Οι περισσότεροι γνωρίζουν την Έδεσσα λόγω των διάσημων καταρρακτών της, οι οποίοι εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη με την επιβλητική εικόνα τους. Λίγοι, ωστόσο, γνωρίζουν ότι η Έδεσσα κρύβει ακόμη ένα «διαμαντάκι». Ο λόγος για το Βαρόσι, την παραδοσιακή συνοικία της πόλης, που το 1983 ανακηρύχθηκε ως παραδοσιακός οικισμός.
Το Βαρόσι, που σημαίνει οχυρό, στην ουσία αποτέλεσε την πρώτη συνοικία που δημιουργήθηκε στην πόλη ως εξέλιξη του βυζαντινού οικισμού που αναπτύχθηκε στο χώρο της ακρόπολης και της αρχαίας πόλης.
Τα σπίτια και τα κτίριά του, πρόκειται για λαϊκές κατοικίες αλλά και κάποια αρχοντικά, χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα, ενώ διακρίνονται για την χαρακτηριστική παραδοσιακή μακεδονίτικη αρχιτεκτονική. Διώρφοα κτίσματα με προεξοχές, ανοιχτό καλυπτόμενο εξώστη και κεραμοσκεπή, εσωτερική αυλή και ημιυπαίθριους χώρους, τα λεγόμενα χαγιάτια, γύρω από αυτή.
Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Γερμανοί έκαψαν το μεγαλύτερο μέρος της συνοικίας, καθώς λόγω της θέσης της χρησίμευε ως κέντρο των αντιστασιακών.
Από τα πιο σημαντικά εναπομείναντα αρχοντικά που αξίζει κανείς αν επισκεφτεί η οικία Γιούσμη, το αρχοντικό Βαλάσα του 1841, η οικία Σκίπη- Φράγκου του 19ου αιώνα και η οικία Τσάμη, μακέτα της οποίας φιλοξενείται στο Εθνολογικό Λαογραφικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Στα αδιαμφισβήτητα ατού της συνοικίας, η απεριόριστη θέα προς την εύφορη πεδιάδα της Κεντρικής Μακεδονίας.
