Σαν σήμερα 18 Αυγούστου: Πραγματοποιείται η πρώτη καταγεγραμμένη παράσταση Καραγκιόζη στην Ελλάδα

Όσα έγιναν σαν σήμερα στην Ελλάδα και τον κόσμο

Σαν σήμερα το 1841 καταγράφεται η πρώτη γραπτή μαρτυρία του Καραγκιόζη στη χώρα μας, στην αθηναϊκή εφημερίδα «Ταχύπτερος Φήμη», όπου γίνεται λόγος για την παρουσίαση μιας παράστασης Καραγκιόζη στην πόλη του Ναυπλίου: «Την 21 του παρόντος, θα παρουσιαστεί εις Ναύπλιον η κωμωδία του Καραγκιόζη, έχουσα αντικείμενον τον Χατζ-Αββάτην και Κουσζούκ-Μεϊμέτην».

Η ιστορία του Καρακγιόζη είναι μακρά και πολυεπίπεδη, με τις ρίζες του να βρίσκονται στην παράδοση του θεάτρου σκιών της Ανατολής. Ο Καραγκιόζης προέρχεται από την τουρκική παράδοση του θεάτρου σκιών, όπου εμφανίζεται ως «Karagöz». Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο Karagöz ήταν ένας δημοφιλής χαρακτήρας με έντονα σατιρικό ύφος, που μαζί με τον φίλο του Hacivat, παρωδούσαν την καθημερινή ζωή και τις κοινωνικές τάξεις της εποχής. Αυτή η μορφή του θεάτρου σκιών είχε έντονες επιρροές από τον αραβικό και περσικό πολιτισμό και εξελίχθηκε σε μια ιδιαίτερη λαϊκή τέχνη της Ανατολής.

Η ακριβής χρονολογία του ερχομού του Καραγκιόζη στην Ελλάδα δεν είναι σαφής, ωστόσο πιστεύεται ότι ο Καραγκιόζης εισήλθε στην ελληνική λαϊκή κουλτούρα κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όταν οι Έλληνες είχαν στενές πολιτιστικές επαφές με τους Τούρκους. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, και κυρίως μετά την Επανάσταση του 1821, ο Καραγκιόζης άρχισε να προσαρμόζεται και να εξελίσσεται, αποκτώντας σταδιακά ελληνικότερο χαρακτήρα.

Η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά στον Καραγκιόζη στην Ελλάδα έγινε το 1841, στην εφημερίδα «Ταχύπτερος Φήμη», όπως αναφέρθηκε νωρίτερα. Η αναφορά αυτή αποδεικνύει ότι ο Καραγκιόζης ήταν ήδη γνωστός και είχε αρχίσει να εδραιώνεται στο ελληνικό κοινό ως μέρος της λαϊκής διασκέδασης.

Με την πάροδο του χρόνου, ο Καραγκιόζης εξελίχθηκε και προσαρμόστηκε στις ελληνικές συνθήκες. Απέκτησε νέα χαρακτηριστικά και θεματολογία και οι παραστάσεις του Καραγκιόζη στην Ελλάδα άρχισαν να έχουν πιο έντονη πολιτική και κοινωνική σάτιρα, εστιάζοντας στις δυσκολίες της ζωής, τις αντιξοότητες και τις κοινωνικές αδικίες. Ο Χατζηαβάτης παρέμεινε ως ένας από τους βασικούς χαρακτήρες, συνήθως αντιπροσωπεύοντας τη συντηρητική πλευρά της κοινωνίας, σε αντίθεση με τον επαναστατικό χαρακτήρα του Καραγκιόζη.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Καραγκιόζης έγινε εξαιρετικά δημοφιλής και αναδείχθηκε ως ένα από τα πιο αγαπητά θεάματα για μικρούς και μεγάλους. Οι παραστάσεις του γνώρισαν μεγάλη άνθιση, κυρίως κατά τη δεκαετία του 1920 και του 1930. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ωστόσο, το θέατρο σκιών άρχισε να παρακμάζει με την έλευση της τηλεόρασης και του κινηματογράφου, αν και ο Καραγκιόζης παραμένει μέχρι και σήμερα ζωντανός ως κομμάτι της ελληνικής λαϊκής παράδοσης.

Ο Καραγκιόζης, παρά την ανατολίτικη προέλευσή του, έχει ενσωματωθεί πλήρως στην ελληνική πολιτιστική κληρονομιά, αποτελώντας σύμβολο της λαϊκής ευρηματικότητας και της ανθεκτικότητας απέναντι στις δυσκολίες. Οι παραστάσεις του συνεχίζουν να προσφέρουν γέλιο και να μεταδίδουν ηθικά διδάγματα στις νέες γενιές, διατηρώντας ζωντανή τη μαγεία του θεάτρου σκιών στην Ελλάδα.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1841: Πρώτη γραπτή μαρτυρία για τον Καραγκιόζη στην αθηναϊκή εφημερίδα «Ταχύπτερος Φήμη»: «Την 21 του παρόντος, θα παρουσιαστεί εις Ναύπλιον η κωμωδία του Καραγκιόζη, έχουσα αντικείμενον τον Χατζ-Αββάτην και Κουσζούκ-Μεϊμέτην».

1936: Εκτελείται από τους Φαλαγγίτες του Φράνκο ο ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα.

1937: Ιδρύεται η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία Toyota.

1941: Ο Αδόλφος Χίτλερ ανακαλεί την ευθανασία όσων πάσχουν από πνευματικά νοσήματα και αναπηρίες.

1961: Ο καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεί Ανδρέας Παπανδρέου καλείται από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή και διορίζεται πρόεδρος και επιστημονικός διευθυντής στο νεοσύστατο Κέντρο Οικονομικών Ερευνών, μετέπειτα Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ).

1977: Το συγκρότημα των Police, με επικεφαλής τον Στινγκ, δίνει την πρώτη του συναυλία στο Μπέρμιγχαμ.

2004: Ιστορική ημέρα για τους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το αγώνισμα της σφαιροβολίας επιστρέφει στην κοιτίδα του, στο στάδιο της Αρχαίας Ολυμπίας, έπειτα από 1611 χρόνια. Νικητές αναδεικνύονται ο Ουκρανός Γιούρι Μπιλόνογκ στους άνδρες και η Κουβανέζα Γιουμιλεϊντι Κούμπα στις γυναίκες.