Οι μάρκες που ταυτίστηκαν με το προϊόν τους όσο καμία άλλη

Καθημερινά και μάλιστα πολλές φορές χωρίς να το καταλαβαίνουμε, χρησιμοποιούμε διάφορες λέξεις, για να αναφερθούμε σε αντικείμενα ή προϊόντα, οι οποίες στην πραγματικότητα είναι μάρκες! Για παράδειγμα ξέρατε ότι το γνωστό σε όλους μας τάπερ, μία λέξη που χρησιμοποιούμε για όλα τα μπολ αποθήκευσης τροφίμων είναι μάρκα; Πιθανόν να το έχετε ακούσει, αλλά η λέξη τάπερ έχει ταυτιστεί τόσο με το προϊόν που αντιπροσωπεύει, που δεν χρησιμοποιούμε άλλη λέξη για να το προσδιορίσουμε. Είναι οι περιπτώσεις όπου συνήθως η συγκεκριμένη μάρκα ήταν η πρώτη που λάνσαρε το συγκεκριμένο είδος στην αγορά και το brand ήταν τόσο ισχυρό που ταυτίστηκε με το ίδιο το προϊόν. Ας δούμε μερικές από τις μάρκες που πλέον υποδηλώνουν το προϊόν γενικά κι όχι το συγκεκριμένο της εταιρείας…

Jeep ή Τζιπ

Όλα ξεκίνησαν όταν ο αμερικανικός στρατός το 1940, ενημέρωσε τις αυτοκινητοβιομηχανίες ότι χρειάζεται ένα «ελαφρύ όχημα αναγνώρισης» για να αντικαταστήσει τις μοτοσικλέτες και τα τροποποιημένα Ford Model-T του στρατού και το οποίο θα πρέπει να έχει συγκεκριμένες προδιαγραφές. Τρεις εταιρείες υπέβαλαν προσφορά, η Willys-Overland, η Bantam Car Manufacturing Company και η Ford και έφτιαξαν η κάθε μία ένα μοντέλο αυτοκινήτου με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Η εταιρεία Willys, της οποίας τα οχήματα κρίθηκαν και τα πιο κατάλληλα καθιέρωσε μετά από λίγα χρόνια τη λέξη «Jeep» σαν εμπορικό όνομα της δικιάς της εταιρείας κατοχυρώνοντάς το ως μάρκα για το συγκεκριμένο μοντέλο της. Η λέξη Jeep, την οποία χρησιμοποιούσαν και οι υπόλοιπες εταιρείες για το συγκεκριμένο όχημα, αλλά κατοχυρώθηκε μόνο από την Willys, είναι άγνωστο από πού προέρχεται, αλλά λέγεται ότι είναι από αρχικά των λέξεων General Purpose, «GP», που στα ελληνικά σημαίνει «γενικής χρήσεως». Το 1941 ξεκίνησε η παραγωγή του Jeep ή αλλιώς του Willys MB Jeep αποκλειστικά για το στρατό. Από τότε έγινε το βασικό όχημα του αμερικανικού στρατού κι έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο. Τα πρώτα Jeep για χρήση εκτός στρατού ξεκίνησαν να παράγονται το 1945. Παράλληλα αρκετές εταιρείες όπως η Bantam και η Ford παρήγαγαν το συγκεκριμένο μοντέλο αυτοκινήτου που είναι πιο μεγάλο από τα συνηθισμένα κι έχει τις συγκεκριμένες προδιαγραφές, αλλά η λέξη Jeep ήταν κατοχυρωμένη μόνο από τη Willys που αργότερα απορροφήθηκε από την Chrysler. Από τότε άρχισαν να παράγονται διάφορες παραλλαγές Jeep είτε για στρατιωτικό σκοπό, είτε για καθημερινή χρήση. Ωστόσο, καμία άλλη μάρκα δεν μπόρεσε να επικρατήσει της λέξης τζιπ της τότε Willys. Πολλές φορές μάλιστα ακούμε «Πήρε ένα τζιπ τάδε μάρκας» χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι το τζιπ (Jeep) είναι από μόνο του μάρκα. Ουσιαστικά το όνομα μπήκε στο αμερικανικό λεξιλόγιο και αργότερα σε όλον τον κόσμο και εξυπηρετεί σαν αναφορά για όλα τα οχήματα εκτός δρόμου, ακόμη και αυτά που δεν μοιάζουν με το πρώτο μοντέλο.

Pampers ή Πάμπερς

Όλα ξεκίνησαν το 1950, όταν ένας παππούς, ο Βίκτορ Μιλς, αμερικανός χημικός μηχανικός (που έτυχε να δουλεύει για την εταιρεία Procter & Gamble εκείνη την περίοδο) αναζητούσε έναν ευκολότερο τρόπο να αλλάζει πάνα στον εγγονό του, καθώς μέχρι τότε δεν υπήρχαν οι πάνες μίας χρήσης. Το αποτέλεσμα ήταν η γέννηση των Pampers! Το καινοτόμο αυτό προϊόν που επέτρεπε στους γονείς να αλλάζουν τα μωρά τους πιο εύκολα, πετώντας -κι όχι πλένοντας- τη χρησιμοποιημένη πάνα, άρχισε να γίνεται ολοένα και πιο γνωστό και να γεμίζει τα ράφια των σούπερ μάρκετ. Ακολούθησαν με τα χρόνια βελτιώσεις στις πάνες, καθώς αρχικά έκλειναν με παραμάνες μέχρι αυτές να αντικατασταθούν με αυτοκόλλητες ταινίες. Την ιδέα του Βίκτορ Μιλς, όπως είναι φυσικό, ακολούθησαν σύντομα κι άλλες εταιρείες, μόνο που με τα χρόνια το προϊόν είχε ταυτιστεί τόσο πολύ  με τη μάρκα που το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων όταν θέλει να αναφερθεί στις πάνες μιας χρήσης λέει «πάμπερς», εννοώντας οποιαδήποτε μάρκα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό οφείλεται ότι ήταν η πρώτη εταιρεία που λάνσαρε το προϊόν, οπότε και πέρασε έτσι στη συνείδηση των καταναλωτών. Ακόμη κι αν βγήκαν από άλλες εταιρείες πάνες με διαφορετικά σχέδια κι άλλα χαρακτηριστικά, καμία δεν έχει καταφέρει να επικρατήσει.

Tupper ή Τάπερ

Το τάπερ είναι ίσως το πιο συνηθισμένο αντικείμενο, στο οποίο όταν αναφερόμαστε, χρησιμοποιούμε αποκλειστικά τη μάρκα του. Συμβαίνει βέβαια ασυναίσθητα και με τον τρόπο αυτό αποτιούμε -δίχως να το γνωρίζουμε- «φόρο τιμής» στον εφευρέτη των πλαστικών δοχείων αποθήκευσης που κλείνουν αεροστεγώς (όπως είναι το κανονικό τους όνομα), τον Έρλ Τάπερ. Ο εφευρέτης ίδρυσε το 1938 την εταιρεία πλαστικών Tupperware Plastics Company και χρησιμοποιώντας ανθεκτικά κομμάτια σκωρίας από πολυαιθυλένιο καθάρισε τη σκουριά και την έκανε καλούπι, διαμορφώνοντάς την σε ελαφριά και άθραυστα δοχεία, φλιτζάνια, πιάτα και μπολ. Εισήγαγε τα πλαστικά τάπερ σε καταστήματα το 1946 και πολύ σύντομα τα πλαστικά δοχεία άρχισαν να μπαίνουν στο σπίτι κάθε νοικοκυράς. Οποιαδήποτε μάρκα και αν δημιουργήθηκε αργότερα (και είναι πολλές) δεν μπόρεσε να «χτυπήσει» τη λέξη τάπερ που ταυτίστηκε με τα πλαστικά δοχεία, όσο καμία άλλη μάρκα με προϊόν. Έτσι όταν πλέον λέμε «τάπερ» εννοούμε οποιοδήποτε πλαστικό δοχείο αποθήκευσης τροφίμων, όποια εταιρεία κι αν το κατασκευάζει αυτό. Ο Ερλ Τάπερ από μικρός έβαλε στόχο της ζωής του να γίνει διάσημος εφευρέτης και εκατομμυριούχος. Και τα κατάφερε και τα δύο αφού το όνομα του ακούγεται καθημερινά από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο!

Black & Decker ή Μπλακ εν Ντέκερ

Με τη λέξη «Black & Decker» έχουμε ταυτίσει οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, το συγκεκριμένο πολυεργαλείο για να ανοίγουμε τρύπες και να βιδώνουμε. Στην πραγματικότητα, βέβαια, το όνομά του είναι κρουστικό δραπανοκατσάβιδο! Η Black & Decker είναι μάρκα και συγκεκριμένα μια αμερικανική εταιρεία κατασκευής ηλεκτρικών εργαλείων, επαγγελματικών εξαρτημάτων και προϊόντων για το σπίτι. Εκτός δηλαδή από το γνωστό τρυπάνι, παράγει δεκάδες άλλα προϊόντα. Το 1917, η Black & Decker εφηύρε το γνώριμο φορητό ηλεκτρικό τρυπάνι και απέκτησε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το πολυεργαλείο που συνδυάζει ένα διακόπτη λαβής πιστολιού και σκανδάλης για διάφορες εργασίες. Τι κι αν σύντομα ήρθαν δεκάδες απομιμήσεις από πολλές εταιρείες; Καμία δεν κατάφερε να επικρατήσει με το όνομά της, ακόμα κι αν κάνει εκατομμύρια πωλήσεις παγκοσμίως. Ακόμη κι αν κάποιος δεν ενδιαφέρεται να αποκτήσει το εργαλείο από την εταιρεία Black & Decker, θα το ζητήσει κατά 99% σαν Black & Decker, αν είναι μέσος καταναλωτής που θέλει να το χρησιμοποιήσει για εργασίες στο σπίτι του, εκτός και αν είναι γνώστης του αντικειμένου, οπότε πιθανόν και να το ζητήσει ως δραπανοκατσάβιδο.

Wettex ή Βετέξ

Το γνωστό σε όλους πανί που χρησιμοποιείται στην κουζίνα για να απορροφά τα υγρά και το οποίο ονομάζουμε «βετέξ» είναι στην πραγματικότητα μια σπογγοπετσέτα, εκτός κι αν έχουμε πάρει τη συγκεκριμένη μάρκα. Το πρωτοποριακό, για τα δεδομένα της εποχής κατά την οποία κυκλοφόρησε, προϊόν της Vileda ονομάστηκε Wettex (βετέξ ή ακόμη και βιτέξ στα ελληνικά) και η μάρκα αυτή ταυτίστηκε με το ίδιο το προϊόν απόλυτα.Το απορροφητικό πανί κατασκευάστηκε το 1949 από το σουηδό Curt Lindquist και είναι φτιαγμένο από αναγεννημένη κυτταρίνη και ίνες βαμβακιού. Στόχος του κατασκευαστή ήταν να δημιουργήσει ένα υλικό τόσο απορροφητικό ώστε να μπορεί να συγκεντρώνει μεγάλη ποσότητα υγρού σε κάθε σκούπισμα. Και το πέτυχε έχοντας μάλιστα πολλές εταιρείες σαν μιμητές. Το όνομα Wettex, δηλαδή το brand, είναι ένωση των λέξεων wet και textile (δηλαδή «υγρό πανί») και ήταν ιδέα της συζύγου του εφευρέτη, της Margareta Lindquist. Σήμερα κυκλοφορούν πολλά αντίστοιχα πανιά τα οποία συνηθίζουμε να τα ονομάζουμε όλα βετέξ, προσδιορίζοντας το ίδιο το προϊόν κι όχι τη μάρκα. Πολλές εταιρείες, μάλιστα, διαφημίζουν τις σπογγοπετσέτες τους λέγοντας «τύπου Wettex», πράγμα που δείχνει πόσο ταυτισμένο είναι το πανί με την πρώτη του μάρκα στη συνείδηση των καταναλωτών.

Δείτε όλα τα θέματα του Weekend