Πολλά έχουν αλλάξει (αν όχι όλα) τα τελευταία δύο χρόνια που η ανθρωπότητα μάχεται κατά της πανδημίας του νέου κορονοϊού. Από τον απόλυτο πανικό και το στοκ φαρμάκων και τροφίμων στα σπίτια μας τις πρώτες μέρες αυτής της πρωτόγνωρης κατάστασης, περάσαμε στην συνειδητοποίηση ότι ο Covid δεν ήρθε για να μας κάνει άνω κάτω και να φύγει. Θα είναι μία μόνιμη συνθήκη στην οποία εμείς θα πρέπει να προσαρμοστούμε.
Και ανεξάρτητα από τις συζητήσεις περί υποχρεωτικότητας εμβολιασμών και την υγειονομική κατάσταση κάθε χώρας, μετά από ένα μεγάλο διάστημα οι πολίτες, σε μεγάλο βαθμό, σκέφτηκαν αρκετά πώς θα ήθελαν να είναι οι συνήθειές τους από εδώ και πέρα.
Είχαμε ξαναγράψει ότι η περίοδος της πανδημίας ήταν εκείνη που έκανε πολλούς να αναθεωρήσουν όλα όσα θεωρούσαν δεδομένα και να πάρουν σοβαρές αποφάσεις για τη ζωή τους και τα επαγγελματικά τους. Τώρα ήρθε η ώρα να αλλάξουν και τη ρουτίνα τους και να ασχοληθούν με τον εαυτό τους και το τι βάζουν στο σώμα τους.
Τι έφαγαν οι Έλληνες στις καραντίνες και ποια τρόφιμα εκτοξεύθηκαν
Ήταν φυσιολογικό ότι οι πολίτες θα στρεφόντουσαν προς τροφές οι οποίες θα ήταν ευεργετικές για το ανοσοποιητικό σύστημα. Φρούτα (κυρίως τα πορτοκάλια) και ξηροί καρποί βγήκαν πολύ μπροστά στα χρόνια του κορονοϊού. Τεράστια αύξηση παρουσίασε επίσης και η κατανάλωση αβοκάντο ενώ μετά τις σημαντικές ελλείψεις που παρουσιάζονται σε πολλά προϊόντα στα σούπερ μάρκετ είδαμε και εκεί τα ράφια να μένουν σχετικά λειψά. Το αβοκάντο μάλιστα επειδή είναι τροπικό φρούτο πλέον βρίσκεται στο όριο να θεωρηθεί «μη βιώσιμο».
Οι ξηροί καρποί όπως φιστίκια, αμύγδαλα, φουντούκια, καρύδια, κολοκυθόσπορος, κάσιους θεωρούνται μια καλή πηγή καλών λιπαρών, ινών και άλλων ωφέλιμων θρεπτικών ουσιών και κάθε «ξηροκάρπιο» προσφέρει διαφορετικά διατροφικά οφέλη.
Οι Έλληνες καταναλώνουν ετησίως 8,5 κιλά ξηρούς καρπούς/άτομο και μια από τις εξηγήσεις για την παρατηρούμενη κατανάλωση των παραπάνω φθηνών ξηρών καρπών σχετίζεται και με το μέσο εισόδημα. Κατά την περίοδο της πρώτης καραντίνας οι έμποροι περίμεναν αύξηση και στις πωλήσεις των αποξηραμένων φρούτων κάτι που δεν επαληθεύτηκε. Αύξηση που ήρθε μετά το τέλος της δεύτερης μεγάλης καραντίνας και κατά το 4ο κύμα της πανδημίας το φθινόπωρο του 2021.
Τεράστια αύξηση παρουσίασαν τα αυγά τα οποία πέρα από πεντανόστιμα είναι θρεπτικά και εύκολο φαγητό. Η Βαρβάκειος αγορά στην Αθήνα όπως και άλλες υπαίθριες αγορές προϊόντων διάγουν εξαιρετικά καλές μέρες όσον αφορά τις πωλήσεις ξηρών καρπών, μελιού και χύμα ταχινιού ή φυστικοβούτυρου. Μία βόλτα θα πείσει.
Ο Θανάσης Μπαγκατζούνης εκπρόσωπος εταιρίας εμπορίας μπαχαρικών, αρωματικών φυτών- βοτάνων και ροφημάτων με έδρα τη Δ. Μακεδονία μιλώντας την περίοδο της πρώτης καραντίνας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο είχε αναφέρει ότι «υπάρχει μία αυξητική τάση προς τα ροφήματα που είναι και υγιεινά. Σε σύγκριση με πέρυσι παρατηρούμε μια στροφή προς τα ζεστά ροφήματα με αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, κυρίως στο τσάι του βουνού και το χαμομήλι». Στην αύξηση των ροφημάτων ίσως να έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι επικρατεί η άποψη ότι βοηθούν στη θωράκιση κατά των ιών. Χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί ποτέ κάτι τέτοιο. Σε κάθε περίπτωση είναι άκρως γευστικά και ανακουφιστικά.
Τι έχουν αφήσει πίσω τους οι καταναλωτές διατροφικά και ο ρόλος της κλιματικής αλλαγής
Δύο στους τρεις πολίτες της ΕΕ, μεταξύ αυτών και οι Έλληνες, φαίνονται διατεθειμένοι να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες επιλέγοντας τρόφιμα τα οποία επιβαρύνουν λιγότερο το περιβάλλον. Αυτό έδειξε έρευνα που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών (BEUC) μαζί με την ΕΚΠΟΙΖΩ και άλλα έντεκα μέλη της σε ισάριθμες χώρες της ΕΕ το καλοκαίρι του 2020.
Χαρακτηριστικό από τα ευρήματα της έρευνας είναι ότι τα δύο τρίτα των καταναλωτών εμφανίζονται πρόθυμοι να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες για περιβαλλοντικούς λόγους, με πολλούς από αυτούς να δηλώνουν ότι θα ήθελαν λιγότερη σπατάλη τροφίμων στο σπίτι, να αγοράζουν περισσότερα εποχιακά φρούτα και λαχανικά και να τρώνε περισσότερα φυτικά τρόφιμα.
Ενδεικτικό της τάσης που έχει διαμορφωθεί είναι επίσης ότι περισσότεροι από τους τέσσερις στους δέκα καταναλωτές δηλώνουν ότι είτε έχουν σταματήσει να τρώνε κόκκινο κρέας είτε ότι το έχουν μειώσει λόγω περιβαλλοντικών ανησυχιών. Όμως παρόλα αυτά με τα επίπεδα κατανάλωσης κόκκινου κρέατος στην ΕΕ να είναι πολύ υψηλότερα από τη συνιστώμενη πρόσληψη για βέλτιστη υγεία του ανθρώπου και του πλανήτη, και θα πρέπει να καταβληθούν ακόμα περισσότερες προσπάθειες για την προώθηση της αλλαγής συμπεριφοράς αφού ένας στους τρεις δηλώνει πως δεν επιθυμεί να μειώσει την κατανάλωση και να περιορίσει στη διατροφή του το κόκκινο κρέας.
Τι αλλάζει στη βιομηχανία τροφίμων
Η απάντηση είναι «μάλλον όλα» καθώς η πανδημία λειτούργησε ως καταλύτης σαρωτικών εξελίξεων σε πολλά πεδία της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Ο υποχρεωτικός πολύμηνος εγκλεισμός, μεταξύ άλλων, διαφοροποίησε και τον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες αντιλαμβάνονται, πλέον, τη διατροφή όχι απλώς ως κατανάλωση αλλά ως στάση ζωής.
Αυτό πλέον αποτυπώνεται και στις αγορές μας. Έτσι τουλάχιστον δείχνουν τα αποτελέσματα της έρευνας της εταιρείας ανάπτυξης τεχνολογίας τροφίμων Synergy Flavors υπό το όνομα «Inspiring Trends 2021-2022». Η έρευνα αναδεικνύει τις επικρατούσες και ανερχόμενες καταναλωτικές τάσεις στην αμερικανική αγορά τροφίμων- ποτών κάτι που σημαίνει ότι οι αλλαγές θα έρθουν (αν δεν έχουν έρθει ήδη) και στην Ελλάδα.
Τέσσερις λοιπόν είναι οι νέες καταναλωτικές τάσεις που διαφαίνονται βάσει της έρευνας:
Ειδικότερα, η Synergy Flavors διέκρινε τέσσερις καταναλωτικές τάσεις, με τρείς επιμέρους διαστάσεις η καθεμία:
Α. Φυσικός ρυθμός: Ευεξία, ευημερία, φυσική προσέγγιση, προληπτική δράση με βασικό μέλημα την καλή εικόνα του ανοσοποιητικού συστήματος,την υγεία του γαστρεντερικού συστήματος και της όρασης, πρωτεΐνη. Ανερχόμενες γεύσεις είναι το αμύγδαλο, μέλι, γκρέιπφρουτ, σαγκουίνι και η βύνη.
Β. Αναζήτηση της περιπέτειας: Ανασύνθεση, δημιουργία και εξερεύνηση νέων γευστικών εμπειριών στο σπίτι. Οι καταναλωτές προσπαθούν να υποκαταστήσουν εμπειρίες από μαγαζιά, εστιατόρια και μπαρ. Ανερχόμενες γεύσεις θεωρούνται η τρούφα, η καυτερή πιπεριά και το αγριοκέρασο
Γ. Προστασία του περιβάλλοντος: Χορτοφαγική και ευέλικτη διατροφή ή αλλιώς Flexitarianism. Αναζήτηση φυτικής πρωτεΐνης, υποκατάστατα κρέατος, ιχθυηρά και προϊόντα χωρίς λακτόζη. Προϊόντα τοπικής παραγωγής, εποχιακά προϊόντα, λιγότερα απορρίμματα Φρούτα, λαχανικά, άνθη, μυρωδικά και μπαχαρικά. Ανερχόμενες γεύσεις: Βύσσινο, θυμάρι, λεμονόχορτο, δενδρολίβανο, κράνα.
Και τέλος:
Δ. Συνδέσεις: Νοσταλγική διάθεση που συνδέεται με τα συναισθήματα της αβεβαιότητας και ανασφάλειας και ανάγκη για μείωση του άγχους μέσω της κατανάλωσης αγαπημένου φαγητού. Οι καταναλωτές ψάχνουν νέες εκδοχές του παραδοσιακού φαγητού, γεύσεις που παραπέμπουν στην παιδική και νεαρή ηλικία. Ανερχόμενες γεύσεις αυτής της τάσης: Το γάλα εβαπορέ, η κρέμα αραβοσίτου, το βούτυρο, η βανίλια, ο ανθός κερασιάς, ο ανανάς και η καρύδα.
