Μπορεί ο Ηράκλειτος να αναγόρευσε τον πόλεμο σε πατέρα των πάντων, όμως αυτό συνέβη πιθανότατα γιατί δεν είχε πάρει χαμπάρι την αξία της μπίρας!
Κι αν η ανθρωπότητα έχει διανύσει πράγματι τεράστιο δρόμο από την εποχή των σπηλαίων μέχρι τους σημερινούς καιρούς των υβριδικών αυτοκινήτων και της τεχνολογικής έκρηξης, είναι γιατί είχε πάντα την μπίρα πολύτιμο συνοδοιπόρο.
Αλλά και κίνητρο ταυτοχρόνως σπουδαίο για όλες αυτές τις τρανές επιδείξεις του ανθρώπινου πνεύματος και της δαιμόνιας εφευρετικότητάς του. Όχι, δεν κάνουμε καθόλου πλάκα και οι δηλώσεις μόνο βαρύγδουπες δεν είναι! Ας το ξαναπούμε λοιπόν απερίφραστα: μια μακρά σειρά από τα μεγαλύτερα ανθρώπινα επιτεύγματα συνέβησαν μόνο και μόνο για χάρη της μπίρας.
Και δεν μιλάμε μόνο για τον σύγχρονο κόσμο που έχει σχηματοποιηθεί εν μέρει από το αλκοόλ, αλλά για το ίδιο το διάβα του ιστορικού χρόνου, εκεί δηλαδή που το μαγικό ελιξίριο άφησε ανεξίτηλη τη μεθυστική του σφραγίδα…
Η Πυραμίδα του Χέοπα
Η Αίγυπτος παραμένει στο διηνεκές συνδεδεμένη με τα κολοσσιαία ταφικά μνημεία των φαραώ και ιδιαίτερα με την τεραστίων διαστάσεων Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας, ένα από τα 7 θαύματα εξάλλου του αρχαίου κόσμου. Το υψηλότερο οικοδόμημα του κόσμου για 4.000 σχεδόν χρόνια(!) ανθρώπινης ιστορίας (αποπερατώθηκε γύρω στο 2560 π.Χ.) απαίτησε κάπου 20.000-30.000 σκλάβους και κακοπληρωμένους εργάτες για να ολοκληρωθεί, οι οποίοι με τον φόβο του βούρδουλα δούλευαν κάτω από τον καυτό ήλιο της ερήμου για τουλάχιστον 20 χρόνια.
Κάποια ανταμοιβή έπρεπε βέβαια να είχαν όλες αυτές οι στρατιές των εξαθλιωμένων ανθρώπων για να συνεχίζουν απρόσκοπτα το μεγαλομανές έργο και δεν ήταν άλλο από τα 231.414. 717 γαλόνια μπίρας που χρειάστηκαν για να αποπερατωθεί η Πυραμίδα του Χέοπα (ένα γαλόνι ήταν η ημερήσια ανταμοιβή του εργάτη)! «Ήταν μια πηγή διατροφής, ψυχαγωγίας και ανταμοιβής για όλη τη σκληρή δουλειά», μας λέει ο Dr. Patrick McGovern, καθηγητής ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, που έχει αφιερώσει το έργο του στη μελέτη των αιγυπτιακών πυραμίδων, για να συνεχίσει: «Η μπίρα ήταν ένα είδος πληρωμής. Επαναστάσεις θα ξεσπούσαν αν τους σωνόταν η μπίρα. Οι πυραμίδες μπορεί και να μην είχαν χτιστεί αν δεν υπήρχαν άφθονα αποθέματα μπίρας».
Χωρίς την μπίρα λοιπόν, που οι αρχαίοι Αιγύπτιοι θεωρούσαν ότι ήταν δώρο των θεών, το μόνο θαύμα του αρχαίου κόσμου που σώζεται ως τις μέρες μας δεν θα είχε εμφανιστεί και όλοι ξέρουμε ποιο μαγικό ελιξίριο πρέπει να ευχαριστούμε γι’ αυτό…
Μάρκετινγκ
Γρήγορη κίνηση προς τα εμπρός και η μπίρα συνεχίζει να παραμένει κινητήριος μοχλός πίσω από τον ανθρώπινο πολιτισμό του 18ου αιώνα. Η βρετανική Ζυθοποιία Bass ιδρύθηκε το 1777 και μέχρι το 1890 είχε μετατραπεί πια στη μεγαλύτερη ζυθοποιία του πλανήτη, παράγοντας κάπου 1,5 εκατ. βαρέλια του ξανθού νέκταρ τον χρόνο. Μπορεί βέβαια να φτιάχνεις τη δημοφιλέστερη μπίρα της υφηλίου του 19ου αιώνα, υπάρχει ωστόσο ένα βασικότατο συστατικό που κάθε προϊόν αποζητά από τους πελάτες του: την καθολική αναγνώριση του εμπορικού του σήματος. Κι εδώ ακριβώς μπαίνει το μάρκετινγκ, μια συνεχώς εξελισσόμενη ανθρώπινη δραστηριότητα που ήταν ωστόσο στα σπάργανα το 1870, αν όχι σε πρωτόλειο επίπεδο.
Η Bass γνώριζε ότι διέθετε ένα πολύ καλό προϊόν στα χέρια της και το είχε διαφημίσει επαρκώς ώστε να γίνει η δημοφιλέστερη μπίρα στη Βρετανία, αν και πλέον οι βλέψεις της ήταν παγκόσμιες, καθώς αποζητούσε να διασφαλίσει το μέλλον της φίρμας αλλά και τη φήμη της στα πέρατα της οικουμένης, προσελκύοντας πελάτες από κάθε τάξη και φυλή πια. Από τις προωθητικές ενέργειες του βρετανικού ζυθοποιείου είναι που ξεπήδησε το μάρκετινγκ ως οργανωμένη επαγγελματική δραστηριότητα και ήταν και πάλι η μπίρα η δύναμη πυρός! Όσο για τον τρόπο που το έκανε, δεν ήταν άλλος από…
Λογότυπα και εμπορικά σήματα
Η φημισμένη Bass Brewery αποφάσισε λοιπόν κάποια στιγμή ότι η μπράντα της χρειαζόταν μια χαρακτηριστική οπτική ταυτότητα, ένα ξεκάθαρο και ιδιαίτερο σημάδι δηλαδή που θα ξεχώριζε το προϊόν της από τα αντίστοιχα του ανταγωνισμού. Κάτι που ήταν εξάλλου επιβεβλημένο και από τα υψηλότατα επίπεδα αναλφαβητισμού, καθώς οι αγράμματοι καταναλωτές δεν αναγνώριζαν την ετικέτα της επωνυμίας. Έπρεπε να βρεθεί λοιπόν κάτι που θα έκανε την μπίρα της Bass να την αναγνωρίζουν όλοι και να μην είχε να κάνει με γράμματα.
Η λύση ήρθε και ήρθε με τρόπο κοσμοϊστορικό: πήραν ένα μεγάλο κόκκινο τρίγωνο, έγραψαν τη λέξη «Bass» από κάτω του και σκάρωσαν έτσι ένα από τα πρώτα παραδείγματα εμπορικού σήματος! Η αναγνώριση της μπίρας τους ήταν πια καθολική, αν και τώρα ένα νέο πρόβλημα παρουσιάστηκε: πολλές ανταγωνιστικές ζυθοποιίες κότσαραν το λογότυπο της Bass στα δικά τους προϊόντα για να εκμεταλλευτούν την τεράστια αναγνωρισιμότητα και φήμη του ζυθοποιείου! Κανείς εξάλλου δεν μπορούσε να τους σταματήσει καθώς ούτε θεσμοί υπήρχαν ούτε και αποκλειστικότητες στη χρήση των λογοτύπων.
Οι περιπέτειες της Bass και οι πιέσεις της ζυθοποιίας στην αγγλική κυβέρνηση είναι που θα κατέληγαν στον νόμο για την Καταχώριση Εμπορικών Σημάτων (την πρώτη μάλιστα μέρα του 1876), με τη φίρμα να είναι ταυτοχρόνως η πρώτη που θα κατοχύρωνε ποτέ τόσο την επωνυμία όσο και το λογότυπό της ως αποκλειστικά σήματα-κατατεθέν! Όπως ξέρουμε, η πρακτική της κατοχύρωσης των εμπορικών σημάτων είναι σήμερα παγκόσμια σταθερά και η μπίρα ήταν και πάλι εδώ να κάνει τη μεγάλη διαφορά…
Αναψυκτικά
Την ίδια περίπου εποχή με την ίδρυση της ζυθοποιίας που θα άλλαζε το σύγχρονο επιχειρηματικό τοπίο, ένας φιλοπερίεργος βρετανός χημικός, φιλόσοφος και θεολόγος επ ονόματι Τζόζεφ Πρίστλεϊ ήταν συνεχώς απασχολημένος με την έκδοση των 150 θεολογικών, επιστημονικών και πολιτικών δοκιμίων του. Το 1767, ο πανεπιστήμων Πρίστλεϊ έκανε την κίνηση που θα του άλλαζε τη ζωή αλλά και τη μοίρα φυσικά του νέου κόσμου που ερχόταν ολοταχώς να αλλάξει τα δεδομένα: μετακόμισε δίπλα σε ζυθοποιία στην πόλη Λιντς.
Περίεργος από πεποίθηση καθώς ήταν, έκανε συχνές επισκέψεις στο ζυθοποιείο καθώς τον είχαν μαγέψει οι αναθυμιάσεις που έβγαιναν από τα καζάνια της μπίρας και με το βαρύ του όνομα ως εχέγγυο έπεισε τον διευθυντή να του επιτρέψει να κάνει μια σειρά πειραμάτων. Σύντομα συνειδητοποίησε ότι χύνοντας νερό πάνω στις δεξαμενές της μπίρας, αναπτυσσόταν σταδιακά μια γλυκιά και ανθρακούχα γεύση. Έπειτα από 5 χρόνια πειραματισμών, το 1772, ήταν έτοιμος να εκδώσει άλλη μια πραγματεία («Εμποτισμός Νερού με Σταθεροποιημένο Αέρα»), με την οποία θα παρουσίαζε στον εμβρόντητο κόσμο τη νέα του ανακάλυψη: το πρώτο αναψυκτικό της ανθρώπινης ιστορίας!
Πέρα από την ανακάλυψη των ανθρακούχων αναψυκτικών, ο ασίγαστος επιστήμονας αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον του για τη μελέτη του αέρα, του εντελώς περίεργου και μυστηριώδους αυτού συστατικού, και όλα αυτά όντας μέσα στο σπίτι της μπίρας! Και βέβαια η ανανέωση του ερευνητικού του ενδιαφέροντος για τον αέρα θα κατέληγε στην…
Ανακάλυψη του οξυγόνου
Όλοι γνωρίζουμε ότι το όνομα «οξυγόνο» δόθηκε στο ζωογόνο χημικό στοιχείο από τον Λαβουαζιέ το 1777, αν και το 1774 ο Πρίστλεϊ είχε ήδη ανακαλύψει την ύπαρξή του στον αέρα (έναν χρόνο πριν, το 1773, ο Σουηδός Καρλ Βίλχελμ Σέελε κατέληγε στο ίδιο συμπέρασμα, αν και αυτός ανακοίνωσε πολύ αργότερα τα αποτελέσματα των εργασιών του). Ο Πρίστλεϊ, έχοντας ήδη ανακαλύψει το υδροχλωρικό οξύ, το οξείδιο του αζώτου και τον θειούχο ανυδρίτη, ήξερε ότι αν έβαζε έναν ζωντανό οργανισμό μέσα σε βαζάκι -στερώντας του έτσι τον αέρα-, υπέγραφε τη θανατική καταδίκη του.
Δεν ήξερε όμως τον λόγο. Συνεχίζοντας την ερευνητική δραστηριότητά του στη εν λόγω ζυθοποιία, έβαλε κάποια στιγμή ένα φυτό μέσα σε δοχείο και περίμενε φυσικότατα να πεθάνει. Φανταστείτε λοιπόν την έκπληξή του όταν είδε ότι το φυτό όχι μόνο δεν είχε εγκαταλείψει τον μάταιο τούτο κόσμο, αλλά αναπτυσσόταν κιόλας! Αρκετά πειράματα και δημοσιεύσεις αργότερα, ο Πρίστλεϊ ανακάλυπτε το οξυγόνο και άλλαζε έτσι την ίδια την ιστορία της χημείας. Κι αν πρέπει να το ξαναπούμε, αν δεν ήταν η μπίρα, καμιά από αυτές τις επιστημονικές επαναστάσεις δεν θα ήταν δυνατή…
Ψύξη και μεταφορές
Ήταν το 1871 όταν ο γερμανός μηχανικός Καρλ φον Λίντε δημοσίευσε μια σπερματική εργασία για τη βελτίωση των τεχνικών ψύξης της εποχής. Η πραγματεία πέρασε σχεδόν απαρατήρητη στον επιστημονικό κόσμο, αν και μαγνήτισε αυτόματα το ενδιαφέρον των τοπικών ζυθοποιών! Κι αυτό γιατί το περιβάλλον που απαιτείται στο εσωτερικό της ζυθοποιίας οφείλει να είναι αρκούντως ψυχρό, κάτι που ανάγκαζε τους παραγωγούς μπίρας να σταματούν τη θεάρεστη δραστηριότητά τους κατά τους θερινούς μήνες. Κανείς δεν ήθελε όμως να διακόπτεται η παραγωγή και οι ζυθοποιοί πάντα αναζητούσαν τρόπους να επεκτείνουν χρονικά τη δράση τους, κάτι που έκανε αμέσως τον φον Λίντε το άγιο δισκοπότηρο της γερμανικής ζυθοποιίας, έναν εξπέρ στην ψύξη δηλαδή που όλοι αποζητούσαν την τεχνογνωσία του.
Ο διευθυντής της Ζυθοποιίας Spaten ζήτησε από τον μηχανικό να αναπτύξει μια τεχνική για να παραμένει η μονάδα παραγωγής του ψυχρή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, κι έτσι ο μηχανικός σκάρωσε το πρώτο βιομηχανικό ψυγείο (κλιματιστικό με σημερινούς όρους) του πλανήτη! Τα πρώιμα ψυγεία οικιακής χρήσης είχαν μεν ήδη εμφανιστεί στην αγορά, τόσο η κλίμακα όσο και οι απαιτήσεις (αλλά και η ικανότητα ψύξης τους) ήταν ωστόσο σαφώς πολύ διαφορετικές. Το βιομηχανικό ψυγείο του Λίντε δούλεψε στην εντέλεια, η παραγωγή μπίρας έγινε πλέον ετήσια δραστηριότητα και μια νέα εφεύρεση ήρθε να αλλάξει δραστικά το βιομηχανικό τοπίο!
Και βέβαια οι συνέπειες της δουλειάς του φον Λίντε έμελλε να είναι πολύπλευρες: το φαγητό μπορούσε πια να διατηρείται επί μακρόν χωρίς τη βοήθεια του πάγου, κάτι που ανανέωσε ριζικά τη βιομηχανία των μεταφορών. Μέχρι τότε, η εξαγωγή τροφών (αλλά και κάθε προϊόντος που έπρεπε να διατηρείται δροσερό) ήταν δύσκολη και συχνότατα απαγορευτική και το βιομηχανικό ψυγείο του Λίντε άλλαξε το τοπίο και εδώ, γεννώντας στην ουσία έναν νέο επαγγελματικό κλάδο, τη μεταφορά ευπαθών προϊόντων σε μεγάλες αποστάσεις. Και βέβαια την ίδια στιγμή η ψύξη ήρθε να μεταμορφώσει κυριολεκτικά την ανθρώπινη καθημερινότητα καθώς εφαρμογές της συναντάμε παντού…
Σύγχρονη φαρμακευτική
Το όνομα του γάλλου χημικού και μικροβιολόγου Λουί Παστέρ δεν χρειάζεται συστάσεις, καθώς αυτός είναι που έβαλε την επιστήμη κάτω από το μικροσκόπιο και αποκάλυψε τη δράση των μικροοργανισμών, κληροδοτώντας έτσι στην ανθρωπότητα την παστερίωση και τον εμβολιασμό. Όλα ξεκίνησαν όταν τοπικός ζυθοποιός ζήτησε τη βοήθεια του «πατέρα της μικροβιολογίας» για να βρει τους λόγους που χαλούσε η μπίρα του!
Ο Παστέρ πήρε δείγμα από τις δεξαμενές, το έβαλε κάτω από το μικροσκόπιο και ανακάλυψε αμέτρητους κυριολεκτικά μικροοργανισμούς, θεωρώντας έτσι ότι κάποιοι από αυτούς θα ευθύνονταν για τη σήψη της μπίρας. Το ίδιο ακριβώς βρήκε και στο «χάλασμα» του γάλακτος και πλέον ήταν σίγουρος ότι η αποσύνθεση των οργανικών ουσιών προκαλείται από διάφορα βακτήρια. Κι έτσι κατέληξε στην παστερίωση, τον τρόπο δηλαδή να απαλλαγεί ένα υγρό (αλκοόλ, ξύδι, γάλα κ.λπ.) από τα νοσογόνα βακτήρια που το κάνουν να «χαλάει».
Από την ίδια μάλιστα φυσική διαδικασία των μικροβίων που ενυπάρχουν στα πράγματα του κόσμου μας ο Παστέρ συνήγαγε ότι τα βακτήρια προσβάλλουν και τους ζωικούς οργανισμούς, κάτι που τον οδήγησε τελικά στην ανάπτυξη αποτελεσματικών εμβολιασμών για μια σειρά από λοιμώδεις νόσους, όπως η λύσσα, ο άνθρακας, η ευλογιά, η φυματίωση κ.λπ., μένοντας έτσι ορόσημο και στη φαρμακευτική και την ανοσολογία. Οι επιστημονικές αυτές τομές που έρχονταν ολοταχώς να σώσουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων ξεκίνησαν λοιπόν όταν ο Παστέρ έβαλε κάτω από το μικροσκόπιό του τη ζύμωση της μπίρας, την πρώτη ποτέ καλλιέργεια ιών…
Γεωργία
Ας πάμε πίσω στην προϊστορία για να δούμε το πώς ξεκίνησε η ανθρώπινη εμπλοκή με τον ζύθο. Η μπίρα πρωτοανακαλύπτεται λοιπόν από τους ανθρώπους των σπηλαίων, τους προϊστορικούς νομάδες δηλαδή, περί το 9000 π.Χ. (όπως υποδεικνύουν τα αρχαιολογικά ευρήματα), με τα στοιχήματα να γέρνουν υπέρ των φυλών της Ιρλανδίας.
Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες πρόγονοί μας άφησαν κατά λάθος ένα δοχείο με άγριο κριθάρι εκτεθειμένο στα καιρικά στοιχεία. Αρκετές μέρες αργότερα λοιπόν, βρήκαν το δοχείο ξεχειλισμένο από ένα αφρώδες υγρό που ποτέ τους δεν είχαν ματαδεί. Κι όταν το έφεραν στο στόμα τους, ο κόσμος δεν θα έμενε ποτέ πια ο ίδιος! Βροχή που είχε πέσει και γέμισε το δοχείο πυροδότησε τη φυσική διαδικασία της ζύμωσης του κριθαριού (κριθάρι, νερό και άγρια αερομεταφερόμενη ζύμη), η οποία απέδωσε ικανές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και αλκοόλ ώστε να μεταμορφωθεί το υγρό σε αυτό που έμελλε να ήταν η πρώτη μπίρα του ανθρώπινου πολιτισμού!
Η μεθυστική επίδραση της μπίρας μάγεψε στα σίγουρα τον προϊστορικό άνθρωπο, ο οποίος ήθελε κι άλλο από αυτό το μαγικό υγρό. Κι έτσι αντί να ψάχνουν αριστερά και δεξιά για αδέσποτα κριθάρια, αποφάσισαν κάποια στιγμή ότι θα ήταν ευκολότερο αν το κριθάρι ήταν συγκεντρωμένο σε ένα μέρος. Ακριβώς, από τη δίψα για μπίρα είναι που γεννήθηκε η πανάρχαια διαδικασία που θα ονομαζόταν χιλιετίες αργότερα «γεωργία»! Κινητοποιημένοι από την αχαλίνωτη επιθυμία για περισσότερη μπίρα, οι μακρινοί μας πρόγονοι φύτεψαν, καλλιέργησαν και θέρισαν σιτηρά, αλλάζοντας έτσι τις τύχες του ανθρώπινου είδους.
Η ασταμάτητη αναζήτηση της μπίρας είναι που ανάγκασε τους ανθρώπους να βγουν από τα σπήλαια, να χτίσουν σπίτια και να καλλιεργήσουν τα δικά τους σιτηρά, αν και πάλι η παραγωγή της δεν έφτανε, κι έτσι έπρεπε να ανακαλυφθούν νέες τεχνικές για ακόμα περισσότερο κριθάρι, κάτι που μας έδωσε τον τροχό της γεωργίας και το άροτρο! Και βέβαια χρειάζονταν τώρα και έναν τρόπο για να καταγράφουν τις σπορές αλλά και τις πετυχημένες μεθόδους καλλιέργειας, μια προσπάθεια που θα κατέληγε στη…
Γραπτή γλώσσα
Η γεωργία είναι σαφώς πολλά περισσότερα από το παράχωμα σπόρων στο έδαφος και ο πρωτόγονος άνθρωπος το κατάλαβε αυτό ευτυχώς αρκετά νωρίς. Οι αγρότες έπρεπε να ξέρουν τι έχει φυτευτεί εδώ, πόσο καιρό είναι οι σπόροι κάτω από το χώμα, πότε είναι καλός καιρός για θερισμό και όλων των λογιών τις απαραίτητες πληροφορίες που θα εγγυούνταν μια αποδοτική σοδειά. Σοδειά κριθαριού για την παραγωγή μπίρας πάντα, μην ξεχνιόμαστε! Είμαστε πια στις απαρχές του ανθρώπινου πολιτισμού, όταν ένα πρώιμο σύστημα καταγραφής της καλλιέργειας κριθαριού και σιτηρών αποδείχτηκε πολύ καλύτερο από τη μνήμη και την προφορική παράδοση.
Από την μπίρα έλκει λοιπόν την καταγωγή της η γραπτή γλώσσα! Σύμφωνα με τον επιφανή καθηγητή ασσυριολογίας Dr. Stephen Tinney: «Ο λόγος για την ανακάλυψη της γραφής ήταν η ανάγκη καταγραφής της παραγωγής και της διανομής αγαθών όπως η μπίρα». Κάτι που δεν είναι εύκολο φυσικά να το αμφισβητήσει κανείς, καθώς ένα από τα παλιότερα μνημεία του γραπτού πολιτισμού δεν είναι άλλο από μια πήλινη πινακίδα στην οποία αναγράφονται οι ημερήσιες μερίδες μπίρας για τους εργάτες της Μεσοποταμίας…
Η δημιουργία του ανθρώπινου πολιτισμού
Οι πρώτοι άνθρωποι ήταν νομάδες, κάτι που σήμαινε ότι στις συχνές μετακινήσεις τους ήταν αναγκασμένοι να εγκαταλείπουν τις σοδειές τους και να χάνουν έτσι τα πολύτιμα συστατικά για τη λατρεμένη τους μπίρα. Ήταν λοιπόν ώρα για γενναίες αποφάσεις! Οι άνθρωποι έπρεπε να εγκατασταθούν σε ένα μέρος, να δημιουργήσουν μόνιμα καταφύγια και να συνεργάζονται πια, καθώς η καλλιέργεια του κριθαριού ήταν μια βαριά και δύσκολη δουλειά που χρειαζόταν πολλούς. Τα καταφύγια χτίζονταν λοιπόν πια το ένα κοντά στο άλλο, ώστε να συνεργάζονται στενά οι άνθρωποι, κάτι που οδήγησε στους πρώτους οργανωμένους οικισμούς και πόλεις αργότερα.
Οι γεωργικοί αυτοί οικισμοί πυροδότησαν μια κατακλυσμιαία αλλαγή στην ανθρώπινη εμπειρία που οι ιστορικοί ονόμασαν Γεωργική Επανάσταση (ή Νεολιθική Επανάσταση), δίνοντας τέλος στον άνθρωπο κυνηγό και τροφοσυλλέκτη και γεννώντας έτσι τον πρώτο ανθρώπινο πολιτισμό, την πρώτη οργανωμένη μορφή κοινωνίας, στη Μεσοποταμία. Πέρα από τη γραπτή γλώσσα όμως, χρειαζόταν και κάτι ακόμα για την ακόμα πιο αποδοτική καλλιέργεια σιτηρών και την παραγωγή μπίρας: οι υπολογισμοί. Τα μαθηματικά ανακαλύπτονται, όπως και ο τροχός, για να μεταφέρονται καλύτερα τόσο οι σοδειές όσο και η μπίρα, και τα θεμέλια του ανθρώπινου πολιτισμού έχουν για τα καλά μπει στο έδαφος της εξέλιξης…
Ποιος θα πίστευε λοιπόν ότι η μπίρα ήταν πράγματι ο κινητήριος μοχλός της ανθρωπότητας; Η δύναμη που μας έβγαλε από τα σπήλαια και γέννησε τον ανθρώπινο πολιτισμό, πριν μας χαρίσει τη γραπτή γλώσσα, τα μαθηματικά, τη γεωργία, τα θαύματα του κόσμου, τη φαρμακολογία, τη διαφήμιση και το μάρκετινγκ αλλά και ένα σωρό ακόμα ανθρώπινες επινοήσεις! Είναι όλα αλήθεια: χωρίς την μπίρα ο άνθρωπος δεν θα γινόταν άνθρωπος…
Διαβάστε όλα τα θέματα της ενότητας Weekend του newsbeast.gr
