Ο μυστηριώδης ηγέτης του ISIS, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι

Όταν ο σημερινός σεΐχης του εξτρεμιστικού χαλιφάτου Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας και αυτοανακηρυγμένος χαλίφης όλου του αραβικού κόσμου απελευθερωνόταν από αμερικανικό στρατόπεδο κράτησης στο Ιράκ το 2009, μουρμούρισε τα τελευταία του λόγια μπροστά στον δυτικό εχθρό. Όντας στην πύλη του μεγαλύτερου στρατοπέδου κράτησης στο Ιράκ, ο κατοπινός τζιχαντιστής ηγέτης γύρισε στους έφεδρους αμερικανούς στρατιώτες και τους αποχαιρέτισε μια και καλή: «Θα σας δω στη Νέα Υόρκη»! Έτσι θυμάται τουλάχιστον ο συνταγματάρχης Kenneth King, ο διοικητής τότε του Camp Bucca, ο οποίος δεν είχε κανέναν λόγο να θεωρήσει το καλοκαιράκι του 2009 τη φράση απειλή, αν και σε λιγότερο από πέντε χρόνια θα έβλεπε έντρομος τις ειδήσεις να αποκαλούν τον παλιό τρόφιμό του «ηγέτη του ISIS» και «εξτρεμιστή τζιχαντιστή που με τον στρατό του σαρώνει το Ιράκ και κατευθύνεται στη Βαγδάτη». Αυτή ήταν μάλιστα η τελευταία φορά που μάτια Δυτικού θα έβλεπαν τον διαβόητο εμίρη του Ισλαμικού Κράτους, ο οποίος επιβιβάστηκε σε ένα C-17, πλάι σε άλλους κρατουμένους, για να μεταφερθούν σε μικρότερο κέντρο κράτησης κοντά στη Βαγδάτη, μιας και το στρατόπεδο Bucca θα έκλεινε. Όσο για τον αλ Μπαγκντάντι, είναι σίγουρο ότι θυμάται καλά κάποια από τα μαθήματα που πήρε κατά τον καιρό της σύλληψής του. Δεν έχει δημοσιοποιήσει ποτέ βίντεο (παρά μόνο ένα πολύ αργότερα), αντίθετα από άλλους ακραίους ισλαμιστές ηγέτες όπως ο Οσάμα μπιν Λάντεν, προσπαθεί να παραμείνει αθέατος από την ειδησεογραφία της Δύσης και μόλις δύο φωτογραφίες του θεωρούνται επιβεβαιωμένες, με την πρώτη να προέρχεται από το ίδιο κέντρο κράτησης, όταν τον συνέλαβαν οι Αμερικανοί το 2005. Ποιος θα περίμενε ότι ο μετριοπαθής και εντελώς κοινός αυτός κρατούμενος του στρατοπέδου Bucca, που δεν είχε τίποτα το αξιοσημείωτο πάνω του, σύμφωνα με τις αναφορές των αξιωματικών, θα μετατρεπόταν στον χειρότερο των χειρότερων, σε τέτοιον μάλιστα βαθμό που θα έκανε ακόμα και την αλ Κάιντα να τον αποκηρύξει; Ο κόσμος σύντομα θα παρακολουθούσε έντρομος τον αλ Μπαγκντάντι να κάνει πράξη τη δεύτερη απειλή-υπόσχεσή του, αυτό το «Θα σας δω στη Βαγδάτη». Κι όλα αυτά από έναν μορφωμένο άνθρωπο που συνήθιζε να απολαμβάνει το ποδόσφαιρο καυτηριάζοντας τη βία τόσο εντός όσο και εκτός αγωνιστικών χώρων! Ο πλέον καταζητούμενος τζιχαντιστής του πλανήτη ήταν λίγο πριν ένας ικανότατος μπαλαδόρος που οι συμπαίκτες του αποκαλούσαν «Μέσι της τζαμιού», καθώς ήταν ο καλύτερος της ομάδας του τοπικού τζαμιού. Από τότε θα μεσολαβούσαν βέβαια πολλά και ο Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι θα γινόταν ο σκοτεινός και δηλητηριασμένος ηγέτης του ISIS, παραμένοντας ωστόσο διαχρονικά επιφυλακτικός και ιδιαίτερα προσεκτικός στο να μη βλέπουν το φως της δημοσιότητας οι πληροφορίες που τον αφορούν. Δεν είναι εξάλλου καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι όταν κυκλοφόρησαν οι φήμες για τον θάνατό του τον Μάρτιο του 2015, με τις αναφορές να τον θέλουν νεκρό στο αεροπορικό σφυροκόπημα των ΗΠΑ κατά θέσεων του ISIS, ακόμα και το Πεντάγωνο δήλωσε άγνοια για τη μοίρα του. Το μόνο βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, αυτό που έσπασε τους μήνες σιωπής του, κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2015 και καλούσε όλους τους σουνίτες μουσουλμάνους να μετακομίσουν στο χαλιφάτο του, στα εδάφη της Συρίας και του Ιράκ δηλαδή που το Ισλαμικό Κράτος ανακήρυξε ανεξάρτητη οντότητα, όταν η Μοσούλη έπεσε στα χέρια των εξτρεμιστών τζιχαντιστών. Η παροιμιώδης μυστικοπάθειά του του έχει εξασφαλίσει πια το παρατσούκλι «αόρατος σεΐχης», καθώς ακόμα και το Μπαγκνταντί δεν είναι παρά το πολεμικό του ψευδώνυμο. Ο ίδιος έχει φυσικά καλούς λόγους να παραμένει αθέατος, καθώς ένας από τους προκατόχους του στη βασιλεία του τρόμου, ο Αμπού Μουσάμπ αλ Ζαρκάουι, ο ηγέτης της πλέον διαβόητης άλλοτε τζιναντιστικής οργάνωσης του Ιράκ, ήταν ένας σωστός σόουμαν του τρόμου, κάτι που οδήγησε στον εντοπισμό του κρησφύγετού του και τον θάνατό του τελικά το 2006 σε αμερικανικό βομβαρδισμό. Ο Μπαγκνταντί μπορεί να κινείται στις σκιές, η οργάνωση που ελέγχει όμως μόνο σκιώδης δεν είναι, καθώς τα δόντια της είναι πια τόσο απειλητικά που δαγκώνουν και εκτός Μέσης Ανατολής. Χιλιάδες νέοι μαχητές καταφτάνουν στο ISIS, τον συνεκτικότερο θρησκευτικό στρατό που είδε ποτέ η πολύπαθη Μέση Ανατολή. Η τελευταία προσταγή του σεΐχη του Ισλαμικού Κράτους καλούσε τους πιστούς του Ισλάμ να τον προσκυνήσουν: «Είμαι ο ηγέτης που ηγείται και πέρα από σας, αν και δεν είμαι καλύτερός σας. Αν πιστεύετε ότι έχω δίκιο, βοηθήστε με. Αν πιστεύετε ότι είμαι λάθος, συμβουλεύστε με και βάλτε με στον ίσιο δρόμο και υπακούστε με, όσο εγώ υπακούω στον Θεό μέσα σας»…

Πρώτα χρόνια

Ο σεΐχης με το ψευδώνυμο Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι γεννιέται πιθανότατα το 1971 στη Σαμάρα του Ιράκ ως Ιμπραήμ Αλί Μωάμεθ Αουάντ αλ Μπαντρί αλ Σαμαράι. Για τα παιδικά του χρόνια ή την οικογενειακή του κατάσταση δεν είναι τίποτα γνωστό, ξέρουμε πάντως ότι από παιδί παρακολουθούσε το κατηχητικό στο τοπικό τζαμί και προοριζόταν να γίνει ιμάμης. Σύμφωνα με αναφορές που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, οι συμμαθητές του στο τζαμί τον περιγράφουν ως ένα συνεσταλμένο παιδί που ήταν ταγμένο στη θρησκευτική μελέτη και την ειρήνη, καθώς τίποτα δεν μισούσε περισσότερο ο Μπαγκνταντί περισσότερο από τη βία. Μέχρι το 2004, ζούσε σε ένα δωματιάκι δίπλα από το τζαμί προαστίου της Βαγδάτης, μελετώντας νυχθημερόν τον λόγο του Θεού. Μοναδικό διάλειμμα φαινόταν να είναι η ώρα του ποδοσφαίρου, με τον νεαρό Αμπού να είναι ο καλύτερος επιθετικός της ομάδας του τζαμιού. Τον Ιούλιο του 2013 ο Μπαγκνταντί ήταν πια κάτοχος διδακτορικού τίτλου στις ισλαμικές σπουδές από το Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Βαγδάτης, έχοντας ήδη πάρει πτυχίο και μεταπτυχιακό από το ίδιο πανεπιστήμιο. Πέρα από ακαδημαϊκός, ο Αμπού ήταν τώρα και θρησκευτικός δάσκαλος του Ισλάμ, διδάσκοντας το Κοράνι στις νεότερες γενιές. Σύμφωνα με τις σχετικές ακαδημαϊκές πηγές, ο πολυμαθής Μπαγκνταντί θεωρείται αυθεντία στη Σαρία και λογίζεται φωτισμένος κήρυκας αλλά και μεγάλος παιδαγωγός του ισλαμικού πολιτισμού, πριν αναλάβει βέβαια τον νέο ρόλο του ως Νο 1 κίνδυνος της πλάσης. Είναι επίσης γνωστό ότι ο δρ Ιμπραήμ Αουάντ ήταν άλλοτε από τις πιο προβεβλημένες προσωπικότητες του ισλαμικού κόσμου της Βαγδάτης, ταγμένος μελετητής των ισλαμικών Γραφών και μεγάλος θεωρητικός του Κορανιού. Σοβαρές αραβικές μελέτες τον θέλουν να προέρχεται από θρησκευτική οικογένεια ιερέων, ακαδημαϊκών και δασκάλων της αραβικής γλώσσας, αν και αυτές οι πληροφορίες δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιωθούν, μιας και ο Μπαγκνταντί κρατά όπως είπαμε την ταυτότητά του επτασφράγιστη…

Η γέννηση του Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι

Την πρώτη του εξτρεμιστική δράση φαίνεται να αναλαμβάνει ο ακραίος σήμερα τζιχαντιστής το 2003, κατά τη διάρκεια της αμερικανικής εισβολής στην πατρίδα του, το Ιράκ. Εκείνη την εποχή φέρεται να είναι ακόμα κληρικός σε τζαμί προαστίου της Βαγδάτης, ενώ δεν αποκλείεται καθόλου να ήταν ήδη ενταγμένος σε παραστρατιωτική τζιχαντιστική σέχτα από την εποχή του Σαντάμ Χουσεΐν ακόμα. Μετά την αμερικανική επίθεση του 2003 πάντως και την κατοχή, ο Μπαγκντάντι μετατρέπεται σε επαναστάτη πλήρους απασχόλησης, ιδρύοντας με άλλους εξτρεμιστές μια τοπικής δράσης οργάνωση μουτζαχεντίν. Το 2006 η ακραία σουνιτική ομάδα με τα αρχικά JJASJ εντάσσεται στο «κεντρικό γραφείο» του Συμβουλίου των ιρανικών Μουτζαχεντίν (MSC), όπου αναλαμβάνει υψηλόβαθμο ρόλο. Το MSC είναι που θα δώσει προοδευτικά τη θέση του στο Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ (ISI), με τον Μπαγκντάντι να υπηρετεί πια στην κεντρική επιτροπή του. Στη ριζοσπαστικοποίηση της σκέψης του βλέπουν πολλοί αναλυτές να ευθύνεται η περίοδος φυλάκισής του στο αμερικανικό κέντρο κράτησης του Ιράκ Camp Bucca. Ο Μπαγκντάντι έπεσε στα χέρια των αμερικανικών δυνάμεων κατοχής τον Φεβρουάριο του 2004 κοντά στη Φαλούτζα και την επόμενη χρονιά μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο Bucca, όπου έμεινε μέχρι το 2009. Μετά την απελευθέρωσή του, ο Μπαγκντάντι φιγουράρει πια ως ένας από τους αρχηγούς της αλ Κάιντα του Ιράκ, καθώς το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ δεν ήταν παρά το τοπικό όνομα του ιρακινού βραχίονα της αλ Κάιντα. Ο Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι γίνεται αρχηγός της τζιχαντιστικής οργάνωσης στις 16 Μαΐου 2010, μετά τον θάνατο δηλαδή του Αμπού Ομάρ αλ Μπαγκντάντι. Ως νέος ηγέτης της σέχτας, ο Μπαγκντάντι ενορχήστρωσε νέες και μεγάλης κλίμακας επιχειρήσεις στη Βαγδάτη, με περισσότερα από 23 επιβεβαιωμένα χτυπήματα να λαμβάνουν χώρα μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου 2011! Όταν μάλιστα στις 2 Μαΐου 2011 σκοτώθηκε ο ηγέτης της αλ Κάιντα, Οσάμα μπιν Λάντεν, στο Πακιστάν, ο Μπαγκντάντι απείλησε γραπτώς τη Δύση με βίαιες πράξεις αντεκδίκησης. Η πρώτη από αυτές έλαβε χώρα δύο μέρες αργότερα, ενώ στις 15 Αύγουστου του 2015 το κύμα βομβιστικών επιθέσεων που εξαπέλυσε στη Μοσούλη άφησε περισσότερους από 70 νεκρούς. Το πρωτόγνωρο κύμα τρόμου που έφερε ο Μπαγκντάντι στο Ιράκ τον μετέτρεψε μέχρι το τέλος του 2012 σε Νο 1 κίνδυνο για τη χώρα και στις 2 Δεκεμβρίου οι ιρακινές αρχές ανακοίνωσαν ότι τον είχαν συλλάβει έπειτα από επιχείρηση δύο μηνών. Αν και αυτό δεν ήταν παρά ευσεβείς πόθοι…

Ο Νο 1 τρομοκράτης του κόσμου

Από το 2010 βέβαια το παλιό Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ (ISIS) κυκλοφορούσε πια με το ανανεωμένο του όνομα, που αποκάλυπτε και τις σκοτεινές φιλοδοξίες του Μπαγκντάντι: Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε (Συρία) (ISIL) και αργότερα Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας (ISIS). H οργάνωσή του φλέρταρε τώρα ανοιχτά με το επίσημο παρακλάδι της αλ Κάιντα στη Συρία, το Μέτωπο αλ Νούσρα. Ο νέος αρχηγός της αλ Κάιντα βέβαια, Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, συνέστησε στο ISIL να περιορίσει τις δραστηριότητες του στο Ιράκ και να παραιτηθεί από τον αγώνα στη Συρία, επισύροντας τη μήνη του Μπαγκντάντι. Οι δύο ηγέτες διαφώνησαν σχετικά με τον διαχωρισμό του ένοπλου αγώνα σε κάθε χώρα, οπότε η αλ Κάιντα διέκοψε τις σχέσεις της με το ISIL αποκηρύσσοντάς το τελικά. Το ISIS μάχεται πια αυτόνομα για τη δημιουργία ενός νέου μουσουλμανικού χαλιφάτου στο Ιράκ και τη Συρία καθελκύοντας στον επαναστατικό στίβο απάνθρωπες και φρικιαστικές μεθόδους πάλης και ενστάλαξης τρόμου. Η πόλη Ράκα της βόρειας Συρίας, το ισχυρό προπύργιο του ISIS, ξέρει δυστυχώς από πρώτο χέρι τις ανατριχιαστικές τακτικές των ακραίων τζιχαντιστών. Όσο για τον Μπαγκντάντι, η διαφωνία του με τον Ζαουάχρι και η συνέχιση του ένοπλου αγώνα του παρά τις απειλές τον έχουν μετατρέψει σε αστέρι του εξτρεμιστικού ισλαμιστικού κόσμου, ένα σωστό σύμβολο για τους τοπικούς ηγέτες των ακραίων τζιχαντιστών. Σε ηχογραφημένο του μήνυμα, είπε: «Πρέπει να διαλέξω μεταξύ του κανόνα του Θεού και του κανόνα του Ζαουάχρι. Επέλεξα να ακολουθήσω τον κανόνα του Θεού», δηλώνοντας λίγο αργότερα πως «η αλ Κάιντα δεν είναι πια η βάση της τζιχάντ». Όταν εισέβαλε μάλιστα στη Συρία το 2013, το έκανε αψηφώντας τις διαταγές του ισχυρού άντρα της αλ Κάιντα. Τον Φεβρουάριο του 2014, η αλ Κάιντα ισχυρίστηκε πως «δεν συνδεόμαστε [με το ISIS], καθώς δεν ενημερωθήκαμε για την ίδρυσή του, γι’ αυτό και δεν το αποδεχόμαστε». Σήμερα ο Μπαγκντάντι διατηρεί τη φήμη του άριστου επιχειρησιακά και ανελέητου σε επίπεδο στρατηγικής τακτικιστή, προσελκύοντας συνεχώς νέους μαχητές στις τάξεις του, πολύ περισσότερους απ’ όσους θα ονειρευόταν ποτέ ο Ζαουάχρι και η αλ Κάιντά του. Ενδεικτική εδώ είναι η αριστοτεχνική εκμετάλλευση του εμφυλίου της Συρίας από πλευράς του για να επεκτείνει τη δράση του ISIS στα συριακά εδάφη. Τον Οκτώβριο του 2011 οι ΗΠΑ ανακήρυξαν επισήμως τον Μπαγκντάντι σε «τρομοκράτη» και τον επικήρυξαν με το ποσό των 10 εκατ. δολαρίων. Ακόμα κι έτσι όμως η πραγματική του ταυτότητα συνεχίζει να καλύπτεται από μυστήριο, όπως εξάλλου και το πού βρίσκεται, αφού οι αναφορές που τον ήθελαν στη Ράκα ελέγχονται πια ως αναληθείς. Ακόμα και στο εσωτερικό της διαβόητης οργάνωσής του λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να αναγνωρίσουν τον «αόρατο σεΐχη». Υπάρχουν σαφώς περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις για τα πεπραγμένα του χαλίφη του Ισλαμικού Κράτους, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, πολύ περισσότερες απ’ όσο θα ήθελαν να αποδεχτούν οι μυστικές υπηρεσίες της Δύσης για τον ηγέτη του ανίερου χαλιφάτου που απειλεί να βυθίσει τη Μέση Ανατολή στο σκοτάδι. Πλέον τα χρονικά του ISIS είναι γνωστά σε όλους μας, καθώς ο πλανήτης παρακολουθεί αποσβολωμένος την παντ�