Στην περίπτωση του Λυκαβηττού, δεν θα αναφέρουμε ονόματα όσων στάθηκαν για λίγο ή περισσότερο χρόνο στη σκηνή. Όχι επειδή δεν αξίζει το χρόνο ή τον κόπο -το αντίθετο μάλιστα- αλλά επειδή θα ξεχάσουμε πολλούς από αυτούς. Γράφει ο Γιώργος Λαμπίρης Φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος Η ιστορία του θεάτρου γνώρισε και γνωρίζει αρκετές ταλαντώσεις, όπως άλλωστε και οι -φαινομενικά πολύπαθες- κερκίδες του, οι οποίες ήταν ο λόγος που επικαλέστηκε το 2008 η τότε διαχειρίστρια αρχή Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης, για να βάλει λουκέτο -για πρώτη φορά- στο χώρο. Η αρχή επικαλέστηκε τότε ζήτημα στατικότητας των κερκίδων. Μετά από αίτημα που κατέθεσε η ΕΤΑ στο δήμο Αθηναίων, ακολούθησε η απόφαση 2354/11-6-2008. Η Δημαρχιακή Επιτροπή προχωρούσε με αυτό τον τρόπο στη σφράγιση του θεάτρου Λυκαβηττού για λόγους δημόσιας ασφάλειας.
Οι ανακοινώσεις και οι αντεγκλήσεις
Ακολούθησαν ανακοινώσεις, στις οποίες αμφότεροι ο δήμαρχος Νικήτας Κακλαμάνης και ο τότε πρόεδρος του Φεστιβάλ Αθηνών, Γιώργος Λούκος, αντάλλασσαν κατηγορίες σχετικά με την απόφαση αναστολής λειτουργίας. Έτσι η προγραμματισμένη για τον Ιούνιο του 2008 συναυλία του Τζέιμς Μπλαντ, αναβλήθηκε, και τα δημοσιεύματα που ακολούθησαν έκαναν τότε λόγο για ασυνεννοησία μεταξύ των δύο κρατικών φορέων.
«Το θέατρο δεν χαρακτηρίζεται από κατάσταση επικινδυνότητας»
Ας σημειώσουμε ότι σε έκθεσή που είχε εκπονήσει νωρίτερα με δική του ευθύνη ο καθηγητής της σχολής Πολιτικών Μηχανικών, Παναγιώτης Καρύδης, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι: «το θέατρο δεν χαρακτηρίζεται από κατάσταση επικινδυνότητας».
Καρύδης: Δεν υπήρχε πρόβλημα στατικότητας
Όπως ανέφερε ο ίδιος στο newsbeast.gr, «μου είχε δοθεί εντολή από το Φεστιβάλ Αθηνών να παραδώσω μία πραγματογνωμοσύνη. Πρότεινα μάλιστα κάποια προσωρινά προληπτικά μέτρα για τη στήριξη και την ενίσχυση των κερκίδων, ώστε να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια του κόσμου που θα το επισκεπτόταν» Στο ερώτημα εάν διαπίστωσε πρόβλημα στατικότητας ο κύριος Καρύδης απαντάει: «Πρόβλημα στατικότητας δεν υπήρχε επί της ουσίας. Ωστόσο για τυπικούς λόγους προτείναμε κάποιες ενισχύσεις. Ακολούθησε ενδελεχής μελέτη με στόχο να καθαιρούνται σταδιακά κάποια τμήματα του θεάτρου -καθότι είναι διατηρητέο μνημείο-, να επισκευάζονται και να επανατοποθετούνται. Δεν ξέρω όμως εάν υλοποιήθηκε ποτέ το συγκεκριμένο πρόγραμμα».
Ένα έργο που τελεί υπό ωρίμανση και μία συμφωνία που έμεινε στα χαρτιά
Χαρακτηριστικό πάντως είναι ότι η το έργο ενίσχυσης και αποκαστάστασης του φέροντος οργανισμού του Λυκαβηττού από την Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών, με προϋπολογισμό 1.216.991 ευρώ, περιμένει να… ωριμάσει. Στην ιστοσελίδα της ΕΤΑΑ, αναφέρεται ότι το έργο βρίσκεται σε διαδικασία μελέτης – ωρίμανσης. Επίσης, το 2012, υπογράφηκε από την υπουργό Ανάπτυξης, Άννα Διαμαντοπούλου, τον υπουργό Εργασίας, Γιώργο Κουτρουμάνη, και το δήμαρχο Αθηναίων, Γιώργο Καμίνη, σύμφωνο συνεργασίας, για την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων από το Δήμο με αντικείμενο το Λυκαβηττό. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η υπογεγραμμένη συμφωνία παραμένει στην αφάνεια.
Με τη σφραγίδα της Άννας Συνοδινού
Το θέατρο δημιουργήθηκε την εποχή που η Άννα Συνοδινού είχε αποχωρήσει από το Εθνικό, αναζητώντας νέα θεατρική στέγη. Το Νοέμβριο του 1964 εγκρίθηκε η εκμίσθωση του παλιού λατομείου, καθώς και η άδεια ανέγερσης υπαίθριου θεάτρου. Τη δημιουργία του θεάτρου ανέλαβε ο αρχιτέκτονας Τάκης Ζενέτος. Η πρώτη παράσταση που δόθηκε ήταν τον Ιούνιο του 1965 με την Άννα Συνοδινού να πρωταγωνιστεί στην Αντιγόνη του Σοφοκλή. Μάλιστα ο πρωθυπουργός, Γεώργιος Παπανδρέου, δήλωνε: «Η έμπνευση του θεάτρου οφείλεται στην Άννα Συνοδινού, δόξα του ελληνικού θεάτρου, που συνδυάζει την καλλιτεχνική ευαισθησία με την ανυποχώρητη θέληση».
Καμία απάντηση από τις αρμόδιες αρχές
Σήμερα η διαχείρισή του βρίσκεται στα χέρια της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου, η οποία θα αναλάβει να υλοποιήσει τη διαδικασία αποκρατικοποίησης. Παρά την επικοινωνία που είχαμε μαζί της όπως και με την Εταιρεία Ανάπτυξης και Προβολής του δήμου Αθηναίων, δεν λάβαμε καμία απάντηση. Στη συνέχεια, τρία πρόσωπα που σχετίστηκαν με την ιστορία του είτε ως καλλιτέχνες είτε ως διοργανωτές, μίλησαν στο newsbeast.gr. Οι απόψεις σχετικά με το ενδεχόμενο διάθεσης του θεάτρου σε ιδιώτη διαφέρουν.
Μία συναυλία, μία αναβολή και μερικά γιουχαΐσματα
Δημήτρης Βόγλης, διοργανωτής συναυλιών
«Ως τοποθεσία ο Λυκαβηττός είναι ό,τι καλύτερο διαθέτει η Αθήνα. Επίσης είναι μία πολύ βολική τοποθεσία για τον κόσμο. Σε ό,τι αφορά τις παροχές όπως τα καμαρίνια, καθώς και τη διάταξη των θέσεων το θέατρο είναι ιδανικό. Σε προσωπικό επίπεδο μιλώντας, έχω να θυμάμαι τις συναυλίες των Thievery Corporation, των Pink Martini και άλλων σημαντικών καλλιτεχνών. Η πιο ξεχωριστή συναυλία ήταν αυτή των Thievery Corporation που διοργανώσαμε το 2005. Υπήρχε μεγάλη προσμονή από τον κόσμο. Αρχικά η συναυλία επρόκειτο να γίνει στο θέατρο Βράχων στις 3 Ιουνίου, αλλά αναβλήθηκε λόγω βροχής. Έτσι ο κόσμος άρχισε να επιστρέφει σταδιακά τα εισιτήρια. Ενάμιση μήνα μετά το ραντεβού δόθηκε στο Λυκαβηττό, και το θέατρο ήταν ασφυκτικά γεμάτο. Η ώρα περνούσε και οι Thievery δεν ανέβαιναν στη σκηνή. Τα γιουχαΐσματα έδιναν κι έπαιρναν από τον κόσμο που περίμενε ανυπόμονα. Νωρίτερα, κάποιοι στην είσοδο στοιβαζόταν στη μία και μοναδική πόρτα, προσπαθώντας να μπουν μέσα. Έστω και με καθυστέρηση το συγκρότημα ανέβηκε στη σκηνή δίνοντας μία συναυλία που άφησε εποχή.
Γιατί πρέπει να παραχωρηθεί σε ιδιώτη
Ο Δημήτρης Βόγλης αμφιταλαντεύεται αρχικά ως προς την εκμετάλλευση του θεάτρου από ιδιώτη. «Ωστόσο, όταν το θέατρο ήταν Δημόσιο, ήταν ακριβό στην ενοικίασή του. Ομολογώ ότι το ενοίκιο ήταν λίγο παράλογο και η αλήθεια είναι ότι δεν έχω και την καλύτερη εμπειρία από δημόσιους οργανισμούς σε αυτά τα ζητήματα. Το γεγονός πάντως ότι παραμένει κλειστό είναι τραγικό και αδυνατώ να δεχτώ τις δικαιολογίες που κάνουν λόγο για προβλήματα στατικότητας των κερκίδων».
10.000 – 12.000 ευρώ για την ενοικίαση του χώρου
«Δεν μπορεί μόνο να βασίζεται κανείς στο Ηρώδειο, όπου το ενοίκιο ξεπερνάει τις 30.000 ευρώ ανά ημέρα. Ένα ασύλληπτα παράλογο ποσό. Το αντίστοιχο ποσό ενοικίασης του Λυκαβηττού κυμαινόταν από 10.000 έως 12.000 ευρώ χωρίς να περιλαμβάνεται σε αυτό το ποσό η ηχητική εγκατάσταση, για την οποία απαιτούνταν τουλάχιστον άλλα τόσα χρήματα». «Από την άλλη πλευρά ο ιδιώτης σε μία προσπάθεια να μεγιστοποιήσει το κέρδος του, θα μεγιστοποιήσει και τις παροχές προς τους ενδιαφερόμενους για να μπορέσει να νοικιάσει το χώρο. Εάν όμως το ενοίκιο είναι υψηλότερο σε σχέση με άλλους χώρους, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα αποδώσει η συγκεκριμένη επένδυση».
Μανώλης Μητσιάς, τραγουδιστής
«Για εμένα ο Λυκαβηττός, όταν βρισκόμουν ακόμα στην επαρχεία και πριν έρθω στην Αθήνα για να ξεκινήσω την καριέρα μου, ήταν κάτι που αντιμετώπιζα με δέος», λέει ο δημοφιλής ερμηνευτής. Η πρώτη του παρουσία εκεί ήταν σε συναυλία του Δήμου Μούτση. Σε σχέση με την παραχώρησή του σε ιδιώτη δηλώνει: «Είμαι άκρως αντίθετος στην πώληση του θεάτρου του Λυκαβηττού και στο ενδεχόμενο να πάει σε ιδιωτικά χέρια. Πρόκειται για έναν χώρο, ο οποίος στήριξε για πολλά χρόνια την πολιτιστική ζωή της Ελλάδας. Εκτός των άλλων είμαι της άποψης ότι -μερικές φορές- τα καλά πράγματα, είναι αυτά που δεν είναι ιδιαίτερα εμπορικά. Παράλληλα έχω την αίσθηση ότι ο ιδιώτης, ο οποίος θα αγοράσει το θέατρο, θα κοιτάξει μόνο το εμπορικό όφελος και τίποτα περισσότερο».
Χώρος για τις λαϊκές παραστάσεις
Όπως λέει, ο Λυκαβηττός υπήρξε το αντίπαλον δέος του Ηρωδείου. «Εκεί ανέβαιναν τα έργα και οι παραστάσεις που θεωρούνταν λαϊκές και δεν έβρισκαν θέση στο Ηρώδειο».
Η επεισοδιακή συναυλία του Χατζιδάκι
«Από τις παραστάσεις που με στιγμάτισαν ήταν αυτές κατά τη δεκαετία του 1980 με μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου, καθώς και όταν ερμήνευσα το Χειμωνιάτικο Ήλιο του Μάνου Χατζιδάκι. Ήταν μία επεισοδιακή συναυλία, στην οποία υπήρξαν αντιδράσεις από το κοινό, ενώ ο Μάνος απαίτησε τότε να μην βγουν καθόλου φωτογραφίες», λέει ο Μανώλης Μητσιάς.
Η περιπέτεια του Χειμωνιάτικου Ήλιου
Αναφέρουμε σε αυτό τη σημείο ότι η κυκλοφορία του «Χειμωνιάτικου Ήλιου», το 1986, σκιάστηκε από τον ιδιόμορφο χαρακτήρα του Μάνου Χατζιδάκι, γι’ αυτό και η παρουσίασή του υπήρξε περιπετειώδης. Η αναφορά του Χατζιδάκι στο ένθετο του δίσκου είναι διευκρινιστική: «Ο “Χειμωνιάτικος Ήλιος” γράφτηκε ειδικά για τον Μανώλη Μητσιά. Ψάξαμε με τον Γκάτσο να βρούμε ένα κλίμα που να του ταιριάζει. Και ο χειμώνας κι ο ήλιος ταιριάζουν στην Μητσιά». Ο ίδιος ο Χατζιδάκις παραδεχόταν στη συνέχεια ότι: «Λυπάμαι μόνο που τον δίσκο αυτόν θα τον ακούσουν κι ακροατές που δεν μ’ αρέσουν. Μα δεν βρήκα μέχρι στιγμής τρόπο να τους το απαγορεύσω. Κι αυτό μου δημιουργεί μελαγχολία».
«Προτιμώ ανοιχτό Λυκαβηττό με ιδιώτη, παρά κλειστό με δημόσιο χαρακτήρα»
Δημήτρης Μπάσης, τραγουδιστής
«Αν επέλεγα ανάμεσα στο Λυκαβηττό κλειστό να ρημάζει και στο Λυκαβηττό εν λειτουργία, θα προτιμούσα να αναλάβει κάποιος το θέατρο και να το αξιοποιήσει. Το καλύτερο θα ήταν να το αξιοποιήσει το κράτος. Εάν όμως έρθει ένας ιδιώτης, ο οποίος χρησιμοποιήσει το θέατρο προς όφελός του και το βοηθήσει να αποκτήσει ξανά ζωή, το προτιμώ».
Η τελευταία συναυλία
Ο τραγουδιστής θυμάται την τελευταία φορά που συμμετείχε σε συναυλία εκεί… «Η τελευταία μου συναυλία στο Λυκαβηττό ήταν το 2011. Ένα απόλυτο sold out τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς με Κότσιρα και Μητροπάνο. Έχω πολύ καλές αναμνήσεις από το θέατρο. Το έχω συνδυάσει μάλιστα με ένα ακόμα sold out το 1999, όταν πρωτοβγήκαμε στο τραγούδι εγώ και ο Κότσιρας, ο καθένας με προσωπικές του επιτυχίες. Εκείνος με το Τσιγάρο κι εγώ με τους Ψίθυρους Καρδιάς. Είχαμε ενώσει τις δυνάμεις σε μία μεγάλη περιοδεία»
«Σας τις στιγμές με Μητροπάνο και Κότσιρα δεν ξέρω αν θα ξαναζήσουμε»
«Αυτό που θυμάμαι από τη συναυλία με τον Κότσιρα και το Μητροπάνο είναι ότι με αυτό το σχήμα και την περιοδεία που κάναμε, βιώσαμε μεγάλες στιγμές. Δεν ξέρω αν θα τις ξαναζήσουμε. Το λέω συχνά και στον Κότσιρα, με τον οποίο έχουμε φιλική σχέση και επικοινωνούμε. Ζούσαμε το απόλυτο sold out εκείνο καλοκαίρι, όπου και αν πηγαίναμε. Μετά συνεχίσαμε και το χειμώνα στο Κέντρο Αθηνών. Είχα συνεργαστεί ήδη αρκετές φορές με το Μητροπάνο, με τον οποίο με έδεναν πολλές συνεργασίες και αναμνήσεις». Και ο Δημήτρης Μπάσης παραδέχεται ότι ο Λυκαβηττός προσέφερε πεδίο δόξης για όποιον εμφανιζόταν εκεί. «Είναι χαρακτηριστικό ότι την προηγούμενη δεκαετία ο Λυκαβηττός ήταν πολύ must. Όποιος έκανε μία πετυχημένη συναυλία εκεί, στη συνέχεια ακολουθούσε μία επιτυχημένη περιοδεία σε ολόκληρη την Ελλάδα», σημειώνει. Ο Δημήτρης Μπάσης δίνει τέλος ένα μήνυμα σχετικά με την τέχνη στον καιρό της κρίσης. «Αναπολούμε τις καλές στιγμές που ζήσαμε προ κρίσης. Τα τελευταία έξι χρόνια βιώνουμε δύσκολες καταστάσεις. Ωστόσο προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στα δεδομένα. Τα εισιτήρια είναι πλέον φθηνότερα, τα σχήματα και οι παραγωγές μικρότερα. Έχουμε μειώσει τα έξοδα για να βοηθήσουμε και τον κόσμο που θέλει να μας παρακολουθήσει». Δείτε όλα τα θέματα του Weekend