O στρατιώτης που θα έκανε τον Ράμπο να μοιάζει… γατάκι

Ένας νεαρός σιδεράς δεν θέλει να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, μιας και είναι πασιφιστής και αντιρρησίας συνείδησης. Η Ιστορία είχε ωστόσο άλλα στον νου της για το γέννημα-θρέμμα του Τενεσί, Άλβιν Γιορκ, ο οποίος στρατεύεται άρον-άρον για τις ανάγκες του Μεγάλου Πολέμου, όταν και θα μεταμορφωνόταν σε σκυλί του πολέμου και μαχίμι φοβερό! Υπηρετώντας στη 82η Μεραρχία Πεζικού στη Γαλλία, ήταν μεταξύ των 17 αντρών που διατάχθηκαν τον Οκτώβριο του 1918 να βγάλουν από τη μέση σειρά γερμανικών πολυβολείων που ανέκοπταν την προέλαση των συμμαχικών στρατευμάτων. Έχοντας χάσει τους μισούς της άντρες, η μικρή ομάδα καθηλώθηκε από βαριά εχθρικά πυρά όταν ανέλαβε τα ηνία ο δεκανέας Γιορκ. Την ώρα που οι υπόλοιποι κρύβονταν όπως μπορούσαν για να γλιτώσουν τις ζωές τους, ο Γιορκ πήρε το όπλο του και επιτέθηκε μόνος του! Με φονική ακρίβεια και μέσα σε καταιγισμό πυρών, ο δεκανέας σκότωσε κάνα-δυο ντουζίνες εχθρούς, αναγκάζοντας τους άλλους Γερμανούς να παραδοθούν! Επιστρέφοντας μάλιστα πίσω στη μεραρχία του, ο Γιορκ έπιασε και μερικούς ακόμα αιχμαλώτους, στέλνοντας τον συνολικό αριθμό των Γερμανών του στους 132! Τον προήγαγαν αμέσως σε λοχία, γεννώντας έτσι τον θρύλο του λοχία Γιορκ που τόσο θα λάτρευε το κοινό όσο και ο ίδιος ο κινηματογράφος. Αργότερα του έδωσαν και το Μετάλλιο Τιμής του Κογκρέσου και τον βράβευσαν τόσο οι Γάλλοι και οι Ιταλοί όσο και πολλοί ακόμα. Μετά τον πόλεμο, ο πρώιμος αυτός Ράμπο καταλάγιασε στο κτηματάκι που του έδωσε τιμητικά το αμερικανικό κράτος και ζούσε πλέον ως αγρότης. Αφού βοήθησε στην ίδρυση μιας γεωργικής σχολής αλλά και μιας χριστιανικής ένωσης για την αγωγή των νέων, έγραψε την αυτοβιογραφία του και ως ήρωας πολέμου τα ανδραγαθήματά του έπαιξαν και στο σινεμά («Sergeant York») το 1941. Όταν πέθανε το 1964, ήταν ο κορυφαίος αμερικανός ήρωας του Μεγάλου Πολέμου, ο πιο πολυπαρασημοφορημένος στρατιωτικός αλλά και ένας από τους τρομακτικότερους στρατιώτες που είχε δει η σύγχρονη πολεμική ιστορία. Εκείνη την αξιομνημόνευτη ημέρα του 1918 είχε βγάλει εκτός 35 γερμανικά πολυβόλα, είχε σκοτώσει τουλάχιστον 30 φαντάρους και είχε βάλει στο χέρι άλλους 132. Αν κι αυτό δεν ήταν όλο…

Πρώτα χρόνια

Ο Άλβιν Κάλουμ Γιορκ γεννιέται στις 13 Δεκεμβρίου 1887 σε αγροτική κωμόπολη του Τενεσί μέσα σε πολύτεκνη οικογένεια. Ήταν το τρίτο από τα έντεκα παιδιά μιας φαμίλιας χωρικών και μπήκε στα κτήματα από πολύ τρυφερή ηλικία, λαμβάνοντας ελάχιστη σχολική εκπαίδευση. Ο Άλβιν μεγαλώνει με σκληρή δουλειά στη φάρμα και κυνήγι, κάτι που θα τον κάνει άσο στο σημάδι. Όταν δεν έκοβε δέντρα και δεν όργωνε, μαθήτευε σε σιδηρουργό της περιοχής, καθώς κάθε δολάριο ήταν απαραίτητο για το πενιχρό οικογενειακό εισόδημα. Σε ηλικία 24 ετών έχασε τον πατέρα του και πλέον ήταν αυτός η κεφαλή της οικογένειας. Τώρα δούλευε ως ξυλοκόπος, οικοδόμος και ανειδίκευτος εργάτης στα μήκη και τα πλάτη της πολιτείας για να συντηρεί την πολυμελή οικογένεια. Οι δυσκολίες του καθημερινού βίου θα τον ρίξουν μάλιστα στο ποτό ήδη από την εφηβεία του και η ταραγμένη αυτή περίοδος θα χαρακτηριστεί από καυγάδες στα μπαρ και βίαια γεγονότα. Παρά τις συστάσεις της μητέρας του να ξεκόψει, ο Άλβιν είχε πάρει τον κακό τον δρόμο, αν και στις υποχρεώσεις του ήταν πάντα εντάξει. Το ποτό και η έξαλλη νεανική συμπεριφορά συνεχίστηκαν μέχρι τον χειμώνα του 1914, όταν ένας καλός του φίλος ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου μπροστά στα μάτια του σε μπαρ του Κεντάκι. Ο Άλβιν βγήκε από το τραγικό περιστατικό εμφανώς αλλαγμένος. Έκοψε το ποτό και τις ολονύκτιες εξόδους και στράφηκε στον δρόμο του θεού. Έγινε μάλιστα μέλος μιας σκληροπυρηνικής χριστιανικής ένωσης που απαγόρευε τη βία και το αλκοόλ και κήρυττε τα αυστηρά χριστιανικά ιδεώδη. Εκεί θα γνωρίσει τη μέλλουσα σύζυγό του, που ήταν κι εκείνη μέλος του ποιμνίου της Εκκλησίας του Χριστού…

Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και αντιρρησίας συνείδησης

Όταν μπήκαν οι ΗΠΑ στον Μεγάλο Πόλεμο τον Απρίλιο του 1917, ο Άλβιν ανησυχούσε πολύ ότι θα τον καλούσαν να υπηρετήσει τη θητεία του. Οι φόβοι του επιβεβαιώθηκαν στις 5 Ιουνίου, όταν του ήρθε το χαρτί της στράτευσης. Εκείνος όμως ήταν μέλος μιας φανατικής χριστιανικής εκκλησίας που απαγόρευε κάθε βία, κι έτσι έγραψε στο κάλεσμα του στρατού πως «δεν θέλω να πολεμήσω». Ο αμερικανικός στρατός τού αρνήθηκε ωστόσο το καθεστώς του αντιρρησία συνείδησης, μιας και η αίρεση που ανήκε δεν αναγνωριζόταν επισήμως από το κράτος. Είμαστε εξάλλου στα χρόνια που οι αμερικανοί αντιρρησίες συνείδησης στρατεύονταν κανονικά και υπηρετούσαν απλώς σε βοηθητικές θέσεις. Ο 30άρης πια Γιορκ τοποθετήθηκε στο 328ο Σύνταγμα Πεζικού της 82ης Μεραρχίας και εκπαιδεύτηκε σε κέντρο νεοσυλλέκτων της Τζόρτζια. Οι εκπαιδευτές του μάλιστα έξυναν το κεφάλι τους πώς αυτός ο δεινός σκοπευτής δεν ήθελε να κρατήσει όπλο! Ήταν ο διμοιρίτης και ο διοικητής του τάγματός του αυτοί που τον έπεισαν να εγκαταλείψει την ειρηνική του στάση, μιας και η πατρίδα τον χρειαζόταν. Ο λοχαγός Ντάνφορθ και ο ταγματάρχης Μπάξτον έπαιξαν αναμφίβολα τον δικό τους ρόλο στη γέννηση του σκυλιού του πολέμου Άλβιν Γιορκ!

Το ανδραγάθημα της Γαλλίας

Η μονάδα του Άλβιν σάλπαρε για Γαλλία τον Μάιο του 1918 και έφτασε εκεί έναν μήνα αργότερα, έπειτα από μια σύντομη στάση στην Αγγλία. Τώρα ήταν δεκανέας Γιορκ και είχε πειστεί να πιάσει το όπλο. Η πρώτη του μάχη θα λάβει χώρα τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς και θα λήξει μάλιστα νικηφόρα για τους Αμερικανούς. Τότε ήταν που η 82η στάλθηκε βορειότερα, για να συνδράμει στις επιχειρήσεις της Meuse-Argonne. Λίγο αργότερα, στις 7 Οκτωβρίου συγκεκριμένα, η ομάδα του Άλβιν διατάχθηκε να καταλάβει μέχρι το επόμενο πρωινό το Ύψωμα 223 και να θέσει μετά εκτός λειτουργίας την παρακείμενη σιδηροδρομική γραμμή. Μέχρι τις 6:00 τα ξημερώματα, το μικρό απόσπασμα είχε καταφέρει να καταλάβει τον λόφο, εγκλωβίστηκε ωστόσο στην προέλασή του μέσα σε μια κοιλάδα, δεχόμενο βαριά πυρά από γερμανικά πυροβόλα από τους γύρω λόφους. Δεν ήταν μόνο ότι η ομάδα καθηλώθηκε στη θέση της, ήταν ότι γνώριζε βαριές απώλειες. Τότε, σε μια απέλπιδα κίνηση, 17 άτομα επιλέχθηκαν προσεκτικά για μια αποστολή αυτοκτονίας: να υπερφαλαγγίσουν τα γερμανικά πολυβόλα! Ο λοχίας Έρλι και οι 16 γενναίοι του έπρεπε να περάσουν πίσω από τα εχθρικά πυρά για να βγάλουν εκτός τα πολυβόλα, επιτρέποντας έτσι στο υπόλοιπο αμερικανικό σώμα να περάσει από την κοιλάδα του θανάτου. Το απόσπασμα του Έρλι εκμεταλλεύτηκε την ορεινή φύση του εδάφους και κατάφερε πράγματι να τρυπώσει πίσω από τη γερμανική εμπροσθοφυλακή. Στην πορεία τους έπεσαν τυχαία πάνω σε ένα γερμανικό στρατηγείο βλέποντας τον ταγματάρχη και την ομάδα του να παίρνουν το πρωινό τους! Τους έπιασαν εύκολα αιχμαλώτους (οι Γερμανοί παραδόθηκαν πιστεύοντας ότι ήταν περικυκλωμένοι), όταν και άρχισαν να δέχονται καταιγισμό πυρών από τα γειτονικά πολυβολεία. Έξι αμερικανοί στρατιώτες έπεσαν αμέσως νεκροί και άλλοι τρεις τραυματίστηκαν βαριά, μεταξύ αυτών και ο λοχίας Έρλι. Ο Γιορκ τέθηκε επικεφαλής των οχτώ Αμερικανών που απέμειναν αξιόμαχοι. Κάποιοι έπρεπε να φυλάνε όμως τους γερμανούς αιχμαλώτους και κάποιοι άλλοι παραήταν λιπόψυχοι για να βγουν από την κρυψώνα τους. Κι έτσι απέμεινε ο Άλβιν να βγάλει τα κάστανα από τα φωτιά. Με το παροιμιώδες καλό σημάδι του, ο Γιορκ άρχισε να ξεκάνει τους εχθρούς. Είχε ένα τουφέκι κι ένα πιστόλι ανά χείρας και κάθε πυροβολισμός ισοδυναμούσε με έναν νεκρό γερμανό στρατιώτη. Οι αμερικανοί συνάδελφοί του είπαν μετά πως κάποια στιγμή τον είδαν όρθιο να σκοπεύει ατάραχα τους γερμανούς πολυβολητές μέσα στον καταιγισμό των σφαιρών που δεχόταν. Κάποια στιγμή έξι γερμανοί οπλίτες βγήκαν από τις κρυψώνες τους και του επιτέθηκαν με τις ξιφολόγχες τους. Ο Γιορκ τους έριξε όλους κάτω με το πιστόλι του πριν τον φτάσουν. Κατόπιν επέστρεψε στο τουφέκι του και πολύ σύντομα είχε σκοτώσει καμιά εικοσαριά γερμανούς φαντάρους. Μη θέλοντας να σκοτώσει περισσότερους, άρχισε να τους καλεί να παραδοθούν. Όταν έκανε το ίδιο και ο αιχμάλωτος γερμανός ταγματάρχης, τα πολυβόλα του εχθρού σταμάτησαν να ξερνούν σφαίρες. Όταν ολοκλήρωσαν την καταμέτρηση των γερμανών αιχμάλωτων πολέμου, ο Γιορκ και οι άντρες του είχαν μετρήσει λίγο περισσότερους από εκατό νοματαίους. Επιστρέφοντας μάλιστα πίσω στο τάγμα του, ο Γιορκ αιχμαλώτισε άλλους τριάντα στρατιώτες, παραδίδοντας έτσι στις αμερικανικές γραμμές όχι λιγότερους από 132 γερμανούς οπλίτες, μεταξύ αυτών και έναν ταγματάρχη! Με την αποστολή του να κρίνεται υπερεπιτυχημένη, ο αμερικανικός στρατός διάβηκε την κοιλάδα χωρίς πρόβλημα και κατέστρεψε τη σιδηροδρομική γραμμή σχεδόν ανενόχλητος. Το προσωπικό δελτίο του δεκανέα Γιορκ περιλάμβανε 28 γερμανούς πολυβολητές νεκρούς και 35 πολυβόλα είτε εκτός λειτουργίας είτε σε αμερικανικά χέρια! Οι Αμερικανοί έσωσαν την παρτίδα στην ευρύτερη συμμαχική επίθεση της Meuse-Argonne, μέρος μόνο του ολοκληρωμένου σχεδίου του γάλλου στρατάρχη Φερντινάν Φος για να παραβιάσει τη γραμμή άμυνας Χίντενμπουργκ και να υπερισχύσει στην κατανομή δυνάμεων του Α’ Παγκοσμίου. Τα γερμανικά στρατεύματα σύντομα θα συνθηκολογούσαν. «Δεν προλάβαινα να καλυφθώ πίσω από κάποιο δέντρο ή να πηδήξω στους θάμνους, δεν προλάβαινα καν να γονατίσω ή να ξαπλώσω. Το μόνο που προλάβαινα ήταν να σηκώσω το όπλο μου και να τα παίξω όλα για όλα. Όποτε έβλεπα Γερμανό, απλά τον σκότωνα. Όταν τα κατάφερα, έπεσα σε θέση πρηνηδόν. Ήταν σαν να κυνηγώ γαλοπούλες στο Τενεσί. Πλέον όμως οι στόχοι ήταν μεγαλύτεροι, κάτι που έκανε το έργο μου πιο εύκολο. Δεν ήταν δυνατόν να αστοχήσω από τέτοια απόσταση», έγραψε αργότερα στο ημερολόγιό του ο ήρωας Γιορκ. Έτσι κάπως επιβεβαίωσε το περιστατικό και αιχμάλωτος γερμανός στρατιώτης χρόνια μετά: «Σηκώσαμε τα χέρια ψηλά γιατί ήμασταν σίγουροι ότι υστερούσαμε σε αριθμό. Ακόμα και όταν τον πλησιάσαμε με τα χέρια πίσω από το κεφάλι, νιώθαμε ότι χιλιάδες ελεύθεροι σκοπευτές μας σημαδεύουν. Όταν μάθαμε ότι ήταν μόνο ένας, ντραπήκαμε. Όμως, ακόμα και τόσα χρόνια αργότερα, πιστεύω ότι ήταν το μόνο που μπορούσαμε να κάνουμε. Θα μας σκότωνε όλους»! Όταν ο Γιορκ παρέδωσε λίγο αργότερα τους 132 αιχμαλώτους του στα αμερικανικά στρατεύματα έξω από το Στρασβούργο, ο αντισυνταγματάρχης Γουντς δεν μπορούσε να πιστέψει ότι όλο αυτό ήταν έργο ενός ανθρώπου. Ενός ειρηνιστή μάλιστα που δεν τον άφησαν να γίνει αντιρρησίας συνείδησης…

Κατοπινά χρόνια

Ο Γιορκ προάχθηκε αμέσως σε λοχία και του απονεμήθηκαν μια σειρά από βαρύτιμα πολεμικά μετάλλια του αμερικανικού στρατού. Συνέχισε να πολεμά στις τελευταίες αυτές βδομάδες του Α’ Παγκοσμίου και στις 18 Απριλίου 1919 τιμήθηκε με το Μετάλλιο Τιμής του Κογκρέσου. Γάλλοι, Ιταλοί, Μαυροβούνιοι και άλλοι Σύμμαχοι έσπευσαν να κάνουν το ίδιο, μιας και το κατόρθωμά του είχε ευρύτερες επιπτώσεις στη συμμαχική επιχείρηση κατά των χαρακωμάτων της οχυρωματικής γραμμής Χίντενμπουργκ. Ο λοχίας Άλβιν Γιορκ επέστρεψε στις ΗΠΑ στα τέλη Μαΐου ως ήρωας πολέμου. Στο λιμάνι της Νέας Υόρκης τον περίμεναν αγήματα, παρελάσεις αλλά και τα «επίκαιρα» του κινηματογράφου.

Παρά το γεγονός ότι παραγωγοί και διαφημιστές τού έδιναν γη και ύδωρ για να γίνει η ιστορία του ταινία ή να παίξει το πρόσωπό του πάνω σε προϊόντα, ο Γιορκ λαχταρούσε να επιστρέψει στην ήρεμη ζωή του στο Τενεσί. Εκεί θα παντρευτεί την αρραβωνιαστικιά του τον Ιούνιο και θα στεριώσει, επιστρέφοντας σε μια ζωή χριστιανικής εγκράτειας. Ο Άλβιν θα αποκτούσε στα επόμενα χρόνια εφτά παιδιά. Ως ζωντανός θρύλος, όργωνε τις ΗΠΑ δίνοντας ομιλίες και ψάχνοντας τρόπους να βελτιώσει τις δυνατότητες εκπαίδευσης των αγροτόπαιδων της Αμερικής. Οι προσπάθειές του αυτές κατέληξαν στη Γεωργική Σχολή που έφερε το όνομά του το 1926. Τώρα είχε και κάποιες μικρές πολιτικές φιλοδοξίες, οι οποίες αποδείχτηκαν ωστόσο άκαρπες. Το 1941, έπειτα από χρόνια πιέσεων, είπε τελικά το «ναι» στο να γυριστεί η γαλλική περιπέτειά του σε ταινία, με τον Γκάρι Κούπερ να τον ενσαρκώνει ιδανικά στο πανί. Ο Άλβιν Γιορκ συμφώνησε για τον «Λοχία Γιορκ» μιας και είμαστε τώρα στην περίοδο που οι ΗΠΑ ετοιμάζονταν να μπουν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Γκάρι Κούπερ τιμήθηκε με Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου και η ταινία έλαβε συνολικά 11 υποψηφιότητες, αναγκάζοντας το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου να την κατατάξει στην 57η θέση της λίστας με τις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών…

Παρά το γεγονός ότι ως γνήσιος πασιφιστής που ήταν δεν ήθελε καθόλου την αμερικανική εμπλοκή στον Β’ Παγκόσμιο πριν από το Περλ Χάρμπορ, μετά την αιφνιδιαστική ιαπωνική επίθεση προσπάθησε κι αυτός να εξηγήσει με απλό τρόπο στους Αμερικανούς τον λόγο για τον οποίο θα άξιζε να πολεμήσει κανείς για την πατρίδα του. Το 1941 δούλεψε πυρετωδώς για να ιδρυθεί η Εθνοφυλακή του Τενεσί, στην οποία υπηρέτησε ως συνταγματάρχης του 7ου Συντάγματος. Όταν μπήκαν μάλιστα οι ΗΠΑ στον πόλεμο, ο Γιορκ προσπάθησε να καταταγεί και πάλι στις ένοπλες δυνάμεις, τώρα όμως του το αρνήθηκαν λόγω ηλικίας και περιττών κιλών. Αφού δεν μπορούσε να πολεμήσει, όργωνε και πάλι τις ΗΠΑ για τη σύναψη πολεμικών δανείων και την παρώθηση των νιάτων να πιάσουν τα όπλα. Μετά τον πόλεμο μαστίστηκε από οικονομικά προβλήματα, καθώς δεν δέχθηκε ποτέ καμιά οικονομική επιβράβευση για τον ηρωισμό του. Είπε μόνο ναι σε πρωτοβουλία επιχειρηματιών του Τενεσί να αγοράσουν ένα κτηματάκι για κείνον και την πολυάριθμη φαμίλια του. Τα τελευταία του χρόνια τα πέρασε σε κακή οικονομική κατάσταση αλλά και υγεία. Η όρασή του έφθινε συνεχώς και μετά το εγκεφαλικό που υπέστη το 1954 δεν επανήλθε ποτέ. Ο ατρόμητος λοχίας Γιορκ έκλεισε τα μάτια του δέκα χρόνια αργότερα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1964, χτυπημένος από δεύτερο εγκεφαλικό στο Νάσβιλ του Τενεσί. Τον έθαψαν στο μικρό κοιμητήριο της γενέτειράς του Παλ Μαλ, αν και μέχρι τότε είχε δανείσει το όνομά του και τη φήμη του σε πάμπολλα δημόσια κτίρια των ΗΠΑ, σε δρόμους και πλατείες. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, έπειτα από χρόνια ερευνών, ένας αμερικανός στρατιωτικός κατάφερε να ανακαλύψει την ακριβή τοποθεσία που έκανε ο λοχίας Γιορκ τον πολεμικό του άθλο, η οποία περιλαμβάνει πια τιμητικές πλακέτες, αγάλματα και οργανωμένες ξεναγήσεις… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr