Ο πρίγκιπας της κοσμετολογίας, Ευγένιος Ρίμελ

Σε πολλές γλώσσες, μεταξύ αυτών και η δική μας, η λέξη «ρίμελ» σημαίνει απλά απλά τη μάσκαρα, κι αυτό ως υπόμνηση στον πιονέρο των καλλυντικών Ευγένιο Ρίμελ που τόσα έκανε για το μακιγιάζ των ματιών αλλά και την υγεία των γυναικών. Η ιστορία του θρυλικού αρωματοποιού πάει πίσω στο 1834, όταν ο έφηβος Ευγένιος πάει να μαθητεύσει δίπλα στον ήδη γνωστό στον χώρο των προϊόντων ομορφιάς πατέρα του και σύντομα γίνεται ξεφτέρι στη δουλειά. Καινοτόμος και οραματιστής, ο 24χρονος Ρίμελ ανοίγει κάποια στιγμή το δικό του μαγαζί για να ρίξει στην αγορά τα πειραματικά προϊόντα του, μεταξύ αυτών και μια μη τοξική μάσκαρα. Κάπου 180 χρόνια αργότερα, τα προϊόντα του Ρίμελ θα πωλούνταν σε περισσότερες από 40 χώρες του πλανήτη και θα ήταν ήδη τα πλέον δημοφιλή καλλυντικά της Βρετανίας! Κι αυτό γιατί ο Ρίμελ ήταν ο πρώτος της κοσμετολογίας που έδωσε τόση έμφαση στις βλεφαρίδες, κάνοντας τη δική του μάσκαρα να μη μένει λεπτό στα ράφια των καταστημάτων. Κι αν η ομορφιά αγαπά τους θρύλους, η ζωή του Ρίμελ είναι γεμάτη από δαύτους, καθώς η φίρμα του είναι από τις παλιότερες εταιρίες προϊόντων ομορφιάς του κόσμου. Ο Ευγένιος δεν ήταν εξάλλου άλλος ένας αρωματοποιός. Αυτός ονειρευόταν έναν κόσμο ομορφιάς που όλες οι γυναίκες θα ήταν περιποιημένες και βαμμένες, γι’ αυτό και όργωνε την οικουμένη αναζητώντας εξωτικά συστατικά και νέες ιδέες. Αφού πειραματίστηκε, και η αλήθεια είναι ότι πειραματίστηκε πολύ, έγινε κάποια στιγμή εξπέρ στις μυρωδιές και τα χρώματα, αλλά και στην υγιεινή, αφού η μακρά σειρά των προϊόντων του περιλάμβανε από στοματικά διαλύματα, αρωματισμένες αλοιφές, προϊόντα καθαρισμού, ακόμα και αρωματικούς ψεκαστήρες ατμού, αναγκάζοντας τις Λονδρέζες της καλής κοινωνίας να συνωστίζονται στο μαγαζί του για να βάλουν στο χέρι την εκτεταμένη γκάμα του από εξαιρετικά συσκευασμένα αρώματα, σαπούνια και αιθέρια έλαια, πολλά εκ των οποίων έφεραν βασιλικές περγαμηνές! Ταυτοχρόνως, ήταν και δαιμόνιο στο μάρκετινγκ και τη διαφήμιση και σκάρωσε νέους τρόπους για να έχουν απήχηση τα προϊόντα του στο κοινό, όπως ιλουστρασιόν καταλόγους αλλά και αρωματισμένες(!) ρεκλάμες σε θεατρικά προγράμματα. Όταν πέθανε το 1887, οι δυο γιοι του κληρονόμησαν μια αυτοκρατορία…

Πρώτα χρόνια

Ο Ευγένιος Ρίμελ γεννιέται το 1820 στο Παρίσι ως γιος του πασίγνωστου γάλλου αρωματοποιού Υάκινθου Ρίμελ, που είχε μαθητεύσει δίπλα στον ίδιο τον βασιλικό αρωματοποιό της αυτοκράτειρας Ιωσηφίνας, συζύγου του Βοναπάρτη. Τη χρονιά της γέννησης του μικρού, ο πατέρας λαμβάνει μια πρόσκληση για Λονδίνο, ώστε να αναλάβει τη διεύθυνση ενός γνωστού αρωματοπωλείου στην περίβλεπτη Bond Street. Μέχρι το 1834, η μετακίνηση της οικογένειας στην Αγγλία είχε αποδειχτεί εξαιρετικά πετυχημένη, καθώς ο Υάκινθος ήταν τώρα σε θέση να ανοίξει το δικό του μαγαζί, αφού ο νεαρός μαθητευόμενός του, ο 14χρονος Ευγένιος, είχε ήδη δείξει δείγματα κοσμητικής ευφυΐας και ήθελε να βαδίσει στα πατρικά χνάρια. Ο Οίκος των Ρίμελ άνοιξε πράγματι τις πύλες του το 1834 και ο πατέρας δεν σταμάτησε ποτέ να εκπαιδεύει τον γιο του στα διαφορετικά συστατικά και τα μείγματα, αφήνοντάς του παρακαταθήκη τη δίψα για τον νεωτερισμό και τον πειραματισμό. Σύντομα ο κόσμος των αρωμάτων δεν θα είχε κανένα μυστικό από τον Ευγένιο…

Ο Ρίμελ και τα ανάρπαστα προϊόντα του

Η πρώτη σειρά προϊόντων ομορφιάς των Ρίμελ κυκλοφόρησε με το που ιδρύθηκε η πρώτη αυτή επιχείρηση. Τα ανώτερης ποιότητας αρώματα του Υάκινθου και του γιου έγιναν σύντομα δημοφιλής προορισμός για τις κυρίες της καλής λονδρέζικης κοινωνίας. Οι αριστοκράτισσες έβρισκαν ακαταμάχητη και μια κρέμα περιποίησης του δέρματος που είχε φτιάξει ο νεαρός Ρίμελ, ο οποίος άρχισε τώρα να κλέβει όλη τη δόξα από τον πατέρα. Τον Υάκινθο τον εκτιμούσαν όλοι για τις ικανότητές του, αν και ήταν ο γιος αυτός που θα έκανε την πατρική επιχείρηση σωστή αυτοκρατορία. Το 1844, ο 24χρονος Ευγένιος, εξπέρ πια στα χρώματα και τα αρώματα, ανοίγει το δικό του μαγαζί για να ρίξει στην αγορά τη δική του σειρά από προϊόντα ομορφιάς αλλά και υγιεινής. Ταλαντούχος, καινοτόμος και εξαιρετικός έμπορος, ο Ρίμελ έπιασε τη λονδρέζικη κοινωνία εξαπίνης όταν ανέλαβε εξολοκλήρου την πατρική επιχείρηση το 1844! Το χημικό του ταξίδι στην κοσμετολογία είχε μόλις ξεκινήσει και σύντομα τα ράφια του καταστήματός του στην περιβόητη Regent Street θα ήταν γεμάτα από αρώματα, κρέμες, στοματικά διαλύματα, αλλά και προϊόντα καθαρισμού, όπως το διαβόητο «Ξύδι Τουαλέτας» του, που είχε τη δική του ιστορία στην αγορά. Κι αυτό γιατί το μείγμα από έλαια με λευκό ξίδι και εκχύλισμα λεβάντας το οποίο ονειρευόταν ο Ρίμελ ως ενυδατικό για την επιδερμίδα ή ακόμα και ως σαμπουάν, που ήταν από τις πρώτες εμπορικές του επιτυχίες, βρήκε απήχηση στο καταναλωτικό κοινό ως κάτι άλλο, ως καθαριστικό τουαλέτας δηλαδή καθώς αποδείχτηκε ιδιαιτέρως αποτελεσματικό στην αφαίρεση δύσκολων λεκέδων από τη λεκάνη! Παρά το γεγονός ότι ο Ρίμελ εξοργίστηκε αρχικά, η εμπορική απήχηση του προϊόντος του ως καθαριστικό τουαλέτας τον έπεισε τελικά να του αλλάξει χρήση και να το ξαναρίξει στην αγορά ολότελα αλλαγμένο. Το πρώην καλλυντικό πουλιόταν τώρα σαν τρελό ως «τονωτικό και αναζωογονητικό συμπλήρωμα τουαλέτας ή μπάνιου», μοστράροντας τις απολυμαντικές ιδιότητές του! Παρά τη χρήση του ως καθαριστικό, το Ξίδι Τουαλέτας του ήταν πολυχρηστικό και, όπως το έθεσε εφημερίδα του Κεμπέκ το 1864, «το Ξίδι Τουαλέτας του Ρίμελ είναι ανώτερο από κάθε κολόνια ως τονωτικό και αναζωογονητικό συμπλήρωμα τουαλέτας ή μπάνιου, ως φρέσκο άρωμα και ως πανίσχυρο απολυμαντικό». Το eau de cologne που έγινε eau de toilette έλκει από δω ακριβώς την καταγωγή του! Το Ξίδι Τουαλέτας του δεν επιβίωσε όμως, αν και η επόμενη συνεισφορά του στην κοσμετολογία έμελλε να μακροημερεύσει: ήταν η σύγχρονη μάσκαρα! Ένα μείγμα από σκόνη άνθρακα και βαζελίνη ήταν το πρώτο μη τοξικό προϊόν που χρησιμοποιούνταν για το μακιγιάζ των ματιών και τον τονισμό του περιγράμματός τους. Η μάσκαρα του Ρίμελ έγινε πραγματικά ανάρπαστη και τον εκτόξευσε σε παγκόσμια φήμη, αφήνοντας παρακαταθήκη το όνομά του ως συνώνυμο της μάσκαρας σε τουλάχιστον οχτώ γλώσσες, από τα ελληνικά και τα τούρκικα μέχρι τα γαλλικά, τα ιταλικά, τα ισπανικά, τα πορτογαλικά, τα ρουμάνικα και τα αραβικά! Πατώντας πάνω στη μοναδικότητα των προϊόντων του, ο Ευγένιος καινοτόμησε και στην προώθηση των καλλυντικών, αναπτύσσοντας σύγχρονες τεχνικές μάρκετινγκ που έζησαν ως τις μέρες μας. Πλήρεις και εικονογραφημένοι κατάλογοι των προϊόντων του φιγούραραν σε περιοδικά και εφημερίδες, την ίδια ώρα που αποστέλλονταν μέσω ταχυδρομείου στις πελάτισσες. Τα προγράμματα των λονδρέζικων θεατρικών παραστάσεων είχαν τώρα (πάντοτε αρωματισμένες!) ρεκλάμες του Ρίμελ και της μάσκαράς του, που πουλούσε πια γρηγορότερα απ’ όσο μπορούσε να την παράγει ο αρωματοποιός. Δεν ήταν βέβαια μόνο οι πωλήσεις των προϊόντων του, ήταν και οι διακρίσεις που έπεφταν βροχή. Ο Ρίμελ κατάφερε να συγκεντρώσει δέκα βασιλικές εγγυήσεις για τα προϊόντα του, καθώς οι μονάρχες της Ευρώπης έσπευδαν να προσυπογράψουν την αξιοπιστία της δουλείας του. Η βασίλισσα Βικτωρία ήταν μεταξύ των ευρωπαίων ηγεμόνων που έκαναν αθρόα χρήση των καλλυντικών του Ρίμελ ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1860, την οποία αναγόρευσε ο δαιμόνιος έμπορος σε άτυπο πρεσβευτή της φίρμας του. Ο Ρίμελ δεν κράτησε τις πολυετείς έρευνές του για τον εαυτό του, καθώς το 1865 έριξε στην κυκλοφορία το αποκαλυπτικό «Βιβλίο του Αρώματος», μια ολοκληρωμένη μελέτη της φυσιολογίας της όσφρησης και της ιστορίας των αρωμάτων και της κοσμετολογίας αλλά και ένας πλήρης κατάλογος των μεθόδων που χρησιμοποιούσε για να παράγει τις δημιουργίες του. Αυτό και τα επόμενα βιβλία που ακολούθησαν ήταν κάτι σαν σύγχρονοι οδηγοί της γυναικείας ομορφιάς, μετατρέποντάς τον σε πραγματικό πιονέρο της θηλυκότητας. Προστατευόμενος της βασίλισσας της Αγγλίας, ο Ρίμελ άνοιξε στις αρχές της δεκαετίας του 1850 ένα υποκατάστημα στο Παρίσι, αν και δεν έμενε εκεί. Όταν έφυγε από τον κόσμο, οι δυο του γιοι κληρονόμησαν τρία καταστήματα στο Λονδίνο και από ένα στο Παρίσι, το Βερολίνο, το Μπράιτον, τη Φλωρεντία, τη Χάγη, το Άμστερνταμ, τις Βρυξέλλες και τη Λιέγη, διαθέτοντας πια περγαμηνές μέχρι και από το βασιλικό ζεύγος της Ισπανίας και τον μονάρχη της Πορτογαλίας! Τώρα οι μελετητές τον αποκαλούσαν «πατέρα του ψεκαστήρα αρωμάτων», μιας εφεύρεσης που πατεντάρισε και βρήκε ιδανική η Ευρώπη για το φρεσκάρισμά της σε θέατρα, σάλες χορού κ.λπ. Τα προϊόντα του Ρίμελ χρηματοδοτούσαν πια διεθνείς εκθέσεις και ένα σωρό εκδηλώσεις και ήταν σταθερές αναφορές στα προγράμματα όλων των λογιών των θεαμάτων…

Τελευταία χρόνια

Ο πιονέρος των καλλυντικών δεν ήθελε να κάνει απλώς τους ανθρώπους να μυρίζουν και να δείχνουν καλύτερα, αλλά και να βελτιώσει την ανθρώπινη υγιεινή. Κι έτσι συνέβαλε τα μέγιστα στην καθιέρωση εννοιών όπως η προσωπική υγιεινή και το μπάνιο, σκαρώνοντας επιπροσθέτως μια πληθώρα καθαριστικών και απολυμαντικών, όπως τα περιβόητα στοματικά διαλύματα, τα σαπούνια, τις αρωματισμένες κρέμες και το Ξύδι Τουαλέτας του. Δεν έμεινε όμως εκεί, καθώς από το εργαστήριό του έβγαιναν αρωματισμένες κάρτες του Αγίου Βαλεντίνου, πομάδες μαλλιών, κρέμες γλυκερίνης αλλά και τα περίφημα βαποριζατέρ του, που χρησιμοποιούνταν ακόμα και σε νοσοκομεία για αρωματοθεραπεία! Το 1851 έριξε μάλιστα στην αγορά την περιβόητη «Κρήνη Αρώματος», μέσα στην οποία βουτούσαν οι έκπληκτοι επισκέπτες εκθέσεων και πολιτιστικών εκδηλώσεων τα μαντίλια τους ώστε να αρωματιστούν. Τότε ήταν που τον γνώρισε η βασίλισσα Βικτωρία και τον έχρισε προστατευόμενό της, για να ακολουθήσουν σωρεία βασιλικών οίκων. Ο Ρίμελ είχε ήδη από τα 30 του χρόνια όλη τη Δύση στα πόδια του. Όταν πέθανε μάλιστα στις 15 Μαρτίου 1887, οι «New York Times» τον αποκάλεσαν στον επικήδειό τους «Πρίγκιπα των Αρωμάτων»! Ο Ευγένιος άφησε την αυτοκρατορία στους δυο του γιους (όχι όμως και στην κόρη του), η οποία παρέμεινε σε οικογενειακά χέρια μέχρι το 1949. Η εταιρία άλλαξε έκτοτε πολλές φορές ιδιοκτησιακά χέρια και η επαναστατική του μάσκαρα πέρασε από σαράντα κύματα, αν και κανείς δεν ξέχασε ποτέ τον άνθρωπο που έφερε το ρίμελ στην καθημερινή γυναικεία περιποίηση… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr