Το ρολόι μετρούσε αντίστροφα για την έναρξη των πολυπόθητων καλοκαιρινών διακοπών. Αυτές οι δύο εβδομάδες θα έκαναν το γραφείο και την κίνηση στους μποτιλιαρισμένους δρόμους της Αθήνας να μοιάζουν με μακρινή ανάμνηση. Εξάλλου είχα επιλέξει για διακοπές ένα νησί της άγονης γραμμής, την Κάσο και στο μυαλό μου υπήρχε μία και μόνη λέξη, ηρεμία. Και επιβεβαιώθηκα στον απόλυτο βαθμό.
Για να φτάσεις στην Κάσο πρέπει να ταξιδέψεις 15 ώρες με το πλοίο της γραμμής. Και μπορεί στο λιμάνι του Πειραιά να επικρατούσε το αδιαχώρητο με τους Αθηναίους να σπεύδουν να εγκαταλείψουν το κλεινόν άστυ, δεν συνέβαινε όμως το ίδιο και στο πλοίο «Prevelis» που θα μας οδηγούσε στο νοτιότερο νησί των Δωδεκανήσων, κάνοντας πρώτα στάση στην Ανάφη και τη Σαντορίνη και έχοντας τελικό προορισμό το νησί της Καρπάθου.
Το καράβι έδεσε στο Φρυ, το λιμάνι της Κάσου, περίπου στις 9:30 το πρωί και ελάχιστοι ήταν αυτοί που αποβιβάστηκαν από το πλοίο. Η εικόνα που αντίκρυζες διέφερε πολύ από άλλα λιμάνια νησιών την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου, όπου ορδές τουριστών κατεβαίνουν από το πλοίο, το Λιμενικό ρυθμίζει την κυκλοφορία και οι ταξιδιωτικοί πράκτορες περιμένουν με την ταμπέλα στο χέρι τούς επισκέπτες των καταλυμάτων τους.
Στο Φρυ επικρατούσε μια ηρεμία, πρωτόγνωρη για έναν Αθηναίο, που στην αρχή σε έκανε να σκεφτείς: «Πού πήγαν όλοι;». Ο πρώτος ελληνικός καφές στο καφενείο του Ματθαίου, στο μικρό λιμανάκι της Μπούκας, όπου αράζουν οι ψαράδες και οι ντόπιοι πίνουν τον καφέ τους, ήταν απόλαυση. Τα πειράγματα των Κασιωτών για το ποιος είναι ο πιο ανοιχτοχέρης για κέρασμα έδιναν και έπαιρναν, ενώ δεν έλειπαν και οι κουβέντες για τον Τσίπρα και το «πώς κατάντησε τη χώρα».
«Αύριο έχουμε γάμο στον Άγιο Φανούριο, να έρθετε, όλο το νησί είναι καλεσμένο. Αξίζει να δείτε πώς είναι ένας παραδοσιακός γάμος στην Κάσο, να δοκιμάσετε και το περίφημο πιλάφι μας» μας είπε η σερβιτόρα. Στην αρχή κοντοσταθήκαμε. Τι δουλειά είχαμε σε ένα γάμο πού δεν γνωρίζαμε κανέναν; Αργότερα θα καταλαβαίναμε ότι στην Κάσο γίνονται όλοι μια παρέα.
Αφού αφήσαμε τις βαλίτσες μας στο κατάλυμα της κ. Λίας, που είχε μετατρέψει το πατρικό της σε ένα κατάλυμα τεσσάρων δωματίων, ξεκίνησε η αναζήτηση παραλίας για τις πρώτες βουτιές στο νησί.
Αυτοκίνητο δεν είχαμε πάρει μαζί μας καθώς θεωρήσαμε ότι η έκταση του νησιού ήταν τόσο μικρή ώστε να μπορούμε να καλυφθούμε με κάποιο τουριστικό λεωφορείο ή έστω ταξί. Δυστυχώς όμως στην Κάσο το λεωφορείο δεν φτάνει στις παραλίες, παρά μόνο σε κάποια χωριά και το ταξί είναι κάτι σαν… τοπικός μύθος!
Ο κ. Γιώργος όμως, ο οδηγός του λεωφορείου, προσφέρθηκε για ένα μίνι τουρ σε κάποια χωριά για να πάρουμε μια πρώτη γεύση από Κάσο. Πρώτη φορά ήμουν ο μόνος επιβάτης λεωφορείου -στο οποίο δεν πλήρωνες εισιτήριο- και μπορώ να σας πω ότι ήταν απόλαυση να μην σε σπρώχνουν για μια θέση μέσα στον καύσωνα.
Το πρώτο μπάνιο ήταν στην παραλία του Εμπορειού, που βρίσκεται σε απόσταση 5 λεπτών από το Φρυ και πας περπατώντας. Καθαρά νερά, λίγος κόσμος, μια ταβέρνα που αποδείχτηκε γευστικό διαμαντάκι και ένα μικρό καφέ δίπλα.
Τις επόμενες μέρες η ενοικίαση αυτοκινήτου ήταν μονόδρομος για να επισκεφτούμε τις υπόλοιπες παραλίες του νησιού.
Στο νότιο τμήμα του νησιού, 13 περίπου χιλιόμετρα από το Φρυ, συναντήσαμε τη Χέλατρο, μια βοτσαλωτή παραλία που περιβάλλεται από τεράστιους ορεινούς όγκους οι οποίοι την προστατεύουν από τους ανέμους. Στην παραλία υπάρχει και μία καντίνα που μπορείς να πάρεις τον καφέ σου ενώ αν θες, όπως μου είπε η ιδιοκτήτρια, μπορείς να παραγγείλεις ψάρια για ψήσιμο και να τα γευτείς στην παραλία!
Στα δυτικά του νησιού βρίσκεται η παραλία Αμμούα, που όπως λέει και το όνομά της έχει άμμο. Οι λίγες ξαπλώστρες με τις ψάθινες ομπρέλες και τα κύματα που είχε την ημέρα που την επισκεφτήκαμε, σε έκαναν να νιώθεις ότι κάνεις διακοπές σε κάποιο εξωτικό μέρος. Πάνω από την παραλία υπάρχει μια καντίνα με καφέδες, μεζέδες και τραπεζάκια για να αράξεις με θέα τη θάλασσα.
Σειρά είχε η Αντιπέρατος την οποία, παρά την ομορφιά της, και τα μεγάλα κύματά της, βρήκαμε άδεια, με εξαίρεση δύο σέρφερ που ετοιμάζονταν να «βολτάρουν» στα μεγάλα κύματα.
Ακολούθησαν βόλτες με το αυτοκίνητο στα μικρά χωριά της Κάσου. Αγία Μαρίνα, Πόλι, Αρβανιτοχώρι, Παναγία, χωριά ακόμα πιο ήρεμα και από το Φρυ, που σου έφερναν εικόνες από τα παιδικά σου καλοκαίρια στο χωριό. Από αυτά ξεχώρισα το Αρβανιτοχώρι, όπου στο καφενείο του χωριού γευτήκαμε τις τοπικές γεύσεις και ο φιλόξενος ιδιοκτήτης έβαλε κάρβουνα μόνο για εμάς, αποδεικνύοντας ότι η φιλοξενία είναι το Α και το Ω.
Και φυσικά Κάσος χωρίς τα γνωστά Αρμάθια δεν νοείται. Τα Αρμάθια είναι ένα ακατοίκητο νησάκι που πας μόνο με καραβάκι -στη συγκεκριμένη περίπτωση με γιοτ!- από το Φρυ, με μία προϋπόθεση: να συγκεντρωθούν 10 ενδιαφερόμενοι και φυσικά να στο επιτρέπει ο καιρός.
Η αναχώρηση ήταν στις 14:00 και εκείνη την ώρα μόνο τρία άτομα θέλαμε να πάμε. Τα αστεία έδιναν και έπαιρναν ενώ περιμέναμε με αγωνία να βρεθούν άλλοι επτά που τελικά εμφανίστηκαν και ξεκινήσαμε. «Θα ψεκαστείτε λίγο» μας είπε ο καπετάνιος και το λίγο εδώ έχασε την έννοια του! Τα κύματα ήταν μεγάλα και καταλήξαμε στην παραλία έχοντας κάνει ήδη ένα πρώτο μπανάκι! Φτάνοντας όμως αρκούσε η θέα για να τα ξεχάσεις όλα. Γαλαζοπράσινα νερά σε μια αμμώδη παραλία και εσύ να νομίζεις ότι είσαι ναυαγός, ξεχασμένος στον παράδεισο.
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Κάσου είναι η κουζίνα της. Αν λοιπόν επιλέξεις αυτό το νησί της άγονης γραμμής να ξέρεις ότι μπορεί να επιστρέψεις στην Αθήνα με λίγα κιλάκια παραπάνω, αλλά με έναν ιδιαίτερα ικανοποιημένο ουρανίσκο από τα γευστικά φαγητά.
Όσοι είναι λάτρεις των μακαρονιών θα ενθουσιαστούν με τις μακαρούνες με σιτάκα. Οι πέννες σερβίρονται με αυτό το μαλακό γλυκόξινο τυρί, που φτιάχνεται στο νησί και καραμελωμένα κρεμμύδια.
Τα ντολμαδάκια φτιάχνονται με απίστευτη μαεστρία. Το μέγεθός τους είναι τόσο μικρό που αναρωτιέσαι που βρίσκουν οι νοικοκυρές την υπομονή να τυλίξουν σε τόσο μεγάλες ποσότητες τα αμπελόφυλλα με το ρύζι και τον κιμά σε μέγεθος… ξύστρας μολυβιού!
Το ρύζι στο κασιώτικο πιλάφι βράζει μέσα σε ζωμό κρέατος και σερβίρεται -συνήθως με το κρέας, αλλά και σκέτο- πασπαλισμένο με κανέλα.
Καλοκαίρι και χωριάτικη σαλάτα είναι δύο έννοιες συνδεδεμένες. Να ξέρετε όμως ότι στην Κάσο δεν σερβίρεται με αγγούρι, αλλά με ντόπια ξυλάγγουρα και με μπόλικο κρίταμο. Αν πάλι θέλετε εναλλακτική μπορείτε να δοκιμάσετε το ροΐκι, ένα αγριόχορτο που σερβίρεται σαν σαλάτα μαγειρεμένο με ντομάτα.
Όσο για θαλασσινά και ψαρικά; Μπορείτε να φάτε μένουλες, ψάρια παστά που σερβίρονται με λάδι και είναι ιδιαιτέρως αλμυρά και για τους πιο θαραλλέους φούσκες, όστρακα με ιδιαίτερα έντονη τη γεύση του ιωδίου. Αν πάλι θέλετε ψάρια οι σκάροι έχουν την τιμητική τους στο νησί, όπως και τα μπαρμπούνια.
Λένε ότι αν δεν πας σε γλέντι του τόπου που επισκέπτεσαι δεν έχεις πάρει μυρωδιά από την αύρα του μέρους. Και θα συμφωνήσω όσο και αν στην αρχή η πρόσκληση σε ένα γάμο που δεν ξέραμε κανέναν μάς φάνηκε παράξενη. «Όλο το νησί θα είναι καλεσμένο», αυτή ήταν η φράση που μαζί με την περιέργεια μας έφεραν στον Άγιο Φανούριο.
Για να φτάσουμε στον Άγιο Φανούριο περπατήσαμε 40 λεπτά. Δεν θα μπορούσαμε να μην βρούμε βέβαια το μέρος καθώς όντως όλο το νησί πήγαινε εκεί! Στον περίβολο της εκκλησίας υπήρχε μόνο ένα μεγάλο τραπέζι, το νυφικό, και εκατοντάδες ξύλινες καρέκλες για τους καλεσμένους, που είχαν πάει για να ζήσουν από κοντά την ένωση του ζευγαριού.
Το μυστήριο τελείωσε και ξεκίνησε το σερβίρισμα του φαγητού. Κασιώτικο πιλάφι, τηγανητές πατάτες και ντολμαδάκια μοιράστηκαν με απίστευτα γρήγορους ρυθμούς σε γυάλινα πιάτα σε όλους τους καλεσμένους, μαζί με κρασί. Και φυσικά ακολούθησε το γλέντι και οι χοροί με τη ζωντανή μουσική που έκαναν τους καλεσμένους και τους νεόνυμφους στην κυριολεξία μια παρέα.
Η Κάσος είναι ένας προορισμός μοναδικός. Όχι μόνο για την ηρεμία που σου προσφέρει, αλλά κυρίως για τους ανθρώπους της. Αυτούς που σε πάνε με το επαγγελματικό τους όχημα την πρώτη βόλτα σου στο νησί, αυτούς που σε φιλεύουν με ό,τι πιο νόστιμο έχουν στην ταβέρνα τους και σε αποχαιρετούν με μια αγκαλιά και ένα «εις το επανιδείν», αυτούς που με το φορτηγάκι τους σου πάνε τις βαλίτσες στο πλοίο και μπορούν να προσβληθούν αν τους πεις «δεν χρειάζεται».
Άγονη γραμμή τη λέμε, αγνοώντας προφανώς πόσο γόνιμη είναι σε ανθρωπιά, φιλοξενία και συναίσθημα.
