Πέντε σημεία που ο χάρτης του κόσμου είναι πιθανό να αλλάξει

Σε διάφορες στιγμές της ιστορίας, πολιτιστικές, γλωσσικές ή πολιτικές διαφορές – ή ο συνδυασμός των παραπάνω- οδήγησε τους κατοίκους μιας περιοχής να επιδιώξουν την ανεξαρτησία τους από τη χώρα στην οποία ανήκουν. Υπάρχουν παραδείγματα πολύχρονων αγώνων. Η επιθυμία της Καταλωνίας να αυτονομηθεί από την Ισπανία είναι γνωστή, είναι χαρακτηριστικό πως στις πινακίδες στους δρόμους της Βαρκελώνης οι επιγραφές είναι πρώτα στα καταλανικά, μετά στα αγγλικά και τελευταία στα ισπανικά. Πριν δύο χρόνια, το 2014, η Σκωτία διοργάνωσε δημοψήφισμα με ερώτημα την ανεξαρτησία της από το Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν είναι πάντα στόχος η πολιτική ελευθερία – κι αν είναι, δεν ευοδώνεται πάντα, σημειώνει το BBC. Ανεξαρτήτως των αλλαγών όμως, οι ντόπιοι πολλές φορές επισημαίνουν την πολιτιστική διάκριση ή τον γεωγραφικό διαχωρισμό που τους διαφοροποιεί. Ακολουθούν πέντε σημεία όπου ο χάρτης του κόσμου θα μπορούσε να αλλάξει, σύμφωνα με το βρετανικό δίκτυο, που μίλησε και με κατοίκους των περιοχών αυτών για να καταγράψει το δικό τους αίσθημα και την τοποθέτησή τους.

Καταλωνία, Ισπανία

Ούσα ήδη μια αυτοδιοικούμενη κοινότητα, η Καταλωνία εξέλεξε πέρσι τοπικό κυβερνήτη που τάσσεται υπέρ της απόσχισης από την Ισπανία – ο οποίος μάλιστα δεσμεύτηκε πως αυτό θα γίνει εντός 18 μηνών. Ο επόμενος χρόνος θα είναι αναμφίβολα περίοδος εξελίξεων σχετικά με το κίνημα ανεξαρτητοποίησης της περιοχής. «Η φιλοσοφία μου, όπου κι αν έχω ζήσει, είναι “ό,τι θέλει ο κόσμος”», λέει η Elina Nykaenen από τη Φινλανδία που είναι InterNations ambassador στη Βαρκελώνη (κοινότητα πολιτών που ζουν κι εργάζονται σε άλλη χώρα από τη χώρα καταγωγής τους). «Πιστεύω πως ο κόσμος έχει την εξουσία και είναι οκ να τη δείχνει και να την παίρνει αν χρειάζεται». Άλλοι φαίνεται να είναι λιγότερο υποστηρικτικοί καθώς υπάρχουν πολλά ερωτήματα σχετικά με το εάν το νέο κράτος θα είναι μέλος της ΕΕ και πώς αυτό θα επηρεάσει τις συνθήκες εργασίας. Ο Paul Conde, επίσης εκπρόσωπος της κοινότητας InterNations με καταγωγή από το Μεξικό λέει πως υπάρχουν ήδη επιχειρήσεις που μετακομίζουν από τη Βαρκελώνη εν αναμονή της πιθανής αλλαγής. «Γίνετια πολλή φασαρία σχετικά με το να είμαστε ανεξάρτητοι και να λαμβάνουμε μόνοι μας τις αποφάσεις μας. Αλλά τι γίνεται με τις συνέπειες, όπως το να βγούμε από την ευρωζώνη; Και τι γίνεται με τους πόρους για τη δημιουργία μιας νέας χώρας – από τα λεφτά έως το χρόνο που απαιτείται;», διερωτάται. Παρά την όποια αβεβαιότητα, η Βαρκελώνη παραμένει εξαιρετικά δημοφιλής πόλη για να ζήσει κανείς και ξένοι πολίτες έχουν αγοράσει πολλά ακίνητα. Η συνοικία Gracia, 4 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του κέντρου της πόλης, είναι γειτονιά που επιλέγουν πολλοί ξένοι για να ζήσουν. «Είναι μια περιοχή φιλική στις οικογένειες με αμέτρητες “plaza” (πλατείες) όπου παιδιά, γονείς, παππούδες και γείτονες βρίσκονται κάθε απόγευμα», περιγράφει η Nykaenen. «Είναι επίσης μια από τις πιο μποέμικες περιοχές της πόλης με στούντιο γιόγκα, αίθουσες τέχνης και μια πιο ανοιχτόμυαλη αντιμετώπιση των διαφορετικών τρόπων ζωής».

Σκωτία, Μεγάλη Βρετανία

Τον Σεπτέμβριο του 2014 διενεργήθηκε στη Σκωτία δημοψήφισμα με το ερώτημα: «θα έπρεπε η Σκωτία να γίνει ανεξάρτητη χώρα;». Σχεδόν το 45% των πολιτών απάντησε θετικά ενώ το 55% τάχθηκε υπέρ της παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ακόμα και οι Σκωτσέζοι που ψήφισαν «όχι» στο δημοψήφισμα για οικονομικούς λόγους εξακολουθούν να νιώθουν μια μορφή πολιτισμικής ανεξαρτησίας. «Οι Σκωτσέζοι είναι πολύ περήφανοι για την ξεχωριστή κουλτούρα και κληρονομιά τους και αυτό εκφράζεται με πολλούς τρόπους», λέει ο Mark Ware από τον Καναδά, εκπρόσωπος της InterNations στο Εδιμβούργο. «Τοπικές παραδόσεις, φαγητό και κουλτούρα, όλα γιορτάζονται και οι άνθρωποι είναι πολύ περήφανοι για τους αθλητές- αστέρες και άλλους που διακρίθηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο», εξηγεί. Παρότι οι κάτοικοι του Εδιμβούργου, της πρωτεύουσας της Σκωτίας, είναι πολύ ευγενείς, οι ντόπιοι μπορεί να είναι κάπως ψυχροί προς τους ξένους.

Γροιλανδία, Δανία

Όπως η Σκωτία είναι χώρα μέσα στο Ηνωμένο Βασίλειο, έτσι η Γροιλανδία είναι περιοχή της Δανίας με αυτοδιάθεση. Παρότι το νησί κατοικείται από την προϊστορική εποχή, νορβηγοί και Ισλανδοί εγκαταστάθηκαν σε αυτό περίπου το 986 π.Χ. και η Γροιλανδία έγινε δανική αποικία το 1814. Το 2008, οι Γροιλανδοί ψήφισαν υπέρ μεγαλύτερης αυτονομίας και πλέον έχουν μόνοι τους τον έλεγχο της Δικαιοσύνης, της χρήσης μετάλλων, της αεροπλοΐας και της αστυνόμευσης. Η Δανία εξακολουθεί να ελέγχει την εξωτερική πολιτική και την άμυνα ενώ ο μικρός πληθυσμός της χώρας κάνει ακόμα πιο δύσκολο το σπάσιμο των δεσμών με τη Δανία. «Κι εγώ θέλω φυσικά να είμαστε όσο πιο ανεξάρτητοι γίνεται», λέει ο Janus Chemnitz Kleist, κάτοικος της πόλης Nuuk και ξεναγός. «Στην πράξη όμως είναι πολύ δύσκολο γιατί είμαστε τόσο λίγοι στη Γροιλανδία, εξαρτόμαστε πολύ από τη Δανία στα οικονομικά και πολλοί Δανοί δουλεύουν εδώ». Οι Γροιλανδοί εξακολουθούν να αναφέρουν το ζήτημα της πλήρους ανεξαρτησίας, επισημαίνοντας πως πάντα θα έχουν στενή σχέση με τη Δανία. Οι περισσότεροι κάτοικοι μιλούν Δανέζικα και αγγλικά, παρότι η τοπική γλώσσα των Inuit, Kalaallisut , είναι η επίσημη γλώσσα της χώρας από το 2009. Ωστόσο η χώρα έχει μεγάλες πολιτισμικές διαφορές με τη Δανία, εν μέρει λόγω του πληθυσμού της. «Όλοι γνωριζόμαστε μεταξύ μας ακόμα και στη Nuuk, τη μεγαλύτερη πόλη της Γροιλανδίας», λέει η Line Ehlig, Δανή που ζούσε στην πόλη αυτή. «Όλοι οι πολίτες, Γροιλανδοί και Δανοί και άνθρωποι άλλων εθνικοτήτων ζουν μαζί σε μια μεγάλη κοινότητα. Οι περισσότεροι στη Δανία δεν πλησιάζουν καν το πόσο φιλόξενοι και καλοί είναι πολλοί από τους Γροιλανδούς». Περίπου το ένα τρίτο των 60.000 κατοίκων του νησιού ζουν στη Nuuk, την πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη. Ειδικά οι Δανοί εξακολουθούν να μετακομίζουν σε αυτή για τους υψηλούς μισθούς και τις ευκαιρίες απασχόλησης στους κλάδους του πετρελαίου και της γεωργίας.

Κεμπέκ, Καναδάς

Το 1995 η καναδική επαρχία του Κεμπέκ βρέθηκε μόλις μερικές ψήφους μακριά από να γίνει κυρίαρχο έθνος. Παρότι το «όχι» κέρδισε τότε με ποσοστό 50,58% το Κεμπέκ παραμένει μια σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη περιοχή, τόσο πολιτισμικά όσο και πολιτικά. Την ώρα που ο υπόλοιπος Καναδάς φιλοξενεί ξένους πολίτες από όλο τον κόσμο, το Κεμπέκ νιώθει διαφορετικό με τις γαλλικές ρίζες του. «Η γαλλόφωνη γλώσσα και το γαλλικό σύστημα εκπαίδευσης- τρόπου ζωής και πολιτισμού είναι μοναδικό στον Καναδά οπότε δίνει σε αυτή την επαρχία μια διαφορετική αίσθηση και μια αίσθηση «κουλτούρας» που άλλες περιοχές του Καναδά δεν έχουν», λέει ο Christian Scott που κατάγεται από το Μεξικό και σήμερα εργάζεται στο Μόντρεαλ. Η έμφαση στη γαλλική γλώσσα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη: σύμφωνα με το νόμο, κάθε είδους σήμανση θα πρέπει να είναι πρώτα γραμμένη στην επίσημη γλώσσα. Στο Μόντρεαλ πάντως, τη μεγαλύτερη πόλη του Κεμπέκ, είναι εύκολη η περιήγηση και από αγγλόφωνους ενώ τα αγγλικά ακούγονται συχνά κοντά στα πολλά πανεπιστήμια της πόλης. Η δυνατή αίσθηση ανεξαρτησίας του Κεμπέκ έχει κι άλλες συνέπειες: «Οι κάτοικοι του Κεμπέκ έχουν ισχυρή βούληση και ελεύθερη σκέψη», λέει η Susanna Oreskovic, «αυτό αφήνει πολύ χώρο για πλούσια πολιτισμική και καλλιτεχνική έκφραση. Στο Μόντρεαλ ζουν οι περισσότεροι καλλιτέχνες ανά κάτοικο σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περιοχή του Καναδά». Στη συνοικία Plateau ζουν δέκα φορές περισσότεροι καλλιτέχνες από ό,τι σε κάθε άλλη περιοχή του Καναδά ενώ δημοφιλής στους γαλλόφωνους είναι και η γειτονιά Rosemont–La Petite-Patrie. Αγγλόφωνοι προτιμούν το Mile End όπως και το Notre-Dame-de-Grâce, όπου εντοπίζονται πολλοί μετανάστες από πολλές γωνιές του κόσμου.

Ταϊβάν, Κίνα

Το Δημοκρατικό Προοδευτικό Κόμμα που κέρδισε τις προεδρικές εκλογές στην Ταϊβάν ανέδειξε για ακόμα μια φορά το ζήτημα της ανεξαρτησίας του κυρίαρχου κράτους από την Κίνα. Λόγω της ευαισθησίας του πολιτικού ζητήματος πολλοί ντόπιοι δεν τοποθετούνται  αλλά ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός τους αυτοπροσδιορίζονται ως πολίτες της Ταϊβάν παρά ως Κινέζοι. «Την περίοδο των εκλογών υπάρχουν στην Ταϊπέι συγκεντρώσεις στο δρόμο και πανό και εθνικές σημαίες παντού», περιγράφει ο Αμερικανός μετανάστης Jason Warren που ζει σήμερα εκεί. «Πολλοί ταξιτζήδες θέλουν να μιλήσουμε για την αμερικανική δύναμη, πώς πρέπει να κάνουμε περισσότερα με τη δύναμη αυτή και πώς η Ταϊβάν και οι ΗΠα μοιράζονται την αγάπη τους για τη δημοκρατία και τη δημόσια συζήτηση». Πέραν της πολιτικής οι κάτοικοι της Ταϊπέι απολαμβάνουν τις επιλογές φαγητού στην πόλη, που έχει χιλιάδες εστιατόρια και κουζίνες από όλο τον κόσμο. Δείτε όλα τα θέματα του Weekend