Σαν σήμερα 1 Οκτωβρίου

Όσα έγιναν σαν σήμερα στην Ελλάδα και τον κόσμο.

331 π.Χ.: Ο Μέγας Αλέξανδρος νικά στα Γαυγάμηλα τον βασιλέα των Περσών, Δαρείο Γ’, και ολοκληρώνει την κατάκτηση της Περσικής Αυτοκρατορίας. Ο Βουκεφάλας, το αγαπημένο άλογο του μεγάλου στρατηλάτη σκοτώνεται στη μάχη αυτή.

1791: Πραγματοποιείται η πρώτη σύνοδος της Γαλλικής Νομοθετικής Συνέλευσης.

1795: Η επαναστατική Γαλλία προσαρτά τις Αυστριακές Κάτω Χώρες -το σημερινό Βέλγιο.

1800: Η Ισπανία παραχωρεί τη Λουιζιάνα στη Γαλλία.

1827: Ο Ρωσικός Στρατός, με επικεφαλής τον Ιβάν Πασκέβιτς καταλαμβάνει το Γερεβάν, τερματίζοντας μία χιλιετία μουσουλμανικής κυριαρχίας στην Αρμενία.

1843: Εκδίδεται στο Λονδίνο η εφημερίδα News of the World.

1861: Κυκλοφορούν τα πρώτα ελληνικά γραμματόσημα, τα οποία τυπώθηκαν στη Γαλλία, με παράσταση της κεφαλής του Ερμή.

1847: Ο Γερμανός εφευρέτης και βιομήχανος, Βέρνερ φον Ζίμενς, ιδρύει την εταιρεία Siemens.

1867: Ο Καρλ Μαρξ εκδίδει το «Κεφάλαιο», που αποτελεί την κορωνίδα του έργου του.

1869: Η Αυστρία εκδίδει τις πρώτες καρτ ποστάλ στον κόσμο.

1873: Κυκλοφορεί η πρώτη καθημερινή εφημερίδα στην Ελλάδα με τίτλο «Η Εφημερίς» και εκδότη τον Δημήτριο Κορομηλά.

1888: Εκδίδεται το πρώτο τεύχος του περιοδικού National Geographic.

1890: Το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών ιδρύει το Εθνικό Πάρκο Γιοσέμιτι.

1891: Το φημισμένο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ ανοίγει τις πύλες του στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ.

1903: Οι Μπόστον Αμέρικανς παίζουν με τους Πίτσμπουργκ Πάιρατς στον πρώτο αγώνα του σύγχρονου Αμερικανικού Πρωταθλήματος Μπέιζμπολ.

1910: Βόμβα στο Λος Άντζελες καταστρέφει τα γραφεία της εφημερίδας Los Angeles Times, σκοτώνοντας 20 άτομα.

1918: Οι Άραβες υπό τον Τόμας Έντουαρντ Λόρενς, γνωστό ως «Λόρενς της Αραβίας», καταλαμβάνουν τη Δαμασκό, στα πλαίσια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

1922: Ο Ελευθέριος Βενιζέλος δηλώνει ότι αποχωρεί οριστικά από την πολιτική. Θα επιστρέψει θριαμβευτικά το 1928.

1931: Το Ισπανικό Κοινοβούλιο χορηγεί δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες.

1936: Ο Φρανθίσκο Φράνκο αναλαμβάνει τα ηνία της επαναστατικής εθνικιστικής κυβέρνησης στην Ισπανία. Ο δικτάτορας του καθεστώτος του Μπούργκος αναλαμβάνει όλες τις εξουσίες του νέου κράτους, με τον εμφύλιο στην ιβηρική χώρα να ξεκινά.

1938: Μετά τη Συμφωνία του Μονάχου, η Σουδητία, γερμανόφωνη περιοχή της Τσεχοσλοβακίας, παραχωρείται στη Ναζιστική Γερμανία

1943: Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Ιταλία, η Νάπολη και το Αβελίνο πέφτουν στα χέρια των Συμμάχων.

1945: Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της ημερήσιας αθλητικής εφημερίδας «Αθλητική Ηχώ».

1946: Εκδίδεται η απόφαση για τους 22 κατηγορουμένους εξέχοντες ναζί στη δίκη της Νυρεμβέργης. Δώδεκα από αυτούς καταδικάζονται σε θάνατο ως εγκληματίες πολέμου. Πρόκειται για τους Χέρμαν Γκαίρινγκ (αυτοκτόνησε), Βίχλελμ Κάιτελ, Γιόαχιμ φον Ρίμπεντροπ, Ερνστ Καλτενμπρούννερ, Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ, Χανς Φρανκ, Φριτς Ζάουκελ, Άλφρεντ Γιοντλ, Άρτουρ Σέις Ίνκβαρτ. Ισόβια επιβάλλονται στους Ρούντολφ Ες, Βίλχελμ Φρικ και Έριχ Ρέντερ. Ποινή 20ετούς κάθειρξης ανακοινώνεται στους Μπάλντουρ φον Σίραχ και Άλμπερτ Σπέερ, 15 ετών στον Κόνσταντιν φον Νόιρατ και 10 έτη στον Καρλ Νταίνιτς. Αθωώνονται οι Γιαλμάρ Σαχτ, Χανς Φρίτζε και Φραντς φον Πάπεν.

1949: Ο Μάο τσε Τουνγκ ανακηρύσσει στο Πεκίνο τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, έπειτα από αγώνες δύο ετών κατά των εθνικιστών του Τσανγκ Κάι Σεκ, ο οποίος καταφεύγει στην Ταϊβάν. Η ημέρα θα αποτελέσει εθνική εορτή της Κίνας.

1957: Πρώτη εμφάνιση της φράσης «In God We Trust» σε χαρτονόμισμα των ΗΠΑ.

1958: Ξεκινά τη λειτουργία της η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ, η NASA.

1960: Η Κύπρος κηρύσσει και επισήμως την ανεξαρτησία της από τη Μεγάλη Βρετανία. Έκτοτε η 1η Οκτωβρίου καθιερώνεται ως εθνική εορτή, ενώ η επέτειος της ανεξαρτησίας, η 16η Αυγούστου, παραμένει απλώς ως ημερολογιακή ιστορική μνήμη.

1961: Συγχωνεύονται το Ανατολικό με το Δυτικό Καμερούν και σχηματίζεται η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία του Καμερούν.

1963: Η Νιγηρία ανακηρύσσεται δημοκρατία. Πρώτος πρόεδρος αναλαμβάνει ο Ναμντί Αζικίβε.

1965: Πραγματοποιείται η πρώτη φιλοκυβερνητική συγκέντρωση, μετά τα Ιουλιανά, με ομιλητή τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στα Χανιά.

1968: Από σύγκρουση αμαξοστοιχιών στο Δερβένι της Κορινθίας σκοτώνονται 34 άτομα και τραυματίζονται 102, στη χειρότερη σιδηροδρομική τραγωδία στην νεότερη Ελλάδα.

1969: Το αεροσκάφος Concorde καταρρίπτει για πρώτη φορά το φράγμα του ήχου.

1976: Στο Μεξικό, ο τυφώνας Λίζι σκοτώνει 2.500 ανθρώπους, τραυματίζει 14.000 και αφήνει 40.000 αστέγους.

1977: Ενώπιον 75.646 θεατών, ο Πελέ αποχωρεί από τα γήπεδα, στο στάδιο του Νιου Τζέρσεϊ. Στο πρώτο ημίχρονο παίζει με την Κόσμος της Νέας Υόρκης και στο δεύτερο με τη Σάντος. Θα εγκαταλείψει την αγωνιστική δράση με 1.281 γκολ σε 1.363 αγώνες.

1978: Το νησιωτικό κράτος Τουβαλού αποκτά την ανεξαρτησία του από τη Μεγάλη Βρετανία.

1982: Στη Γερμανία, εκλέγεται καγκελάριος ο Χριστιανοδημοκράτης Χέλμουτ Κολ, διαδεχόμενος τον Χέλμουτ Σμιτ.

1985: Ισραηλινά αεροπλάνα βομβαρδίζουν την έδρα της ΟΑΠ στην Τυνησία, με αποτέλεσμα 60 νεκρούς.

1988: Στη Μόσχα, το Ανώτατο Σοβιέτ εκλέγει το Γενικό Γραμματέα του ΚΚΣΕ, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, διάδοχο του Αντρέι Γκρομίκο, στη θέση του αρχηγού του κράτους.

1992: Το αμερικανικό πολεμικό πλοίο «USS Saratoga» βάλλει κατά λάθος εναντίον του τουρκικού αντιτορπιλικού «TCG Muavenet», το οποίο συμμετείχε σε άσκηση στο Αιγαίο. Πέντε μέλη του πληρώματος σκοτώνονται και 17 τραυματίζονται.

1994: Αρχίζει να εκπέμπει το πρώτο ελληνικό συνδρομητικό τηλεοπτικό κανάλι, το FILMNET.

1994: Το Παλάου, νησιωτικό κράτος στον Ειρηνικό, γίνεται ανεξάρτητο.

1995: Σεισμός 6 Ρίχτερ στην Τουρκία, στην πόλη Ντινάρ, έχει ως αποτέλεσμα 84 νεκρούς και 212 τραυματίες.

2000: Πραγματοποιείται η τελετή λήξης των 27ων Ολυμπιακών Αγώνων στο Σίδνεϊ.

2000: Τα ιστορικά υπερωκεάνια της Μεγάλης Βρετανίας, «Πριγκίπισσα Μαργαρίτα» (καθελκύστηκε το 1968) και «Πριγκίπισσα Άννα» (καθελκύστηκε το 1969), πραγματοποιούν το τελευταίο τους ταξίδι στη Μάγχη.

2003: Οι ΗΠΑ επανεντάσσονται στην UNESCO, από την οποία είχαν αποχωρήσει το 1984.

2006: Με ομόφωνη απόφαση του Σερβικού Κοινοβουλίου υιοθετείται το νέο Σύνταγμα της χώρας, στο οποίο αναφέρεται ότι το Κόσοβο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Σερβίας.

2006: Τίθεται σε ισχύ η μονομερής κατάπαυση του πυρός στη Νοτιανατολική Τουρκία, από τους Κούρδους αντάρτες του ΡΚΚ.

2006: Περίπου 40 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους και 500 σπίτια πλημμύρισαν μετά την κατάρρευση φράγματος κοντά στην πόλη Γκουσάου της βόρειας Νιγηρίας.

2006: Γεννιέται το πρώτο κλωνοποιημένο αρνί στο Ιράν που κατάφερε να επιζήσει.

2007: Στην Αγγλία, τη Σκωτία και την Ουαλία δια νόμου αυξάνεται από τα 16 στα 18 χρόνια το όριο ηλικίας για αγορά τσιγάρων.

2020: Αφού το Ηνωμένο Βασίλειο αγνόησε τα αιτήματά της που είχαν διατυπωθεί στις αρχές Σεπτεμβρίου για την κατάργηση του νομοσχεδίου για την εσωτερική αγορά μέχρι το τέλος του μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποστέλλει επιστολή στην κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου με την οποία την ενημερώνει για την πρόθεσή της να ασκήσει διεθνή νομική δράση σχετικά με το νομοσχέδιο, το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση ισχυρίζεται ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο παρακάμπτοντας το άρθρο τέσσερα της συμφωνίας αποχώρησης από το Brexit.

2020: Το εφετείο του Βελγίου αναγνωρίζει το αποτέλεσμα του γενεαλογικού τεστ DNA της Delphine Boël ως κόρη του βασιλιά Αλβέρτου Β’, εγκαθιστώντας την έτσι στον τίτλο της πριγκίπισσας του Βελγίου με το πρόθεμα «Η Βασιλική Υψηλότητά της». Έχοντας αναγνωριστεί ως εξώγαμη κόρη του Αλβέρτου, η Boël είχε λάβει τον τιμητικό τίτλο Jonkvrouw, τον χαμηλότερο βαθμό εντός της βελγικής τιτλοφόρου αριστοκρατίας, πριν από την απόφαση.

2020: Ο Alessandro Cardelli και ο Mirko Dolcini ορκίζονται λοχαγοί αντιβασιλέα του Σαν Μαρίνο. Ο Cardelli γίνεται ο νεότερος αρχηγός κράτους στον κόσμο.

2020: Σύμφωνα με μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Ρίβερσαϊντ, η Αφροδίτη θα μπορούσε να υποστηρίξει ζωή αν ο Δίας δεν είχε αλλάξει την τροχιά του γύρω από τον Ήλιο πριν από σχεδόν 4 δισεκατομμύρια χρόνια.

2021: Η Βενεζουέλα δρομολογεί τη δεύτερη νομισματική της μεταρρύθμιση τα τελευταία τρία χρόνια, κόβοντας έξι μηδενικά από το νόμισμά της, προκειμένου να απλοποιήσει τη λογιστική. Η κίνηση αυτή έγινε ως απάντηση στον υπερπληθωρισμό, ο οποίος έφτασε σε ετήσιο ρεκόρ 1.743%, εν μέσω μιας σοβαρής συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης.

2021: Οι ρωσικές προμήθειες φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Yamal- Ευρώπη μειώνονται σχεδόν κατά 77% σε μία μόνο ημέρα, αυξάνοντας τις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Οι νομοθέτες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ζητούν έρευνες για χειραγώγηση της αγοράς, παρόλο που οι εξαγωγές της Gazprom εκτός της πρώην Σοβιετικής Ένωσης αυξήθηκαν κατά 15,3% σε ετήσια βάση τους πρώτους εννέα μήνες του 2021 και η γερμανική εταιρεία κοινής ωφέλειας Uniper επιβεβαιώνει ότι η Ρωσία εκπλήρωνε τις συμβατικές της υποχρεώσεις.

Γεννήσεις

86 π.Χ. – Σαλλούστιος, Ρωμαίος ιστορικός

208 – Αλέξανδρος Σεβήρος, Ρωμαίος αυτοκράτορας

1207 – Ερρίκος Γ’, βασιλιάς της Αγγλίας

1408 – Κάρολος Η’, βασιλιάς της Σουηδίας

1541 – Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Έλληνας ζωγράφος

1542 – Άλβαρο ντε Μεντάνια, Ισπανός εξερευνητής

1685 – Κάρολος ΣΤ’, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

1846 – Άγιος Νεκτάριος Αιγίνης

1893 – Μαριάνε Μπραντ, Γερμανίδα καλλιτέχνις

1895 – Λιακάτ Αλή Χαν, Πακιστανός πολιτικός

1903 – Τζορτζ Κουλούρις, Άγγλος ηθοποιός

1903 – Βλαντίμιρ Χόροβιτς, Ουκρανός πιανίστας

1915 – Τζερόμ Μπρούνερ, Αμερικανός ψυχολόγος

1917 – Μαρία Φωκά, Ελληνίδα ηθοποιός

1920 – Γουόλτερ Ματάου, Αμερικανός ηθοποιός

1922 – Τσεν Νινγκ Γιανγκ, Κινέζος φυσικός

1924 – Τζίμι Κάρτερ, 39ος πρόεδρος των ΗΠΑ

1930 – Φιλίπ Νουαρέ, Γάλλος ηθοποιός

1935 – Τζούλι Άντριους, Αγγλίδα ηθοποιός και τραγουδίστρια

1936 – Ντάνκαν Έντουαρντς, Άγγλος ποδοσφαιριστής

1942 – Γκύντερ Βάλραφ, Γερμανός συγγραφέας και δημοσιογράφος

1943 – Ζαν-Ζακ Ανό, Γάλλος σκηνοθέτης

1945 – Χάρις Σιλάιτζιτς, Βόσνιος πολιτικός

1946 – Έβα Κλομπουκόφσκα, Πολωνέζα αθλήτρια

1947 – Μαρίσκα Βέρες, Ολλανδή τραγουδίστρια

1949 – Νεμπόισα Ραντμάνοβιτς, Βόσνιος πολιτικός

1950 – Ελπίδα (Ελπίδα Καραγιαννοπούλου), Ελληνίδα τραγουδίστρια

1956 – Άντρους Άνσιπ, Εσθονός πολιτικός

1956 – Τερέζα Μέι, Αγγλίδα πολιτικός

1956 – Μπάμπης Χολίδης, Έλληνας παλαιστής

1957 – Στέλιος Μάινας, Έλληνας ηθοποιός

1959 – Γιουσού Ν’Ντουρ, Σενεγαλέζος τραγουδιστής, ηθοποιός και πολιτικός

1964 – Στάμος Σέμσης, Έλληνας συνθέτης

1966 – Ζορζ Γουεά, Λιβεριανός ποδοσφαιριστής και πολιτικός

1969 – Ζακ Γαλιφιανάκης, Αμερικανός ηθοποιός

1969 – Μάρκους Στίβεν, πρόεδρος του Ναουρού

1974 – Χρήστος Σπανός, Έλληνας ηθοποιός

1976 – Θοδωρής Χατζηθεοδώρου, Έλληνας υδατοσφαιριστής

1979 – Τζο Χένιγκ, Αμερικανός παλαιστής

1983 – Μοχάμεντ Αμπντελγουαχάμπ, Αιγύπτιος ποδοσφαιριστής

1985 – Ρεβάζ Ζιντιρίδης, Έλληνας αθλητής του τζούντο

1986 – Ρικάρντο Βαζ Τε, Πορτογάλος ποδοσφαιριστής

1989 – Μπρι Λάρσον, Αμερικανίδα ηθοποιός

Θάνατοι

959 – Έντουι, βασιλιάς της Αγγλίας

1404 – Πάπας Βονιφάτιος Θ’

1499 – Μαρσίλιο Φιτσίνο, Ιταλός φιλόσοφος

1532 – Γιαν Γκόσσαερτ, Φλαμανδός ζωγράφος

1574 – Μάαρτεν φαν Χέιμσκερκ, Ολλανδός ζωγράφος

1578 – Δον Χουάν, Αυστριακός στρατιωτικός

1580 – Ιωάννης Β’, δούκας του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Χάντερσλεβ

1585 – Άννα της Σαξονίας, Εκλέκτορας της Σαξονίας, ιατρός, φαρμακοποιός, αλχημίστρια

1684 – Πιερ Κορνέιγ, Γάλλος συγγραφέας

1708 – Τζον Μπλόου, Άγγλος συνθέτης και οργανίστας

1826 – Γιάννης Γκούρας, Έλληνας οπλαρχηγός

1911 – Βίλχελμ Ντίλταϋ, Γερμανός φιλόσοφος

1929 – Αντουάν Μπουρντέλ, Γάλλος γλύπτης και ζωγράφος

1973 – Μοχαμάντ Χασίμ Μαϊβαντβάλ, Αφγανός πολιτικός

1974 – Σπυρίδων Μαρινάτος, Έλληνας αρχαιολόγος

1992 – Ιωάννης Δεσποτόπουλος, Έλληνας αρχιτέκτονας

1992 – Πέτρα Κέλι, Γερμανίδα πολιτικός

1994 – Αντώνης Μπριλλάκης, Έλληνας πολιτικός

2003 – Κώστας Γραμματόπουλος, Έλληνας ζωγράφος και χαράκτης

2004 – Ελένη Χατζηαργύρη, Ελληνίδα ηθοποιός

2006 – Αντρέ Βιζέρ, Καναδός αθλητής

2006 – Νίκος Καζής, Έλληνας ηθοποιός

2007 – Αλ Έρτερ, Αμερικανός δισκοβόλος

2010 – Ωντουέν Ντολφύς, Γάλλος αστρονόμος

2010 – Φίλιπς Τάλμποτ, Αμερικανός διπλωμάτης

2012 – Έρικ Χομπσμπάουμ, Βρετανός ιστορικός και συγγραφέας

2013 – Τομ Κλάνσι, Αμερικανός συγγραφέας

2018 – Αντώνης Κοντογεωργίου, Έλληνας διευθυντής χορωδίας

2018 – Σαρλ Αζναβούρ, γαλλοαρμένιος τραγουδιστής, συνθέτης, συγγραφέας, σκηνοθέτης και δημόσιο πρόσωπο