Στις 28 Μαρτίου 2016, πέθανε στη φυλακή στα 81 του χρόνια ο δολοφόνος και νεκρόφιλος Winston Moseley. Το 1964 είχε σκοτώσει την Kitty Genovese, σε ένα έγκλημα που θεωρείται από τα πιο γνωστά στην ιστορία των ΗΠΑ και αποτέλεσε την αφετηρία των ερευνών για το φαινόμενο «σύνδρομο του θεατή» ή αλλιώς το «Σύνδρομο Genovese». Ας γυρίσουμε όμως το ρολόι πίσω στη νύχτα του 1964… 
«Φαινόμενο Genovese», το κοινωνικό πείραμα…
Η δολοφονία της Kitty Genovese ήταν μια από τις 636 που έγιναν εκείνη τη χρονιά κι όμως οι New York Times αφιέρωσαν τέσσερις παραγράφους για αυτήν. Μία εβδομάδα περίπου μετά το γεγονός, η εφημερίδα ανέφερε ότι τη στυγνή δολοφονία παρακολούθησαν 38 αυτόπτες μάρτυρες. Το άρθρο αυτό σηματοδοτεί την αρχή των ερευνών για το «σύνδρομο του θεατή» ή το «φαινόμενο της επίδρασης των παρευρισκομένων» όπως λέγεται σήμερα ή αλλιώς το φαινόμενο «Genovese». Συνολικά 38 άνθρωποι, γείτονες οι περισσότεροι, φέρεται να έγιναν αυτόπτες μάρτυρες ή να άκουσαν τις κραυγές της. Κανένας δεν έκανε κάτι για να βοηθήσει. Κανένας δεν τηλεφώνησε εγκαίρως στην Αστυνομία. Η υπόθεση τράβηξε το ενδιαφέρον των κοινωνικών ψυχολόγων, κάπως έτσι γεννήθηκε ο όρος «σύνδρομο Genovese» ή «σύνδρομο του θεατή». Το φαινόμενο αυτό έχει να κάνει με την άρνηση να δώσουμε βοήθεια σε κάποιον άγνωστο ο οποίος την έχει ανάγκη όταν άλλα άτομα είναι παρόντα. Οι κοινωνικοί ψυχολόγοι John Darley και Bibb Latané, ήταν οι πρώτοι που μελέτησαν το φαινόμενο αυτό και κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως όσο περισσότεροι είναι οι παρευρισκόμενοι (bystanders) σε μια κατάσταση όπου κάποιος χρειάζεται βοήθεια, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να τη λάβει. Αυτό συμβαίνει διότι όσα περισσότερα άτομα παρίστανται, τόσο περισσότερο μοιράζεται η ευθύνη για την ανάληψη πρωτοβουλίας και την προσφορά βοήθειας. Οι άνθρωποι ως κοινωνικά όντα, επηρεάζονται άμεσα από το κοινωνικό τους σύνολο. Έτσι αρνούνται ή μένουν απαθή από το να βοηθήσουν ένα άλλο άτομο αν και παρευρίσκονται στην ίδια περιοχή με τον άνθρωπο που χρήζει βοήθειας αν κι άλλοι είναι παρόντες, εκτός αν κάποιος άλλος από την ομάδα κάνει την αρχή. Σε μια τέτοια κατάσταση, το πρώτο που κάνουν είναι να κοιτούν την αντίδραση των γύρω τους. «Για να μη βοηθά κανείς σημαίνει πως δεν είναι σωστό να βοηθήσω και εγώ». Επίσης φοβάται πως δεν θα μπορέσει να δώσει τη σωστή βοήθεια ή ακόμη και ότι θα μπλέξει και ο ίδιος. Αν είμαστε παρόντες μόνο εμείς, τότε σπεύδουμε ευκολότερα να βοηθήσουμε από το αν είμαστε μαζί με άλλους μπροστά στο συμβάν. Λίγο καιρό αργότερα πολλοί ήταν αυτοί που αμφισβήτησαν τον αριθμό των αυτόπτων μαρτύρων. Επιπλέον έρευνες που διεξήχθησαν από τη αστυνομία και τους εισαγγελείς αποκάλυψαν ότι οι αυτόπτες μάρτυρες δεν ήταν ποτέ 38 αλλά πολύ λιγότεροι και κανείς από αυτούς δεν αντιλήφθηκε ότι δίπλα του ήταν σε εξέλιξη μία ανθρωποκτονία. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, άκουσαν τις φωνές της κοπέλας αλλά θεώρησαν ότι επρόκειτο για μία διαμάχη εραστών ή ότι μάλωναν κάποιοι μεθυσμένοι. Ωστόσο, η έκταση που πήρε από τον Τύπο η δολοφονία της 29χρονης κοπέλας ήταν αρκετή για να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στον Ψυχολογία. Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν τη δεκαετία του ’60 οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερική δεν είχαν ένα συγκεκριμένο τηλέφωνο έκτακτης ανάγκης. Το 1968 βρέθηκε το τριψήφιο νούμερο 911 κάτι που πολλοί συνέδεσαν με εκείνο το βράδυ. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend
