Το restart του πρωθυπουργού και της αντιπολίτευσης
Μετράμε αντίστροφα για την ώρα του ανασχηματισμού και οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα αποτελούν το restart του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, μετά την πτώση της ΝΔ στις ευρωεκλογές. Ονόματα δεν θα σας δώσω και θα τα αποφύγω για ευνόητους λόγους, αλλά θα εστιάσω στο σκεπτικό του προέδρου της κυβέρνησης. Την ίδια στιγμή σφάζονται στο ΠΑΣΟΚ για την επόμενη μέρα και για το εάν πρέπει ή όχι να φύγει ο Νίκος Ανδρουλάκης, ενώ ο Στέφανος Κασσελάκης δεν εμφανίζεται διατεθειμένος να κάνει πίσω και να δεχτεί συζητήσεις για συμπόρευση με τη Χαριλάου Τρικούπη.
Το στρες των υπουργών και τα περί συνενώσεων υπουργείων
Το θέμα της συνένωσης των υπουργείων Ναυτιλίας και Μετανάστευσης και Εσωτερικών με Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει τεθεί προς συζήτηση τις τελευταίες ώρες, καθώς όπως μαθαίνω ο πρωθυπουργός έχει δεχτεί σχετική εισήγηση, και θυμίζω είναι ένα θέμα που είχε ανακινηθεί και στο παρελθόν. Ωστόσο, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες που συνέλεξα, δεν φαίνεται στην παρούσα φάση να κερδίζει έδαφος, αν και πρόκειται για δομικές αλλαγές. Το σίγουρο πάντως είναι ότι οι υπουργοί τελούν εν αναμονή, τόσο οι ίδιοι όσο και οι συνεργάτες τους προσπαθούν να αλιεύσουν το όποιο σήμα, ενώ ακόμα και για όσους τα ονόματα δεν έχουν διακινηθεί τις τελευταίες ώρες, η αγωνία είναι διάχυτη. Ρώτησα κορυφαίο υπουργό, ο οποίος διατηρεί άριστες σχέσεις με το Μέγαρο Μαξίμου να μου πει τι βλέπει και η μόνη απάντηση που πήρα ήταν: «Είμαστε εργάτες», ενώ γυναίκα υπουργός μού έλεγε ότι δεν είναι όπως τις άλλες φορές, τώρα ο πρωθυπουργός το έχει πάρει επάνω του αποκλειστικά και έχει μπει «κόφτης» στις προτάσεις ονομάτων πέριξ του κύκλου του.
Οι προτεραιότητες Μητσοτάκη
Με το restart ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει το βλέμμα σε κάποιους τομείς, ύψιστης προτεραιότητας, όπως τους λέει και θέλει να υπάρξει από εδώ και πέρα μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και καλύτερες συμπεριφορές. Οι προτεραιότητές του, όπως μου είπε τακτικός συνομιλητής του, μετά τις αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, είναι: ακρίβεια, υγεία, στέγη, ΑΣΕΠ, ασφάλεια, καθημερινότητα και μέσα μετακίνησης, μείωση ανεργίας, αύξηση μισθών, αναθεώρηση της επιδοματικής πολιτικής, καθώς και η συνέχιση της μείωσης φόρων.
Κάποιοι ξέρουν
Μετά το rotation (εναλλαγή, περιστροφή) τι; Refresh (ανανέωση, φρεσκάρισμα) ή reconstruction (ανασυγκρότηση); Το ερώτημα απασχολεί τα στελέχη της ΝΔ, αλλά την απάντηση τη γνωρίζει μόνο ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρωθυπουργός έχει μαζέψει εισηγήσεις, έχει ακούσει τους συνεργάτες του, έχει ακούσει τους υπουργούς από τους οποίους ήθελε τη γνώμη τους -έχει ήδη ενημερώσει ορισμένους ότι παραμένουν στα πόστα τους ή το πού θέλει να τους μεταθέσει- και παίρνει τον χρόνο του για να ανακοινώσει τις αποφάσεις του. Μόνο που δεν πρόκειται για καπρίτσιο, αλλά για «ένα διάστημα που χρειάζεται ώστε να μαζέψει μερικά στοιχεία τα οποία θέλει να ενσωματώσει στο αφήγημα με το οποίο θα συνοδεύσει τις ανακοινώσεις», σύμφωνα με άνθρωπο που έχει οπτική επαφή με τα τεκταινόμενα στο Μέγαρο Μαξίμου. Ειδικά για μία-δύο δομικές αλλαγές που σκέφτεται (σ.σ. συγχωνεύσεις) θέλει να είναι σίγουρος για τα οργανωτικά και τις αρμοδιότητες.
Προτεραιότητες εξωτερικού
Ο Κ. Μητσοτάκης όμως έχει και το βλέμμα στραμμένο στην ΕΕ, όπου θα έχει και ρόλο στις διεργασίες για τα νέα πόστα στην Κομισιόν. Στις ευρωπαϊκές προτεραιότητες της κυβέρνησης στόχος είναι αρχικά η διαπραγμάτευση για τις θέσεις ευθύνης της ΕΕ και έπειτα η άμυνα, τα ζητήματα τιμών, το αγροτικό, η ανταγωνιστικότητα.
Προσγειωθείτε
Αυτό, όμως, στο οποίο δίνει μεγάλη σημασία ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι οι υπουργοί και υφυπουργοί να μην καβαλικέψουν. Να είναι προσγειωμένοι και γειωμένοι με τα προβλήματα του κόσμου και να δίνουν λύσεις. Εντάξει τενεκέδες δεν υπάρχουν, όπως είπε ο βουλευτής Γιάννης Λοβέρδος, ένας χαρακτηρισμός που ενόχλησε πολλούς και έχει ακούσει τα εξ αμάξης στο παρασκήνιο, αλλά πολλά πρόσωπα θα πρέπει να δουλέψουν.
Πολλοί ψάχνονταν
Αυτό, όμως, που έμαθα είναι ότι από το πρωί της περασμένης Δευτέρας, όταν και κυκλοφόρησε πως έρχεται η ώρα του ανασχηματισμού, πολλοί πρώην υπουργοί και υφυπουργοί άρχισαν να ψάχνονται για την προοπτική επιστροφής τους στο κυβερνητικό σχήμα. Έπαιρναν τηλέφωνα, προσπαθούσαν να ψαρέψουν τους συνομιλητές τους αν ξέρουν κάτι και πόσο σίγουρο είναι αυτό.
Σκέψεις εκ δεξιών
Οι ζυμώσεις από τα δεξιά της ΝΔ συνεχίζονται στο εσωτερικό της ΚΟ. Πολλοί δεξιοί επιμένουν ότι το βάρος πρέπει να πέσει στην επαναπροσέγγιση της παραδοσιακής βάσης της παράταξης, που αγνοήθηκε, όπως πιστεύουν, χάριν μια κεντρώας συμμαχίας. Και θεωρούν ότι από εκεί υπήρξε η μεγαλύτερη δεξαμενή απωλειών.
Έξοδος προς Λατινοπούλου
Μαθαίνω, όμως, ότι ένας βουλευτής με πολλές θητείες σκέπτεται να εγκαταλείψει τη ΝΔ και να μετακινηθεί προς τη Φωνή Λογικής, το κόμμα της Αφροδίτης Λατινοπούλου, και όχι απλά να ενταχθεί, αλλά να αναλάβει και ρόλο-κλειδί. Για να δούμε.
Το τέλος του Γκρίνμπεργκ
Μεγάλες συζητήσεις γίνονται στο εσωτερικό της ΚΟ της ΝΔ για τη λήξη της συνεργασίας του επιφανούς αμερικανού επικοινωνιολόγου, Σταν Γκρίνμπεργκ. Η συνεργασία, όπως είπε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ολοκληρώνεται στα τέλη Ιουνίου. Είχε σύμβαση και πληρωνόταν μηνιαίως.
Πράσινες μάχες χαρακωμάτων
Πολύ μεγάλη φασαρία γίνεται ή καλύτερα είναι σε εξέλιξη μάχες χαρακωμάτων στο ΠΑΣΟΚ με φόντο το εάν θα πρέπει ή όχι να γίνουν εκλογές για νέο αρχηγό σε σύντομο χρονικό διάστημα. Μαθαίνω πως θα έχουμε εξελίξεις την ερχόμενη Τετάρτη που θα συνεδριάσει το Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ και μέχρι τη Συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής που θα γίνει το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Ιουνίου πολλά θα ξεδιαλύνουν.
Τα σχέδια του Δούκα
Δεν πρόλαβε να συμπληρώσει έξι μήνες στον Δήμο Αθηναίων, τον οποίο τον κέρδισε στο δεύτερο γύρο με συμμετοχή 29% περίπου, και ο Χάρης Δούκας ψήνεται για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Ο δήμαρχος Αθηναίων, έχοντας στο πλευρό του τον Χρήστο Πρωτόπαπα, κεντρικό πρόσωπο του κόμματος εδώ και πολλά χρόνια, προετοιμάζει το έδαφος για την επόμενη μέρα. Θα δώσει και άρθρο την Κυριακή σε μεγάλη εφημερίδα και μένει να μάθουμε τις προθέσεις του. Ο ίδιος πάντως το χτίζει μέρα με τη μέρα και φαινόταν εξαρχής πως τα θέματα του δήμου τα έχει εκχωρήσει στους αντιδημάρχους και στον γενικό γραμματέα. Βλέπει στελέχη και έχει έναν στενό κύκλο συνομιλητών από τα ΜΜΕ που του ωραιοποιούν την κατάσταση, σε σημείο που τον ωθούν να κατέβει υποψήφιος, μια κίνηση, που όπως μου είπε μια αλεπού του ΠΑΣΟΚ, θα τον κάψει, εκτός εάν το καταλάβει και κάνει πίσω.
Ο Χριστοδουλάκης έρχεται
Ο Μανώλης Χριστοδουλάκης προβάρει αρχηγικό κουστούμι, μαθαίνω. Μου είπαν πως βλέπει πολλά στελέχη τελευταία από όλη την επικράτεια και, μάλιστα, έχει στο πλευρό του και αρκετά συνδικαλιστικά στελέχη με μακρά πορεία στο ΠΑΣΟΚ.
Ο Παπανδρέου και ο Δούκας
Και να σας γράψω και το κουφό σενάριο που προωθείται από διάφορα στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Δεν το πιστεύω, αλλά το αναφέρω, για να καταλάβετε τι συμβαίνει και πού φθάνουν και τα σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Θα βγει πρόεδρος ο Νίκος Παπανδρέου και μετά ο Χάρης Δούκας. Και όλα αυτά πότε θα γίνουν; Μετά τη συγκυβέρνηση του Νίκου Ανδρουλάκη με τη ΝΔ που δεν θα έχει αυτοδυναμία. Όντως εξωπραγματικό σενάριο!
ΠΑΣΟΚ, Αυτοδιοίκηση και Συνδικάτα
Πριν από μερικούς μήνες ο Γιάννης Κωνσταντάτος -δήμαρχος Ελληνικού-Αργυρούπολης και επικεφαλής του Δικτύου Ανθεκτικών Πόλεων- παραμέρισε και άφησε τον Χάρη Δούκα να διεκδικήσει την προεδρία της ΚΕΔΕ απέναντι στον Λάζαρο Κυρίζογλου. Ο δήμαρχος Αθηναίων έχασε. Οι δρόμοι των δύο ανδρών ενδέχεται να διασταυρωθούν ξανά. Βλέπετε, ο Χάρης Δούκας, όπως έχουμε γράψει, σκέφτεται να διεκδικήσει την προεδρία του ΠΑΣΟΚ, θέση στην οποία στελέχη του ευρύτερου χώρου της Κεντροαριστεράς θα έβλεπαν τον δήμαρχο Ελληνικού-Αργυρούπολης. «Αν μιλάμε για ανανέωση και ανασύνθεση του χώρου, ο Γιάννης θα ήταν ιδανική λύση», είπε στην παρέα του στα νότια προάστια συνδικαλιστικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Αν, λέμε «αν», ενδιαφερόταν ο Γιάννης Κωνσταντάτος θα είχε ενδιαφέρον, καθώς με 130 περίπου δήμους μέλη του δικτύου είναι προφανές ότι διαθέτει πανελλαδικό δίκτυο που μπορεί να μαζέψει πολλές χιλιάδες ψήφους. Αν ήμουν στο ρεπορτάζ του χώρου, θα του έκανα ένα τηλεφώνημα. Όπως και σε άλλους δημάρχους. Γιατί δεν είναι λίγα τα αυτοδιοικητικά στελέχη με ρίζες ή αναφορές στο ΠΑΣΟΚ: Μώραλης στον Πειραιά, Αγγελούδης στη Θεσσαλονίκη, Αρναουτάκης στην Κρήτη, Κουρέτας στη Θεσσαλία κά. Αντιλαμβάνεστε ότι αν, λέμε «αν», αποφασίσουν να παίξουν μπάλα θα είναι μια εξαιρετικά υπολογίσιμη δύναμη. Προς όποια κατεύθυνση αποφασίσει ο καθένας να κινηθεί, πόσο μάλλον αν συντονιστούν. Στις εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ, κλασικά ρόλο θα παίξουν και οι συνδικαλιστές. Μπορεί το εργατικό κίνημα να μην είναι στα πάνω του, αλλά ο Γιάννης Παναγόπουλος στη ΓΣΕΕ έχει ένα δίκτυο ανθρώπων σε ολόκληρη τη χώρα και σε δεκάδες εργασιακούς χώρους, κυρίως του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Απορία
Πραγματικά δυσκολεύονται οι παλιοί στο ΠΑΣΟΚ να αντιληφθούν γιατί ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν σήκωσε το γάντι. «Ο χρόνος δεν είναι υπέρ του, φαντάσου να αρχίσουμε να πέφτουμε στις δημοσκοπήσεις, θα συρθεί από τις εξελίξεις», μου είπε ιστορικό στέλεχος. «Ενώ τώρα όσοι τον αμφισβητούν δεν έχουν χρόνο να συντονιστούν», πρόσθεσε. Με την ευκαιρία έριξε και την μπηχτή του σε όσους βιάστηκαν: «Θα μπορούσαν να αφήσουν λίγες ημέρες τα φώτα της δημοσιότητας πάνω στη ΝΔ», μου είπε χαρακτηριστικά.
Τα μαγειρεία των Βρυξελλών
Και να σας πάω λίγο στις Βρυξέλλες, όπου μαθαίνω πως βάζει και πάλι εμπόδια στην Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, με φόντο την πρώτη συζήτηση για την επόμενη μέρα στο κεντρικό όργανο της ΕΕ, που θα γίνει στις 17 Ιουνίου. Εκείνη την ημέρα είναι προγραμματισμένο το άτυπο δείπνο των ηγετών της ΕΕ και εκεί θα γίνει μία πρώτη συζήτηση και αποτίμηση του αποτελέσματος των ευρωεκλογών με την παρουσία της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, ενώ θα συζητήσουν και τις υποψηφιότητες χωρίς εκείνη παρούσα.
Ο φίλος Κόστα
Πάντως εάν ο στόχος είναι 18-19 Ιουνίου να έχει τελειώσει το θέμα της Φον Ντερ Λάιεν, το άλλο ενδιαφέρον είναι η επιστροφή ενός φίλου της Ελλάδας, του πρώην πρωθυπουργού της Πορτογαλίας, του Αντόνιο Κόστα, που θα είναι ο επόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στη θέση του Μισέλ.
Δεν λέει να τελειώσει η βουλευτική ραστώνη
Μπορεί η διαδικασία των ευρωεκλογών να ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή, ωστόσο στο εθνικό Κοινοβούλιο η νομοθετική διαδικασία ακόμη δεν έχει επιστρέψει με εντατικούς ρυθμούς και απ’ ό,τι φαίνεται η ραστώνη αυτή θα συνεχιστεί για κάποιες μέρες. Όπως μαθαίνω, όσον αφορά την επόμενη εβδομάδα, τη Δευτέρα θα έχουμε απλώς τη συζήτηση κάποιων επίκαιρων ερωτήσεων που συνήθως είναι παρόντες μονάχα ο ερωτών βουλευτής και ο αρμόδιος υπουργός ή υφυπουργός για να απαντήσει. Την Τρίτη το πρόγραμμα δεν προβλέπει τίποτα απολύτως. Την Τετάρτη το πρωί θα έχουμε πάλι μόνο επίκαιρες ερωτήσεις, όπως και την Παρασκευή. Μονάχα την Πέμπτη έχει εισέλθει στην ημερήσια διάταξη της Ολομέλειας η συζήτηση και ψήφιση της ευρωπαϊκής Οδηγίας «για την ασφάλιση αστικής ευθύνης που προκύπτει από την κυκλοφορία αυτοκινήτων». Πέραν τούτου, ουδέν. Θυμίζω, δε, ότι η Βουλή είχε κλείσει τρεις ολόκληρες εβδομάδες ενόψει ευρωεκλογών, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά, καθώς η παύση των εργασιών σε τέτοιες περιπτώσεις δεν ξεπερνούσε τη μία εβδομάδα.
Το ορόσημο για τον τουρισμό και το χιούμορ Μητσοτάκη για τον ανασχηματισμό
Τον τόνο για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπίζει το προσωπικό του ο κλάδος του τουρισμού έδωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης χθες το βράδυ. Και σε μεγάλο βαθμό έχει δίκιο, καθώς έχω ακούσει πολλές φορές τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στη φιλοξενία, να διαμαρτύρονται για τις ελλείψεις στον τουρισμό. «Καλά αμειβόμενοι, για να είναι ευχαριστημένοι, θα πρέπει να είναι οι εργαζόμενοι στον τουρισμό». Αυτό υποστήριξε ο πρωθυπουργός, στη συζήτηση που είχε με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, Γιάννη Παράσχη, στο πλαίσιο της 32ης Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΤΕ, το βράδυ της Πέμπτης. Πάντως ο Κ. Μητσοτάκης είχε και διάθεση να αστειευτεί, λέγοντας στον Γ. Παράσχη ότι τον ευχαριστεί που δεν τον ρώτησε για τίποτα για τον επικείμενο ανασχηματισμό της κυβέρνησης. Το γεγονός, πάντως, είναι ότι ο ελληνικός τουρισμός «καλπάζει», κάτι στο οποίο αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός, μιλώντας ταυτόχρονα για μία χρονιά-ορόσημο, όπως είπε για το 2024.
Μάχη χαρακωμάτων ΑΒ και Lidl για τις τιμές
Με ενδιαφέρον παρακολουθώ τη «μάχη» των μεγάλων αλυσίδων για τις τιμές στα ράφια. Πριν από λίγες μέρες η Lidl έβγαλε στον αέρα συγκριτική διαφήμιση για τις τιμές, αγοράζοντας προϊόντα από τον Σκλαβενίτη και τον ΑΒ Βασιλόπουλος, σε μία προσπάθεια να δείξει ότι οι δικές της τιμές είναι χαμηλότερες από αυτές του ανταγωνισμού. Μόλις χθες βράδυ, το μάρκετινγκ της ΑΒ Βασιλόπουλος βγήκε μπροστά και, με αρκετή δόση χιούμορ, δημιούργησε επιστολή, στην οποία ούτε λίγο ούτε πολύ ευχαριστεί τα στελέχη της Lidl που επισκέφθηκαν το κατάστημά της για τις αγορές τους, προκειμένου να κάνουν τη συγκεκριμένη συγκριτική διαφήμιση στα προϊόντα, πραγματοποιώντας ένα ζωντανό πείραμα και ταυτόχρονα ανέλαβαν την πρωτοβουλία να εκδώσουν κάρτα AB Plus, για το πρόγραμμα πιστότητας της αλυσίδας, ενημερώνοντας τους ανθρώπους της Lidl ότι, εάν είχαν νωρίτερα την κάρτα ΑΒ, θα μπορούσαν να είχαν επωφεληθεί από τις 6ευρες επιταγές και να πετύχουν ακόμα χαμηλότερες από τις ήδη χαμηλές τιμές που έχει η αλυσίδα στα ράφια της. Σημεία των καιρών θα έλεγε κανείς…
Το project Μασούτη στις Τρεις Γέφυρες
Την ίδια ώρα πάντως, η εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενη αλυσίδα, Μασούτης, τρέχει με πυρετώδεις ρυθμούς την κατασκευή του μεγαλύτερού της καταστήματος στην Αθήνα, στις Τρεις Γέφυρες, το οποίο όπως μαθαίνω θα είναι έτοιμο στο τέλος της φετινής χρονιάς. Σε ό,τι αφορά το έργο για την κατασκευή 113 κατοικιών στο ίδιο οικόπεδο με το κατάστημα, προβλέπεται ότι θα είναι έτοιμες το 2025. Το συνολικό ύψος της συγκεκριμένης επένδυσης υπερβαίνει τα 30 εκατομμύρια ευρώ.
Η Apple ροκανίζει τα κέρδη της Quest
Ο όμιλος Quest είναι αυτός που κάνει τη διανομή – εμπορική διάθεση των προϊόντων της Apple στην ελληνική αγορά. Ωστόσο τον τελευταίο καιρό η Apple δημιούργησε δική της εταιρεία στην Ελλάδα, προκειμένου να διαχειρίζεται το μάρκετινγκ στη χώρα μας αλλά και τους μεγάλους πελάτες. Με αποτέλεσμα τα λειτουργικά κέρδη EBITDA για την Quest, από περίπου 9% που ήταν το περιθώριο επί του τζίρου, να μειωθούν σε 7% το 2022 και επίσης 7% το 2023. Έτσι, ενώ η συνολική κερδοφορία για τον όμιλο αυξάνεται, το περιθώριο κέρδους «πιέζεται». Για να αλλάξει αυτό εξετάζονται εξαγορές αλλά και δραστηριότητες με καλύτερη απόδοση κερδών επί του τζίρου, όπως είναι η εξαγορά της Μπενρουμπή, που διακινεί στην ελληνική αγορά τις οικιακές μικροσυσκευές izzy, καθώς και αρκετά ακόμη. Ταυτόχρονα, ως αντίδοτο προβάλλεται η περαιτέρω διεύρυνση του δικτύου καταστημάτων της Apple από τον όμιλο Quest μέσω της θυγατρικής iStorm, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.
Οι Κινέζοι «τρομάζουν» την αγορά αυτοκινήτου
Πολλοί μεγάλοι όμιλοι εισαγωγής αυτοκινήτων στην Ελλάδα έχουν επιλέξει τον τελευταίο καιρό να εισάγουν και κινέζικα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Ο λόγος είναι πολύ απλός. Οι Κινέζοι έχουν πολύ χαμηλότερες τιμές στα ηλεκτρικά με πλήρη εξοπλισμό. Ο Σφακιανάκης έφερε τη BYD, ο όμιλος Βασιλάκη φέρνει την Xpeng και ο Σπανός ετοιμάζεται και αυτός να πάρει θέση στη συγκεκριμένη αγορά. Ταυτόχρονα, όμως, τα ευρωπαϊκά ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι σημαντικά ακριβότερα, κατά τουλάχιστον 5.000 ευρώ από τα κινέζικα, με αποτέλεσμα η συγκεκριμένη συνθήκη να έχει «τρομάξει» τους Ευρωπαίους. Κάτι που δεν παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα, αλλά στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.