Σε λίγες ημέρες, ένα σκάφος αξίας 1.6 δισεκατομμυρίων ευρώ θα εκτοξευθεί στο διάστημα για μια οκταετή αποστολή αναζήτησης εξωγήινης ζωής στο ηλιακό μας σύστημα. Προορισμός θα είναι το βαθύ διάστημα και συγκεκριμένα τα παγωμένα φεγγάρια του μακρινού Δία. Ένα μακρινό ταξίδι για την ανθρωπότητα που εκτιμάται πως ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στο κυνήγι της εξωγήινης ζωής.
Η περιπέτεια του Jupiter Icy Moons Explorer – ή Juice – ξεκινάει έχοντας ως βάση ένα απροσδόκητο χαρακτηριστικό του ηλιακού συστήματος για το οποίο πλέον οι επιστήμονες έχουν γνώση: Τα μεγαλύτερα αποθέματα νερού αποδεικνύεται πως βρίσκονται σε κόσμους πολύ πιο μακριά από τη Γη, στο βαθύ διάστημα και σε τροχιά γύρω από τους δύο πλανήτες γίγαντες, τον Δία και τον Κρόνο. Το Juice θα είναι η πρώτη αποστολή με σκοπό την εξερεύνηση αυτών των απομακρυσμένων κόσμων.
«Θα θέλαμε να δούμε αν υπάρχουν μέρη γύρω από τον Δία όπου θα μπορούσε να έχει υπάρξει ζωή. Πρέπει να βρούμε ένα μέρος με εσωτερική ενέργεια και νερό σε υγρή μορφή», δήλωσε ο Ολιβιε Γουίτας, εκ των επιστημονικών υπεύθυνων της αποστολής. σύμφωνα με τον Guardian. «Στα παγωμένα φεγγάρια του Δία έχουμε καλούς λόγους να πιστεύουμε πως υπάρχει περισσότερο νερό από ό,τι στη Γη και αυτό είναι συναρπαστικό. Πραγματικά ανυπομονώ να δω τα δεδομένα που θα συλλεχθούν», τόνισε ο ίδιος στο Space, μιλώντας για την αποστολή.
Η ιδέα ότι οι πιο σοβαρές πιθανότητες να εντοπίσουμε εξωγήινη ζωή βρίσκονται στην εξερεύνηση των παγωμένων φεγγαριών του βαθέως διαστήματος, θα φαινόταν γελοία πριν από μερικές δεκαετίες. Οι περισσότεροι τις προηγούμενες δεκαετίες είχαν εστιάσει στους γειτονικούς πλανήτες, την Αφροδίτη και τον Άρη, ωστόσο αυτές οι ελπίδες αποδείχθηκαν φρούδες. Η θερμοκρασία στην επιφάνεια της Αφροδίτης αγγίζει τους 475 βαθμούς κελσίου, μια θερμοκρασία ικανή να λιώσει τον μόλυβδο, ενώ ο Άρης αποδείχθηκε πως έχασε την ατμόσφαιρά του και το νερό που είχε στην επιφάνειά του πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Η δε αναζήτηση υπόγειων ωκεανών ή ποταμών μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί αποτυχημένη.
Αντίθετα, όπως αναφέρει ο Guardian, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει πως τα τρία κύρια φεγγάρια του Δία, ο Γανυμήδης, η Καλλιστώ και η Ευρώπη – είναι παγωμένοι κόσμοι που πιθανόν να καλύπτουν τεράστιους ωκεανούς νερού, τη βασική προϋπόθεση για την ύπαρξη ζωής στη Γη. Ανακαλύφθηκε επίσης πως ο Εγκέλαδος, το μικρό φεγγάρι του Κρόνου, εκτοξεύει νερό και οργανική ύλη στο διάστημα από έναν υπόγειο ωκεανό.
Τα καλύτερα μέρη για ζωή εκτός της Γης
«Αν μπορούσε κανείς να πει ποιο είναι το επόμενο καλύτερο μέρος για ζωή εκτός της Γης, τότε η απάντηση βρίσκεται σε αυτά τα φεγγάρια», σημειώνει ο Αμερικανός αστρονόμος Νιλ ΝτεΓκράς Τάισον.
Ωστόσο το να φτάσεις σε αυτούς τους κόσμους είναι αρκετά πιο δύσκολο. Τα ταξίδια στον Άρη διαρκούν περίπου οκτώ μήνες. Το Juice – το οποίο έχει προγραμματιστεί να εκτοξευτεί από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) την Τετάρτη από τη Γαλλική Γουιάνα – θα χρειαστεί περίπου οκτώ χρόνια για να φτάσει στον Δία. Το σκάφος αναμένεται να μπει σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη τον Ιούλιο του 2031, ενώ έναν χρόνο νωρίτερα, τον Απρίλιο του 2030 αναμένεται να έχει φτάσει στον πλανήτη ένα ακόμη ανιχνευτικό σκάφος, το Europa Clipper της NASA.
Η εν λόγω αποστολή, όπως μαρτυρά και το όνομά της, θα επικεντρωθεί στην «Ευρώπη», σαρώνοντας την επιφάνεια του παγωμένου φεγγαριού του Δία και αναζητώντας περιοχές που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ζωή. Εξάλλου η Ευρώπη, αν και το μικρότερο από τα τέσσερα κύρια φεγγάρια του Δία, πιστεύεται ότι είναι ένα από τα καλύτερα μέρη για να υπάρξει εξωγήινη ζωή.
«Ο ωκεανός της Ευρώπης πιθανόν έχει ένα βραχώδη πυθμένα», δήλωσε ο Μάρσαλ Στικζίνσκι, επιστήμονας της αποστολής Europa Clipper. «Αυτό σημαίνει πως αναμένουμε χημικές αντιδράσεις που θα δημιουργούν υδροθερμικές οπές, όπως στους ωκεανούς της Γης. Οι υδροθερμικές οπές υποστηρίζουν ακμάζοντα οικοσυστήματα στη Γη, επομένως ενδέχεται να κάνουν το ίδιο και στην Ευρώπη».
Αντίθετα η αποστολή Juice θα επικεντρωθεί σε ένα άλλο παγωμένο φεγγάρι και μάλιστα το μεγαλύτερο του Δία. Ο λόγος για τον Γανυμήδη, που έχει το μέγεθος του πλανήτη Ερμή, και είναι το μοναδικό φεγγάρι στο ηλιακό σύστημα που φαίνεται να έχει ένα δικό του μαγνητικό πεδίο. Αφού πρώτα επισκεφτεί την Καλλιστώ και την Ευρώπη, για να συλλέξει πολύτιμα δεδομένα, το σκάφος της αποστολής Juice θα μπει σε μόνιμη τροχιά γύρω από τον Γανυμήδη το 2034. Αξίζει να σημειωθεί πως η τροχιά του Γανυμήδη είναι πολύ πιο μακριά – σε σχέση με το κέντρο του Δία – από αυτήν της Ευρώπης και επομένως το σκάφος θα επηρεάζεται πολύ λιγότερο από το ισχυρότερο μαγνητικό πεδίο του πλανήτη.
Τα αποτελέσματα και των δύο αποστολών θα μπορούσαν να είναι επαναστατικά. Εάν διαπιστωθεί πως η ζωή έχει εξελιχθεί δύο φορές, χωριστά, στο δικό μας ηλιακό σύστημα, αυτό θα υποδηλώνει ότι είναι πιθανό να είναι ευρέως διαδεδομένη σε όλο τον γαλαξία, υπογραμμίζεται στο δημοσίευμα του Guardian.