Μπορεί ο εορτασμός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 να γιορτάζεται επίσημα στις 25 Μαρτίου αλλά η αλήθεια είναι ότι είχε ξεκινήσει νωρίτερα σε κάποιες πόλεις της Ελλάδας. Μία από αυτές ήταν η Καλαμάτα, που στις 23 Μαρτίου 1821 έγινε η πρώτη πόλη που απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό ορόσημο στην πορεία προς την ελευθερία και ενισχύοντας την αποφασιστικότητα των Ελλήνων να αγωνιστούν για την ανεξαρτησία τους.
Η προσπάθεια απελευθέρωσης ήταν αποτέλεσμα σθεναρής αντίστασης των Ελλήνων ανταρτών, οι οποίοι ενώθηκαν με τον τοπικό πληθυσμό για να ανατρέψουν την τουρκική κυριαρχία.
Η επιδρομή στην Καλαμάτα ήταν μια πολύ καλά οργανωμένη επιχείρηση. Οι Έλληνες αντάρτες είχαν σχεδιάσει την επίθεση προσεκτικά και αποφασιστικότητα. Η πολιορκία της πόλης κράτησε για αρκετά, ωστόσο η αντοχή και η αποφασιστικότητα των Ελλήνων υπερίσχυσε.
Η απελευθέρωση της Καλαμάτας είχε μεγάλη συμβολική σημασία για την Ελληνική Επανάσταση. Η πόλη αποτελούσε έναν στρατηγικά σημαντικό τόπο, καθώς βρίσκεται κοντά σε άλλες σημαντικές πόλεις της Πελοποννήσου. Παράλληλα, ενίσχυσε την ψυχολογία των Ελλήνων ανταρτών και απέδειξε ότι η ανεξαρτησία ήταν εφικτή, εμπνέοντας και άλλες περιοχές της Ελλάδας να εξεγερθούν.
Όσα έγιναν σαν σήμερα, 23 Μαρτίου, στην Ελλάδα και τον κόσμο
1568: Υπογράφεται η Ειρήνη του Λονζιμό, τερματίζοντας τη δεύτερη φάση των Γαλλικών Θρησκευτικών Πολέμων.
1821: H Καλαμάτα γίνεται η πρώτη ελληνική πόλη που απελευθερώνεται από τους Τούρκους. Οι Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Νικηταράς, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Παπαφλέσσας και άλλοι εισέρχονται ως απελευθερωτές. Το μεσημέρι, μπροστά από την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων και μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα, οι ιερείς ευλογούν τις σημαίες και ορκίζουν τους αγωνιστές.
1821: Ο πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ αφορίζει τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, που ξεσήκωσε τη Μολδοβλαχία.
1839: Καταγράφεται για πρώτη φορά η λέξη ΟΚ. Λέγεται ότι προέρχεται από την ελληνική φράση «Όλα Καλά» που έγραφαν οι πρόγονοι μετανάστες, που δούλευαν στο λιμάνι, πάνω στα κιβώτια με το εμπόρευμα. Πάντως, η εφημερίδα της εποχής, Boston Morning Post, γράφει ότι ο όρος προέρχεται από το ανορθόγραφο «Oll Korrect» (αντί για το σωστό All Correct). Μάλλον έχει δίκιο, αφού το 1839 δεν ήταν η εποχή της μετανάστευσης στο νέο κόσμο για τους Έλληνες.
1857: Ο Ελίσα Ότις δημιουργεί τον πρώτο ανελκυστήρα, που μπαίνει σε λειτουργία στη Νέα Υόρκη.
1858: Εγκαινιάζεται το πρώτο τραμ στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ.
1888: Συνέρχεται για πρώτη φορά η αγγλική Football League, η παλαιότερη Ποδοσφαιρική Ένωση του κόσμου.
1903: Οι αδελφοί Ράιτ παρουσιάζουν το δημιούργημα τους, που έμελλε να κατακτήσει τους αιθέρες και να εκμηδενίσει τις αποστάσεις, το αεροπλάνο.
1904: Ιδρύεται το «Χημικόν Εργαστήριον του Υπουργείου Οικονομικών», το οποίο αργότερα θα μετονομαστεί σε «Γενικό Χημείον του Κράτους».
1919: O Μπενίτο Μουσολίνι ιδρύει στο Μιλάνο φασιστικό κίνημα με την επωνυμία «I Fasci Italiani del Combattimento» («Ιταλικές Μαχητικές Δέσμες»).
1929: Δημοσιεύεται στον Ριζοσπάστη τηλεγράφημα του Άλμπερτ Αϊνστάιν προς την κυβέρνηση Ελευθέριου Βενιζέλου. Ο μεγάλος επιστήμονας, μέλος της Επιτροπής Αμύνης των Θυμάτων της Λευκής Τρομοκρατίας στα Βαλκάνια, διαμαρτύρεται για τις αποβολές φοιτητών από το Πανεπιστήμιο Αθηνών για πολιτικούς λόγους, απαιτώντας την ελευθερία της σκέψης των φοιτητών.
1943: Ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών, Δαμασκηνός, και οι πρόεδροι πολλών επαγγελματικών οργανώσεων προβαίνουν σε διάβημα στον κατοχικό πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο, «υπέρ της προστασίας των εν Ελλάδι Ισραηλιτών».
1956: Το Πακιστάν γίνεται η πρώτη ισλαμική δημοκρατία του κόσμου.
1965: Η NASA εκτοξεύει το «Gemini 3», την πρώτη διαστημική πτήση των Ηνωμένων Πολιτειών με δύο άνδρες (πλήρωμα: Γκας Γκρίσομ και Τζον Γιανγκ).
1982: Ο στρατηγός Εφρέν Ρίος Μοντ ανατρέπει με στρατιωτικό πραξικόπημα την κυβέρνηση της Γουατεμάλας.
1983: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρίγκαν, ανακοινώνει για πρώτη φορά την πρωτοβουλία στρατηγικής άμυνας για την αντιμετώπιση των εχθρικών διηπειρωτικών πυραύλων. Έμεινε στην ιστορία ως «Πόλεμος των Άστρων» και είχε στόχο να προστατεύσει τις ΗΠΑ από τυχόν σοβιετική απειλή.
1987: Μεταδίδεται το πρώτο επεισόδιο της σειράς «Τόλμη και γοητεία» απ’ τον αμερικανικό τηλεοπτικό σταθμό CBS.
1991: Το Επαναστατικό Ενωμένο Μέτωπο, με την υποστήριξη των ειδικών δυνάμεων του Εθνικού Πατριωτικού Μετώπου της Λιβερίας του Τσαρλς Τέιλορ, εισβάλλει στη Σιέρα Λεόνε σε μια προσπάθεια να ανατρέψει τον Ζοζέφ Μομό, πυροδοτώντας έναν φρικτό 11ετή εμφύλιο πόλεμο στη Σιέρα Λεόνε.
1992: Λαμβάνει χώρα το φιάσκο της Λουίζης Ριανκούρ. Η Ελληνική Αστυνομία… ακουμπά τη «17 Νοέμβρη», αλλά τελικά τη χάνει.
1998: Η ταινία του Τζέιμς Κάμερον «Τιτανικός» αποσπά 11 βραβεία Όσκαρ και ισοφαρίζει το ρεκόρ που κατείχε η ταινία «Μπεν Χουρ». Την ίδια μέρα εκτελείται στην ηλεκτρική καρέκλα ο κατά συρροή δολοφόνος Τζέραλντ Στάνο. Θεωρείται υπεύθυνος για πάνω από 40 δολοφονίες στις ΗΠΑ.
2001: Ο ρωσικός διαστημικός σταθμός Mir καταστρέφεται, μπαίνοντας στην ατμόσφαιρα και έτσι ολοκληρώνεται η απενεργοποίηση του.
2003: Στη Νασιρίγια του Ιράκ πραγματοποιείται η πρώτη μεγάλη μάχη μεταξύ Ιρακινών και Αμερικανών. Σκοτώνονται 29 Αμερικάνοι, ενώ οι ιρακινές απώλειες φτάνουν τα 654 άτομα.
2012: Κυκλοφορεί το άλμπουμ της Madonna «MDNA» που σηματοδοτεί την πρώτη της κυκλοφορία με άλλη εταιρία απ’ αυτή στην οποία ανήκε από την αρχή της καριέρας της.
2020: Ανακαλύπτεται απολίθωμα του αρχαιότερου προγόνου (Ikaria wariootia) όλων των ζώων, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου, σε βράχους στην Νότια Αυστραλία.
2021: Η Διώρυγα του Σουέζ μπλοκάρεται όταν εξοκέλλει το υπό σημαία Παναμά πλοίο κοντέινερ Ever Given βόρεια του λιμανιού Σουέζ στην Αίγυπτο.
Γεννήσεις
1643 – Μαρία του Λεόν Μπέγιο και Ντελγάδο, Ισπανή μοναχή
1749 – Πιέρ Σιμόν Λαπλάς, Γάλλος μαθηματικός και αστρονόμος
1868 – Ντίτριχ Έκαρτ, Γερμανός δημοσιογράφος και πολιτικός
1869 – Καλούστ Γκιουλμπενκιάν, Αρμένιος επιχειρηματίας
1878 – Στυλιανός Λυκούδης, Έλληνας αντιναύαρχος
1881 – Χέρμαν Στάουντινγκερ, Γερμανός χημικός
1882 – Έμι Ναίτερ, Γερμανίδα μαθηματικός
1887 – Χουάν Γκρις, Ισπανός καλλιτέχνης
1900 – Έριχ Φρομ, Γερμανός ψυχολόγος και φιλόσοφος
1901 – Παύλος Λιασίδης, Κύπριος ποιητής
1904 – Τζόαν Κρόφορντ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1907 – Ντανιέλ Μποβέ, Ελβετός επιστήμονας
1910 – Ακίρα Κουροσάβα, Ιάπωνας σκηνοθέτης
1912 – Βέρνερ φον Μπράουν, Γερμανός φυσικός και μηχανικός
1918 – Εμίλ Ντερλέν Ανρί Ζινσού, πρόεδρος του Μπενίν
1921 – Ντόναλντ Κάμπελ, Άγγλος οδηγός
1921 – Γιάννης Λάμπρου, Έλληνας αθλητής
1922 – Ούγκο Τονιάτσι, Ιταλός ηθοποιός
1931 – Βίκτορ Κορτσνόι, Ρώσος σκακιστής
1933 – Στέφανος Ιωαννίδης, Έλληνας παλαιστής
1934 – Κάκια Αναλυτή, Ελληνίδα ηθοποιός
1935 – Σοφία Ολυμπίου, Ελληνίδα ηθοποιός
1936 – Γιάννης Κουνέλλης, Έλληνας καλλιτέχνης
1937 – Άκος Δασκαλόπουλος, Έλληνας ποιητής και στιχουργός
1937 – Σταμάτης Κόκοτας, Έλληνας τραγουδιστής
1938 – Τσανγκ Τσουν-Χσιουνγκ, πρωθυπουργός της Ταϊβάν
1942 – Μίχαελ Χάνεκε, Αυστριακός σκηνοθέτης
1945 – Φράνκο Μπατιάτο, Ιταλός τραγουδιστής
1952 – Κιμ Στάνλεϊ Ρόμπινσον, Αμερικανός συγγραφέας
1956 – Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, Πορτογάλος πολιτικός
1960 – Χάρης Ρώμας (κατά κόσμον Χαράλαμπος Ρασσιάς), Έλληνας ηθοποιός
1963 – Μίτσελ Γκονθάλεθ, Ισπανός ποδοσφαιριστής και προπονητής
1972 – Πίτερ Μέλερ, Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής
1973 – Τζέισον Κιντ, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής
1973 – Γέρζι Ντούντεκ, Πολωνός ποδοσφαιριστής
1976 – Ρικάρντο Ζόντα, Βραζιλιάνος οδηγός αγώνων
1983 – Μοχάμεντ Μο Φάρα, Βρετανός αθλητής
1990 – Χάιμε Αλγκερσουάρι, Ισπανός οδηγός αγώνων
1992 – Κάιρι Ίρβινγκ, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής
1996 – Αλεξάντερ Άλμπον, Ταϊλανδός οδηγός αγώνων Βρετανικής καταγωγής
Θάνατοι
59 – Ιουλία Αγριππίνα, Ρωμαία αυτοκράτειρα
1103 – Εύδης Α’, δούκας της Βουργουνδίας
1283 – Ιωσήφ Α’, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
1361 – Ερρίκος, δούκας του Λάνκαστερ
1369 – Πέτρος, βασιλιάς της Καστίλης
1450 – Ελένη Δραγάση, Βυζαντινή αυτοκράτειρα
1483 – Γιολάντα, δούκισσα της Λωρραίνης
1555 – Ιούλιος Γ’, πάπας της Ρώμης
1661 – Πίτερ ντε Μολάιν, Ολλανδός ζωγράφος
1730 – Κάρολος, λάντγκραβος της Έσσης-Κάσσελ
1809 – Αντουάν Μορλό, Γάλλος στρατηγός
1842 – Σταντάλ, Γάλλος συγγραφέας
1866 – Ζαχάρ Αρκάς, Ρώσος αξιωματικός του Ναυτικού
1913 – Γεώργιος Γρηγόριος Καντακουζηνός, Ρουμάνος πολιτικός
1946 – Γκίλμπερτ Λιούις, Αμερικανός χημικός
1964 – Πίτερ Λόρε, Ούγγρος ηθοποιός
1965 – Παρθένιος Πολάκης, Έλληνας κληρικός και καθηγητής πανεπιστημίου
1970 – Δημήτριος Δημάδης, Έλληνας γιατρός και πολιτικός
1972 – Κριστόμπαλ Μπαλενθιάγα, Ισπανός σχεδιαστής μόδας
1973 – Ελευθέριος Γονής, Έλληνας πολιτικός
1980 – Αλέκος Λειβαδίτης, Έλληνας ηθοποιός
1985 – Παναγιώτης Χαρανής, Έλληνας βυζαντινολόγος και συγγραφέας
1986 – Αχιλλέας Απέργης, Έλληνας γλύπτης
1992 – Φρίντριχ Χάγιεκ, Αυστριακός οικονομολόγος
1994 – Χριστίνα Σύλβα, Ελληνίδα ηθοποιός
2007 – Γρηγόρης Φαράκος, Έλληνας πολιτικός
2011 – Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Αμερικανίδα ηθοποιός
2012 – Αμπντουλάχι Γιουσούφ Αχμέντ, Σομαλός πολιτικός
2015 – Γκίντερ Άσερ, Γερμανός μαθηματικός.
