Κέρδη, ζημιές και πολλές επισημάνσεις στα ψιλά γράμματα κρύβει η απόφαση που πήρε χθες το Eurogroup για την Ελλάδα, μέσα σε τεταμένο κλίμα, με έντονες διαφωνίες μεταξύ των Ευρωπαίων, αλλά και μεταξύ του ΔΝΤ με τους Ευρωπαίους. Μέσα σε ένα περίπλοκο παζλ η Ελλάδα κατάφερε να πετύχει κέρδη, αλλά ταυτόχρονα γράφει και σημαντικές ζημιές που θα πληρώσουν οι πολίτες.
Τα ψιλά γράμματα της απόφασης του Eurogroup, η οποία εκδόθηκε το βράδυ της Δευτέρας, οδηγούν σε ένα νέο, σκληρό γύρο διαβουλεύσεων με την τρόικα και τη λήψη νέων μέτρων που θα ικανοποιήσουν και το ΔΝΤ, το οποίο εκτός από τα νέα μέτρα εμφανίζεται να είναι δυσαρεστημένο και με τις αποφάσεις για το χρέος, καθώς θεωρεί ότι δεν επαρκούν.
Τα καλά νέα από το Eurogroup
Το θετικό είναι ότι το Eurogroup ενέκρινε το πακέτο των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, με τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ να προαναγγέλλει άμεση εφαρμογή τους τις επόμενες εβδομάδες.
Ο Κλάους Ρεγκλινγκ διευκρίνισε ότι τα μέτρα για το χρέος θα αρχίσουν να εφαρμόζονται τις επόμενες εβδομάδες και θα απαιτήσουν κάποιο χρόνο.
Διευκρίνισε ότι τα ομόλογα που θα ανταλλάζουν φτάνουν τα 42 δισ. ευρώ και θα ανταλλαγούν με τίτλους σταθερού επιτοκίου μεγαλύτερης διάρκειας.
Συνολικά το πακέτο μέτρων έχει πολύ περιορισμένα κόστη για τους μετόχους του ESM καθώς κάποια διαχειριστικά κόστη θα πληρωθούν από την Ελλάδα.
Σύμφωνα με την απόφαση του Eurogroup, εγκρίθηκε το σετ των βραχυπρόθεσμων μέτρων που παρουσίασε ο ESM. Κυβερνητικές πηγές πάντως κάνουν λόγο για εθνική επιτυχία καθώς με την απόφαση του Eurogroup μειώθηκε το χρέος τουλάχιστον κατά 45 δισ., ενώ κλείδωσαν τα επιτόκια στο 1,5%. Το πακέτο βραχυπρόθεσμων μέτρων θα ξεκινήσει χωρίς να απαιτείται ολοκλήρωση της 2ης αξιολόγησης.
Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα
-Το πρώτο αφορά την εξομάλυνση της αποπληρωμής του χρέους που αυξάνεται σε 32 έτη για αποπληρωμή. Οι δόσεις θα είναι πιο μικρές.
-Το δεύτερο αφορά τη μείωση των επιτοκίων. Θα υπάρξει μία εξ αρχής δαπάνη αλλά αυτό σε βάθος χρόνου θα έχει εξοικονόμηση.
-Το τρίτο αφορά τα ομόλογα που διευρύνεται ο χρόνος ωρίμανσης τους.
Τα άσχημα νέα από το Eurogroup
Τα άσχημα νέα είναι ότι οι επικεφαλής της τρόικας επιστρέφουν στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες με άγριες διαθέσεις προκειμένου να διαπραγματευτούν με την ελληνική κυβέρνηση ένα ισχυρό πακέτο μέτρων το οποίο θα διασφαλίζει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ το 2018, το οποίο θα πρέπει να είναι διατηρήσιμο για «μερικά χρόνια». Πόσα χρόνια είναι άγνωστο… Σίγουρα όμως είναι για δύο έως 10 χρόνια μετά το 2018.
Στο πακέτο αυτό, από το ανακοινωθέν του Eurogroup προκύπτει ότι θα περιληφθεί και ένας νέου τύπου «κόφτης».
«Προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους με βιώσιμο τρόπο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να συμφωνήσουν με τους θεσμούς σε ένα μηχανισμό και σε διαρθρωτικά μέτρα που θα το διασφαλίζουν αυτό» αναφέρεται στο ανακοινωθέν του Eurogroup .
Το ΔΝΤ θα αποφασίσει μόλις ολοκληρωθεί το Staff Level Agreement καθώς σε αυτό περιλαμβάνονται κρίσιμες μεταρρυθμίσεις.
Μεταξύ άλλων ζητούνται «επιπλέον ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας».
Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι η αξιολόγηση θα κλείσει μόνο αν υπάρχει σύμφωνη γνώμη του ΔΝΤ και σε τεχνικό επίπεδο για τις μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά και για την επίτευξη του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος, ύψους 3,5% του ΑΕΠ για το διάστημα 2018-2020 και πέραν αυτού.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές το ΔΝΤ ζητεί μέτρα 4,2 δισ. ευρώ (μείωση αφορολόγητου και κύριων συντάξεων) για να δεχτεί την επίτευξη του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ για το 2019 και το 2020.
Για τα εργασιακά, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το ΔΝΤ επιμένει στην απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων και λέει όχι στην υπερίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας έναντι των επιχειρησιακών.
Η ανακοίνωση του Eurogoup
Το Εurogroup καλωσορίζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην επίτευξη συμφωνίας σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων ανάμεσα στην Ελλάδα και στους θεσμούς στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM.
Ειδικότερα, το Eurogroup καλωσορίζει την συμφωνία των ευρωπαϊκών θεσμών για τον προϋπολογισμό του 2017, που επιβεβαιώνει το συμφωνημένο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,75% του ΑΕΠ και που επιτρέπει να εφαρμοστεί σε εθνικό επίπεδο το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, που εξασφαλίζει ένα πραγματικό δίχτυ κοινωνικής προστασίας.
Το Eurogroup σημειώνει πως η συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για την επίτευξη του συμφωνημένου δημοσιονομικού στόχου για το 2018 (πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ), καθώς και μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας σε όρους κόστους, συμπεριλαμβανομένων περαιτέρω ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων για την αγορά εργασίας, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και την άρση των εμποδίων για επενδύσεις.
Συγκεκριμένα, το Eurogroup υπενθυμίζει ότι η πρόσληψη των μελών του Συμβουλίου των Διοικητών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (ΗCAP) πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν από την αρχή του Ιανουαρίου του 2017 για να τεθεί το ταμείο σε πλήρη λειτουργία.
To Εurogroup υπενθύμισε ότι ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ που θα επιτευχθεί το 2018 πρέπει να διατηρηθεί σε μεσοπρόθεσμο διάστημα. Υπενθυμίσαμε επίσης τη σημασία μιας δημοσιονομικής πορείας που θα ευθυγραμμίζεται με τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις που ορίζει το πλαίσιο της Ε.Ε.
Για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους με βιώσιμο τρόπο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να συμφωνήσουν με τους θεσμούς σε ένα μηχανισμό και σε διαρθρωτικά μέτρα που θα το διασφαλίζουν αυτό.
Σήμερα το Eurogroup συζήτησε πάλι τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους με το στόχο της ανάκτησης της πρόσβασης στις αγορές. Στο πλαίσιο αυτό, το Eurogroup ενέκρινε σήμερα όλα τα βραχυπρόθεσμα μέτρα στη βάση των προτάσεων του ESM και των προπαρασκευαστικών εργασιών του EwG, που θα εφαρμοστούν από τον ESM στην επόμενη συνάντηση του. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν:
Την εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής του EFSF βάσει των υφιστάμενων μέσων σταθμισμένων ωρίμανσεων, στα 32,5 έτη.
Την άρση της αύξησης του επιτοκιακού περιθωρίου κατά 200 μονάδες βάσης, σχετικά με την εξαγορά χρέους του δεύτερου ελληνικού προγράμματος για το 2017 .
Τη χρήση της χρηματοδοτικής στρατηγικής του ESM/EFSF ανάλογα με την κατάσταση των αγορών για την μείωση του ρίσκου των επιτοκίων χωρίς την επιβολή επιπρόσθετου κόστους στις χώρες που συμμετείχαν σε προγράμματα. Το μέτρο αυτό θα χρησιμοποιηθεί μέσω:
α)της ανταλλαγής τίτλων του ESM/EFSF που στηρίζουν τα δάνεια για την τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση στην Ελλάδα
β)το swap επιτοκίων του ESM για τον περιορισμό του ρίσκου από υψηλότερα επιτόκια στις αγορές
γ)την εισαγωγή ανάλογης χρηματοδότησης για μελλοντικές εκταμιεύσεις στην Ελλάδα υπό το τρέχον πρόγραμμα.
Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος θα έχουν σημαντικό θετικό αντίκτυπο στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Το Eurogroup καλεί τους θεσμούς και την Ελλάδα να ξεκινήσουν τις διαπραγματεύσεις ώστε να έλθουν σε σε συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων το συντομότερο δυνατό με βάση τους κοινούς όρους που συμφωνήθηκαν τον Αύγουστο του 2015 και καλεί το EWG να το ελέγξει.
Το Eurogroup είναι έτοιμο να στηρίξει την ολοκλήρωση μελλοντικών αξιολογήσεων υπό τον όρο ότι το πακέτο του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένου του ενδεχόμενου δημοσιονομικού μηχανισμού που συμφωνήθηκε στην πρώτη αναθεώρηση, εφαρμόζεται όπως έχει συμφωνηθεί.
Το Eurogroup επιβεβαιώνει ότι η εφαρμογή του προγράμματος, όπως επίσης οι όροι και οι στόχοι, θα ελέγχονται συχνά με βάση τα δεδομένα από τους θεσμούς.
Η αποστολή του ΔΝΤ επιβεβαίωσε σήμερα την πρόθεσή της να προτείνει στο Εκτελεστικό Συμβούλιο μια νέα χρηματοοικονομική συμφωνία για την Ελλάδα το συντομότερο δυνατό από τη στιγμή που υπάρξει μια συμφωνία σε επίπεδο τεχνκών κλιμακίων, σε συνάφεια με τις πολιτικές του Ταμείου.
Η πλήρης εφαρμογή όλων των προαπαιτουμένων ενεργειών που σχετίζονται με την δεύτερη αξιολόγηση και η ολοκλήρωση των ψηφοφοριών στη Βουλή θα ανοίξουν το δρόμο για τον ESM να εγκρίνει το MoU.