Προς συμφωνία με τους τοπικούς άρχοντες Λέσβου, Χίου και Σάμου (πλην Μουτζούρη) για τη δημιουργία κλειστών δομών φαίνεται πως οδεύει η κυβέρνηση μετά τη χθεσινή συνάντηση Μητσοτάκη- δημάρχων και αντιπεριφερειαρχών των τριών νησιών, την ώρα που η Τουρκία ευρισκόμενη στα πρόθυρα πολέμου με τη Ρωσία λόγω Συρίας απειλεί ότι θα ανοίξει τα σύνορα για τους πρόσφυγες προς Ευρώπη.

Γράφει η Βίκυ Σαμαρά

Δύο είναι οι λέξεις κλειδιά στις ανακοινώσεις του Μαξίμου και των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης για τη συνάντηση (ανακοινώσεις για τις οποίες σύμφωνα με πληροφορίες υπήρξε συνεννόηση, καθώς υπήρξε κοινός τόπος στη συζήτηση:

Οι κλειστές δομές, στην ανακοίνωση του γραφείου τύπου του πρωθυπουργού.

Και οι «ρεαλιστικές λύσεις» στην κοινή δήλωση των δημάρχων.

Οι δήμαρχοι φέρονται, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, να κατάλαβαν ότι μόνο εάν δημιουργηθούν κλειστές δομές, θα κλείσουν οι υπάρχουσες.

Το που θα γίνουν κλειστές δομές, εξαρτάται από το κάθε νησί. Υπό μία έννοια η συζήτηση επέστρεψε στο σημείο που βρισκόταν πριν την «απόβαση» των ΜΑΤ στα νησιά, δηλαδή στη λογική της πρότασης Μηταράκη να επιλέξουν οι δήμοι χώρους για τα κλειστά κέντρα, πριν τη «δυναμιτίσει» ο Μουτζούρης ζητώντας διάλογο από μηδενική βάση.

Στη Σάμο πάντως φαίνεται πως δε θα χρειαστεί να βρεθεί άλλος χώρος, αλλά θα ανακατασκευαστεί, επεκταθεί και εκσυγχρονιστεί η υπάρχουσα δομή.

Σημειωτέον ότι ο κ.Μητσοτάκης θα επισκεφθεί τα τρία νησιά, αρχής γενομένης από τη Σάμο, ενδεχομένως και μέσα στο Σαββατοκύριακο, από όπου θα προσθέσει και μέτρα οικονομικής στήριξης στην εξίσωση.

Σύμφωνα με πληροφορίες ο πρωθυπουργός είπε στους δημάρχους: «Πείτε τι θέλετε να κάνω στο νησί σας και θα το κάνω, αρκεί να είναι λογικό. Μη μου πείτε να εξαφανιστούν οι πρόσφυγες».

Το τι θα επιλέξουν οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, σε συνεννόηση με τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, είναι δική τους απόφαση τονίζουν κυβερνητικά στελέχη. Η μόνη προϋπόθεση που θέτει η κυβερνητική πλευρά είναι οι χώροι να βρίσκονται εντός των διοικητικών ορίων του κάθε νησιού.

Υπενθυμίζεται πάντως ότι στο παρελθόν είχαν κυκλοφορήσει στη Λέσβο σενάρια πως οι τοπικές αρχές διακινούσαν εναλλακτική πρόταση για τη δημιουργία της κλειστής δομής στα Τοκμάκια, μία βραχονησίδα στα ανατολικά του νησιού σε μικρή απόσταση από την ακτή.

Προκειμένου όμως να υπάρξει οποιαδήποτε χαραμάδα συμφωνίας, έπρεπε πρώτα οι δήμαρχοι να πεισθούν ότι θα προχωρήσει όντως η αποσυμφόρηση των νησιών και ότι η κυβέρνηση δε σχεδιάζει να “φορτώσει” στα νησιά μεγάλο πληθυσμό προκειμένου να μην υποστεί το πολιτικό κόστος μετεγκατάστασης στην ηπειρωτική χώρα. Έτσι δόθηκαν συγκεκριμένες εξηγήσεις για το ποιες είναι οι δύο ομάδες που θα φύγουν πρώτα: Όσοι έχουν λάβει ήδη άσυλο και όσοι βρίσκονται στις δομές για χρονικό διάστημα πάνω από 14 μήνες. Σύμφωνα με πληροφορίες η επιχείρηση αυτή θα γίνει σε δύο κύματα το Μάρτιο.

Στο στόχαστρο όσοι κάτοικοι μετείχαν σε επεισόδια

Στο Μαξίμου εκτιμούν ότι η τετράωρη σχεδόν συνάντηση πήγε καλά, με δεδομένη την κατάσταση των προηγούμενων ημερών, η οποία οδήγησε τον πρωθυπουργό στην επιλογή «να το πάρει πάνω του», συνομιλώντας ο ίδιος (μαζί με τους υπουργούς Μεταναστευτικής Πολιτικής Νότη Μηταράκη και Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο) με τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης του Βορείου Αιγαίου, πλην του περιφερειάρχη Κώστα Μουτζούρη, τον οποίο το Μαξίμου θέλει να απομονώσει θεωρώντας τον ως βασικό υπαίτιο για τη μη επίτευξη συμφωνίας μέχρι σήμερα.

Η κυβέρνηση βεβαίως είχε προηγουμένως αποσύρει τα ΜΑΤ από τα νησιά μπροστά στο φόβο ακόμη και θυμάτων, αν και χωρίς να υποχωρεί από τη ρητορική περί ακραίων στοιχείων της ακροδεξιάς και της ακροαριστεράς και περί συμπεριφορών «πλατείας» και «αγανακτισμένων», όπως είπε ο ίδιος ο κ.Μητσοτάκης χθες στο υπουργικό συμβούλιο.

Ο πρωθυπουργός μάλιστα αποκάλεσε τους «παιδιά της διπλανής πόρτας», δήλωσε πως είναι «άνανδρο να τους χτυπούν -και μάλιστα ενώ κοιμούνται», άφησε να εννοηθεί πως η Αστυνομία είχε εντολές για αυτοσυγκράτηση και διαβεβαίωσε πως: «Όσοι μετείχαν σε αυτά τα επεισόδια και στους προπηλακισμούς θα εντοπιστούν και θα λογοδοτήσουν».

Είπε όμως και ότι «θα ερευνηθούν και περιστατικά για χρήση υπερβολικής βίας από την Αστυνομία». Από το κυβερνητικό στρατόπεδο όμως γενικότερα επιρρίπτουν το βάρος της ευθύνης σε συγκεκριμένους πολιτικούς χώρους και όχι στην Αστυνομία, την ώρα που στα νησιά εξακολουθεί και επικρατεί οργή, ιδίως για τις ύβρεις που χρησιμοποίησαν άνδρες των ΜΑΤ, αλλά και για φθορές που προκάλεσαν.

Πάντως φαίνεται πως η κυβέρνηση δε σχεδιάζει να στείλει εκ νέου ΜΑΤ στα νησιά ή εκτιμά ότι δε θα χρειαστεί. Εξάλλου γαλάζιο στέλεχος στο ερώτημα τι θα συμβεί εάν τελικά οι δήμαρχοι δεν προτείνουν και πάλι κάποια συγκεκριμένη εναλλακτική για τα κλειστά κέντρα, απαντούσε πως θα μείνουν με τις ανοιχτές, άναρχες και υπερπληθείς δομές.

Πολιτική κάλυψη στο λιμενικό για αποτροπή ροών και οι απειλές της Τουρκίας

Στο υπουργικό συμβούλιο ο πρωθυπουργός έδωσε επίσης πολιτική κάλυψη στο λιμενικό για «αποτελεσματική αποτροπή» των προσφυγικών ροών, με επιχείρημα την προστασία της χώρας από κρούσματα του κορονοϊου στο Αφγανιστάν και το Ιράν, την ώρα που τα περιστατικά στην Ελλάδα ανέρχονταν σε τρία, όλα εξ Ιταλίας ορμώμενα.

Το ζήτημα όμως ήταν ότι στη συνέχεια, δόθηκε στους δημάρχους των νησιών η διαβεβαίωση ότι ταυτόχρονα με τη μετεγκατάσταση θα λειτουργήσουν και οι επιστροφές και η αποτροπή.

Ο κ.Μητσοτάκης επικαλέστηκε την παράγραφο 6 του Κανονισμού 2016/399 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, περί ελέγχου για την πρόληψη απειλής κατά της δημόσιας υγείας. Ανακοίνωσε ότι έχει δώσει ήδη εντολές στον υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας και στον Αρχηγό του Λιμενικού να αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των σκαφών και των περιπολιών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Σημείωσε δε ότι για την απόφαση αυτή έχει ήδη ενημερώσει την Κομισιόν, που «οφείλει να την αντιμετωπίσει ως ένα μέτρο προστασίας της υγείας ολόκληρης της Ευρώπης», θέλοντας έτσι να προλάβει οποιαδήποτε κριτική εκ Βρυξελλών για πολιτικές αποτροπής, ενώ προανήγγειλε ότι θα ενημερώσει και την Τουρκία.

Αργά το βράδυ όμως Τούρκος αξιωματούχος δήλωνε στο Reuters ότι η Άγκυρα δε θα εμποδίζει πλέον τους Σύρους πρόσφυγες να περνούν στην Ευρώπη, στον απόηχο της αεροπορικής επίθεσης των δυνάμεων του Άσαντ που κόστισε τη ζωή σε τουλάχιστον 34 Τούρκους στρατιώτες και φέρνει την Τουρκία στα πρόθυρα πολέμου με τη Ρωσία.

Είναι πιθανόν βεβαίως η Τουρκία να θέλει έτσι για άλλη μία φορά να ασκήσει πίεση στην Ευρώπη. Όμως η πίεση ασκείται μέσω της Ελλάδας και δη σε μία τεταμένη στιγμή.