Μια νέα ψηφιακή εμμονή έχει κατακλύσει το διαδίκτυο: φωτογραφίες που μετατρέπονται σε εικόνες βγαλμένες από ταινία του Studio Ghibli, ενός από τα πιο εμβληματικά στούντιο κινούμενων σχεδίων στον κόσμο, χάρη στις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης.

Πολιτικοί, celebrities, ακόμα και ιστορικές στιγμές «αναγεννιούνται» με τις απαλές, νοσταλγικές πινελιές του ιαπωνικού animation που υπέγραψε ο θρύλος, Χαγιάο Μιγιαζάκι, ο οποίος θεωρείται ο μεγαλύτερος εν ζωή animator στον κόσμο.

Αυτό το trend, που ξεκίνησε μέσα από την κυκλοφορία της νέας λειτουργίας δημιουργίας εικόνας του ChatGPT, δεν άργησε να γίνει viral. Οι χρήστες δίνουν μία απλή εντολή –«μετάτρεψέ το σε πορτρέτο Studio Ghibli»– και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα η μαγεία γίνεται εικόνα σε στιλ άνιμε. Η αισθητική είναι τόσο αναγνωρίσιμη, που δίνει σε κάθε σκηνή έναν σχεδόν παραμυθένιο χαρακτήρα: το ζεστό φως, τα μεγάλα μάτια, τα έντονα συναισθήματα, η παιδική αθωότητα.

1 εκατομμύριο εγγραφές σε 60 λεπτά για το νέο viral trend

Το ChatGPT γνώρισε βιβλική ζήτηση με την κυκλοφορία της νέας δυνατότητας παραγωγής εικόνας σε στιλ Studio Ghibli. Μάλιστα, ο CEO της OpenAI, Σαμ Άλτμαν, ανακοίνωσε ότι το ChatGPT πέτυχε 1 εκατομμύριο εγγραφές σε μόλις 60 λεπτά τη Δευτέρα, μετά την προσθήκη της νέας viral δυνατότητας δημιουργίας εικόνων με τεχνητή νοημοσύνη.

Η ζήτηση ήταν τόσο μεγάλη, που η πλατφόρμα παρουσίασε προβλήματα απόδοσης, με τον Σαμ Άλτμαν να σχολιάζει χαρακτηριστικά στο X: «Μπορείτε σας παρακαλώ να χαλαρώσετε λίγο με τη δημιουργία εικόνων –αυτό είναι τρέλα–, η ομάδα μας χρειάζεται ύπνο».

 Tο Instagram γέμισε με εικόνες άνιμε διάσημων Ελλήνων

Το viral trend εξαπλώθηκε και στη χώρα μας με πολλούς Έλληνες να μετατρέπουν την εικόνα τους σε ιαπωνικό άνιμε και να το διασκεδάζουν.

Κατερίνα Καινούργιου

Νίκη Λυμπεράκη

Σία Κοσιώνη

Μπέττυ Μαγγίρα

Γιώργος Τσούλης

Χρήστος Φερεντίνος

Αγγελική Νικολούλη

 Ντόρα Μπακογιάννη

Ροντινέι 

Μαγεία με ένα prompt: δύναμη ή απειλή;

Όμως πίσω από τη νοσταλγική αισθητική και τα πανέμορφα καρέ, βράζει μια συζήτηση για πνευματικά δικαιώματα, δημιουργικότητα και ηθικά όρια. Το Studio Ghibli, το εμβληματικό ιαπωνικό στούντιο κινουμένων σχεδίων που ίδρυσε ο Χαγιάο Μιγιαζάκι, έχει ταυτιστεί με μια εντελώς ξεχωριστή οπτική ταυτότητα: χειροποίητα σχέδια, βαθιά συναισθηματική αφήγηση και εικόνες που ακουμπούν την ανθρώπινη ψυχή. Και τώρα, μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης όπως το ChatGPT και το Midjourney μπορούν να μιμηθούν αυτή την αισθητική – μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και με ελάχιστες οδηγίες.

Η απλότητα της διαδικασίας είναι από μόνη της επαναστατική. Εκεί που κάποτε απαιτούνταν εβδομάδες δουλειάς από εικονογράφους, τώρα αρκεί ένα prompt και μια εικόνα. Το αποτέλεσμα; Ένα ρεαλιστικό, καλλιτεχνικό καρέ που μοιάζει να βγήκε από το βραβευμένο με Όσκαρ «Spirited Away».

Όμως αυτή η εντυπωσιακή τεχνολογική δυνατότητα έχει και ένα σκοτεινό υπόβαθρο: την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή στιλ καλλιτεχνών χωρίς την έγκρισή τους, κάτι που ανοίγει ξανά τη συζήτηση για την ηθική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην τέχνη.

Ο Χαγιάο Μιγιαζάκι είχε προειδοποιήσει

Δεν είναι τυχαίο ότι επανήλθε στο προσκήνιο ένα παλιό βίντεο του Χαγιάο Μιγιαζάκι από το 2016, στο οποίο παρακολουθεί ένα AI-generated animation και δηλώνει: «Αυτό είναι προσβολή της ίδιας της ζωής. Αν θέλετε πραγματικά να φτιάξετε τρομακτικά πράγματα, μπορείτε να το κάνετε, αλλά εγώ δεν θα ήθελα ποτέ να ενσωματώσω αυτή την τεχνολογία στη δουλειά μου σε καμία περίπτωση».

Για τον ίδιο, η δημιουργία τέχνης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το βίωμα, τον πόνο και την ενσυναίσθηση. Και καμία μηχανή, όσο «έξυπνη» κι αν είναι, δεν μπορεί να αγγίξει την ουσία αυτών των πραγμάτων.

Η τεχνολογία γοητεύει, αλλά με τίμημα

Για πολλούς, η νέα δυνατότητα της OpenAI αποτελεί ένα θαύμα της τεχνολογίας. Ένα «φίλτρο Ghibli» μπορεί να μεταμορφώσει μια αδιάφορη φωτογραφία σε κάτι συγκινητικό, νοσταλγικό, σχεδόν κινηματογραφικό. Αλλά για καλλιτέχνες και υποστηρικτές της αυθεντικής δημιουργίας, η εντυπωσιακή ταχύτητα με την οποία παράγονται αυτές οι εικόνες έχει ένα σαφές κόστος:
👉 τη διαγραφή της ανθρώπινης προσπάθειας,
👉 την εκμετάλλευση υπαρχόντων έργων χωρίς συναίνεση,
👉 την καπήλευση ολόκληρων καλλιτεχνικών ταυτοτήτων.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το viral trend είναι μια μορφή φόρου τιμής στην αισθητική του Studio Ghibli. Ότι δεν έχει στόχο να υποκαταστήσει τους καλλιτέχνες, αλλά να φέρει την τέχνη τους πιο κοντά στο κοινό, μέσω της τεχνολογίας. Όμως για άλλους, αυτό που συμβαίνει είναι πιο βαθύ: Η Ghibli αισθητική, που γεννήθηκε μέσα από τη λεπτομέρεια, τον κόπο και την ψυχή, μετατρέπεται σε trend με ένα prompt.

Μια τάση με ημερομηνία λήξης ή η αρχή μιας νέας εποχής;

Όπως και πολλές άλλες τάσεις στα social, έτσι και το Ghibli-style μπορεί να περάσει σύντομα. Όμως το ερώτημα που αφήνει πίσω της είναι μεγαλύτερο: τι σημαίνει αυθεντικότητα στην εποχή της τεχνητής δημιουργίας; Και ποιο είναι το μέλλον της τέχνης όταν όλοι μπορούν να δημιουργήσουν, αλλά ελάχιστοι έχουν δημιουργήσει πραγματικά; Ίσως, τελικά η ερώτηση δεν είναι αν μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να μιμηθεί τη μαγεία των animation. Αλλά αν πρέπει.