Σαν σήμερα, έφυγε από τη ζωή η Μελίνα Μερκούρη, αφήνοντας πίσω της ένα τεράστιο κληροδότημα στον ελληνικό πολιτισμό, την τέχνη και την πολιτική. Στις 6 Μαρτίου 1994, η Ελλάδα βυθίστηκε στο πένθος για τη γυναίκα που αγωνίστηκε με πάθος για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και που άφησε ανεξίτηλο το σημάδι της στον κινηματογράφο και το θέατρο.
Η πολύπλευρη προσωπικότητα της Μελίνας
Η Μελίνα Μερκούρη ήταν κάτι περισσότερο από μια διάσημη ηθοποιός. Ήταν μια εμβληματική φυσιογνωμία που συνδύασε το ταλέντο της με την πολιτική δράση. Πρωταγωνίστησε σε ταινίες όπως «Στέλλα» και «Ποτέ την Κυριακή», κερδίζοντας διεθνή αναγνώριση. Όμως, δεν αρκέστηκε στην τέχνη. Ως υπουργός Πολιτισμού στις κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, εργάστηκε ακούραστα για τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού και την πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας.
Οι έρωτες και οι γάμοι
Παντρεύτηκε σε νεαρή ηλικία τον Πάνο Χαροκόπο, έναν πολύ μεγαλύτερό της άνδρα, που της υποσχέθηκε πλήρη ελευθερία να ακολουθήσει το πάθος της για το θέατρο. Μετά τον γάμο, οι δυο τους έστειλαν ένα λιτό τηλεγράφημα στις οικογένειές τους: «Γάμος ετελέσθη». Αργότερα, ο έρωτάς της με τον Αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασσέν σημάδεψε τη ζωή της, τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά, αφού εκείνος τη σκηνοθέτησε σε ταινίες όπως η «Φαίδρα» και το «Τοπκαπί».
Στην Κατοχή, συνδέθηκε ερωτικά με τον μαυραγορίτη και δωσίλογο Φειδία Γιαδικιάρογλου, μια σχέση για την οποία απολογήθηκε αρκετές φορές. Κατηγορήθηκε ότι ζούσε πλουσιοπάροχα, ενώ ο λαός λιμοκτονούσε. Η ίδια έχει πει ότι αντλούσε χρήματα από τους δύο πάμπλουτους άντρες της και τα διοχέτευε στην Αντίσταση, ενώ με τις γνωριμίες της βοηθούσε στη διάσωση αντιστασιακών. Τους ισχυρισμούς αυτούς επιβεβαίωσαν αρκετοί συνάδελφοί της από τον καλλιτεχνικό χώρο.
Η πολιτική της δράση
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών, η Μελίνα Μερκούρη έγινε μία ηχηρή φωνή αντίστασης στο εξωτερικό. Όταν της αφαιρέθηκε η ελληνική υπηκοότητα από τη χούντα, απάντησε με το ιστορικό: «Γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα». Με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, επέστρεψε στην Ελλάδα και πολιτεύτηκε, κατακτώντας το αξίωμα της υπουργού Πολιτισμού, όπου εισήγαγε καινοτόμες πολιτικές, όπως τη δημιουργία των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων και την εκστρατεία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Η παράξενη συνήθεια
Η Μελίνα ήταν γνωστή για τον αυθορμητισμό και την αντισυμβατική συμπεριφορά της. Είχε τη συνήθεια να φιλάει στο στόμα όποιον συναντούσε, από απλούς πολίτες μέχρι ηγέτες κρατών.
Το όραμα της για τα Γλυπτά του Παρθενώνα
Η Μελίνα ξεκίνησε την παγκόσμια εκστρατεία για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, θέτοντας το ζήτημα στη UNESCO το 1982. Πίστευε ακράδαντα πως η Ελλάδα είχε την ιστορική και ηθική υποχρέωση να τα επαναφέρει στην πατρίδα τους. Η φράση της «Αν δεν ζω όταν επιστρέψουν τα Γλυπτά, θα ξαναγεννηθώ» συνοψίζει την αφοσίωσή της σε αυτόν τον αγώνα.
Η τελευταία πράξη
Στις 6 Μαρτίου 1994, η Μελίνα Μερκούρη έφυγε από τη ζωή στο νοσοκομείο «Μεμόριαλ» της Νέας Υόρκης, νικημένη από τον καρκίνο. Στην κηδεία της στην Αθήνα, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πολίτες τη συνόδευσαν στην τελευταία της κατοικία, στο Α’ Νεκροταφείο. Τα θέατρα του Μπρόντγουεϊ έκλεισαν προς τιμήν της, και η Ελλάδα αποχαιρέτησε τη «Μελίνα» της, μια γυναίκα που έζησε με πάθος, όραμα και ανεξάντλητη αγάπη για τον πολιτισμό και τη χώρα της.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1894: Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της εφημερίδας «ΕΣΤΙΑ», με πρώτο διευθυντή τον ποιητή, Γεώργιο Δροσίνη.
1899: Η γερμανική χημική εταιρεία Bayer λαμβάνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την ασπιρίνη.
1902: Ιδρύεται η Ρεάλ Μαδρίτης από μία ομάδα ποδοσφαιρόφιλων, με επικεφαλής τον Χουάν Παντρός.
1910: Πραγματοποιείται αγροτική εξέγερση στο Κιλελέρ της Θεσσαλίας. Με προτροπή των μεγαλοτσιφλικάδων, ο Στρατός ανοίγει πυρ και σκοτώνει στο χωριό Κιλελέρ δύο αγρότες, έπειτα από επεισόδια με τους σιδηροδρομικούς. Άλλοι δυο νεκροί στο χωριό Τσουλάρ μετατρέπουν σε φονική μάχη το συλλαλητήριο, που οργανωνόταν την ίδια μέρα στη Λάρισα.
1933: Ο απόστρατος Νικόλαος Πλαστήρας επιχειρεί αιματηρό πραξικόπημα στην Αθήνα, με τουλάχιστον 13 νεκρούς και πολλούς τραυματίες αθώους πολίτες, που θα αποτύχει παταγωδώς. Την επομένη οι πρωταίτιοι συλλαμβάνονται -πλην του Πλαστήρα, ο οποίος θα διαφύγει τελικά στη Γαλλία.
1951: Αρχίζει η δίκη των Έθελ και Τζούλιους Ρόζενμπεργκ, δύο Αμερικανών κομμουνιστών που κατηγορούνται για κατασκοπεία υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης, μεταφέροντας πυρηνικά μυστικά. Η υπόθεση θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και διχασμό στην αμερικανική κοινωνία, καθώς το ζευγάρι θα καταδικαστεί σε θάνατο και θα εκτελεστεί το 1953.
1964: Ο πυγμάχος και παγκόσμιος πρωταθλητής, Κάσιους Κλέι, ασπάζεται το Μωαμεθανισμό και αλλάζει το όνομά του σε Μοχάμεντ Άλι.
1964: Ο βασιλιάς Παύλος της Ελλάδας πεθαίνει, ύστερα από βασιλεία 16 χρόνων, 11 μηνών και 5 ημερών και ο διάδοχος Κωνσταντίνος Β’ ορκίζεται βασιλιάς των Ελλήνων.
1968: Στη Ροδεσία τρεις αντάρτες εκτελούνται, σηματοδοτώντας τις πρώτες εκτελέσεις μετά τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της χώρας. Η απόφαση της λευκής μειοψηφικής κυβέρνησης προκαλεί διεθνή κατακραυγή, εντείνοντας την απομόνωση του καθεστώτος.
1981: Συνεχίζονται οι σεισμικές δονήσεις στην Κόρινθο. Ήδη έχουν χαρακτηριστεί ακατοίκητα 3.742 σπίτια.
1991: Ο Τούρκος πρόεδρος Τουργκούτ Οζάλ προκαλεί αντιδράσεις με τη δήλωσή του ότι η Τουρκία διέπραξε «ιστορικό λάθος» μη διεκδικώντας τα Δωδεκάνησα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Υποστηρίζει ότι αν η τουρκική εξωτερική πολιτική δεν ήταν «ψοφοδεής», η χώρα του θα είχε πάρει τα νησιά, αμφισβητώντας έμμεσα την ελληνική κυριαρχία.
1992: Ενεργοποιείται ένας ιός με το όνομα «Μιχαήλ Άγγελος», την επέτειο της γέννησης του μεγάλου αναγεννησιακού δημιουργού Μιχαήλ Άγγελου, προκαλώντας ζημιές σε εκατομμύρια PC σε όλο τον κόσμο.
1994: Πεθαίνει στο νοσοκομείο «Μεμόριαλ» της Νέας Υόρκης η Μελίνα Μερκούρη μετά από μακρόχρονη μάχη με τον καρκίνο. Υπήρξε ηθοποιός παγκόσμιας φήμης, θερμή αγωνίστρια της δημοκρατίας και υπουργός Πολιτισμού σε όλες τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, η απριλιανή Χούντα της αφαίρεσε την ελληνική ιθαγένεια εξαιτίας της αντιστασιακής της δράσης. Κηδεύτηκε με τιμές πρωθυπουργού, ενώ εκατομμύρια λαού την συνόδεψαν στην τελευταία της κατοικία στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
1995: Ομόφωνη απόφαση των 15 κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Κύπρου θα προχωρήσουν, είτε λυθεί, είτε όχι το εσωτερικό πρόβλημα της Μεγαλονήσου, μέσα στο εξάμηνο που θα ακολουθήσει τη Διακυβερνητική Διάσκεψη της Ε.Ε. το 1996.
1996: Ως μοναδικό ελληνικό προϊόν αναγνωρίζει τη φέτα η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ δίνει στη Δανία προθεσμία πέντε ετών για να μετονομάσει το τυρί που πουλάει ως φέτα.
2004: Η Ελληνίδα πρωταθλήτρια Χρυσοπηγή Δεβετζή με άλμα στα 14,73 μέτρα κατακτά το χάλκινο μετάλλιο στο τριπλούν γυναικών στο 10ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου, στη Βουδαπέστη.
2022: Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δηλώνει ότι το διεθνές αεροδρόμιο Havryshivka Vinnytsia στην περιφέρεια Vinnytsia έχει καταστραφεί πλήρως μετά από χτύπημα οκτώ ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων.
Γεννήσεις
1475 – Μιχαήλ Άγγελος, ιταλός καλλιτέχνης, γλύπτης, ζωγράφος και αρχιτέκτονας, ένας από τους κορυφαίους δημιουργούς της Αναγέννησης, γνωστός για έργα όπως η οροφή της Καπέλα Σιστίνα και το άγαλμα του Δαβίδ.
1619 – Σιρανό ντε Μπερζεράκ, γάλλος στρατιωτικός, συγγραφέας και ποιητής, που ενέπνευσε τον θρυλικό θεατρικό ήρωα του Εντμόν Ροστάν, γνωστός για την ευφυΐα και τον καυστικό του λόγο.
1926 – Αντρέι Βάιντα, πολωνός σκηνοθέτης, ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, με ταινίες όπως «Στάχτες και διαμάντια» και «Ο άνθρωπος από μάρμαρο».
1927 – Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, κολομβιανός συγγραφέας, από τους κορυφαίους εκπροσώπους του μαγικού ρεαλισμού, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας, δημιουργός του εμβληματικού μυθιστορήματος «Εκατό χρόνια μοναξιά».
1937 – Βαλεντίνα Τερεσκόβα, ρωσίδα κοσμοναύτης, η πρώτη γυναίκα που ταξίδεψε στο διάστημα το 1963 με το Vostok 6, ανοίγοντας τον δρόμο για τη συμμετοχή των γυναικών στις διαστημικές αποστολές.
1972 – Σακίλ Ο’Νιλ, αμερικανός καλαθοσφαιριστής, ένας από τους πιο κυρίαρχους σέντερ στην ιστορία του NBA, τετραπλός πρωταθλητής, μέλος του Hall of Fame και δημοφιλής media personality.
1986 – Αθηνά Οικονομάκου, ελληνίδα ηθοποιός, που έγινε γνωστή μέσα από τηλεοπτικές σειρές όπως το «Η Ζωή της Άλλης» και το «Έλα στη θέση μου», ενώ δραστηριοποιείται και στον χώρο της μόδας και της επιχειρηματικότητας.
Θάνατοι
1900 – Γκότλιμπ Ντάιμλερ, Γερμανός μηχανικός και επιχειρηματίας
1994 – Μελίνα Μερκούρη, Ελληνίδα ηθοποιός και πολιτικός
2016 – Νάνσι Ρίγκαν, Αμερικανίδα ηθοποιός και πρώτη κυρία των ΗΠΑ
Γιορτάζουν
Αέτιος, Θεόφιλος, Θεοφιλία, Κάλλιστος, Κρατερός, Κρατερία, Μελισσηνός, Μελισσηνή
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Διεθνής Ημέρα Σχολικών Γευμάτων
Ευρωπαϊκή Ημέρα Λογοθεραπείας
Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης των Δικαίων
Παγκόσμια Ημέρα Λεμφοιδήματος
Πανελλήνια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού
