ένας αρκετά κοινωνικός άνθρωπος. Πιστεύετε στην κοινωνικοποίηση και την επικοινωνία με άλλους, απολαμβάνεται την παρέα και βγαίνετε έξω συχνά. Η κοινωνικότητα σας είναι μάλλον παραπλανητική και ίσως κρύβει ένα απομονωμένο άτομο που ζει με την αίσθηση ότι είναι πάντα μόνος. Οι σχέσεις σας μπορεί να φαίνονται απρόσωπες και επιφανειακές, σαν να στερούνται το αληθινό συναίσθημα. Βαθιά μέσα σας μπορεί να αισθανθείτε ότι δεν χρειάζεστε να συνυπάρχετε με τους άλλους.
Μετουσίωση: Ενδέχεται να έχετε στραφεί σε πνευματικές δραστηριότητες όπως ο διαλογισμός ή σε φυσικές δραστηριότητες όπως η ορειβασία. Γενικά φαίνεται να αναζητάτε την ηρεμία και την απομόνωση.
5. Υστερικός
Απώθηση: Ορισμένα χαρακτηριστικά των υστερικών προσωπικοτήτων είναι τα επιφανειακά και ασταθή συναισθήματα, ο ναρκισσισμός και η επιδειξιομανία. Εάν επιλέξατε αυτή την περίεργη κυρία με τα βαριά βλέφαρα ως το πρόσωπο που σας φοβίζει περισσότερο, ίσως είναι επειδή έχετε καταστείλει μια ακόρεστη επιθυμία να τραβήξετε την προσοχή των άλλων και να γίνεται αποδεκτοί.
Άρνηση: Δίνετε την εντύπωση ενός μετριοπαθούς ανθρώπου με έντονη εσωτερικότητα. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, ενώ φαίνεστε ήσυχος και ντροπαλός άνθρωπος έχετε μια υπερβολική επιθυμία να γοητεύσετε τους άλλους. Φροντίζετε σχολαστικά την εμφάνιση και τη συμπεριφορά σας. Για παράδειγμα, προσπαθείτε πάντα να είστε κομψοί και καλά ντυμένοι, με αξεσουάρ που τραβούν την προσοχή άλλων.
Μετουσίωση: Συνήθως οι άνθρωποι αυτοί ασχολούνται με επαγγέλματα που έχουν επίκεντρο τον άνθρωπο, τις εκφράσεις του προσώπου και τη φωνή, όπως οι ηθοποιοί. Μπορούν επίσης να ασχοληθούν με την πολιτική ή ακόμα και να είναι θηριοδαμαστές.
6. Καταθλιπτικός
Απώθηση: Η έλλειψη αυτοεκτίμησης, τα συναισθήματα κατωτερότητας και ενοχής είναι τα κύρια συμπτώματα της κατάθλιψης. Το γεγονός ότι αυτό το άκακο ον αποτελεί την ενσάρκωση της αποστροφής για σας μπορεί να σημαίνει ότι είστε ένα βαθιά καταθλιπτικό άτομο που καταφέρνει να έχει αυτά τα συμπτώματα υπό έλεγχο.
Άρνηση: Ίσως να είστε εξωστρεφείς και ξέγνοιαστος άνθρωπος. Δείχνετε πάντα δυναμισμό, εμπιστοσύνη και αισιοδοξία. Μερικές φορές εκνευρίζεστε και μπορεί να εμφανίσετε δυσθυμία και μελαγχολία (το σύνδρομο του λυπημένου κλόουν). Μπορείτε επίσης να είστε καχύποπτοι και σκυθρωποί.
Μετουσίωση: Είναι πολύ πιθανό να αλλάξετε τις καταθλιπτικές σας τάσεις και να περάσετε στην απέναντι πλευρά, αναλαμβάνοντας το ρόλο του ψυχολόγου των άλλων και αναζητώντας λύσεις στα προβλήματά τους.
7. Μανιακός
Απώθηση: Ορισμένα διαγνωστικά χαρακτηριστικά της μανίας είναι η εξωστρέφεια, η υπερδιέγερση, η υπερεκτίμηση του εαυτού και η σπατάλη χρημάτων και συναισθημάτων. Αν το ευγενικό αυτό πρόσωπο σας αηδιάζει, σημαίνει ότι μέσα σας υπάρχει ένας ενθουσιασμός που, αν δεν έχει ελεγχθεί, θα σας μετατρέψει σε έναν φανατικό μύστη.
Άρνηση: Είναι πολύ πιθανό να είστε άνθρωπος που δεν θέλει να προκαλεί με την συμπεριφορά του και απεχθάνεται τον θόρυβο, τα άκρα και τις υπερβολές. Είστε ένα παράδειγμα διακριτικότητας, αυτοσυγκράτησης και μέτρου. Με το να είστε συνέχεια λογικοί μπορείτε να ελέγχετε πάντα και πλήρως την συμπεριφορά σας.
Μετουσίωση: Είστε η ψυχή της παρέας, σας αρέσει να διοργανώνετε πάρτι απλώνοντας απλόχερα χαρά και θετική διάθεση. Θα μπορούσατε να είστε dj, να κάνετε δημόσιες σχέσεις ή να ακόμα και να ασχολείστε με τη διαφήμιση.
8. Διασχιστική διαταραχή ταυτότητας (ή παλιότερα διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας)
Απώθηση: Αυτή η προσωπικότητα εκφράζεται στην επιθυμία ενός ατόμου να ζήσει και να γίνει δεκτός ως μέλος του αντίθετου φύλου. Εάν αυτός ο νεαρός άνδρας φαίνεται επικίνδυνος και διεφθαρμένος σε σας, ίσως νωρίς στην παιδική ηλικία σας απωθήσατε ένα πρόβλημα ταυτότητας ή πιο συγκεκριμένα ένα πρόβλημα σχετικά με την ταυτότητα του φύλου σας.
Άρνηση: Εάν ο αμυντικός μηχανισμός της άρνησης λειτούργησε, μπορεί να έχετε τάση να επιβεβαιώσετε εμφατικά το βιολογικό σας φύλο. Σε αυτή την περίπτωση, οι συμπεριφορές, οι τρόποι και η εμφάνισή σας τονίζουν ότι είστε ένας πραγματικός άντρας ή μια πραγματική γυναίκα. Εάν είστε άνδρας, είστε πολύ «macho», αν είστε γυναίκα, πάντα προσπαθείτε να δείχνετε σέξι και επιδιώκετε να φλερτάρετε με τους άνδρες.
Μετουσίωση: Πιθανόν έχετε αφιερωθεί σε δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με το φύλο όπως κομμωτής, γυναικολόγος, τραγουδιστής, χορευτής, σερβιτόρος κά.