Μετά τη λήξη του Πόλεμου της Κορέας, το αμερικανικό κοινό είδε έκπληκτο τους δικούς του αιχμάλωτους πιλότους στην Κορέα να κατηγορούν σε μαγνητοσκοπημένα μηνύματα την πατρίδα τους για χρήση βιολογικών όπλων. «Πλύση εγκεφάλου» χαρακτηρίστηκε από τη δυτική επιστήμη ο έλεγχος του μυαλού και ο επαναπρογραμματισμός του και τα σαΐνια της CIA, υποθέτοντας πως οι μυστικές υπηρεσίες του «κόκκινου» εχθρού (Σοβιετική Ένωση και Κίνα) είχαν βρει τρόπους να ελέγχουν τους αμερικανούς αιχμαλώτους πολέμου κατά την ανάκριση, θέλησαν να τους μιμηθούν. Το ημερολόγιο έγραφε 13 Απριλίου 1953 όταν τα μεγαλοστελέχη της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, θεωρώντας πως η εποχή τους είχε ξεπεράσει, εγκρίνουν την έναρξη του διαβόητου προγράμματος MK-ULTRΑ. Επικεφαλής τίθεται ο διδάκτωρ χημείας Σίντνεϊ Γκότλιεμπ, μαέστρος στις δολοπλοκίες (αλλά και τους παραδοσιακούς χορούς!) και άσος στις παραισθησιογόνες επιπτώσεις του LSD, μιας και ασχολούνταν με τις τόσες απόπειρες δολοφονίας του Φιντέλ Κάστρο! Ο Γκότλιεμπ είχε σκεφτεί να τον δολοφονήσουν δηλητηριάζοντας τα πούρα του ή τα παπούτσια του και πλέον ήταν ξεφτέρι στις τεχνικές χειραγώγησης των πρακτόρων της CIA. Πίστευε δε ακράδαντα πως είναι εφικτή η δημιουργία πολλαπλών προσωπικοτήτων καθώς και η κατά βούληση παρέμβαση στη μνήμη των πειραματόζωών του. Κάτι που θα τον μετέτρεπε ευθύς αμέσως στον επίσημο εγκληματία των ΗΠΑ. Τα ανυποψίαστα θύματά του υποβάλλονταν σε «θεραπείες» με παραισθησιογόνες ουσίες, ηλεκτροσόκ και ηχητικά μηνύματα που επαναλαμβάνονταν συνεχώς μέσα στο ντελίριό τους. Τα μυστικά και αντιδεοντολογικά πειράματα κατά αμερικανών πολιτών πραγματοποιούνταν μάλιστα κάτω από τις μύτες των συνεργαζόμενων επιστημόνων, αφού ο κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων δεν τους επέτρεπε να αντιληφθούν τη συνολική ζοφερή εικόνα του εγχειρήματος. Τα θύματα του Γκότλιεμπ πηδούσαν φρενιασμένα από παράθυρα και έβγαιναν από τα μυστικά του εργαστήρια σμπαράλια, αν και οι ιατροδικαστικές εκθέσεις περιορίζονταν πάντα σε ένα φειδωλό «αυτοκτονία». Ο νοσηρός εγκέφαλος του Γκότλιεμπ δεν καταλάβαινε όμως από τέτοια και για είκοσι ολόκληρα χρόνια μετέτρεψε τους πολίτες των ΗΠΑ σε ινδικά χοιρίδια προσπαθώντας να ανακαλύψει τις παρενέργειες των ναρκωτικών στην αντίληψη και τη λειτουργία του εγκεφάλου και θέλοντας να πάρει στα χέρια του τον πλήρη έλεγχο της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Διδάκτορας χημείας εξάλλου με ειδίκευση στα φονικά δηλητήρια, δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητος από τη CIA, που τον επιστράτευσε το 1951 για να γίνει ο κινητήριος μοχλός των απόρρητων προγραμμάτων ελέγχου της συνείδησης. Γι’ αυτό και τον αποκαλούσαν πια «μαύρο μάγο», καθώς από τη φαρέτρα του έβγαιναν συνεχώς νέες ιδέες που μόνο αποτροπιασμό προκαλούν. Ταυτόχρονα με το MK-ULTRΑ που μάστισε τους πάντες, από πόρνες, στρατιώτες και πράκτορες της Υπηρεσίας μέχρι ψυχικά αρρώστους, αμέριμνους καναδούς και αμερικανούς πολίτες, ακόμα και παιδιά, το δεύτερο πνευματικό παιδί του «δηλητηριαστή των ΗΠΑ», όπως τον λένε στη χώρα του, ήταν το εξίσου ανατριχιαστικό «Operation Midnight Climax». Τώρα η CIA του Γκότλιεμπ αγόραζε σπίτια στο Σαν Φρανσίσκο, τη Νέα Υόρκη και αλλού για να παρακολουθεί ανθρώπους. Ο διδάκτορας προσλάμβανε πόρνες για να κάνουν σεξ με τα ναρκωμένα θύματά του (κάτω πάντα από το άγρυπνο βλέμμα του πίσω από διπλούς καθρέφτες), αφήνοντάς τον μετά να πειραματίζεται με εκβιασμούς, χειραγωγήσεις και έλεγχο του μυαλού από νέο μετερίζι. Στον ελεύθερο χρόνο του, ο χημικός σκάρωνε ιδέες για το «Κουβανικό Πρόγραμμα», όπως το έλεγαν χαρακτηριστικά, τις τόσες απόπειρες για να εξαφανιστεί από προσώπου γης το αγκάθι των ΗΠΑ, κατά κόσμο Φιντέλ Κάστρο. Μεγάλο κεφάλι της CIA και τεχνικός διευθυντής της τελικά, ο αμοραλιστής Γκότλιεμπ έκανε πολλά ακόμα, όπως όταν προσπάθησε να δηλητηριάσει τον ιρακινό στρατηγό Αμντούλ Καρίμ Κασίμ ή μετέτρεψε σε πειραματόζωα τους αιχμάλωτους Βιετκόνγκ κατά τον Πόλεμο του Βιετνάμ. Ακόμα και στην αμερικανική απόπειρα κατά της ζωής του πρωθυπουργού του Κονγκό, Πατρίς Λουμούμπα, αναμείχθηκε το 1960! Παρά το γεγονός ότι κάποια από τα θύματά του τον πήγαν στο δικαστήριο, ο ίδιος την έβγαζε πάντα καθαρή. Κι έτσι απόλαυσε τα στερνά του χρόνια επιδιδόμενος στα δύο μεγάλα του πάθη: τους παραδοσιακούς χορούς και την εκτροφή κατσικιών! Η φάρμα του ήταν μάλιστα ιδιαιτέρως κοντά στο στρατηγείο της CIA, εκεί όπου θα έκανε μια σειρά από τα μεγαλύτερα εγκλήματα σε καιρό ειρήνης…
Πρώτα χρόνια
Ο Τζόζεφ «Σίντνεϊ» Γκότλιεμπ γεννιέται στις 3 Αυγούστου 1918 στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης ως γιος ουγγροεβραίων μεταναστών. Για τα παιδικά του χρόνια δεν είναι και πολλά γνωστά και τον ξαναβρίσκουμε κάποια στιγμή να φοιτά στο Τμήμα Χημείας του περιβόητου Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια. Την ώρα που παίρνει το μεταπτυχιακό του και το διδακτορικό τελικά στη χημεία, με ειδίκευση στα δηλητήρια και τις τοξικές ουσίες, λαμβάνει ένα ακόμα μεταπτυχιακό δίπλωμα στη λογοθεραπεία, καθώς ήταν τραυλός από παιδί. Ταυτοχρόνως πάσχει από πλατυποδία, κάτι που θα τον κρατήσει μακριά από τη δράση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όχι όμως και από το μεγάλο του πάθος, τον χορό. Η CIA τον προσέγγισε το 1951, όταν υπέγραψε το συμβόλαιο που θα τον μετέτρεπε στον «μαύρο μάγο». Ήταν ο Ρίτσαρντ Μπίσελ, επικεφαλής της διαβόητης Διεύθυνσης Σχεδίων, του τμήματος που ασχολούνταν με τις αντικομμουνιστικές επιχειρήσεις στα μήκη και τα πλάτη της Γης δηλαδή, που επέλεξε προσωπικά τον Γκότλιεμπ για το νέο πρόγραμμα ελέγχου της συνείδησης της Κεντρικής Υπηρεσίας, καθώς ο διδάκτωρ ήταν εξπέρ στις χημικές ουσίες. Το Τμήμα του ασχολούνταν επίσης και με αυτό που θα γινόταν αργότερα γνωστό ως «Executive Action», το σχέδιο για την εξόντωση μη φίλα προσκείμενων παγκόσμιων ηγετών. Στα 22 χρόνια που θα περνούσε στις Τεχνικές Υπηρεσίες της CIA, ο Γκότλιεμπ θα γινόταν τελικά διευθυντής τους…
Ο πιο τρελός απ’ όλους τους τρελούς επιστήμονες
Τον Απρίλιο του 1953, ο 35άρης χημικός γίνεται επικεφαλής του «Project MK-ULTRA», εγκεκριμένου κατευθείαν από τον τότε διευθυντή της Υπηρεσίας και απόρρητου ακόμα και για τους πράκτορές της. Η CIA ήθελε να πετύχει ό,τι και οι αντίπαλοί της, τον έλεγχο της ανθρώπινης συνείδησης δηλαδή, και τίποτα δεν θα τη σταματούσε, έστω κι αν αυτό σήμαινε πως έπρεπε να στραφεί κατά των ανθρώπων που υποτίθεται πως προστάτευε. Κανείς δεν γλίτωσε από την εικοσαετή δράση του προγράμματος, κανείς όμως. Μόνο κάποιοι φοιτητές πήραν μέρος με τη θέληση τους γιατί τους δελέασε η αμοιβή και τους διαβεβαίωσαν ότι δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος. Ο Γκότλιεμπ χορηγούσε ισχυρές ναρκωτικές ουσίες σε ενήλικες και παιδιά χωρίς να το γνωρίζουν. Έβαζε πόρνες να ρίχνουν τα σκευάσματα στο ποτό των θυμάτων στα μπαρ και από τη μανία του δεν ξέφυγαν ούτε οι υπάλληλοι της CIA, μιας και ο χημικός φρόντιζε να ρίχνει τις σκόνες του στον καφέ τους. Οι ουσίες που χορηγούσε περιλάμβαναν από τα παραισθησιογόνα LSD και PCP μέχρι νευροληπτικά φάρμακα (όπως η χλωροπροζαμίνη), βαρβιτουρικά, ισχυρά σκευάσματα της ψυχιατρικής (θοραζίνη), ακόμα και ινσουλίνη και ηρωίνη χορηγούσε χωρίς ίχνος ενοχών. Συχνά μάλιστα οι «θεραπείες» του Γκότλιεμπ συνδυάζονταν με ηλεκτροσόκ, αν και αυτή δεν είναι όλη η εικόνα της φρίκης. Τα υποκείμενά του ήταν συνήθως κλεισμένα σε λευκά δωμάτια (ή ακόμα και σε δωμάτια συνεργαζόμενων γενικών νοσοκομείων), άκουγαν επαναλαμβανόμενα μηνύματα και έτρωγαν σε ακανόνιστες ώρες ώστε να χάνουν εντελώς την αίσθηση του χρόνου. Η αποδιοργάνωση του μυαλού γινόταν συστηματικά με υπνωτικά χάπια και παραλυτικές ουσίες, παραμένοντας άλλοτε καθηλωμένοι στο κρεβάτι για μέρες, ακόμα και μήνες. Άλλοτε πάλι τα ανθρώπινα ινδικά χοιρίδια υποβάλλονταν σε σωματική και σεξουαλική βία, αλλά και σε ό,τι άλλο γεννούσε το νοσηρό μυαλό του Γκότλιεμπ που θα του επέτρεπε να αποπροσανατολίσει το μυαλό. Ο σκοπός των ερευνών του; Όπως το γράφει σε εσωτερικό υπόμνημά του, ήταν η ψυχιατρική έρευνα και ανάπτυξη «τεχνικών που θα συντρίψουν τόσο καταλυτικά την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση ώστε να παραδέχεται τα πάντα». Κανείς δεν ξέρει πόσοι άνθρωποι μαστίστηκαν από τα πειράματα της CIA, καθώς το 1972 τόσο ο Γκότλιεμπ όσο και ο νέος διευθυντής της Ρίτσαρντ Χελμς κατέστρεψαν όλα τα αρχεία που αφορούσαν στις δύο προηγούμενες δεκαετίες. Ξέρουμε πάντως πως τρόφιμοι φυλακών, ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, μικροκακοποιοί, φτωχοί αλλά και ψυχικά ασθενείς λειτούργησαν ως ανυποψίαστα υποκείμενα στα πειράματα του δόκτορος. Και υπάρχει και τουλάχιστον μία επιβεβαιωμένη περίπτωση ανθρώπου που πλήχθηκε εξόφθαλμα από τις παραισθησιογόνες έρευνες του Γκότλιεμπ. Ήταν το 1953 σε στρατιωτική κατασκήνωση του Μέριλαντ όταν ο χημικός σέρβιρε τα απογευματινά κοκτέιλ στους συναδέλφους του, τα οποία είχε πειράξει με τον τρόπο που μόνο εκείνος ήξερε. Στους κόλπους της CIA ήταν εξάλλου γνωστός για τις φάρσες με το LSD που έκανε στους πράκτορες. Ο 43χρονος Φρανκ Όλσον, ερευνητής βιολογικών παραγόντων, δεν το γνώριζε βέβαια αυτό όταν έπινε σχεδόν μονορούφι το ποτό του. Επιστρέφοντας στο σπίτι του, δεν τον αναγνώριζε ούτε η γυναίκα ούτε τα τρία του παιδιά. Ο άντρας παρέμεινε σε ντελιριακή κατάσταση για τις επόμενες εννιά μέρες, ώσπου πήδηξε τελικά από το παράθυρο του 13ου ορόφου. Όταν δεν ασχολιόταν με το φρικιαστικό MK-ULTRA και δεν χρηματοδοτούσε ανεξάρτητους ψυχιάτρους στα δικά τους αντιδεοντολογικά πειράματα, ο δρ Γκότλιεμπ έφτιαχνε τοξικά βελάκια και δηλητηριασμένα μαντίλια για τη δολοφονία κομμουνιστών ηγετών ή αντιδραστικών πολιτικών. Είμαστε πια στον Μάιο του 1960, όταν ο πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ έδωσε το πράσινο φως στη CIA να βγάλει από τη μέση τον Κάστρο. Την επιχείρηση με τα περισσότερα από τα 600 δολοφονικά σχέδια του Φιντέλ(!) ανέλαβε προσωπικά ο Γκότλιεμπ, ο οποίος σκάρωσε ωστόσο πολλά ακόμα πλάνα για να κηλιδώσει την εικόνα του. Όπως, ας πούμε, όταν ήθελε να μολύνει τα παπούτσια του με ραδιενεργό θάλλιο για να χάσει τα μαλλιά του ή να ψεκάσει με σπρέι LSD το τηλεοπτικό στούντιο που θα έκανε διάγγελμα ο Κάστρο! Τις δυνάμεις του τις έστρεψε τελικά στη δολοφονία του κουβανού ηγέτη, θέλοντας να δηλητηριάσει ένα από τα πούρα του ή ακόμα και το μαντίλι στην τσέπη του. Το κόλπο με το μαντίλι το είχε εξάλλου αποπειραθεί (αποτυχημένα) κατά του ιρακινού στρατηγού Αμντούλ Καρίμ Κασίμ. Την ίδια εποχή τού εμπιστεύονται άλλο ένα μαύρο σχέδιο, την οργάνωση της δολοφονίας του κονγκολέζου πρωθυπουργού Πατρίς Λουμούμπα. Ο Γκότλιεμπ καταλήγει στην ιδέα ενός φονικού βιολογικού παράγοντα, με τον οποίο ήθελε να δηλητηριάσει την οδοντόκρεμα του αφρικανού ηγέτη. Τώρα πειραματιζόταν με όλων των λογιών τους ιούς και τα μικρόβια, αν και τελικά τον Λουμούμπα δεν θα προλάβαινε να τον δολοφονήσει, μιας και τον πρόλαβαν οι σφαίρες του δολοπλόκου «αντάρτη» Μοΐς Τσόμπε…
Τελευταία χρόνια
Μέχρι το 1967, ο Γκότλιεμπ ήταν πια διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών της CIA, θέση που κράτησε ως το 1972, όταν συνταξιοδοτήθηκε και κατέστρεψε το 80% των φακέλων που αφορούσαν στην έκνομη δραστηριότητά του. Όταν μάλιστα έφυγε από την Υπηρεσία, στον απολογισμό για τα πεπραγμένα του ισχυρίστηκε πως δεν σημείωσε καμία πρόοδο. Το 1975, όταν επιτροπή του Κογκρέσου έβαλε στο στόχαστρο τα εγκλήματα της CIA επί αμερικανικού εδάφους κάτω από τον μανδύα της εθνικής ασφάλειας, τον κάλεσαν να καταθέσει. Την ώρα που η αποκάλυψη τμήματος της δράσης του (βρέθηκαν κάποιοι φάκελοι του «Executive Action») τον έφερε στα δικαστήρια με μαζικές μηνύσεις των θυμάτων του, εκείνος αθωωνόταν μαγικά από τις δικαστικές αρχές. Σε νέα κατάθεσή του το 1977, ο δρ. Γκότλιεμπ δεν έδειξε ίχνος μεταμέλειας για το αντισυνταγματικό του έργο, λέγοντας πως ό,τι έκανε ήταν δικαιολογημένο: «Όσο σκληρό κι αν ακούγεται εκ των υστέρων», σημείωσε αγέρωχα, «θεωρήθηκε πως σε ένα θέμα που διακυβεύεται η εθνική μας επιβίωση, τέτοιες μέθοδοι και τέτοια ρίσκα ήταν λογικό να ληφθούν». Η χήρα του Όλσον πέρασε χρόνια μαχόμενη εναντίον του στα δικαστήρια των ΗΠΑ, μέχρι να της επιδικάσει τουλάχιστον το Κογκρέσο αποζημίωση 750.000 δολαρίων για να αφήσει ήσυχη τη CIA και τον Γκότλιεμπ. Ο οποίος ζούσε τώρα σε «οικολογική φάρμα» δίπλα στο στρατηγείο της Κεντρικής Υπηρεσίας, όπου μεγάλωνε τα κατσίκια του, έφτιαχνε το τυρί του και έπαιρνε μέρος σε διαγωνισμούς παραδοσιακών χορών. Τώρα ήταν μάλιστα υπέρμαχος της παγκόσμιας ειρήνης και της οικολογίας και πέρασε με τη γυναίκα του 18 μήνες σε σανατόριο της Ινδίας φροντίζοντας τους λεπρούς! Τα τελευταία του χρόνια τα πέρασε σε κλινικές ανακούφισης πόνου βοηθώντας ασθενείς με ανίατες ασθένειες. Κάποιοι είπαν πως όλα αυτά τα έκανε για να ξεπλύνει τα κρίματά του. Πέθανε στις 7 Μαρτίου 1999 στη φάρμα του. Η σύζυγός του αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει την αιτία του θανάτου του, ρίχνοντας τους ύποπτους τίτλους τέλους σε μια ζωή συνωμοσίας, εγκλήματος και αντισυνταγματικότητας. Οι νομικές μάχες των εκατοντάδων θυμάτων του με το αμερικανικό Δημόσιο δεν απένειμαν ποτέ δικαιοσύνη σε όσους πέρασαν τα πάνδεινα από τον «μαύρο μάγο»… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr