Η αποτίμηση της τετραμερούς συνάντησης με Κύπρο, Ισραήλ και Λίβανο, η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ιερουσαλήμ, το ραντεβού Γεραπετρίτη – Φιντάν και η επικείμενη υποβολή εθνικού θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
Σε μια περίοδο εντεινόμενης γεωπολιτικής ρευστότητας, η Ελλάδα τις τελευταίες ημέρες όχι απλώς δεν μένει αδρανής, αλλά επιχειρεί να επαναβεβαιώσει τον ρόλο της ως σταθερός και αξιόπιστος εταίρος στην Ανατολική Μεσόγειο, ενισχύοντας ταυτόχρονα τις στρατηγικές της συμμαχίες με κράτη – «κλειδιά» της περιοχής όπως το Ισραήλ, η Κύπρος και ο Λίβανος, ενώ αναθερμαίνει παράλληλα τις σχέσεις με τη Γαλλία και με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η τετραμερής συνάντηση σε ανώτατο επίπεδο μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Λιβάνου στο Μέγαρο των Ηλυσίων, στην επίσημη κατοικία του προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας τέλη της προηγούμενης εβδομάδας, αποτέλεσε σημείο – σταθμό, όχι απλώς ως ένα διπλωματικό γεγονός, αλλά ως απτή απόδειξη της ελληνικής στρατηγικής για την οικοδόμηση ενός σταθερού περιφερειακού άξονα συνεργασίας. Στο επίκεντρο βρέθηκαν όλες οι μεγάλες προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ζητήματα ασφαλείας αλλά και ενεργειακά.
Μάλιστα όσον αφορά τον Λίβανο, θυμίζουμε ότι ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος ηγέτης που είχε επισκεφθεί την πολύπαθη χώρα μετά την εκεχειρία και είχε υπογραμμίσει μεταξύ άλλων πως η Ελλάδα είναι έτοιμη να στηρίξει την ανοικοδόμηση της περιοχής.
Ακολούθως, η παρουσία του πρωθυπουργού στην Ιερουσαλήμ την Κυριακή και η συνάντηση με τον πρόεδρο του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτζογκ και τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου ενίσχυσε περαιτέρω τη διμερή σχέση των δύο κρατών, μια συμμαχία που πλέον έχει αποκτήσει σταθερό θεμέλιο τόσο στον τομέα της ασφάλειας όσο και της ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, η επανεκκίνηση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου – Ισραήλ (Great Sea Interconnector) αναδεικνύεται ως έργο στρατηγικής σημασίας.
Με ευρωπαϊκή υποστήριξη και ισχυρή γαλλική συμμετοχή μέσω της NEXANS, το έργο αποτιμάται στα 1,4 δισ. ευρώ και προορίζεται να μετατραπεί σε ενεργειακή γέφυρα Ευρώπης – Μέσης Ανατολής. Μάλιστα η ελληνική πλευρά ξεκαθαρίζει ότι η διασύνδεση αυτή, δεν είναι απλώς τεχνικό εγχείρημα αλλά ένα μήνυμα συναντίληψης μεταξύ κρατών που στηρίζουν τη σταθερότητα και τον διάλογο.
Παράλληλα, η Αθήνα αξιοποιεί τη διεθνή συγκυρία για να ενισχύσει τη θεσμική της παρουσία. Η υποβολή του εθνικού θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού (ΘΧΣ) στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί εξίσου κίνηση υψηλής σημασίας, καθώς αποτυπώνει τις πάγιες ελληνικές θέσεις για τις θαλάσσιες ζώνες, με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Να σημειωθεί πάντως ότι η χώρα μας, επιλέγοντας τον θεσμικό δρόμο, υποβάλλει τον σχεδιασμό στην Ε.Ε., σε μια περίοδο που έχει ήδη λάβει προειδοποίηση από την Κομισιόν για καθυστέρηση και κινδυνεύει να παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Το έργο αυτό ενισχύεται από παράλληλες πρωτοβουλίες, όπως η οριοθέτηση θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στο Αιγαίο – μια κίνηση που συνδυάζει περιβαλλοντική μέριμνα και γεωπολιτικό σχεδιασμό. Όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές, οι νέες θαλάσσιες ζώνες δημιουργούν πλαίσιο ασφάλειας και προβλεψιμότητας σε ένα από τα πιο ευαίσθητα σημεία της Μεσογείου.
Φυσικά, όλα αυτά δεν αφήνουν αδιάφορη την Τουρκία. Οι επικείμενες ερευνητικές κινήσεις των ιταλικών πλοίων στα ύδατα νοτιοανατολικά της Κάσου, εντός της ελληνικής και αιγυπτιακής ΑΟΖ, αλλά και το ενδιαφέρον της Chevron για κοιτάσματα νοτίως της Κρήτης, προκαλούν ενόχληση στην Άγκυρα, η οποία επιμένει να υπερασπίζεται τις διεκδικήσεις του τουρκολιβυκού μνημονίου, παρά την πλήρη απόρριψή του από τη διεθνή κοινότητα.
Σε αυτό το σκηνικό, η Ελλάδα συνεχίζει τις επαφές ακόμη και με την Άγκυρα, επιδιώκοντας να διατηρήσει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας. Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης αναμένεται να συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ, το διήμερο 3 και 4 Απριλίου, με στόχο την προετοιμασία του επόμενου Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου μεταξύ των δύο χωρών. Η ελληνική στρατηγική στηρίζεται σε μια σαφή λογική την οποία θα ακολουθήσει όπως όλα δείχνουν πιστά και στο μέλλον: διπλωματική ενεργοποίηση, θεσμική ενίσχυση, ενεργειακή διασύνδεση και περιφερειακή συναντίληψη.
