Η Google αναβάθμισε το εργαλείο «Results About You», προσφέροντας σε κάθε χρήστη τη δυνατότητα να εντοπίσει πού εμφανίζονται τα προσωπικά του δεδομένα στο διαδίκτυο. Η χρήση του αποδεικνύεται πραγματικά αποκαλυπτική: μέσω αυτού, μπορεί κανείς να εντοπίσει τη διεύθυνση κατοικίας του, τον αριθμό τηλεφώνου, το email, ακόμα και το όνομα της γιαγιάς του σε ιστοσελίδες αναζήτησης ατόμων, ακόμα κι αν έχει ζητήσει στο παρελθόν τη διαγραφή των στοιχείων αυτών από ορισμένες βάσεις δεδομένων.

Και ναι, τα περισσότερα προσωπικά δεδομένα κυκλοφορούν εκεί έξω. Εισάγοντας κάποιος τα στοιχεία του στο δωρεάν εργαλείο της Google –το οποίο υπόσχεται ότι δεν θα χρησιμοποιήσει αυτές τις πληροφορίες για άλλους σκοπούς– μπορεί μέσα σε λίγες ώρες να λάβει ειδοποιήσεις για τυχόν εκτεθειμένα δεδομένα.

Γιατί έχει σημασία; Τα προσωπικά δεδομένα που είναι διαθέσιμα δημόσια μπορούν να εκθέσουν κάποιον σε ανεπιθύμητη αλληλογραφία, κλοπή ταυτότητας ή απάτες. Για στελέχη επιχειρήσεων, δημόσιους λειτουργούς και πρόσωπα της δημοσιότητας, οι κίνδυνοι είναι ακόμη μεγαλύτεροι, με τους κυβερνοεγκληματίες να χρησιμοποιούν τέτοιες βάσεις δεδομένων για παρενόχληση ή στοχοποίηση, όπως προκύπτει από έκθεση της Recorded Future το 2024.

Γιατί τα δεδομένα είναι εκτεθειμένα

Όσοι έχουν λάβει ποτέ κλήση για υπερβολική ταχύτητα, αγοράσει ακίνητο, απαντήσει σε απογραφή ή εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους, έχουν δει τα στοιχεία τους να καταγράφονται σε δημόσια αρχεία. Επιπλέον, αιτήσεις για πιστωτικές κάρτες, συνδρομές περιοδικών και κάρτες εγγύησης είναι πρόσθετες πηγές προσωπικών πληροφοριών.

Οι data brokers συλλέγουν αυτά τα δεδομένα, συνδυάζοντας τα και με πληροφορίες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για να δημιουργήσουν αναλυτικά προφίλ που πωλούνται σε τρίτους. Παρότι πολλές τέτοιες ιστοσελίδες προσφέρουν διαδικασία εξαίρεσης (opt-out), τα δεδομένα συχνά επανεμφανίζονται όταν οι βάσεις δεδομένων τους ανανεώνονται.

Για τον λόγο αυτό, η χρήση ειδικών υπηρεσιών αφαίρεσης δεδομένων κερδίζει ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές.

Πώς να εντοπιστούν τα προσωπικά δεδομένα

Για να διαπιστώσει κανείς τι κυκλοφορεί για εκείνον:

  • Μπορεί να πραγματοποιήσει αναζήτηση στο Google με το όνομά του και την τοποθεσία του.
  • Να επισκεφθεί το myactivity.google.com, να μεταβεί στην ενότητα «Άλλη δραστηριότητα» και να επιλέξει «Results About You», προκειμένου να δει σε ποια αποτελέσματα αναζήτησης εμφανίζονται προσωπικά του στοιχεία και να ζητήσει την αφαίρεσή τους.
  • Να χρησιμοποιήσει εργαλεία όπως τα δωρεάν exposure reports των DeleteMe και Optery για πιο ολοκληρωμένο έλεγχο.

Προσοχή: το εργαλείο της Google αφορά μόνο τα αποτελέσματα αναζήτησης. Για πλήρη αφαίρεση, απαιτείται υποβολή αιτημάτων απευθείας στις βάσεις δεδομένων.

Πώς να αφαιρέσετε μόνοι σας τα προσωπικά σας δεδομένα

Αν κάποιος επιλέξει να κινηθεί αυτόνομα:

  • Πρέπει να αναζητήσει σε κάθε ιστοσελίδα τον σύνδεσμο για «opt-out».
  • Να συμπληρώσει τη σχετική φόρμα εξαίρεσης, παρέχοντας μόνο τις πληροφορίες που είναι ήδη διαθέσιμες στο κοινό.
  • Αν απαιτείται αποστολή ταυτότητας ή διπλώματος, να καλυφθούν τα ευαίσθητα σημεία, όπως ο αριθμός εγγράφου και η φωτογραφία.
  • Να χρησιμοποιηθούν προσωρινά emails και τηλεφωνικοί αριθμοί μέσω υπηρεσιών όπως το Maildrop.
  • Να γίνεται επανέλεγχος μετά από μερικές εβδομάδες για να επιβεβαιωθεί η αφαίρεση των δεδομένων.

Η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει ώρες ή και μέρες και απαιτεί υπομονή, καθώς κάθε ιστοσελίδα έχει διαφορετικές διαδικασίες.

Χρήση επαγγελματικών υπηρεσιών

Για όσους αναζητούν ευκολότερη και πιο ολοκληρωμένη λύση, υπάρχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες:

  • Optery: Προσφέρει πλάνο από 4 δολάρια το μήνα, καλύπτοντας περισσότερες από 300 ιστοσελίδες.
  • DeleteMe: Με 14 χρόνια εμπειρίας, διαθέτει ετήσιο πλάνο στα 129 δολάρια και παρέχει τακτικές σαρώσεις και προσωρινούς αριθμούς τηλεφώνου και email.
  • Aura: Προσφέρει πλήρη προστασία, συνδυάζοντας αφαίρεση δεδομένων, λογισμικό antivirus και ασφάλιση κατά της κλοπής ταυτότητας, με τιμή εκκίνησης τα 120 δολάρια τον χρόνο.

Οι υπηρεσίες αυτές δεν εξαλείφουν πλήρως τα δεδομένα, αλλά δυσκολεύουν σημαντικά την αναζήτησή τους.

Επαναλάβετε και μειώστε το ψηφιακό σας αποτύπωμα

Ακόμη και μετά από επιτυχημένη αφαίρεση, τα δεδομένα ενδέχεται να επανεμφανιστούν, καθώς εταιρείες μπορεί να τα ξανασυλλέξουν από δημόσιες ή τρίτες πηγές. Γι’ αυτό:

  • Συνιστάται να ελέγχεται το διαδίκτυο μερικές φορές τον χρόνο.
  • Να επαναλαμβάνεται η διαδικασία αφαίρεσης όπου χρειάζεται.
  • Να χρησιμοποιούνται προσωρινά emails και τηλέφωνα για online συναλλαγές.
  • Να αποφεύγεται η δημόσια κοινοποίηση προσωπικών στοιχείων στα social media.
  • Να χρησιμοποιούνται, όπου είναι δυνατό, ψευδείς ημερομηνίες γέννησης – πάντα με προσοχή ώστε να θυμάται κανείς τις λεπτομέρειες.

Αν και η πλήρης εξαφάνιση από το διαδίκτυο είναι πρακτικά αδύνατη, η μείωση του ψηφιακού αποτυπώματος είναι εφικτή με σωστή στρατηγική.