«Η υπογεννητικότητα και η υπογονιμότητα είναι σήμερα αναστρέψιμες καθώς όλοι πλέον έχουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους και να τεκνοποιήσουν όποτε θελήσουν διαφυλάσσοντας με απλούς τρόπους τα σπερματοζωάρια και τα ωάρια τους», είχε σχολιάσει ο γυναικολόγος αναπαραγωγής Ηλίας Τσάκος στο πλαίσιο επιστημονικής ημερίδας πριν από κάποια χρόνια.
Μία τέτοια δήλωση και μία ενδεχόμενη επιβεβαίωσή της θα ήταν εφιαλτική για τους θιασώτες του κινήματος κατά της τεκνοποίησης. Μίας κίνησης η οποία ήρθε στη επιφάνεια ξανά αφού ακόμα δεν έχει πάρει υλική μορφή ως κάποιου είδους διαμαρτυρία σε δρόμους τους πλανήτη.
Οι anti-natalists βρίσκονται κυρίως ηλεκτρονικά σε φόρουμ με χιλιάδες μέλη καθώς και σε σχετικές σελίδες σε δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα. Η επιρροή τους στο παγκόσμιο debate του υπερπληθυσμού του πλανήτη του ακόμα είναι στα σπάργανα αλλά τα επιχειρήματά τους δεν πετιούνται στον κάλαθο των αχρήστων.
Μετά τις αποκαρδιωτικές εικόνες ολικής καταστροφής από την τεράστια φωτιά που κατακαίει το δάσος του Αμαζονίου αλλά και τις καταστροφικές συνέπειες που έχει η ανθρώπινη δραστηριότητα στο περιβάλλον και στον ίδιο τον πλανήτη που μας φιλοξενεί η συζήτηση για το αν πρέπει ή όχι το ανθρώπινο είδος να αναπαράγεται και σταδιακά να οδηγηθεί στην εξαφάνιση, έχει φουντώσει.
Η φιλοσοφική θέση κατά της τεκνοποίησης δίνει μία αρνητική χροιά στη γέννηση ενός ανθρώπου. Οι θιασώτες αυτής της φιλοσοφικής θέσης επιχειρηματολογούν υπέρ της αποχής του ανθρώπινου είδους από την αναπαραγωγική διαδικασία κυρίως γιατί «δεν είναι ηθικά σωστή».
Οι οπαδοί κατά της τεκνοποίησης βρίσκονται σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, είναι όλων των κοινωνικών και οικονομικών τάξεων καθώς και πιστοί πολλών διαφορετικών θρησκειών.
Οι anti-natalists χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες: Τους «μισάνθρωπους» και τους «φιλάνθρωπους.
Οι πρώτοι θεωρούν ότι οι άνθρωποι έχουν ως απώτερο στόχο να «παυθούν». Με λίγα λόγια, να πεθάνουν. Έτσι το να φέρουν στον κόσμο νέους ανθρώπους αποτελεί μία απερίσκεπτη και ανήθικη πράξη.
Οι θιασώτες της μη αναπαραγωγής που ανήκουν στη 2η κατηγορία θεωρούν ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να τεκνοποιούν για το καλό των (αγέννητων) παιδιών. Και αυτό γιατί οι γονείς που φέρουν στη ζωή μωρά τα θέτουν σε κίνδυνο και εν τέλει στο θάνατο.
Η λογική πίσω από αυτό το σχήμα επαφίεται στο ότι είναι ανήθικο να φέρει κάποιος έναν άλλον άνθρωπο σε αυτό τον κόσμο όπου είναι καταδικασμένος να πεθάνει. Σύμφωνα με κάποιους θεωρητικούς anti-natalists η ιδέα ότι θα ήταν καλύτερο να μην είχαμε γεννηθεί βρίσκει την απαρχή της σε διδαχές της Αρχαίας Ελλάδας.
Συγκεκριμένα πάρα πολλοί θεωρούν ότι ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, Δημόκριτος ήταν ο πρώτος που υποστήριξε ότι η «τεκνοποίηση είναι επικίνδυνη». Σε διάφορα χωρία του ο Δημόκριτος, που θεωρείται ως ο «πατέρας της μοντέρνας επιστήμης», μεταξύ άλλων, είχε αναφέρει ότι:
«Θεωρώ ότι ή άνθρωποι δεν πρέπει να κάνουν παιδιά… Στην τεκνοποίηση βλέπω μεγάλους κινδύνους, πόνο και λίγα πλεονεκτήματα. Και αυτά αδύναμα».
Σαν κεραυνός εν αιθρία έπεσε τον Φεβρουάριο του 2019 η απόφαση ενός 27χρονου επιχειρηματία από τη Βομβάη να μηνύσει τους γονείς του… επειδή τον γέννησαν.
Ο Ράφαελ Σάμιουελ μιλώντας στο BBC ανέφερε ότι «είναι λάθος να επιβάλουμε μία ζωή μέσα στον πόνο και τη μιζέρια. Δεν ήταν απόφασή μας να γεννηθούμε. Και από τη στιγμή που δεν ήταν δική μας απόφαση και δεν ερωτηθήκαμε θα έπρεπε να μας πληρώνουν για όλη την υπόλοιπη ζωή μας ώστε να… ζούμε».
Οι γονείς του 27χρονου πήραν την απόφαση του παιδιού τους, που είναι θιασώτης του κινήματος κατά της τεκνοποίησης, με μία δόση χιούμορ. Συγκεκριμένα η μητέρα του σχολίασε σκωπτικά ότι «θαυμάζω την επιθυμία του γιου μας να θέλει να μας πάει στα δικαστήρια γνωρίζοντας ότι είμαστε δικηγόροι. Εάν καταφέρει με ένα λογικό επιχείρημα να αποδείξει ότι με κάποιο τρόπο θα μπορούσαμε να είχαμε πάρει την άδειά του ώστε να συλληφθεί και να γεννηθεί, τότε θα αποδεχθώ το λάθος μου».
Η εικόνα του φλεγόμενου Αμαζονίου αλλά και των λιωμένων πάγων στο Βόρειο Πόλο είναι αλήθεια ότι προκαλούν απόγνωση. Απόγνωση για ένα μέλλον τουλάχιστον δυστοπικό.
Ο ανθρώπινος παράγοντας και οι καταστροφικές συνέπειες της σχεδόν δολοφονικής δραστηριότητας υλικού χαρακτήρα πάνω στον πλανήτη έχουν οδηγήσει πάρα πολλούς ανθρώπους να αρνούνται τη διαδικασία της σύλληψης και της γέννησης.
«Οι άνθρωποι ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, της αποψίλωσης και της οξύτητας των ωκεανών», επισημαίνει μία 32χρονη Βρετανή η οποία αποφάσισε ότι ποτέ δεν θα βιώσει την εγκυμοσύνη. «Το μόνο που θα επιλύσει αυτά τα προβλήματα είναι να έχουμε λιγότερους ανθρώπους στον πλανήτη. Ναι, έχω ένα μητρικό ένστικτο, αλλά ποτέ δεν θα αλλάξω γνώμη».
Μέχρι το 2050, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, ο πληθυσμός της γης εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 30% από ότι είναι σήμερα.
«Χρησιμοποιούμε περισσότερους πόρους από ό τι μπορεί να προσφέρει η γη-είναι απλά μαθηματικά», σχολιάζει η Άννα, φανατική vegan που προσπαθεί με τον τρόπο ζωής της να περιορίσει το δικό της οικολογικό αποτύπωμα.
Ένα άλλο ζευγάρι αποφοίτων του Κέιμπριτζ είναι πιο κάθετοι: «Κάθε επιπλέον παιδί είναι ένα ακόμη άτομο που καταναλώνει πόρους και καταλαμβάνει χώρο από αυτόν που ανήκει στην άγρια φύση».
Η φιλοσοφική θέση των anti-natalists πολλές φορές παρερμηνεύεται ως μία νιχιλιστική άποψη που ενδεχομένως να φτάσει στα άκρα.
Παρόλα αυτά και παρά την ακραία, ορισμένες φορές, ρητορική οι θιασώτες της μη τεκνοποίησης είναι πασιφιστικής φύσης. Κάθε φορά που μιλούν στα ηλεκτρονικά φόρα για την εξαφάνιση της ανθρωπότητας είναι περισσότερο σαν να παίρνουν μέρος σε διαγωνισμό επιχειρημάτων παρά σε ένα παραλήρημα απειλών βίας.
Ένας οπαδός της anti-natal θεωρίας είχε γράψει: «Εάν είχα ένα τεράστιο κόκκινο κουμπί που αν το πάταγα η ανθρωπότητα θα τελείωνε, θα το έκανα». Η συγκεκριμένη άποψη αντίκεται σε μία θεμελιώδη ηθική αξία των anti-natalists, την «συναίνεση».
«Το να δημιουργείς ή να καταστρέφεις μία ζωή χωρίς να έχει υπάρξει συναίνεση του ατόμου αυτού για το αν πρόκειται να ζήσει ή να πεθάνει είναι ανήθικο», αναφέρει οπαδός της θεωρίας.
Για αυτή ακριβώς την έννοια της συναίνεσης ωστόσο η θεωρία των anti-natalists ακουμπά την παγκόσμια συζήτηση για το δικαίωμα των γυναικών στην έκτρωση.
Και αυτό γιατί η θεωρία της συναίνεσης στην ζωή ή τον θάνατο κάποιου που δεν έχει γνώση για το τι πρόκειται να του συμβεί πηγαίνει σε παραλληλία με την αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος και την αδιαμφισβήτητη επιλογή της γυναίκας για το πώς θα πράξει με το έμβρυο που κυοφορεί.
Το debate είναι ζωηρό και παραμένει ανοικτό καθώς τώρα περισσότερο από ποτέ οι επιλογές που παίρνουμε επηρεάζουν όχι μόνο τον εαυτό μας αλλά και τους γύρω μας. Κάποιοι λένε και όσους δεν έχουν πάρει ακόμα την πρώτη τους ανάσα στον πλανήτη.