Επικίνδυνο μύθο χαρακτηρίζει η Βασιλική Εταιρεία Δημόσιας Υγείας της Βρετανίας την αντίληψη πως η πολλή καθαριότητα τελικά έχει το αντίθετο αποτέλεσμα και αντί να κάνει καλό γίνεται κακή για την υγεία, προκαλώντας διάφορες αλλεργίες, επειδή δεν αφήνει τον ανθρώπινο οργανισμό να εξοικειωθεί με τα μικρόβια, ώστε να αποκτήσει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα απέναντι τους.

Στην τελευταία έκθεσή της, η Βασιλική Εταιρεία Δημόσιας Υγείας της Βρετανίας αναφέρει πως η λεγόμενη «υπόθεση της υγιεινής», αν εφαρμοστεί άκριτα, μπορεί να ανοίξει το δρόμο σε δυνητικά επικίνδυνες λοιμώξεις.

Η έκθεση επισημαίνει ότι πράγματι δεν πειράζει τα παιδιά να παίζουν στο ύπαιθρο ή με ζώα και να εκτίθενται σε «καλά» βακτήρια, πράγμα που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα τους. Όμως, είναι πολύ ζωτικό να πλένουν τα χέρια τους προτού φάνε (ιδίως με τα χέρια), κάθε φορά που έχουν πιάσει ζώα, καθώς και κάθε φορά που πάνε στην τουαλέτα. Η Βασιλική Εταιρεία τάσσεται υπέρ μιας «στοχευμένης υγιεινής», η οποία μαθαίνει τους ανθρώπους να βάζουν προτεραιότητες.

Για παράδειγμα, όπως αναφέρει, το συχνό σφουγγάρισμα δεν είναι τόσο σημαντικό (το σκονισμένο πάτωμα σπάνια κρύβει επικίνδυνα μικρόβια), ούτε ο συνεχής καθαρισμός του εσωτερικού της λεκάνης της τουαλέτας (το νερό από το καζανάκι παρασύρει τα περισσότερα μικρόβια). Όμως είναι πιο σημαντικό να γίνεται καλή και τακτική καθαριότητα στις επιφάνειες της κουζίνας, όπου γίνεται η προετοιμασία του φαγητού, ιδίως κρέατος, σάντουιτς, σνακ κ.α., καθώς επίσης να πλένονται τακτικά το πανάκι για την καθαριότητα των πάγκων και το σφουγγαράκι για τα πιάτα, που μαζεύουν μικρόβια.

Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, για να σκοτωθούν τελείως και σίγουρα τα μικρόβια, το νερό πρέπει να έχει θερμοκρασία πάνω από 70 βαθμούς Κελσίου. Με απλώς ζεστό νερό και σαπούνι, τα μικρόβια παρασύρονται μεν στο νεροχύτη, αλλά χωρίς να σκοτώνονται. Επίσης, διευκρινίζεται ότι τα απορρυπαντικά καθαρίζουν τις επιφάνειες (π.χ. τον πάγκο της κουζίνας), αλλά δεν σκοτώνουν τα μικρόβια. Ακόμη, είναι καλύτερα για το καθάρισμα των επιφανειών της κουζίνας, όπως του πάγκου, να χρησιμοποιείται χαρτί μιας χρήσης, ώστε να μη συσσωρεύονται μικρόβια στο απορροφητικό πανάκι και στο σφουγγαράκι.

«Είναι καιρός πια να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα. Το κοινό βρίσκεται σε μεγάλη σύγχυση», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Σάλι Μπλούμφιλντ, ομότιμη καθηγήτρια της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου. «Καθαριότητα σημαίνει να αφαιρείς τη σκόνη και τα μικρόβια, ενώ υγιεινή σημαίνει να καθαρίζεις εκείνα τα μέρη και εκείνες τις φορές που έχει σημασία και να το κάνεις με το σωστό τρόπο, έτσι ώστε να σπάσεις την αλυσίδα της λοίμωξης, όταν π.χ. ετοιμάζεις το φαγητό, χρησιμοποιείς την τουαλέτα, παίζεις με τα κατοικίδια ζώα κ.α.».

Η έκθεση υπογραμμίζει ότι σε μια εποχή που τα αντιβιοτικά γίνονται όλο και λιγότερο αποτελεσματικά λόγω της αυξανόμενης αντίστασης των μικροοργανισμών, είναι κρίσιμο ο μέσος άνθρωπος να παίρνει τα μέτρα του για να περιορίσει την πιθανότητα των λοιμώξεων.

Η έρευνα κοινής γνώμης που έγινε σε 2.000 άτομα στη Βρετανία, στο πλαίσιο της έκθεσης της Βασιλικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας, δείχνει ότι σχεδόν ένας στους τέσσερις ανθρώπους (23%) δεν θεωρεί σημαντική την τήρηση της καθαριότητας στο σπίτι, θεωρώντας ότι ιδίως τα παιδιά πρέπει να εκτίθενται στα μικρόβια. Οι άνδρες πιο συχνά από ό,τι οι γυναίκες δεν θεωρούν σημαντικούς τους κανόνες υγιεινής στο σπίτι. Για παράδειγμα, διπλάσιο ποσοστό ανδρών από ό,τι γυναικών πιστεύουν ότι υπάρχει μικρός ως μηδαμινός κίνδυνος, αν κανείς δεν πλένει τα χέρια του με σαπούνι μετά τη χρήση της τουαλέτας (16% έναντι 7%) ή μετά την προετοιμασία κρέατος για μαγείρεμα (8% έναντι 4%).

Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με τη «Γκάρντιαν» και το BBC, η έκθεση αναφέρει ότι πρέπει να πλένει κανείς πάντα τα χέρια του μετά από βήξιμο, φτάρνισμα και φύσημα της μύτης του, αλλά και κάθε φορά που ασχολείται με τα σκουπίδια του σπιτιού ή φροντίζει κάποιο άρρωστο με λοίμωξη μέλος της οικογένειας, αλλιώς τα μικρόβια θα επεκταθούν σε διάφορες επιφάνειες και τελικά σε άλλους ανθρώπους. Οι επιστήμονες θεωρούν κρίσιμο οι κανόνες υγιεινής να διδάσκονται στα σχολεία από μικρή ηλικία, καθώς επίσης να υπάρχει σωστή πληροφόρηση από τα μέσα ενημέρωσης.