Ο Ιταλός που εκτέλεσε το μεγαλοφυές «Έγκλημα του Αιώνα», Λεονάρντο Νοταρμπάρτολο

«Πορθητή της Αμβέρσας», ονόμασε ο σκανδαλοθηρικός Τύπος τον διαβόητο ιταλό κακοποιό που χτύπησε το παγκόσμιο κέντρο διαμαντιών και τσέπωσε διαμάντια, χρυσό και πολύτιμους λίθους που εκτιμήθηκαν στα 100 εκατ. δολάρια. Ο φυσικός αρχηγός μιας σπείρας ιταλών εγκληματιών που είπαν «Σχολή του Τορίνο» έβαλε στο στόχαστρο το εμπόριο διαμαντιών της Αμβέρσας εκτελώντας ένα μαεστρικά οργανωμένο σχέδιο: παραβίασε με τρόπο το λιγότερο μεγαλοφυή το υπόγειο θησαυροφυλάκιο του Κέντρου Διαμαντιών φεύγοντας με σχεδόν μυθιστορηματική λεία. Το απόρθητο θησαυροφυλάκιο έφερε κλειδαριά που είχε χαρακτηριστεί «απαραβίαστη» (περισσότεροι από 100 εκατομμύρια συνδυασμοί αριθμών), την ίδια ώρα που για να το προσεγγίσει κάποιος έπρεπε πρώτα να περάσει από πάνοπλους φρουρούς, κάμερες ασφαλείας, υπέρυθρους ανιχνευτές κίνησης και αισθητήρες κραδασμών. Κι όμως, ο Νοταρμπάρτολο και η συμμορία του τα κατάφεραν! Η Αμβέρσα ήταν από τον Μεσαίωνα το Άγιο Δισκοπότηρο κάθε κλέφτη που σεβόταν τον εαυτό του, καθώς εκεί λάμβανε χώρα το διεθνές εμπόριο αλλά και η κοπή των διαμαντιών. Και βέβαια η κορωνίδα του εγκληματικού κόσμου δεν ήταν άλλη από το Κέντρο Διαμαντιών της Αμβέρσας, θαμμένο στην καρδιά της πόλης και αποκλεισμένο με κάθε δυνατό και αδύνατο τρόπο. Ένοπλοι φρουροί στέκονται έξω από κάθε είσοδο, οδοφράγματα εμποδίζουν την κίνηση οχημάτων, οποιαδήποτε κίνηση καταγράφεται σε ηλεκτρονικά μάτια, τα κλειδιά παρακολουθούνται και τα καλούδια φυλάσσονται σε ξεχωριστά χρηματοκιβώτια στο θησαυροφυλάκιο, κάνοντας τον χώρο να μοιάζει απροσπέλαστος. Αν και το τυράκι των μέτρων ασφαλείας βρίσκεται στον υπόγειο θάλαμο, όπου πάμπολλοι ανιχνευτές κίνησης, θερμότητας και φωτός σκανάρουν συνεχώς τον χώρο, ο οποίος φράζεται εξάλλου από μια χαλύβδινη πόρτα τριών τόνων που αντέχει ακόμα και 12 ώρες συνεχούς τρυπήματος! Αψηφώντας τα πρωτόγνωρα μέτρα ασφαλείας, η ομάδα των ιταλών μπουκαδόρων με επικεφαλής τον Λεονάρντο Νοταρμπάρτολο εκμεταλλεύτηκε τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου το 2003 για να αδειάσει 123 από τα συνολικά 160 χρηματοκιβώτια του Κέντρου Διαμαντιών! Στην πορεία βέβαια θα γινόταν ένα χαζό λάθος και θα τα χαλούσε όλα, καθώς φεύγοντας οι ληστές πέταξαν μια σακούλα με ενοχοποιητικά στοιχεία, την οποία έμελλε να βρει τυχαία ένας αγρότης και να παραδώσει στις Αρχές. Μεταξύ των στοιχείων ήταν και ένα μισοφαγωμένο σάντουιτς που έφερε το DNΑ του Νοταρμπάρτολο. Κάπως έτσι έφτασε η αστυνομία στα ίχνη του σεσημασμένου ιταλού κακοποιού, τον οποίο και συνέλαβε το 2005 ως εγκέφαλο της ληστείας. Ο Νοταρμπάρτολο παρέμεινε πίσω από τα σίδερα έως το 2009, οπότε αποφυλακίστηκε με αναστολή. Παραβίασε βέβαια τους όρους της αναστολής και συνελήφθη εκ νέου στο Παρίσι, όταν απελάθηκε πίσω στις Βρυξέλλες. Παρά το γεγονός ότι τρεις από τους δράστες έφαγαν από 5 έως 10 χρόνια, σήμερα ο Νοταρμπάρτολο είναι ελεύθερος και ωραίος και η λεία των 100 εκατ. παραμένει άφαντη…

Πρώτα χρόνια

O Λεονάρντο Νοταρμπάρτολο γεννήθηκε το 1952 στο Τορίνο έχοντας λες το κλέψιμο να κυλάει τις φλέβες του, καθώς την πρώτη του κλοπή την έκανε το 1958, σε ηλικία μόλις έξι ετών, όταν άρπαξε λεφτά από το ταμείο του ψιλικατζίδικου της γειτονιάς. Για τα παιδικά του χρόνια δεν είναι και πολλά γνωστά, ξέρουμε πάντως πως ο μικροκακοποιός συνέχισε τη σταδιοδρομία του στο έγκλημα, κλέβοντας -όπως εξομολογήθηκε ο ίδιος σε σχετικά πρόσφατη συνέντευξή του- τους πάντες, από τους δασκάλους του μέχρι και τον γαλατά της γειτονιάς! Κάποια στιγμή πέρασε στις διαρρήξεις σπιτιών και τις κλοπές αυτοκινήτων, καθώς οι εγκληματικές φιλοδοξίες του ήταν μεγάλες. Ο τόπος της δράσης του ήταν το Τορίνο, αν και δεν θα έμενε εκεί. Προοδευτικά πέρασε στα κοσμήματα, κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1970, και η δεκαετία του 1990 θα τον βρει να παριστάνει τον έμπορο πολύτιμων λίθων, ένας ρόλος που υιοθέτησε ώστε να αποκτήσει πρόσβαση σε ανθρώπους και πράγματα…

Η Σχολή του Τορίνο

Ο Νοταρμπάρτολο ίδρυσε κάποια στιγμή μια σπείρα πεπειραμένων διαρρηκτών για να εκτελούν ακόμα δυσκολότερες δουλειές. Η Σχολή του Τορίνο απαρτιζόταν από οικογενειάρχες που είχαν όλοι νόμιμες δουλειές και βρίσκονταν μια στο τόσο για να οργανώνουν επιλεγμένα χτυπήματα. Από ένα σημείο και πέρα, χτυπούσαν σχεδόν αποκλειστικά κοσμηματοπωλεία. Ο Λεονάρντο ζούσε με τη γυναίκα και τα παιδιά του σε προάστιο του Τορίνο και ήταν τώρα ένας μεσίτης κοσμημάτων που περνούσε τη μέρα του κάνοντας ό,τι κάνουν οι καλοί οικογενειάρχες: πήγαινε τα παιδιά του στις εξωσχολικές δραστηριότητές τους και μια στο τόσο μαζευόταν με τους φίλους του να παίξουν μπάλα. Το μόνο που πρόδιδε το εγκληματικό παρελθόν του ήταν ο ογκώδης φάκελός του στην αστυνομία, καθώς το ποινικό του μητρώο ήταν γεμάτο από μικροκλοπές και διαρρήξεις, αν και αυτά ανήκαν προφανώς στο παρελθόν, μιας και είχε να πιαστεί τουλάχιστον 20 χρόνια. Αυτό που αγνοούσαν τότε οι Αρχές ήταν ότι ο Νοταρμπάρτολο όχι μόνο δεν είχε αποσυρθεί από την ενεργό εγκληματική δράση, αλλά ήταν ο εγκέφαλος της Σχολής του Τορίνο, η οποία ετοιμαζόταν πια πυρετωδώς για το μεγαλύτερό της χτύπημα. Μέχρι τότε η σπείρα είχε γίνει βέβαια εξαιρετικά διαβόητη στην Ιταλία, εκτελώντας πολύκροτα χτυπήματα με λεία αρκετών εκατομμυρίων! Τη ληστεία του 2003 τη σχεδίαζε ο ιταλός εγκληματίας χρόνια. Ως εισαγωγέας διαμαντιών, είχε νοικιάσει ήδη από το 2000 ένα γραφειάκι στο Κέντρο Διαμαντιών της Αμβέρσας, διατηρώντας ταυτοχρόνως θυρίδα στο θησαυροφυλάκιο που σκόπευε τώρα να χτυπήσει. Ο Νοταρμπάρτολο περνούσε πια μία μέρα τον μήνα στην Αμβέρσα, για να μην κινεί υπόνοιες, αν και η παρουσία του εκεί δεν ήταν για να εμπορευτεί διαμάντια, αλλά για να τα κλέψει! Κατά τη διάρκεια των ερευνών για τη διαβόητη ληστεία, έγινε γνωστό πως τη βδομάδα πριν από το χτύπημα ο μαέστρος της κλεψιάς πήγαινε στο Κέντρο Διαμαντιών κάθε μέρα. Ο φύλακας της εισόδου δήλωσε κατόπιν πως «κάθε μέρα, δυο ή τρεις φορές τη μέρα, κατέβαινε κάτω και παρατηρούσε την περιοχή γύρω από το θησαυροφυλάκιο». Ο ίδιος ο Νοταρμπάρτολο είπε ότι την ιδέα για τη χαρακτηρισμένη ως αδύνατη ληστεία της Αμβέρσας του την έβαλε κλεπταποδόχος και συλλέκτης κοσμημάτων, ο οποίος δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερο άνθρωπο για μια τέτοια δουλειά. Ο συλλέκτης του έδωσε μάλιστα 100.000 δολάρια προκαταβολή το 2001 ώστε να δεχτεί ο πενηντάρης τότε κακοποιός να ερευνήσει το θέμα. Αφού είδε με τα μάτια του όλα τα συστήματα ασφαλείας του Κέντρου Διαμαντιών, ο ληστής συμφώνησε πως το χτύπημα ήταν αδύνατο, καθώς ακόμα και αν παραβίαζες το απόρθητο θησαυροφυλάκιο, δεν μπορούσες ούτε να μπεις ούτε να βγεις από το κτίριο. Είπε λοιπόν «όχι» στον κλεπταποδόχο, αν και συνέχισε να διατηρεί τη θυρίδα του στο Κέντρο, καθώς τώρα φιλοξενούσε όλο το μετρητό του από τις παλιότερες ληστείες του. Το πράγμα φαινόταν ότι τέλειωσε εκεί, αν και πέντε μήνες αργότερα έλαβε σήμα από τον κλεπταποδόχο να συναντηθούν σε μια αποθήκη της Αμβέρσας. Μπαίνοντας στην ερειπωμένη αποθήκη, ο Νοταρμπάρτολο βρήκε τον συλλέκτη και τρεις ακόμα άντρες μπροστά σε ένα θησαυροφυλάκιο τραπέζης που αναγνώρισε αμέσως από τις κατασκοπευτικές τσάρκες του στο Κέντρο Διαμαντιών: ήταν πράγματι μια ακριβής ρέπλικα του χρηματοκιβωτίου της Αμβέρσας, η οποία είχε μάλιστα φτιαχτεί σύμφωνα με τις δικές του επιτόπιες έρευνες και λεπτομερείς περιγραφές! Ο κλεπταποδόχος τού εξιστόρησε κατόπιν πώς θα μπορούσε κάποιος να χτυπήσει το Κέντρο, που μόνο απόρθητο δεν ήταν, καθώς είχε ένα τρωτό σημείο: την αυταρέσκεια να αποκαλείται απόρθητο! Πώς ανοίγεις όμως την κλειδαριά με τα εκατομμύρια των συνδυασμών; Εύκολα, καθώς το μόνο που χρειάζεται είναι μια κρυμμένη κάμερα και ένας απλός κλειδαράς μετά. Ναι, αλλά με τους αισθητήρες κίνησης, θερμότητας και φωτός τι γίνεται; Τους παρακάμπτεις πανεύκολα με λίγη λακ και μερικά μαθήματα ηλεκτρονικής για αρχάριους. Όσο για το τεράστιο κλειδί της πόρτας του θησαυροφυλακίου, το αντιγράφεις χωρίς κόπο αν έχεις στην ομάδα σου τον καλύτερο μπουκαδόρο του Τορίνο! Ήταν πράγματι σαν το «Ocean’s Eleven», χωρίς τα καλαμπούρια φυσικά… Για τα επόμενα δύο χρόνια, ο Νοταρμπάρτολο θα στρωνόταν για τα καλά στη δουλειά, καταγράφοντας λεπτομερώς τους χώρους και τα συστήματα ασφαλείας. Μπαινόβγαινε εξάλλου ανενόχλητος στο Κέντρο Διαμαντιών, καθώς ήταν εισαγωγέας πολύτιμων λίθων. Την ίδια ώρα, τα εξειδικευμένα τσιράκια του προπονούνταν στα καθήκοντά τους κάνοντας τους χολιγουντιανούς σεναριογράφους να κλαίνε από την ντροπή τους.

Η μέρα της ληστείας

Ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου του 2003, μια μέρα πριν από το χτύπημα δηλαδή, ο Νοταρμπάρτολο μπήκε για άλλη μια φορά στον χώρο της προσωπικής του θυρίδας, με τον φρουρό που τον ήξερε πια καλά να μην προσέχει ως όφειλε τον πελάτη. Με μεγάλη προσοχή, ψέκασε λακ στους αισθητήρες κίνησης και θερμότητας, περνώντας έτσι το σημείο χωρίς επιστροφή. Η πρώτη φάση της μεγαλύτερης κλοπής διαμαντιών όλων των εποχών είχε ολοκληρωθεί επιτυχώς. Την επομένη το απόγευμα, πριν σφραγίσουν οι πόρτες στις 7:00 ακριβώς, ο Νοταρμπάρτολο κατάφερε να παραμείνει στο εσωτερικό του Κέντρου Διαμαντιών. Λίγο αργότερα, ο ανελκυστήρας κατέβασε στο υπόγειο τα άλλα τρία μέλη της σπείρας, τα οποία εκτελώντας χορογραφημένες κινήσεις έθεσαν εκτός λειτουργίας αισθητήρες και συστήματα συναγερμού. Παρά τα προωθημένα τεχνολογικά μαραφέτια για την ασφάλεια του χρηματοκιβωτίου, η Σχολή του Τορίνο τα εξουδετέρωσε χρησιμοποιώντας απλά πράγματα (όπως λακ και μονωτική ταινία!) και πατροπαράδοτες τεχνικές, ανοίγοντας εύκολα την επτασφράγιστη πόρτα των τριών τόνων. Όταν παραμέρισε η θωρακισμένη πύλη, ήξεραν ότι ήταν σαν να είχαν κερδίσει το λαχείο! Είχαν εξάλλου το υπόλοιπο Σαββατοκύριακο στη διάθεσή τους να εξουδετερώσουν τα 160 χρηματοκιβώτια του θησαυροφυλακίου αλλά και τις θυρίδες. Κατάφεραν να ανοίξουν τα 123 από αυτά, χρησιμοποιώντας ένα εργαλείο που είχαν φτιάξει ειδικά για τον σκοπό. Ξέροντας από τη δουλειά, ο Νοταρμπάρτολο δεν έκλεψε απλώς τα διαμάντια, καθώς από την κοπή τους και μόνο είναι εύκολο να εντοπιστούν. Αυτό που έψαχνε μανιωδώς ήταν τα συνοδευτικά έγγραφά τους ώστε να μπορούν να πουληθούν νόμιμα! Αφού πήραν μετρητό, πολύτιμους λίθους, χρυσό και αμέτρητα διαμάντια φυσικά, ήταν ώρα τώρα για τη μεγάλη έξοδο, ένα από τα δυσκολότερα κομμάτια της ληστείας. Το είχαν οργανώσει όμως εξίσου καλά και είχαν ακόμα και αντικλείδια-πασπαρτού για τις πόρτες! Αφού πέρασαν από το δωμάτιο ασφαλείας και αφαίρεσαν τις κασέτες του κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης, έφτασαν στο υπόγειο πάρκινγκ που διέθετε έξοδο κινδύνου, βγαίνοντας τελικά στην επιφάνεια της γης ένα και πλέον τετράγωνο μακριά από το σαν κάστρο φρουρούμενο Κέντρο Διαμαντιών…

Τα μεθεόρτια και το μοιραίο λάθος

Ελεύθεροι και ωραίοι, πέρασαν από το διαμερισματάκι που νοίκιαζε ο «εγκέφαλος» στην Αμβέρσα, χώρισαν τη λεία και είπαν να εγκαταλείψουν την πόλη, θάβοντας σε ένα δασάκι ό,τι αποδεικτικό μπορούσε να τους ενοχοποιήσει. Και τότε έλαβε χώρα το μοιραίο λάθος που θα οδηγούσε στη σύλληψή τους! Ο Λεονάρντο πήρε ένα σάντουιτς για να διασκεδάσει την πείνα του, φαίνεται όμως ότι τελικά δεν πεινούσε τόσο πολύ, καθώς πέταξε το μισοτελειωμένο έδεσμα στη σακούλα που έθαψαν στο αλσάκι. Ένας αγρότης που τους είδε από μακριά ξετρύπωσε κατόπιν τις σακούλες και η αστυνομία κατάφερε να ταυτοποιήσει το γενετικό υλικό του σεσημασμένου Νοταρμπάρτολο από τα ίχνη που βρέθηκαν στο σάντουιτς. Όσο συνέβαιναν αυτά, η Σχολή του Τορίνο ήταν πανευτυχής με τα 100 εκατομμυριάκια ανά χείρας, θεωρώντας ότι είχε εκτελέσει το τέλειο έγκλημα. Η αστυνομία είχε ωστόσο άλλη γνώμη, αφού ξέροντας πια το όνομά του, εισέβαλε στο σπίτι του και εντόπισε 17 καλογυαλισμένα διαμάντια. Ο «εγκέφαλος» συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 ετών, όπως και δύο ακόμα συνεργάτες του, που έφαγαν από πέντε χρονάκια (οι άλλοι δύο δεν πιάστηκαν ποτέ). Λίγα χρόνια αργότερα (2009), ο Νοταρμπάρτολο ήταν ελεύθερος και ωραίος, καθώς βγήκε πρόωρα με αναστολή, αν και τα κλοπιμαία του δεν εντοπίστηκαν ποτέ. Η βελγική αστυνομία τον υποπτεύτηκε για τη δεύτερη διαβόητη κλοπή διαμαντιών, αυτή που έλαβε χώρα το 2013 στο Διεθνές Αεροδρόμιο των Βρυξελλών και απέδωσε λεία 50 εκατ. δολαρίων, αν και δεν μπόρεσε να βρει τίποτα που να τον ενοχοποιεί. Το πλήρες χρονικό της υπόθεσης αλλά και τον ρόλο που φέρεται να έπαιξε ο εκτός Σχολής του Τορίνο κοσμηματοπώλης-κλεπταποδόχος αποκάλυψε ο ίδιος ο Νοταρμπάρτολο σε συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης που έδωσε στο περιοδικό «Wired» μέσα από τα κάγκελα της βελγικής φυλακής. Ακόμα και σήμερα ισχυρίζεται ότι τα διαμάντια που έκλεψε ήταν της τάξης των 20 εκατ. δολαρίων και τα υπόλοιπα τα πρόσθεσαν οι Αρχές στο πλαίσιο κολοσσιαίας ασφαλιστικής απάτης! Κάτι που δεν μπορεί φυσικά ούτε να απορριφθεί ούτε να επιβεβαιωθεί χωρίς να βρεθούν τα κλοπιμαία (μόνο ένα μικρό κομμάτι της λείας αναδύθηκε όλα αυτά τα χρόνια). Ο ιταλός κακοποιός συνελήφθη εκ νέου το 2009, όταν εντοπίστηκε ένας αριθμός άκοπων διαμαντιών στο αυτοκίνητό του. Οι Αρχές δεν μπόρεσαν να τα ταυτοποιήσουν με τη ληστεία, γι’ αυτό και αναγκάστηκαν να του τα επιστρέψουν! Από το 2011, ο Νοταρμπάρτολο είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος που έχει πληρώσει για το διαβόητο αδίκημά του. Ζει στην Ιταλία και πολλοί είναι αυτοί που χαριτολογούν λέγοντας πως κάποια βράδια τον βλέπουν να τραβά για τα γειτονικά βουνά παίρνοντας ένα-δυο διαμαντάκια από την προσωπική του συλλογή για τα τρέχοντα μικροέξοδα της καθημερινότητας. Όσο για τη ληστεία του, ήταν και παραμένει η μεγαλύτερη κλοπή διαμαντιών όλων των ιστορικών εποχών… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr