Για πολλούς αναλυτές του αθλήματος, είχε το ταλέντο του Πελέ. Σπουδαίος χειριστής της μπάλας, «killer» όταν βρισκόταν απέναντι από τον τερματοφύλακα της αντίπαλης ομάδας. Μοναδικός στο να δίνει ασίστ από αυτές που οι ποδοσφαιρόφιλοι χαρακτηρίζουν ως «πάρε- βάλε». Ποδοσφαιρική ιδιοφυΐα, όπως τον είχαν αποκαλέσει. Διέθετε τεράστιο ένστικτο μέσα στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου αλλά έξω από αυτές είχε ανάλογη ζωή με αυτή του θρυλικού Τζορτζ Μπεστ.

Και φαίνεται πως αυτό ακριβώς εκμεταλλεύτηκαν οι εχθροί του για να τον εξοντώσουν. Εκείνος, πεισματάρης και επίμονος κατάφερε να επιστρέψει από την κόλαση και να αποδείξει πως ήταν ένα πραγματικό διαμάντι. Μέχρι που η μοίρα τον χτύπησε σκληρά…

Η περίπτωση του Έντουαρντ Στρελτσόφ δεν είναι απλή. Είναι εξαιρετικά ιδιαίτερη καθώς περιέχει στοιχεία από πολιτικά εγκλήματα, συνωμοσίες, πλεκτάνες και επιστημονικά λάθη που κόστισαν ανθρώπινες ζωές. Η ιστορία του Στρελτσόφ περιέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που θα έκαναν ωραίο ένα μυθιστόρημα: Απαγορευμένους έρωτες, μποέμικη ζωή, εκδίκηση, δύναμη ψυχής και πολλά άλλα για να αποδειχθεί για ακόμα μια φορά πως η πραγματική ζωή γράφει τα καλύτερα βιβλία ή τα καλύτερα σενάρια.

Η γέννηση ενός μεγάλου αστεριού

Ο Έντουαρντ Στρελτσόφ γεννήθηκε σε μια περίεργη περίοδο. Τον Ιούλιο του 1937. Είναι η εποχή που τα σύννεφα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση και στη Σοβιετική Ένωση, το σταλινικό καθεστώς, είχε βάλει στο φουλ τις μηχανές των εσωτερικών εκκαθαρίσεων.

Μετά το τέλος του πολέμου, η οικογένεια του Στρελτσόφ σχεδόν διαλύθηκε. Ο στρατιωτικός πατέρας του μη μπορώντας να αντέξει τη φρίκη που είδαν τα μάτια του φεύγει από τη Μόσχα με κατεύθυνση το Κίεβο. Η μητέρα του, μια μεταλλεργάτρια,  αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας, προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της.

Η μπάλα είναι η καθημερινή διέξοδος του μικρού Εντουαρντ από τα προβλήματα. Στα 13 του βρίσκεται στα τμήμα υποδομής της Τορπέντο. Είναι η ομάδα της αυτοκινητοβιομηχανίας ΖΙΣ τα αρχικά της οποία σήμαιναν: Το Εργοστάσιο του Στάλιν.

Η Τορπέντο βρίσκεται στη σκιά της Ντιναμό Μόσχας που είναι η ομάδα της αστυνομίας και της ΤσεΝτεΚα (μετεξέλιξη της οποίας είναι η ΤΣΣΚΑ) που είναι η ομάδα του Κόκκινου Στρατού. Ο μικρός Έντουαρντ, ωστόσο, δεν φαίνεται να καταλαβαίνει από τέτοια. Στοχεύει στην κορυφή. Πριν κλείσει τα 17 θα γίνει ο νεότερος σκόρερ στην ιστορία του Σοβιετικού πρωταθλήματος και την επόμενη θα κληθεί στην εθνική ομάδα!

Στο πρώτο του παιχνίδι με τα χρώματα της Σοβιετικής Ένωσης δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης του ταλέντου του. Στο διάβα του βρέθηκε η άτυχη Σουηδία η οποία χάνει με 6-0. Ο Στρελτσόφ θα βάλει τρία γκολ (όλα στο πρώτο ημίχρονο) και θα δώσει τρεις ασίστ!

Το 1956 η ΕΣΣΔ κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο ολυμπιακό τουρνουά της Μελβούρνης. Ο  Στρελτσόφ κάνει εκπληκτικές εμφανίσεις, όπως αυτή στον ημιτελικό με την Βουλγαρία όπου οι Σοβιετικοί επικρατούν τελικά στην παράταση με ένα δικό του γκολ και την ασίστ για το νικητήριο τέρμα. Ο ίδιος δεν παίρνει το μετάλλιο γιατί ήταν αναπληρωματικός στον τελικό και εκείνη την εποχή μετάλλια έπαιρναν μόνο οι βασικοί και όχι οι αναπληρωματικοί!

Ανεξάρτητα από αυτό, πάντως, ο ξανθός πιτσιρικάς με το εκπληκτικό και φαντεζί παιχνίδι έχει κερδίσει τους πάντες. Ο κόσμος του ποδοσφαίρου παραμιλάει και όλοι ετοιμάζονται να τον δουν να λάμψει στο επερχόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958!

Η μποέμικη ζωή και μια υπόθεση που άλλαξε τα πάντα

Ο Στρελτσόφ είναι 20 χρονών και έχει τα πάντα στα πόδια του. Ντιναμό και ΤΣΣΚΑ «σφάζονται» για το ποια θα τον πάρει. Εκείνος, όμως, προτιμάει την ομάδα του ώστε να έχει λιγότερες υποχρεώσεις για να μπορεί να πίνει, να καπνίζει, να διασκεδάζει και να συνεχίζει να έχει μεγάλη επιτυχία στις… γυναίκες! Στην Τορπέντο τα έκανε όλα αυτά και ήταν και το μεγάλο αστέρι.

Οι διαδοχικές αρνήσεις του, ωστόσο, στις καθεστωτικές ομάδες της αστυνομίας και του στρατού δεν άρεσε σε πολλούς που άρχισαν να τον βλέπουν με στραβό μάτι.

Μια από τις κατακτήσεις του είναι η 16χρονη Σβετλάνα Φούρτσεβα. Για κακή τύχη του Στρελτσόφ είναι κόρη της Εκατερίνα Φούρτσεβα η οποία εκείνη την εποχή ήταν η ισχυρότερη γυναίκα στην ΕΣΣΔ. Πρώην ερωμένη του Νικήτα Χρουστσόφ, πρώτη γυναίκα μέλος του πανίσχυρου Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ και μυστική δύναμη μέσα στην KGB, είναι αυτό που σήμερα θα περιγράφαμε ως… «δεν μπλέκεις»!

Αυτή η γυναίκα, λοιπόν, καλεί τον Στρελτσόφ και του λέει πως πρέπει να παντρευτεί με την κόρη της. Εκείνος αρνείται. Η διαδικασία αποκαθήλωσης είχε ξεκινήσει…

Αρχίζουν οι αναφορές πως ο Στρελτσόφ θέλει να αυτομολήσει. Δημοσιεύματα τον χτυπάνε αλύπητα για την προσωπική του ζωή και τον μειώνουν ποδοσφαιρικά. Το καθεστώς, πλέον, τον κυνηγάει διαρκώς. Το απόγειο αυτού του κυνηγητού έρχεται στις 26 Μάη του 1958.

Το πρωινό εκείνο η κόρη ενός συνταγματάρχη του Κόκκινου Στρατού, η 16χρονη Μαρίνα Λεμπέντεβα, κατήγγειλε στις αρχές πως ο Στρελτσόφ την βίασε το προηγούμενο βράδυ σε ένα πάρτι!

Ο ταλαντούχος ποδοσφαιριστής συλλαμβάνεται και προφυλακίζεται στο κελί 127 των φυλακών Μπουτίρκα της Μόσχας. Στήνεται μια προανακριτική διαδικασία που είναι γεμάτη κενά και αντιφάσεις, χωρίς ακλόνητα στοιχεία. Η αστυνομία λέει στον Στρελτσόφ πως αν υπογράψει την ομολογία του, η υπόθεση θα μπει στο αρχείο και εκείνος θα είναι ελεύθερος για να προετοιμαστεί για το μουντιάλ του καλοκαιριού. Εκείνος πέφτει στην παγίδα και υπογράφει την ομολογία. Λίγες ημέρες αργότερα θα βρεθεί στο γκούλαγκ «Βιάτσκι» όπου θα παραμείνει κρατούμενος για σχεδόν 5 χρόνια (είχε καταδικαστεί να παραμείνει εκεί για 12 χρόνια). Εκεί θα υποστεί βασανιστήρια από τους φύλακες και ξυλοδαρμούς από άλλους κρατούμενους.

Όσες προσπάθειες και αν έγιναν από χιλιάδες ανθρώπους για να αφεθεί ελεύθερος, έπεσαν στο κενό. Έτσι θα παραμείνει ένα μεγάλο ερώτημα το τι θα είχε γίνει αν είχε συναντηθεί στα γήπεδα της Σουηδίας με ένα άλλο ανερχόμενο αστέρι του παγκόσμιου ποδοσφαίρου που είχε λάμψει σε εκείνο το μουντιάλ: τον Πελέ!

Η επιστροφή από την κόλαση και το χτύπημα της μοίρας

Όταν επέστρεψε από το γκούλαγκ, ο Στρελτσόφ δεν μπορούσε να παίξει επαγγελματικά ποδόσφαιρο γιατί του είχε απαγορευθεί διά βίου. Πιάνει δουλειά ως εργάτης στο εργοστάσιο της ΖΙΣ και μετά από λίγο καιρό ξεκινάει να παίζει μπάλα με τους υπόλοιπους εργάτες, σε ερασιτεχνικό επίπεδο.

Σιγά σιγά αρχίζει να βρίσκει τη φόρμα του και να κάνει τρελά πράγματα στο γήπεδο. Όπου παίζει μαζεύονται χιλιάδες θαυμαστές του. Γίνονται εκ νέου προσπάθειες για να του επιτραπεί να παίξει ποδόσφαιρο επαγγελματικά αλλά πέφτει πάνω το τοίχος που λεγόταν «Χρουστσόφ»!

Ο Στρελτσόφ επιστρέφει στα γήπεδα όταν ανατρέπεται ο διώκτης του και αναλαμβάνει την ηγεσία του ΚΚΣΕ ο Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Στο πρωτάθλημα του 1964 λάμπει, η Τορπέντο βγαίνει πρωταθλήτρια και αυτός βάζει 12 γκολ. Επιστέγασμα αυτής της προσπάθειας είναι η κλήση του στην εθνική της ΕΣΣΔ!

Όλοι ελπίζουν πως θα τον δουν να παίζει στο Μουντιάλ του 1966 αλλά το κράτος φαίνεται πως δεν ξέχασε και έτσι η βίζα του εκδίδεται τρεις μήνες μετά το τέλος του παγκοσμίου κυπέλλου.

Ο Στρελτσόφ δεν το βάζει κάτω ούτε τότε. Το 1967 κερδίζει τον τίτλο του πολυτιμότερου ποδοσφαιριστή του πρωταθλήματος. Το 1968 κερδίζει με την ομάδα του το κύπελλο και ξανακερδίζει το τίτλο του καλύτερου ποδοσφαιριστή στη Σοβιετική Ένωση.

Είναι σε δαιμονιώδη φόρμα και δεν είναι λίγοι αυτοί που ελπίζουν ότι θα τον δουν στο Μουντιάλ του Μεξικό το καλοκαίρι του 1970.

Τελικά η μοίρα είχε διαφορετικά σχέδια. Παθαίνει ρήξη αχίλλειου τένοντα και η καριέρα του τελειώνει οριστικά μόλις στα 33 του χρόνια.

Ο φάκελος του, παρά τις προσπάθειες που έκαναν συγγενείς, φίλοι και θαυμαστές, δεν άνοιξε ποτέ ώστε να αποκατασταθεί πλήρως το όνομα του.

Ο Έντουαρντ Στρελτσόφ έφυγε από τη ζωή στις 22 Ιουλίου του 1990, χτυπημένος από καρκίνο. Λέγεται πως η αρρώστια του συνδέεται με έναν φιλικό αγώνα παλαιμάχων που είχε συμμετάσχει στο Τσερνόμπιλ λίγους μήνες μετά το πυρηνικό ατύχημα για τη στήριξη των πληγέντων!

Η μοναδική κρατική αναγνώριση για τον Στρελτσόφ ήρθε το 2006 όταν, 16 χρόνια μετά το θάνατό του και 50 μετά τους Ολυμπιακούς της Μελβούρνης, η Ρωσική Ολυμπιακή Επιτροπή έδωσε στην οικογένειά του εκείνο το χρυσό μετάλλιο που τόσο άδικα είχε στερηθεί…