«Οδηγώντας μια αυτοκρατορία» θα μπορούσε να ήταν ο τίτλος της ζωής του περίφημου γάλλου κατασκευαστή ελαστικών.
Κι αυτό γιατί ο βίος και η καριέρα του είναι συνυφασμένα τόσο με την ίδια την ιστορία της αυτοκινητοβιομηχανίας όσο και με την ανάπτυξη των πρώτων πετυχημένων εμπορικά ελαστικών με σαμπρέλα.
Ήταν το 1886 όταν ο θείος των δύο αδερφών, καθώς η ιστορία της Michelin έχει στο τιμόνι δύο άντρες, τον Αντρέ και τον Εντουάρ Μισλέν, κάλεσε τον μηχανικό Αντρέ και τον ζωγράφο Εντουάρ να εγκαταλείψουν τα όνειρά τους και να επιστρέψουν τάχιστα στην οικογενειακή βιοτεχνία του Κλερμόν-Φεράν για να τη σώσουν από την επικείμενη χρεοκοπία της.
Ιδρυμένη από τον παππού τους, Aristide Barbier, το 1832, η μικρή φίρμα ειδικευόταν στην κατασκευή αγροτικού εξοπλισμού, δεν πήγαινε όμως πια καθόλου καλά, γι’ αυτό και κλήθηκε επειγόντως το νέο αίμα της οικογένειας πίσω στη γενέτειρά του για να πάρει τα ηνία της παραπαίουσας εταιρίας.
Ψάχνοντας λοιπόν για βιώσιμες λύσεις για την ανάπτυξή της, στο στόχαστρο του μηχανικού Αντρέ -ο οποίος λειτουργούσε μέχρι εκείνη τη στιγμή τη δική του εταιρία μεταλλοτεχνίας στο Παρίσι- μπήκε το βουλκανισμένο καουτσούκ, καθώς είχε ήδη φανερώσει την προοπτική χρήσης του στη βιομηχανία.
Κι έτσι η Michelin άρχισε να κατασκευάζει λάστιχα, με τα υπόλοιπα να είναι ιστορία μεν, αλλά μια μοναδική ιστορία επιχειρηματικής καπατσοσύνης και οραματισμού: πώς δύο αδέρφια δηλαδή πήραν μια εταιρία σε παρακμή και από την καρδιά της γαλλικής υπαίθρου τη γιγάντωσαν σε έναν από τους πλέον καινοτόμους και επιτυχημένους εμπορικά κατασκευαστές ελαστικών παγκοσμίως!
Πρώτα χρόνια
Ο Αντρέ Ζιλ Μισλέν γεννιέται στις 16 Ιανουαρίου 1853 στο Κλερμόν-Φεράν της Γαλλίας μέσα σε μεγαλοαστική οικογένεια βιομηχάνων: ο παππούς του είδε ιδρύσει την J.G. Bideau & Co, μια εταιρία που κατασκεύαζε αγροτικό εξοπλισμό και λειτουργούσε παράλληλα και ένα μικρό εργοστάσιο κατεργασίας καουτσούκ, παράγοντας ζώνες, τσιμούχες, σωληνώσεις, βαλβίδες, αλλά και παιδικές μπάλες.
Έξι χρόνια αργότερα, η οικογένεια αποκτά και δεύτερο παιδί, τον Εντουάρ (1859-1940), με τον οποίο θα φτιάξει ο Αντρέ το υπερεπιτυχημένο επιχειρηματικό δίδυμο αρκετά χρόνια αργότερα. Ο Αντρέ σπούδασε μηχανικός και μετακόμισε μόνιμα στο Παρίσι, με τον πολλά υποσχόμενο νεαρό επιχειρηματία να ιδρύει εκεί μια εταιρία μεταλλουργίας και να τα πάει αρκετά καλά…
Η γέννηση της Michelin
Ήταν το 1886 όταν ο Αντρέ θα κληθεί πίσω από τους οικείους του για να σώσει την οικογενειακή επιχείρηση που αντιμετώπιζε ανοιχτά πια τον κίνδυνο της χρεοκοπίας. Πρώτη του δουλειά, να πείσει τον ζωγράφο αδερφό του να παρατήσει το όνειρο της τέχνης και να επιστρέψει από το Παρίσι στη γαλλική επαρχία για να τον βοηθήσει στο τιτάνιο έργο.
Ο Εντουάρ συμφωνεί και οι δυο τους ρίχνονται με τα μούτρα στη δουλειά, όχι βέβαια προτού αλλάξουν το όνομα της παραπαίουσας φίρμας σε «Compagnie Generale des Ιtablissements Michelin» (το 1888). Τα δύο αδέρφια βλέπουν το μέλλον της επιχείρησής τους στο βουλκανισμένο καουτσούκ και την αυτοκινητοβιομηχανία, που είναι βέβαια στα σπάργανα: στους κακοτράχαλους δρόμους της Γαλλίας κυκλοφορούσαν στα 1900 μόλις 3.000 αυτοκίνητα!
Παρά το γεγονός ότι ο Αντρέ ήταν ο μηχανικός της παρέας, αποφάσισε να κρατήσει το τμήμα προώθησης και μάρκετινγκ της Michelin, επιδεικνύοντας ζηλευτό επιχειρηματικό δαιμόνιο. Όσο για τον ζωγράφο Εντουάρ, η δική του κλίση στην κατασκευή ελαστικών και την καινοτόμα έρευνα δεν θα αργούσε καθόλου να φανεί…
Η επίσκεψη της μοίρας
Τρία χρόνια μετά την ίδρυση της Michelin, το 1889, ένα ήσυχο απογευματάκι παρουσιάστηκε η μοίρα με σάρκα και οστά μπροστά στα δύο αδέρφια: ένας ποδηλάτης προσέγγισε το εργοστάσιο ζητώντας βοήθεια για την επισκευή του ελαστικού του ποδηλάτου του. Το ποδήλατο διέθετε ένα σετ από τα ολοκαίνουρια και καινοτόμα «πνευματικά ελαστικά» που είχε μόλις λανσάρει στην αγορά ο σκοτσέζος επιχειρηματίας John Boyd Dunlop.
Οι εργάτες της Michelin χρειάστηκαν ώρες ολόκληρες για να επιδιορθώσουν το τρυπημένο λάστιχο του ποδηλάτου, καθώς ο Dunlop είχε κολλήσει το ελαστικό στη ζάντα κι έτσι δεν μπορούσε να αφαιρεθεί από το πλαίσιο. Όταν τελικά τα κατάφεραν, ο Αντρέ πήρε το ποδήλατο μια βόλτα και ενθουσιάστηκε από την ομαλότερη και πιο γρήγορη «καβάλα» που προσέφεραν τα επίσωτρα των «πνευματικών ελαστικών» του Dunlop.
Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποιεί ότι τα επίσωτρα στα ελαστικά και ο αέρας ήταν το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας και αποφασίζει να ανακαλύψει έναν πιο εύκολο και γρήγορο τρόπο αφαίρεσης και επισκευής τους.
Από την περιπέτεια αυτή για την ανάπτυξη του πρώτου αφαιρούμενου ελαστικού του κόσμου είναι που θα γεννηθούν τα ελαστικά της Michelin!
Η Michelin μπαίνει στον χάρτη των κατασκευαστών
Το πρώτο πετυχημένο εμπορικά προϊόν της Michelin, που διέθετε πλέον 52 εργάτες, ήταν ένα φρένο από καουτσούκ, που τα δαιμόνια αδέρφια ονόμασαν εμφατικά «Το Αθόρυβο» (1889). Ήταν πια ξεκάθαρο ότι η Michelin προσανατολιζόταν στις μεταφορές, εγκαταλείποντας σταδιακά τις άλλες δραστηριότητές της.
Η φίρμα απέκτησε ένα δειλό πρώτο όνομα όταν εγκαινίασε την ιδέα του Αντρέ για το αφαιρούμενο και εύκολα επισκευάσιμο ελαστικό για ποδήλατα το 1891! Μέχρι τότε, τα ξεφούσκωτα λάστιχα μπορούσαν να επιδιορθωθούν σε ειδικά καταστήματα σαν αυτό που λειτουργούσαν οι Μισλέν και έπαιρνε 3 ώρες περίπου σε έναν έμπειρο τεχνίτη η αλλαγή του. Η κοινή προσπάθεια των δύο αδελφών κατέληξε σε μια πατέντα, με την καινοτομία του «αφαιρούμενου ελαστικού με αέρα» να μπορεί να επισκευαστεί ή να αλλαχθεί επιτόπου σε λίγα μόλις λεπτά της ώρας!
Ο Αντρέ Μισλέν αποδεικνύει ταυτοχρόνως ότι είναι πολύ μπροστά από την εποχή του και σε όρους
διαφήμισης και μάρκετινγκ. Ήδη από την πρώτη στιγμή κυκλοφορίας του νέου ελαστικού το 1891, χρησιμοποιεί τους αγώνες ποδηλάτων της Γαλλίας για να προμοτάρει το αφαιρούμενο λάστιχό του. Στον αγώνα μάλιστα Παρίσι-Βρέστη-Παρίσι εκείνης της πρώτης χρονιάς, ο ποδηλάτης της ομάδας της Michelin, Charles Terront, παθαίνει λάστιχο και το επιδιορθώνει μόνος του στο πλάι του δρόμου, πριν κατακτήσει τη νίκη στην κούρσα αυτή των 1.200 χιλιομέτρων.
Το περιστατικό κάνει πολλούς να αρχίσουν να βλέπουν την αποτελεσματικότητα της πρωτοπορίας του αφαιρούμενου ελαστικού. Βλέποντας «ψωμί» στους αγώνες ποδηλάτων, ο Αντρέ οργανώνει την αμέσως επόμενη χρονιά (1992) τον αγώνα της Michelin μεταξύ Παρισιού και Κλερμόν-Φεράν, με τα δύο αδέρφια να σκορπούν καρφιά κατά μήκος της διαδρομής για να δείξουν στο κοινό και τους αθλητές ότι ένα σκασμένο λάστιχο δεν ήταν πια μεγάλο πρόβλημα!
Η Michelin και η περιπέτεια της αυτοκινητοβιομηχανίας
Το εφευρετικό μυαλό του διδύμου, τόσο σε επίπεδο καινοτομιών όσο και επιχειρηματικής δεινότητας, έπρεπε τώρα να πείσει τους αυτοκινητοβιομηχάνους να αλλάξουν τα παραδοσιακά ελαστικά των αυτοκινήτων (τους τροχούς σαν αυτούς της άμαξας με άλογα) στα αφαιρούμενα με αέρα της Michelin.
Κι έτσι, όταν ανακοίνωσαν με πάσα επισημότητα το πρώτο αφαιρούμενο ελαστικό για αυτοκίνητο με επίσωτρο και αέρα, το περίφημο Εclair, το 1895, και έπρεπε να αποδείξουν στην οικουμένη την ασύγκριτη λειτουργικότητά του, πήραν μέρος στη μηχανοκίνητη κούρσα Παρίσι-Μπορντό-Παρίσι οδηγώντας μάλιστα το αυτοκίνητο οι ίδιοι. Για πρώτη φορά στην ιστορία της αυτοκίνησης, ένα αμάξι πατούσε σε αέρα!
Ο Αντρέ Μισλέν, που είχε δηλώσει παλιότερα ότι η αυτοκίνηση έτσι όπως λειτουργούσε δεν είχε κανένα μέλλον, έφτιαξε το πρώτο λειτουργικό λάστιχο και το οδήγησε κιόλας, πείθοντας και τον πλέον κακόπιστο για την ανωτερότητά του. Μέχρι τη στροφή του νέου αιώνα, η Michelin ασχολιόταν αποκλειστικά πια με τα ελαστικά…
Ο τουριστικός οδηγός της Michelin και άλλες προωθητικές ενέργειες
Είναι αλήθεια πάντως ότι χωρίς την καπατσοσύνη του Αντρέ στην προώθηση των ελαστικών η Michelin δεν θα γινόταν αυτή που έγινε. Ήδη από το 1900 ο Αντρέ έψαχνε κι άλλους τρόπους να προωθήσει τα λάστιχά του και σε μια τέτοια κίνηση το δαιμόνιό του σκαρφίστηκε τον τουριστικό οδηγό της Michelin, τον περίφημο σήμερα «Michelin Guide», που δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια λίστα ξενοδοχείων και εστιατορίων στις άκρες των δρόμων, γεμάτη από άκρη σε άκρη με διαφημίσεις της Michelin!
Το προωθητικό τέχνασμα του Μισλέν, που κυκλοφόρησε σε 35.000 δωρεάν αντίτυπα, εκτόξευσε την αυτοκινητοβιομηχανία, την ίδια στιγμή που έδωσε μια νέα και πρωτόγνωρη ώθηση σε πολλούς ακόμα τομείς, όπως ο τουρισμός, η εστίαση και η διαμονή. Δημοσιευμένος στο περιθώριο της Διεθνούς Έκθεσης του Παρισιού το 1900, ο «Michelin Guide» ήταν ένας εκτεταμένος κατάλογος των γαλλικών πόλεων με προτάσεις για εστίαση και διαμονή καθ’ οδόν, την ίδια στιγμή που περιείχε και οδηγίες για την αλλαγή και επισκευή των αφαιρούμενων ελαστικών της φίρμας αλλά και την πλήρη λίστα με τα 600 συνεργεία επισκευής αυτοκινήτων της Γαλλίας! Ο Αντρέ σχολιάζει προφητικά για την κυκλοφορία του «Michelin Guide»: «Ο οδηγός αυτός γεννήθηκε μέσα στον αιώνα και θα κρατήσει όσο και ο ίδιος ο αιώνας».
Ενδεικτικό της οξυδέρκειας του Αντρέ ήταν η δημιουργία (1908) ειδικού γραφείου δρομολογίων, το οποίο παρείχε αφιλοκερδώς στους ενδιαφερόμενους οδηγούς ένα πλήρες πλάνο ταξιδιού! Οι «Οδηγοί Michelin» μοιράζονταν μάλιστα δωρεάν μέχρι το 1920, όταν ο Αντρέ, σε μια τυπική επίσκεψή του σε έναν έμπορο ελαστικών, είδε προς μεγάλη του απογοήτευση τους οδηγούς του στοιβαγμένους να λειτουργούν ως υποστήριγμα σε έναν πάγκο εργασίας. Από τη στιγμή εκείνη ο Αντρέ καθιέρωσε τη χρέωσή του, ισχυριζόμενος ότι «ο άντρας σέβεται μόνο αυτό που πληρώνει». Και βέβαια από το 1926 προστέθηκε άλλη μια κατηγορία στον οδηγό, τα επίσης περίφημα «Αστέρια Michelin» για την αξιολογική κατάταξη των εστιατορίων, ένας θεσμός που είναι σήμερα ο πλέον λαμπρός στον χώρο της δημιουργικής κουζίνας…
Δύο χρόνια πριν από τον «Michelin Guide», ο Αντρέ σκαρφίστηκε τον «Άνθρωπο της Michelin» (1988), το αξιαγάπητο ανθρωποειδές που ήταν εξολοκλήρου κατασκευασμένο από λάστιχα! Ήταν μια μέρα που είδε ο πολυμήχανος μηχανικός μια στοίβα από λάστιχα διαφόρων μεγεθών στο εργοστάσιό του και σχολίασε: «Πρόσθεσε χέρια και πόδια και θα ‘λεγε κανείς ότι μοιάζουν με ανθρώπους». Στο μυαλό του πράγματι έμοιαζαν και έτσι γεννήθηκε το απίστευτο προωθητικό τρικ της εταιρίας, ο «Michelin Man»!
Ο Αντρέ σκάρωσε μάλιστα και το πρώτο σκίτσο του «Michelin Man», το επίσημο όνομα του οποίου μέσα στη φίρμα ήταν «Bibendum» (παχουλός άντρας). Και μιλώντας για άλλη μια σελίδα ιστορίας, το έμβλημα της Michelin λογίζεται στα πρώτα παγκοσμίως εταιρικά σύμβολα!
Το προωθητικό δαιμόνιο του Αντρέ έμοιαζε πραγματικά ασταμάτητο, καθώς ήταν πλέον πίσω από κάθε μηχανοκίνητο event. Όταν, για παράδειγμα, έσπασε το φράγμα των 100 χλμ/ώρα από ηλεκτρικό αυτοκίνητο στα 1899, ελαστικά της Michelin φορούσε. Αποτέλεσμα; Μέχρι το 1906, περισσότεροι από 4.000 εργάτες απασχολούνται στο εργοστάσιο του Κλερμόν-Φεράν, ενώ την ίδια χρονιά η φίρμα ιδρύει το πρώτο εργοστάσιό της εκτός Γαλλίας, στο Τορίνο της Ιταλίας, και τον επόμενο χρόνο μονάδα παραγωγής ελαστικών Michelin εμφανίζεται και στη Νέα Υόρκη.
Ταυτοχρόνως, η Michelin συμβάλει στην εμφάνιση του πρώτου φορτηγού αυτοκινήτου το 1908, παρέχοντάς του λειτουργικότατο διπλό ελαστικό! Την ίδια στιγμή, για να γίνουν ακόμα πιο αποδοτικοί οι τουριστικοί οδηγοί της, παρέχει το 1910 σε δήμους και κοινότητες της Γαλλίας περισσότερες από 30.000 πινακίδες με ονόματα οδών (δικής της έμπνευσης ήταν επίσης και η αρίθμηση των οδών!).
Εξίσου σημαντική είναι η συνεισφορά της στην αεροπορία, καθώς ο Αντρέ εγκαινίασε ήδη από το 1908 το Michelin Grand Prix για να βοηθήσει τα αεροπλάνα να εγκαταλείψουν το έδαφος. Και βέβαια το 1916, στην προσπάθεια της Michelin να δημιουργήσει έναν διάδρομο που θα επέτρεπε στα αεροπλάνα να απογειώνονται ακόμα και με βροχή, οι μηχανικοί της σκαρώνουν τον πρώτο διάδρομο από μπετόν του κόσμου.
Στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα αδέρφια Μισλέν προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στη γαλλική κυβέρνηση, παράγοντας πια αεροσκάφη. Τα πρώτα 100 μάλιστα που βγήκαν από το εργοστάσιο του Κλερμόν-Φεράν παραδόθηκαν αφιλοκερδώς στο γαλλικό κράτος, το οποίο έπρεπε φυσικά να πληρώσει για τα 2.000 περίπου αεροπλάνα που βγήκαν από τη Michelin…
Η αυτοκρατορία της Michelin
Μεταπολεμικά, οι καινοτομίες της φίρμας σε επίπεδο ελαστικών συνεχίστηκαν με τον ίδιο αμείωτο βαθμό. Το 1923 η Michelin ρίχνει στην αγορά το πρώτο ελαστικό χαμηλής πίεσης (2,5 ατμόσφαιρες) που μπορούσε να καλύψει περισσότερα από 15.000 χιλιόμετρα. Δύο χρόνια αργότερα, η εταιρία αποκτά δικές της φυτείες καουτσούκ στην Ινδοκίνα, ενώ μέχρι το 1927 το πατρικό εργοστάσιο του Κλερμόν-Φεράν αριθμεί πλέον 10.000 εργάτες.
Το 1929 η Michelin ρίχνει στην αγορά την πρώτη αυτοκινητάμαξα, τη «Micheline», εγκαινιάζοντας ταυτοχρόνως και τους τροχούς για τρένα, ενώ το 1932 το νέο της ελαστικό θαύμα αντέχει για περισσότερα από 30.000 χιλιόμετρα.
Και τα υπόλοιπα είναι φυσικά η ιστορία της εξέλιξης των ελαστικών με σάρκα και οστά, μια μοναδική περιπέτεια που δεν θα προλάβει να δει ολοκληρωμένη ο Αντρέ, ο οποίος έφυγε από τον κόσμο στις 4 Απριλίου 1931, όχι βέβαια πριν θέσει τις βάσεις τόσο για τη δική του αυτοκρατορία όσο και για την ίδια την αυτοκινητοβιομηχανία.
Και ήταν χάρη στις απίστευτες μαρκετίστικες στρατηγικές του, αλλά και στις προδιαγραφές ποιότητας των ελαστικών του Εντουάρ, που έθεσε ο Αντρέ τα θεμέλια για έναν από τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς κολοσσούς της οικουμένης…
Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr
