Ο θεσμός της μοναρχίας έχει καταργηθεί στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης και η «ελέου Θεού βασιλεία» που οδηγεί στο Μεσαίωνα και τον σκοταδισμό αντικαθίσταται από την δημοκρατία. Εντούτοις, ορισμένες χώρες διατηρούν βασιλικές οικογένειες, τις οποίες πληρώνουν αδρά οι πολίτες σε ετήσια βάση.
Με εξαίρεση ορισμένες περιπτώσεις, στη πλειοψηφία τους οι σύγχρονοι μονάρχες δεν έχουν καμία εξουσία και κατέχουν συμβολικό ρόλο, οπότε πληρώνονται για να ασχολούνται αποκλειστικά με τη προσωπική τους ζωή. Ταυτόχρονα, προσφέρουν άρτο και θέαμα με γάμους, διαζύγια και εξωσυζυγικές σχέσεις, όταν κρίνεται απαραίτητο, ειδικά σε τεταμένες περιόδους, όπου ο κόσμος αρχίζει να ασχολείται με τα προβλήματα του.
Οι αρθρογράφοι του Guardian, Rupert Neate, Henry Dyer και Ashifa Kassam, παραθέτουν τα ποσά που λαμβάνουν οι βασιλικές οικογένειες της Ευρώπης και καταγράφουν τις ελάχιστες δικαιοδοσίες που έχουν στον έλεγχο του κράτους.
Ηνωμένο Βασίλειο
Οίκος: Γουίνδσορ
Μονάρχης: Βασιλιάς Κάρολος Γ’
Δημόσια χρηματοδότηση: 86-127 εκατομμύρια στερλίνες (98 -144 εκατομμύρια ευρώ)
Η μοναρχία του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να έχει κατακλύσει το βρετανικό και παγκόσμιο lifestyle με τις προσωπικές της περιπέτειες, όμως διατηρεί εξουσία στη χώρα, χωρίς να τραβάει τα φώτα της δημοσιότητας. Συγκεκριμένα, ο μονάρχης μπορεί να εγκρίνει ή απορρίψει νόμους, με χαρακτηριστική περίπτωση την Ελισάβετ, η οποία έπεισε τους υπουργούς να μην δημοσιοποιήσουν την περιουσία της οικογένειας της.
Στο οικονομικό κομμάτι, κανείς δεν γνωρίζει επίσημα πόσα λεφτά παίρνει μεμονωμένα κάθε μέλος της βρετανικής βασιλικής οικογένειας, τη στιγμή που δεν πληρώνουν κανένα φόρο. Εξαίρεση η περίπτωση του βασιλιά που λαμβάνει ξεχωριστή κρατική επιχορήγηση, η οποία αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια, σε μια περίοδο που υπήρχαν ελλείψεις τροφίμων στα σούπερ μάρκετ και πολλά πρατήρια ξέμειναν από βενζίνη.
Μάλιστα, ο Κάρολος παίρνει χρήματα και από δύο κτήματα στο Δουκάτο του Λάνκαστερ και το Δουκάτο της Κορνουάλης, μαζί με τον γιο και διάδοχο του Γουίλιαμ, ο οποίος λαμβάνει και ξεχωριστό εισόδημα από το κράτος.
Ολλανδία
Οίκος: van Orange-Nassau
Μονάρχης: Βασιλιάς Willem-Alexander
Δημόσια χρηματοδότηση: 50,4 εκατομμύρια ευρώ
Ο ολλανδικός βασιλικός οίκος εξαιρείται από την καταβολή φόρου εισοδήματος, ενώ ο πρωθυπουργός απέρριψε πρόταση που θα τους ανάγκαζε να πληρώσουν. Σύμφωνα με όσα είναι γνωστά, ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων καταλήγει σε προσωπικά τους έξοδα, ενώ αρκετά μέλη λαμβάνουν και ξεχωριστό επίδομα.
Εξαίρεση, η 19χρονη διάδοχος του θρόνου, πριγκίπισσα Αμαλία, η οποία παραιτήθηκε από το δικαίωμά της στο επίδομα, λέγοντας ότι θα την έκανε να αισθάνεται «άβολα» να το αποδεχτεί «μέχρι να υποστώ υψηλά έξοδα στον ρόλο μου ως πριγκίπισσα».
Νορβηγία
Οίκος: Γλύξμπουργκ
Μονάρχης: Βασιλιάς Χάραλντ Ε’
Δημόσια χρηματοδότηση: 312 εκατομμύρια νορβηγικές κορώνες (27,3 εκατομμύρια ευρώ)
Στη Νορβηγία επικρατεί μυστήριο για το που καταλήγουν τα χρήματα που παίρνει η βασιλική οικογένεια. Με βάση ανακοίνωση από το Παλάτι «ο βασιλιάς, η βασίλισσα, ο διάδοχος και η διάδοχος πριγκίπισσα λαμβάνουν όλοι ένα επίδομα για την κάλυψη τη διαχείριση, λειτουργία, συντήρηση και ανάπτυξη των ιδιωτικών περιουσιών και των νοικοκυριών, καθώς και πιστώσεις για ιδιωτικές δαπάνες και επίσημη ενδυμασία».
Λουξεμβούργο
Οίκος: Οικογένεια Μεγάλου Δούκα του Λουξεμβούργου
Μονάρχης: Μέγας Δούκας Ερρίκος
Δημόσια χρηματοδότηση: 19,2 εκατομμύρια ευρώ
Με βάση τον τελευταίο κρατικό προϋπολογισμό, η πλειοψηφία των χρημάτων που έλαβε η βασιλική οικογένεια του Λουξεμβούργου πήγε σε ταξίδια και δώρα, ενώ ένα άλλο μέρος ξοδεύτηκε σε ανακαινήσεις.
Ο πρωθυπουργός λοιπόν, αποφάσισε να περάσει νόμο για μεγαλύτερη διαφάνεια, γιατί όπως είπε «τώρα έχουμε μια μοναρχία που κινείται έξω από τον 19ο αιώνα και στον 21ο αιώνα».
Δανία
Οίκος: Γλύξμπουργκ
Μονάρχης: Μαργαρίτα Β΄
Δημόσια χρηματοδότηση: 15,9 εκατομμύρια
Η βασιλική οικογένεια της Δανίας (από την οποία προέρχονταν και οι βασιλιάδες της Ελλάδας) λαμβάνουν αφορολόγητο μισθό, ο οποίος με επίσημα καλύπτει έξοδα «που σχετίζονται με το προσωπικό, τη λειτουργία του βασιλικού νοικοκυριού, τη διοίκηση και τις περιουσίες, καθώς και τα έξοδα της βασίλισσας πιο ιδιωτικού χαρακτήρα».
Εντούτοις, στη χώρα έχουν δημιουργεί αντιδράσεις για τα ποσά που παίρνουν, με αποτέλεσμα η βασίλισσα Μαργαρίτα να αφαιρέσει τίτλους από τέσσερα μέλη, ώστε να μειώσει το μέγεθος της οικογένειας.
Βέλγιο
Οίκος: του Βελγίου
Μονάρχης: Βασιλιάς Φίλιππος
Δημόσια χρηματοδότηση: 14,2 εκατομμύρια ευρώ
Η βασιλική οικογένεια του Βελγίου κατάγεται από την Σαξωνία της Γερμανίας και μετά τον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο άλλαξε το όνομα από «Σαξ-Κόμπουργκ-Γκόθα» σε «του Βελγίου», για να αποφύγει το αντιγερμανικό αίσθημα.
Μέχρι το 1951 ο Βέλγος μονάρχης δεν είχε άμεση εξουσία, όμως έκτοτε ο βασιλιάς διατηρεί το δικαίωμα «να τον συμβουλεύονται οι υπουργοί του, να τους ενθαρρύνει και να τους προειδοποιεί».
Επίσης, ο μισθός που λαμβάνει η βασιλική οικογένεια δεν είναι προκαθορισμένος, αλλά προσαρμόζεται με βάση τον πληθωρισμό και την οικονομική δυνατότητα των Βέλγων, ώστε να μην προκύπτουν εντάσεις.
Σουηδία
Οίκος: Μπερναντότ
Μονάρχης: Βασιλιάς Καρλ ΙΣΤ’ Γουσταφ
Δημόσια χρηματοδότηση: 147,9 εκατομμύρια σουηδικές κορώνες (13,1 εκατομμύρια ευρώ)
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ένα σημαντικό ποσό από την ετήσια χρηματοδότηση πηγαίνει στη συντήρηση των βασιλικών στάβλων, ενώ ένα άλλο διατίθεται σε ταξίδια αναψυχής και δραστηριότητες που δεν σχετίζονται με τα βασιλικά καθήκοντα.
Μάλιστα, ο βασιλιάς αφαίρεσε τίτλους από πέντε από τα εγγόνια του, προκειμένου να μειώσει το συνολικό κόστος, ύστερα από αντιδράσεις που ξέσπασαν στη χώρα.
Ισπανία
Οίκος: Βουρβόνοι
Μονάρχης: Βασιλιάς Φελίπε ΣΤ’
Δημόσια χρηματοδότηση: 8,4 εκατομμύρια ευρώ
Η βασιλική οικογένεια της Ισπανίας θεωρείται το «μαύρο πρόβατο» της ευρωπαϊκής μοναρχίας, τόσο λόγω της ιστορίας της, όσο και των σκανδάλων που έχουν ξεσπάσει γύρω από αυτή. Κατηγορίες για διαφθορά, ξέπλυμα μαύρου χρήματος και ενδοοικογενειακές εντάσεις την έχουν φέρει σε δύσκολη θέση.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως ο τωρινός βασιλιάς αποκήρυξε την κληρονομιά από τον πατέρα του το 2020 και τον αφαίρεσε από τη μισθοδοσία, ενώ δημοσιοποίησε τα περιουσιακά στοιχεία.
Ο ίδιος ετησίως παίρνει μισθό 269.296 ευρώ και η σύζυγος του 148.105 ευρώ, ενώ η μητέρα του λαμβάνει 121.186 ευρώ, παρότι πλέον δεν είναι βασίλισσα.