Ας ξεκινήσουμε με το γεγονός ότι κανείς και καμιά από εμάς δεν είχε ζήσει μία συνθήκη πανδημίας ποτέ στη ζωή του. Μία συνθήκη παγκόσμιας κλίμακας την οποία έπρεπε να διαχειριστούμε με πρωτόγνωρα μέσα όπως ήταν οι απαγορεύσεις κάθε λογής, η απαγόρευση των ταξιδιών και τα γενικευμένα lockdown.
Τα περισσότερα μέτρα, εκ του αποτελέσματος, κρίθηκαν αναποτελεσματικά. Και όχι γιατί δεν μπορούσε να γίνει κάτι διαφορετικά (που μπορούσε αλλά αυτό είναι αντικείμενο άλλων κειμένων) αλλά γιατί η φύση ενός τόσο μεταδοτικού και θανατηφόρου ιού σε συνθήκες καπιταλιστικών μητροπόλεων, είναι συνυφασμένη με την άμεση μετάδοση και την γρήγορη εξάπλωση.
Η ζωή πάνω στον πλανήτη βρίσκεται σε κίνηση 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες το χρόνο. Άνθρωποι μετακινούνται καθημερινά, κυριολεκτικά, από το ένα μέρος του κόσμου στο άλλο. Το ίδιο και τα προϊόντα. Άρα πολύ δύσκολα θα μπορούσε να ελεγχθεί μία πανδημική συνθήκη. Ακόμα και με τα ολικά lockdown.
Και ερχόμαστε σχεδόν δυόμιση χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας να προσπαθούμε να διαχειριστούμε τη ζωή μετά από αυτή. Γιατί η ζωή πριν από τον κορονοϊό είναι μία μακρινή ανάμνηση.
Πλέον αρκετοί από εμάς αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα. Το να προσπαθείς να κάνεις τα πάντα σωστά σε μια πανδημία είναι πρακτικά αδύνατο. Διότι αυτά τα «όλα» είναι πάρα πολλά πράγματα και ο «σωστός» τρόπος να τα κάνεις αλλάζει σχεδόν μέρα με τη μέρα.
Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι εκεί έξω ωστόσο που λένε ότι «εγώ τελείωσα με τον κορονοϊό». Και δεν είναι λίγοι.
Το κίνημα των ανθρώπων που θέλουν να συνεχίσουν τη ζωή χωρίς τον Covid ενώ αυτός παραμένει πρόβλημα
Η επαγρύπνηση έναντι του Covid-19 -ειδικά στην εποχή της μετάλλαξης Όμικρον– είναι στην καλύτερη περίπτωση βαθιά ενοχλητική και κουραστική. Όλοι είναι άρρωστοι και κουρασμένοι εξαιτίας αυτού. Όλοι θέλουμε να φτάσουμε στο τελευταίο στάδιο της πανδημίας και να το ξεπεράσουμε, κατά προτίμηση προς έναν τρόπο ζωής που μοιάζει με πριν. Δύσκολο αλλά αυτός είναι ο στόχος. Μέχρι τότε, οι περισσότεροι άνθρωποι συνεχίζουν να υπολογίζουν πόσο κοντά μπορούν να φτάσουν στην ζωή τους πριν τον κορονοϊό ενώ εξακολουθούν να κάνουν όσο το δυνατόν περισσότερα από όλα τα μέτρα ασφαλείας σωστά.
Άλλοι άνθρωποι, ωστόσο, τον τελευταίο καιρό άρχισαν να διαφωνούν με τα παραπάνω και έχουν μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση. Παίρνουν μία θέση αρχής κατά οποιουδήποτε αποτρεπτικού μέσου κατά του κορονοϊού. Είναι ανοικτοί στο να κολλήσουν, να νοσήσουν και να μεταδώσουν. «Έχουμε τελειώσει με τον κορονοϊό». Κάποιος θα μπορούσε να τους πει αρνητές αλλά δεν είναι τόσο απλή η ανάγνωση.
«Τελείωσα με τον COVID!» ανέφερε η Bari Weiss στην εκπομπή του Bill Maher στα τέλη του Ιανουαρίου του 2022. Η συγγραφέας και podcaster, η οποία κάποτε δήλωσε περήφανα στο παρελθόν ότι τελείωσε με τους New York Times με παρόμοιο μεγαλειώδες τρόπο, απαριθμεί στη συνέχεια όλες τις φάσεις της πανδημίας στις οποίες συμμετείχε πρόθυμα πριν αποφασίσει ότι έφτασε στο όριό της.
Η αμφισβήτηση των εμβολίων και των μέτρων
Οι ειδικοί ποτέ δεν είπαν ότι αν κάνουμε μαζικά εμβόλια για τον κορονοϊό θα τελειώσουμε με την πανδημία και ότι θα είμαστε άτρωτοι. Αντιθέτως ενημέρωσαν ότι τα εμβόλια για τον Covid – 19 μειώνουν τις πιθανότητες νόσησης και ακόμα περισσότερο τη βαριά νόσηση και το θάνατο. Διάφορα λάθη επικοινωνιακά και πολιτικής διαχείρισης οδήγησε τους πολίτες σε ατραπούς επικίνδυνους.
Στο κίνημα των «εγώ τελείωσα με τον κορονοϊό» την πρωτοκαθεδρία έχει η αποτελεσματικότητα των εμβολίων: Η Weiss όσο και ο παρουσιαστής Maher αισθάνονται προδομένοι από την «υπόσχεση» των εμβολίων.
«Μας είπαν ότι κάνεις το εμβόλιο και επιστρέφεις στην φυσιολογική σου ζωή», λέει η Weiss, πριν προσθέσει, με τον τόνο κάποιου που ζητά να μιλήσει στον διευθυντή, «Φυσικά και δεν έχουμε επιστρέψει στο φυσιολογικό».
Εκτός από το ότι αισθάνεται εξαπατημένη από τα εμβόλια, η Weiss αισθάνεται παγιδευμένη από τους περιορισμούς. Η podcaster ως εξέχων κομμάτι αυτού του «κινήματος» απαριθμεί τρεις λόγους που βασίζονται στην επιστήμη για τους οποίους οι προφυλάξεις για τη δημόσια ασφάλεια το 2022 είναι μια απόλυτη φάρσα.
- «Οι μάσκες δεν είναι αποτελεσματικές κατά της Omicron,
- Ένας ασυμπτωματικός φορέας μπορεί να μπει σε ένα μπαρ με πιστοποιητικό εμβολιασμού κανονικά και να μεταδίδει,
- Η τρέχουσα κατάσταση των περιορισμών θα μείνει στη μνήμη από τις νεότερες γενιές ως “καταστροφικό ηθικό έγκλημα”».
Αυτό πάντως που αφήνουν εκτός από την επιχειρηματολογία τους οι θιασώτες αυτών των απόψεων είναι α) η εκατόμβη νεκρών καθημερινά στον κόσμο, β) η θέση προνομίου από την οποία μιλούν.
Για τους λάτρεις της στατιστικής την ημέρα που η Weiss εμφανίστηκε στην εκπομπή του Bill Maher, στις 21 Ιανουαρίου, τουλάχιστον 3.846 Αμερικανοί πέθαναν από Covid. Αυτοί είναι σχεδόν χίλιοι περισσότεροι θάνατοι από την 11η Σεπτεμβρίου, σε μια τυχαία ημέρα της πανδημίας.
Και η Gen Z «τελείωσε με τον κορονοϊό»
«Οι φοιτητές δεν θέλουν να μιλούν καν για τον κορονοϊό», λέει ο 21χρονος Taylor Robertson ο οποίος πέρασε ολόκληρο το έτος του σαν πρωτοετής μέσα στο σπίτι του και από το Zoom. «Γιατί να μιλάμε για κάτι που μάλλον δεν θα ξεπεράσουμε ποτέ και μας προκαλεί κατάθλιψη;», είπε ο νεαρός ενώ ταξίδευε για το σπίτι των γονιών του για να γιορτάσει τη μέρα των Ευχαριστιών το 2021.
Και η άποψη του Robertson εκφράζει και τους περισσότερους από αυτούς που χοντρικά γεννήθηκα στα τέλη των 90s. Πλέον οι 21χρονοι συμμετέχουν κανονικά σε πάρτι, γεμίζουν εσωτερικούς χώρους συναυλιών, κάνουν ταξίδια και ζουν τη ζωή τους προσπαθώντας να καλύψουν τα χαμένα χρόνια.
Άλλοι νέοι της Gen Z αναφέρουν ότι «έκανα τα εμβόλια μου, πλέον τελείωσα». Και λένε κάτι το οποίο δεν έχει άμεση απάντηση: «Δεν με ενδιαφέρει η πορεία του κορονοϊού και των μεταλλάξεων. Πρέπει να τελειώσω τη σχολή μου, να δώσω εξετάσεις και να βρω μία δουλειά να ζήσω».
Η νέα γενιά του κινήματος «τελείωσα με τον Covid» ωστόσο είναι πιο συνειδητοποιημένη από τους άνω των 45-50. Έχουν ήδη μάθει να ζουν με την πανδημία: Κάνουν συχνά τεστ, συνεχίζουν τη ζωή τους γνωρίζοντας τα ρίσκα που παίρνουν και ενημερώνονται τακτικά για τα νέα δεδομένα
Κάποιοι μπορεί να «τελείωσαν με την πανδημία» αλλά ο κορονοϊός γελά στη γωνία
Υπάρχει ένα εγγενές πρόβλημα στη συλλογιστική του κινήματος ωστόσο: Από τη στιγμή που επιλέγουμε να τραβήξουμε έναν διαφορετικό δρόμο από τους ανθρώπους με τους οποίους συγχρωτιζόμαστε καθημερινά σημαίνει ότι παίρνουμε και ένα ρίσκο και για κάποιους οι οποίοι δεν το έχουν επιλέξει. Στην κοινωνία μας όλα είναι αλυσίδα. Οι επιλογές μας δεν είναι αποκομμένες από το σύνολο.
Το να δηλώνει κανείς ότι έχει τελειώσει με την πανδημία καθιστά όλους τους άλλους «παράλογους υποχόνδριους που απλώς επιλέγουν να μην το ξεπεράσουν και αποδίδει μη κολακευτικά κίνητρα για τη συμμόρφωσή τους».
Και κάτι τέτοιο υπονοεί το «κίνημα» παρόλο που στη βάση της η κριτική στα μέτρα πρόληψης και οι επιστημονικές απαντήσεις δεν είναι ανεδαφική. Ο εμβολιασμός του παγκόσμιου πληθυσμού είναι τεράστιος αλλά ο κορονοϊός και η Όμικρον συνεχίζουν να καλπάζουν χωρίς να μπαίνει φρένο. Περιοριστικά μέτρα υπάρχουν σε πάρα πολλές περιοχές του πλανήτη χωρίς να υπάρχουν χειροπιαστά αποτελέσματα. Το να είναι κάποιος απογοητευμένος είναι απόλυτα φυσιολογικά. Κουρασμένος επίσης. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να γίνει και αδαής ή να εθελοτυφλεί.
Το γεγονός ότι τα εμβόλια δεν διόρθωσαν τα πάντα και απλώς ωφέλησαν τους ανθρώπους που τα έπαιρναν ώστε να έχουν λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τον ιό δεν σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσουμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό.