Η πρόταση-σταθμός που αλλάζει όλα τα δεδομένα στην τεχνολογία

Ήταν για πολλούς ένα από τα μεγάλα αγκάθια της Silicon Valley, ένα από τα πράγματα που δεν άφηναν τον ανταγωνισμό να δουλέψει υγιώς.

Και η αλήθεια είναι πως εδώ και μερικούς μήνες το αμερικανικό Κογκρέσο πήρε στα σοβαρά την υπόθεση. Και η απόφασή του θα αλλάξει πιθανότατα τον τρόπο που κατεβάζουμε και πληρώνουμε τις εφαρμογές μας.

Είναι γεγονός ότι δύσκολα παρακολουθεί πια κανείς όλη αυτή την ομοβροντία των νομοσχεδίων που παρουσιάζονται στο Κογκρέσο με αποκλειστικά έναν στόχο: να χαλιναγωγηθούν κάπως οι γίγαντες της τεχνολογίας.

Ένα ωστόσο από αυτά, κατάληξη της εξονυχιστικής διερεύνησης στα ηλεκτρονικά καταστήματα των Apple και Google, αναμένεται να πάρει το πράσινο φως και να προκαλέσει τρικυμία στον κλάδο.

Ήταν ώρα να μπει μια τάξη στην ασυδοσία και τις μονοπωλιακές πρακτικές, όπως χαιρέτισαν πολλοί την κοινοβουλευτική πρόταση…

Τι λέει η τροπολογία

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου (Open App Markets Act), που συγκεντρώνει μάλιστα δικομματική υποστήριξη, ο χρήστης κινητής συσκευής θα μπορεί να κατεβάσει και να εγκαταστήσει εφαρμογές και από άλλα μέρη εκτός από το App Store της Apple και το Play Store της Google.

Τόσο το ένα όσο και το άλλο έρχονται προεγκατεστημένα στα iPhones και τα Android κινητά, αντίστοιχα, κι αυτό ήταν ένα από τα μεγάλα εμπόδια του υγιούς ανταγωνισμού.

Όλη η τεχνολογική βιομηχανία, εκτός φυσικά από τους δύο κολοσσούς, καλούσε εδώ και καιρό για το λεγόμενο sideloading. Αν πάρει τελικά το τελικό ΟΚ, που όπως όλα δείχνουν θα το πάρει, αυτό θα σημάνει ένα νέο σημείο καμπής για την Apple και την Google, που διαφεντεύουν τον τρόπο που οι άνθρωποι αποκτούν πρόσβαση σε εφαρμογές ή χειρίζονται τα κινητά τους.

Για να είμαστε απολύτως δίκαιοι, η Google επιτρέπει πλέον στους χρήστες της να αποκτούν πρόσβαση στα app stores άλλων εταιριών, ενώ η Apple σταθερά όχι. Το sideloading εφαρμογών σημαίνει απλά απλά πως δεν θα χρειάζεται να περνά ο χρήστης από το App Store για να κατεβάσει μια εφαρμογή, παρακάμπτοντας έτσι την Apple. Και την προμήθεια που κρατά.

Η Apple αναδιπλώθηκε ωστόσο αμέσως, παρατηρώντας σε μια 16σελιδη έκθεση τον Ιούνιο ότι μια τέτοια κίνηση θα «εκθέσει τους χρήστες σε σοβαρές απειλές ασφαλείας», όπως κακόβουλο λογισμικό και ακόμα πιο κακόβουλους κυβερνοπειρατές.

Μόνο που οι ενορχηστρωτές του νομοσχεδίου έχουν γνώση και εδώ, λέγοντας πως το σχέδιό τους περιλαμβάνει ακόμα και μέσα προστασίας για την ασφάλεια της ιδιωτικότητας του χρήστη.

Το μονοπώλιο

Google και Apple, και ειδικά η τελευταία, έχουν δεχτεί δριμεία κριτική για τον στραγγαλισμό της αγοράς που βλέπουν κάποιοι πίσω από τις κινήσεις τους. Η κριτική που διατυπώνεται εναντίον τους λέει πως έχουν ένα αθέμιτο προβάδισμα στον ανταγωνισμό, μέσω των δημοφιλέστατων και εξαιρετικά επικερδών app stores τους.

Και τα δύο μαζί, απέφεραν 111 δισ. δολάρια το 2020, σύμφωνα με μελέτη της Sensor Tower. Αμφότερες οι εταιρίες κρατούν προμήθεια 15-30% από κάθε αγορά που γίνεται σε εφαρμογή που φιλοξενείται στο ηλεκτρονικό τους κατάστημα. Εκτός από τις δικές τους εφαρμογές φυσικά, οι οποίες απαλλάσσονται από το χαράτσι.

Και η αλήθεια είναι πως πολλές εταιρίες τεχνολογίας έχουν τεθεί απέναντι στη μονοπωλιακή αυτή πρακτική, με πρώτες και καλύτερες το Spotify, την Epic Games (Fortnite) και το Match Group (Tinder), λέγοντας πως η προμήθεια αποτελεί σωστή κλεψιά.

Ο Elon Musk την έχει αποκαλέσει μάλιστα «παγκόσμιο φόρο στο ίντερνετ». Τόσο γιατί θεωρεί την προμήθεια δυσβάσταχτη για τους δημιουργούς, όσο και γιατί τη βλέπει να κατασπαράσσει τα έσοδά τους.

Στη διερευνητική επιτροπή της Γερουσίας για τις μονοπωλιακές πρακτικές της Apple, η Match Group (που έχει μια σειρά από εφαρμογές γνωριμιών) δήλωσε πως η μεγαλύτερή της δαπάνη το 2020 ήταν αυτό το 30% της προμήθειας στο Αpp Store. H εταιρία μέτρησε έσοδα της τάξης των 2,4 δισ. δολαρίων το 2020 και έδωσε τα 500 εκατ. στο app store της Apple.

Το ζήτημα είναι τόσο μεγάλο και ακανθώδες που δεν λύνεται με ένα νομοσχέδιο. Πλάι στο Open App Markets Act, στο Κογκρέσο παρουσιάστηκε τον Ιούνιο και ένα ακόμα πακέτο πέντε νομοσχεδίων κατά των μονοπωλιακών πρακτικών των γιγάντων της τεχνολογίας. Δύο από αυτά (The American Innovation and Choice Online Act και Ending Platform Monopolies Act) στοχεύουν αποκλειστικά στην Apple και το sideloading.

Τα άλλα προσπαθούν να καταφέρουν ισχυρά πλήγματα στις αθέμιτες πρακτικές των μεγάλων και ισχυρών, από την Google και την Apple ως το Facebook και την Amazon.

Τι σημαίνει για την αγορά

Στην αποκλειστικότητα με την οποία ελέγχει η Apple το App Store και η Google το Play Store στοχεύουν οι αμερικανοί νομοθέτες, θέλοντας να απελευθερώσουν την αγορά των εφαρμογών από τη σιδηρά πειθαρχία που έχουν επιβάλει οι δύο εταιρίες.

Το νομοσχέδιο αποσκοπεί στο να επιτρέψει στους developers να μπορούν να χρησιμοποιούν τα δικά τους συστήματα πληρωμών. Και η ανάγκη είναι προφανώς τέτοια που συγκεντρώνει τη συναίνεση και των δύο κομμάτων.

Αυτό που θέλει ουσιαστικά να κάνει είναι να απαγορεύσει στα δύο app stores να αναγκάζουν τους δημιουργούς εφαρμογών να χρησιμοποιούν τους τρόπους πληρωμής των καταστημάτων τους. Και, την ίδια στιγμή, να σταματήσουν να τιμωρούν τους developers που προσφέρουν χαμηλότερες τιμές στα προγράμματά τους σε άλλα καταστήματα.

Η μάχη της Apple με την Epic Games παραείναι χαρακτηριστική εδώ, μονοπωλώντας για ένα διάστημα τις τεχνολογικές ειδήσεις. Το νομοσχέδιο αποσκοπεί όμως και σε κάτι ακόμα: να κάνει παράνομη την πρακτική της Apple, η οποία μαζεύει και αναλύει δεδομένα του App Store ώστε να φτιάχνει δικά της προϊόντα, ανταγωνιστικά στις εφαρμογές που πληρώνουν οι δημιουργοί για να φιλοξενούνται στο App Store.

«Για χρόνια, Apple και Google συνθλίβουν τους ανταγωνιστές και κρατούν τους καταναλωτές στο σκοτάδι, τσεπώνοντας βαριές προμήθειες την ίδια ώρα που λειτουργούν υποτίθεται ως καλοπροαίρετοι φύλακες αυτής της αγοράς των πολλών δισεκατομμυρίων».

Έτσι ακριβώς προλόγισε το νομοσχέδιο ένας από τους τρεις βασικούς εισηγητές του, ο γερουσιαστής Richard Blumenthal, και συνέχισε στον ίδιο υψηλό τόνο: «Αυτό το δικομματικό νομοσχέδιο θα συντρίψει τη σιδερένια λαβή των γιγάντων της τεχνολογίας, θα ανοίξει την οικονομία των εφαρμογών σε νέους ανταγωνιστές και θα δώσει στους χρήστες κινητής περισσότερο έλεγχο στις ίδιες τους τις συσκευές».

Η Apple απάντησε, μέσω του εκπροσώπου Τύπου της, πως «από την ίδρυσή μας, βάζαμε πάντα τους χρήστες μας στο επίκεντρο όσων κάνουμε και το App Store είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της δουλειάς μας να συνδέουμε δημιουργούς εφαρμογών και πελάτες με τρόπο που είναι ασφαλής και αξιόπιστος».

Αυτό λέει η ίδια η εταιρία βέβαια, καθώς ο ανταγωνισμός έχει προφανώς άλλη γνώμη. Στην εξεταστική επιτροπή της Γερουσίας στις αρχές της χρονιάς, εκπρόσωποι μεγάλων τεχνολογικών εταιριών εξήγησαν αναλυτικά στους γερουσιαστές πώς ακριβώς οι πρακτικές της Apple και της Google στα app stores τους λειτουργούν επιζήμια για τις επιχειρήσεις τους.

Η Kirsten Daru της Tile κατέθεσε χαρακτηριστικά πως όταν η Apple αποφάσισε να φτιάξει τη δική της ανταγωνιστική εφαρμογή στην Tile, έκανε πολύ δύσκολο να τρέχει σωστά η Tile στα iPhones.

Στο ίδιο μήκος κύματος κυμαίνονται και οι ανακοινώσεις της The Coalition for App Fairness, ενός συνασπισμού εταιριών τεχνολογίας (η Epic Games είναι μέλος της): «Το δικομματικό νομοσχέδιο είναι ένα βήμα για να κάνει τις μεγάλες εταιρίες τεχνολογίας υπόλογες για πρακτικές που στραγγαλίζουν τον ανταγωνισμό στους developers τόσο εντός Αμερικής, όσο και σε όλο τον κόσμο».

Υποστήριξη

Οι κολοσσοί της τεχνολογίας έχουν ωστόσο τον τρόπο να επηρεάζουν πράγματα και καταστάσεις. Χαρακτηριστικές εδώ οι ανακοινώσεις του Chamber for Progress, ενός think tank που έχει αγαστές σχέσεις με το λόμπι της Silicon Valley:

«Αυτό το νομοσχέδιο είναι δάχτυλο στο μάτι για όποιον αγόρασε ένα iPhone ή Android επειδή τα κινητά και τα app stores τους είναι ασφαλή, αξιόπιστα και εύκολα στη χρήση», δηλώνει ο CEO του Chamber for Progress, Adam Kovacevich, «δεν βλέπω καταναλωτές να διαδηλώνουν στην Ουάσιγκτον ζητώντας από το Κογκρέσο να κάνει τα κινητά τους πιο χαζά».

Αυτή είναι η μία γωνιά του ρινγκ. Γιατί στην άλλη έχουμε την πολύκροτη μήνυση της Epic Games κατά της Apple, που παραμένει σε εξέλιξη. Αλλά και τη μήνυση που κατέθεσαν κατά της Google 36 γενικοί εισαγγελείς των ΗΠΑ για τον τρόπο ακριβώς που λειτουργεί το app store της.

Για την ώρα, οι δύο εταιρίες είναι τρομοκρατημένες και από το ίδιο το νομοσχέδιο, αλλά και από την πολιτική βούληση να μπει μια τάξη στο τεχνολογικό τοπίο και την εμπορική του εκμετάλλευση.

Η νομοθετική εξουσία αποζητά να γίνουν τα iOS και Android πιο ανοιχτά και προσβάσιμα στις τρίτες εταιρίες και ταυτοχρόνως να μπορεί ο χρήστης να κατεβάζει εφαρμογές απ’ όπου θέλει. Πληρώνοντας όποιον θέλει.

Ένα είναι σίγουρο: πως αυτός ο πόλεμος μόλις ξεκίνησε και έχουμε να δούμε πολλά επεισόδια το επόμενο διάστημα.