Το Μάρτιο του 2022 έκλεισαν 2 χρόνια (δύο ολογράφως) που η πανδημία του κορονοϊού όριζε τη ζωή μας και την καθημερινότητά μας. Και βάζουμε ως σημείο καμπής τον Μάρτιο του 2020 καθώς ήταν τότε που τα πρώτα περιοριστικά μέτρα για τον κορονοϊό (το πρώτο lockdown που λέμε) τέθηκαν σε ισχύ στην Ελλάδα. Είχε προηγηθεί τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους η ανακοίνωση του πρώτου επίσημου κρούσματος.
Πού βρισκόμαστε όμως τώρα που μιλάμε (2022) και πώς εξελίχθηκε αυτό το φρικτό timeline των δύο τελευταίων ετών εν μέσω, στερήσεων, πρωτοφανών απαγορεύσεων, αρρώστιας και θανάτου;
Περίπου ένα χρόνο μετά την έναρξη της πανδημίας, δηλαδή πριν από ένα χρόνο περίπου χρόνο, οι άνθρωποι αρχίζουν να περιγράφουν με αυτοπεποίθηση τη στιγμή ως «όψιμη πανδημία». Λες και αυτή η διάκριση θα μπορούσε να εφαρμοστεί με οποιονδήποτε άλλο τρόπο εκτός από αναδρομικά. Λες και μπορείς ποτέ να ξέρεις πώς μοιάζει πραγματικά μια εποχή πριν τη δεις στο πίσω μέρος του καθρέφτη. Η εκ των υστέρων γνώση είναι το 2021.
Βγάζετε μια selfie εμβολιασμού σε μια αίθουσα αναμονής του εμβολιαστικού κέντρου και κάπως έτσι ξεκινούν οι μακρύτερες δύο εβδομάδες της ζωής σας. Δεν έχει σημασία πόσο απότομος έχει γίνει τελευταία ο ανταγωνισμός για τις «μακρύτερες δύο εβδομάδες της ζωής σας». Παρακολουθείτε viral βίντεο με πρόσφατα εμβολιασμένους influencers, που εκπλήσσουν τους γονείς τους αυτοπροσώπως σε σπίτια που προηγουμένως ήταν απαγορευμένα, και προσεύχεστε να μην τα δουν οι γονείς σας.
Την πρώτη φορά που θα δειπνήσεις ξανά σε εσωτερικό εστιατόριο, νιώθεις σαν να ξαναγεννιέσαι μέσα σε καζίνο. Είσαι εύθραυστος σαν πουλάκι μέσα στην αισθητηριακή υπερφόρτωση της ξεχασμένης ατμόσφαιρας. Εμφανίζεται ένας σερβιτόρος και εσύ πιάνεις ενστικτωδώς μια μάσκα που κανείς στο τραπέζι δεν μπορεί να συμφωνήσει ότι είναι απαραίτητη. Δεν είσαι πλέον σίγουρος για το πώς λειτουργούν όλα αυτά. Όχι μόνο όσον αφορά τα μικρόβια, αλλά και τα βασικά στοιχεία του φαγητού σε ένα εστιατόριο- η σειρά με την οποία παραγγέλνουμε. Έχεις σκουριάσει στο… να είσαι άνθρωπος.
Η πανδημία του κορονοϊού δεν έχει αλλάξει μόνο το ποιοι είμαστε, αλλά και το πώς είμαστε με τους άλλους ανθρώπους. Οι οποίοι πρέπει να σημειωθεί, έχουν επίσης αλλάξει, σε έναν κόσμο που αλλάζει μέρα με τη μέρα.
Η πρώτη φούσκα της οικογένειας
Η σφραγίδα έχει σπάσει. Οι κινηματογραφικές αίθουσες είναι και πάλι κατοικήσιμες. Ίσως και τα αεροπλάνα. Οι μάσκες βγαίνουν και αρχίζεις να τις συνηθίζεις. Οι κάψουλες καταρρέουν. Μπαίνετε μέσα στα σπίτια των φίλων που έχετε κάνει στην πανδημία. Έρχονται και στο δικό σας, τρομοκρατώντας το πανδημικό κουτάβι σας που δεν έχει δεχτεί καμία απολύτως εξωτερική παρέα. Διαβάζετε άρθρα σχετικά με τον φόβο της κοινωνικοποίησης και του να γίνεστε ξανά αντιληπτοί. Δεν είναι λογικό. Τα τείχη ανάμεσα στον κόσμο και σ’ εσένα καταρρέουν επιτέλους, ακριβώς όπως ο καιρός γίνεται καταπληκτικός. Σκέφτεσαι: Πάμε να φύγουμε, γαμώτο.
Αρχίζετε να κάνετε σχέδια με απληστία, λες και η νέα σας ελευθερία μπορεί να σας αφαιρεθεί ανά πάσα στιγμή. Δεν έχεις ιδέα ότι αυτό ακριβώς πρόκειται να συμβεί.
Προς το παρόν, η υπόσχεση της εμβολιασμένης απελευθέρωσης λάμπει σε κάθε γωνιά της δημόσιας ζωής. Θαυμάζετε την αναβίωση της ίδιας της «δημόσιας ζωής». Άγνωστοι σε έξαλλη κατάσταση κάνουν ξανά σεξ σε δημόσιες τουαλέτες. Ακούτε για πρώτη φορά τη φράση «καυτό καλοκαίρι με εμβόλια», λίγο πριν ακούσετε ότι οι τοπικές κυβερνήσεις μπορεί να καταφεύγουν σε δωροδοκίες για να δελεάσουν τους σκεπτικιστές να κάνουν ένα δωρεάν εμβόλιο που προφανώς λειτουργεί.
Πρώτα η οικογένεια. Ο μικρός σας ανιψιός είναι τώρα ένα μικρό παιδί που σας φοβάται. Τα ανίψια σας στο δημοτικό σχολείο δεν έχουν μεγαλώσει τόσο πολύ όσο φοβόσασταν. Εξακολουθούν να γελούν με τις χαζές ανοησίες σας χωρίς να ντρέπονται. Και οι ίδιοι εξακολουθούν να είναι ανόητοι. Τα αδέλφια σου που έχουν παιδιά έχουν σημαδευτεί με τρόπους που δεν θα καταλάβεις. Τα πράγματα που απασχόλησαν τα μυαλά τους είναι διαφορετικά από αυτά που απασχόλησαν τα δικά σου. Θέλουν να μιλήσουν μόνο για μερικά από αυτά.
Η μαμά σου δεν μπορεί να σταματήσει να σε αγκαλιάζει. Η ξαφνική αφθονία του προσωπικού οικογενειακού χρόνου απλώς υπογραμμίζει τον πόνο της πρόσφατης, βασανιστικής απουσίας του. Επιστρέφετε στην πόλη όπου ζούσατε κάποτε και επανασυνδέεστε με τη ζωή που είχατε κάποτε. Την τελευταία φορά που είδατε αυτό το μέρος, το είχατε εγκαταλείψει. Τώρα είσαι απλά ένας επισκέπτης.
«Οι κινδυνολόγοι της μετάλλαξης Δέλτα» – Ο 2ος χρόνος πανδημίας ήταν καταστροφικός
Ο διαλυμένος κύκλος των φίλων σου ανασυντάσσεται προσωρινά, και όλοι είναι νευρικοί καθώς αντιλαμβάνονται ο ένας τον άξονα z του άλλου για πρώτη φορά μετά από πάνω από ένα χρόνο. Όλοι κάνουν παρέα χωρίς τους άλλους. Δεν υπάρχουν πια όλοι.
Οι φίλες σας που έμειναν έγκυες στην πανδημία είναι τώρα φίλες που έχουν παιδιά στην πανδημία. Φαντάζεστε πώς είναι οι ζωές τους τώρα. Η φαντασία σου αποτυγχάνει. Παρ’ όλα αυτά, επανέρχεστε στους παλιούς ρυθμούς και ίσως σε κάποιους νέους. Είσαι μεθυσμένος με τους φίλους σου και μεθυσμένος από το να είσαι μαζί τους, ατενίζοντας φωσφορίζοντα πυροτεχνήματα, την αστραφτερή υπόσχεση ενός μέλλοντος που έχει αποκατασταθεί.
Όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να μιλούν για κάτι που ονομάζεται μετάλλαξη Δέλτα, το αποσιωπάτε. Απολύτως όχι. Οι κινδυνολόγοι δεν μπορούν να έχουν πάντα δίκιο, σωστά;
Όλα σύντομα καταρρέουν. Ακούτε για πρώτη φορά τη φράση «επαναστατική μόλυνση». Μπορείτε ακόμα να κολλήσετε την πανούκλα ενώ είστε πλήρως εμβολιασμένοι, απλά με δραστικά μειωμένο κίνδυνο να σας σκοτώσει. Υπάρχουν άνθρωποι που λαμβάνουν αυτές τις πληροφορίες και στη συνέχεια αναρωτιούνται δυνατά, μερικές φορές στην τηλεόραση, «Γιατί να μπεις στον κόπο να εμβολιαστείς;».
Αφού ζήσατε σε διαρκή πανικό για τόσο καιρό, φτάσατε στη γη της επαγγελίας, μόνο και μόνο για να ανακαλύψετε ότι η υπόσχεση ήταν ψεύτικη. Είστε συντετριμμένοι. Το καθαρτήριο υποτίθεται ότι δεν τελειώνει με περισσότερο καθαρτήριο. Αισθάνεστε ως ήττα το να φορέσετε ξανά μια μάσκα στο μανάβικο. Αισθάνεσαι χειρότερα όταν συνειδητοποιείς πόσοι άνθρωποι αρνούνται να το κάνουν. «Δεν πρόκειται να ξαναφορέσουμε τέτοια», λένε, σαν να μιλούν για χαμηλόμεσα τζιν.
Όλοι οι καλλιτέχνες θα βγουν επιτέλους σε περιοδεία. Αλλά όλα θα αναβληθούν πολύ γρήγορα. Όλοι επιστρέφουν στο γραφείο. Για λίγο. Όλοι προχωρούν σε ένα υβριδικό σχέδιο. Ποτέ δεν υπάρχει καλή στιγμή για να προγραμματίσετε κάτι. Κάνετε σχέδια, ο κορονοϊός σε μία γωνία γελάει.
Το κύμα της «Μεγάλης Παραίτησης»
Η πανδημία σας διδάσκει τόσο για το τι δεν θέλετε όσο και για το τι θέλετε. (Για να τελειώσει.) Όλοι παραιτούνται από τις δουλειές τους. Όλοι παίρνουν διαζύγιο. Λένε ότι το να αξιολογείς την κατάσταση του γάμου σου κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας είναι σαν να ελέγχεις τον καρδιακό σου ρυθμό κατά τη διάρκεια ενός μαραθωνίου. Αλλά ακόμα κι αν ξέρετε γιατί η καρδιά σας χτυπάει πολύ γρήγορα, μπορεί να θέλετε να ξέρετε αν πρόκειται να πάθετε καρδιακή ανακοπή ή όχι.
Ξοδεύετε τόσο πολύ χρόνο ως ζευγάρι, που μπερδεύει την ταυτότητά σας. Νιώθετε την επιτακτική ανάγκη να έχετε μυστικά. Γνωρίζετε πράγματα ο ένας για τον άλλον που δεν μπορείτε να πείτε ο ένας στον άλλον. Ενοχλείστε από τον κόσμο τις περισσότερες φορές, και το άτομο που αγαπάτε περισσότερο στον κόσμο πρέπει να απορροφήσει όλο αυτόν τον εκνευρισμό, προσθέτοντάς τον στη δική του συλλογή. Ωστόσο, ποτέ δεν ήσασταν περισσότερο ερωτευμένοι.
Αστειεύεστε ότι όλα τα πανδημικά ζευγάρια οφείλουν ένα μικρό break ο ένας από τον άλλον. Η γυναίκα σας γελάει και στη συνέχεια παίρνει τον σκύλο σε μια καλύβα στο δάσος για ένα μακρύ, κατά τα άλλα μοναχικό Σαββατοκύριακο.
Η Όμικρον και ο κορονοϊός που θα χτυπήσει την πόρτα όλων μας
Δεν τελειώσατε με τα εμβόλια, όπως αποδεικνύεται. Υπάρχει και άλλο εμβόλιο. Ο κορονοϊός δεν έχει τελειώσει με τα εμβόλια, όπως αποδεικνύεται. Μια άλλη παραλλαγή είναι διαθέσιμη.
Η νέα μετάλλαξη είναι τόσο μεταδοτική που είναι σχεδόν αστείο. «Η Όμικρον κάνει τη Δέλτα να μοιάζει με το Covid Classic», ακούς με τρόμο. Είναι τόσο μεταδοτικό, που οι μάσκες είναι άχρηστες εναντίον του. Το ίδιο Σαββατοκύριακο, η νέα ταινία Spider-Man βγάζει 253 εκατομμύρια από τα εισιτήρια. Θα είναι ένας μακρύς χειμώνας.
Είναι δύσκολο να ξέρεις ποιον να εμπιστευτείς πια. Δεν εμπιστεύεσαι απόλυτα τον εαυτό σου. Όλοι όσοι φαίνεται να έχουν πλοηγηθεί μέσα στην πανδημία του κορονοϊού τόσο προσεκτικά όσο εσύ, αρχίζουν να προσβάλλονται από αυτό. Φαίνεται αναπόφευκτο ότι θα το πάθεις κι εσύ. Μερικοί άνθρωποι που πέρασαν όλη την πανδημία παραπονούμενοι για τους περιορισμούς ασφαλείας επιλέγουν αυτή τη στιγμή να δηλώσουν ότι τελείωσαν με την πανδημία. Μεταξύ 3.000 και 4.000 Αμερικανοί πεθαίνουν από Covid κάθε μέρα καθώς το δηλώνουν αυτό. Περίπου 70 στην Ελλάδα των 10.000.000.
Όταν τελικά κολλάτε τον ιό, η συνθήκη έρχεται σχεδόν ως ανακούφιση. Αυτό το πράγμα που απέφευγες σαν το χειρότερο πράγμα που σου έχει συμβεί ever (για κάποιους ήταν ας μην λέμε ψέματα) για δύο χρόνια τελικά σε έπιασε. Είναι απίστευτο ότι ο σύντροφος ή η σύντροφός σου μένει ανεπηρέαστη. Μένεις σε καραντίνα μακριά τους.
Όλο αυτό το διάστημα, δουλεύατε μαζί για να προστατέψετε ο ένας τον άλλον από τον κίνδυνο που παραμονεύει. Τώρα, εσύ είσαι ο κίνδυνος που παραμονεύει.
Η κούραση είναι το χειρότερο κομμάτι αυτού του Γολγοθά, σαν ένας υπερυψωμένος γίγαντας που σε πιέζει, απαλά αλλά επίμονα, κάθε φορά που προσπαθείς να κάνεις οτιδήποτε. Είναι σουρεαλιστικό να αισθάνεσαι τόσο σωματικά κουρασμένος, για μια φορά, όσο είσαι ψυχικά και πνευματικά. Ξαπλώνεις στο κρεβάτι και αφήνεις τις μέρες να περνούν χωρίς να συμμετέχεις σε αυτές, σαν να ταξιδεύεις στο χρόνο. Η καραντίνα λειτουργεί και ο δικός σου άνθρωπος παραμένει ελεύθερος από covid. Μέχρι να κολλήσει λίγες εβδομάδες αργότερα.
Το αρχικό όνειρο της «όψιμης πανδημίας» μόλις που πρόλαβε να ξημερώσει το 2021 πριν ξεθωριάσει. Τώρα επέστρεψε. Χαλαρώνουμε τους περιορισμούς του COVID, παρά το τι συνέβη κάθε άλλη φορά που το κάναμε στο παρελθόν.
Δεν ξέρεις τι άλλο μπορείς να κάνεις, και δεν έχεις λόγο, ούτως ή άλλως. Ας αρχίσει το επόμενο πείραμα. Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί: Περισσότερο καθαρτήριο; Παλιά είχατε πιο σταθερές απόψεις για το ποιος χρειάζεται περισσότερο προστασία και πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτό. Θέλετε να κάνετε το σωστό, αλλά δεν έχετε πια ιδέα τι είναι αυτό.