Κατά την Εποχή του Χαλκού, η Κρήτη ήταν το κέντρο του αρχαιότερου πολιτισμού της Ευρώπης και μια επιτυχημένη θαλάσσια αυτοκρατορία. Τα εκλεπτυσμένα μινωικά παλάτια της μπορούν να επισκεφθούν οι επισκέπτες ακόμη και σήμερα. Αργότερα, το νησί γνώρισε μια σειρά από εξωτερικούς ηγεμόνες, από τους αρχαίους Ρωμαίους έως τους Οθωμανούς. Σήμερα οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν ένα αρχιτεκτονικό καρουζέλ καθώς εξερευνούν το συναρπαστικό παρελθόν της Κρήτης.
Κνωσός
Κανένα ταξίδι στην Κρήτη δεν είναι πλήρες χωρίς μια επίσκεψη στο παλάτι του βασιλιά Μίνωα, όπου βρίσκεται ο λαβύρινθος που λέγεται ότι φιλοξενούσε τον έγκλειστο Μινώταυρο, ένα πλάσμα μισό ταύρο, μισό άνθρωπο που τρέφονταν με τη σάρκα των ανθρώπινων θυσιών. Ο θρύλος λέει, επίσης, για τον Θησέα και την Αριάδνη -τους εραστές που συνωμότησαν για να σκοτώσουν το θηρίο- και για τον αρχιτέκτονα του λαβύρινθου, τον Δαίδαλο, και τον άτυχο γιο του Ίκαρο που πέταξε πολύ κοντά στον ήλιο.
Η Κνωσός, που ανασκάφηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από τον αρχαιολόγο σερ Άρθουρ Έβανς, αποτελεί μαρτυρία του πλούτου, της δύναμης και της επιρροής του Μινωικού πολιτισμού. Αν και εξαιρετικά αμφιλεγόμενες, οι ανακατασκευές του Έβανς επιτρέπουν στους επισκέπτες να φανταστούν την κλίμακα και την πολυτέλεια του παλατιού, που ανοικοδομήθηκε το 1700 π.Χ. και κατοικήθηκε μέχρι το 1450 π.Χ. περίπου.
Φαιστός
Όμορφα και στρατηγικά τοποθετημένο πάνω από την πεδιάδα της Μεσσαράς, το ανάκτορο της Φαιστού είναι ένα άλλο εντυπωσιακό παράδειγμα μινωικής αρχιτεκτονικής. Η Φαιστός ανασκάφηκε την ίδια εποχή με την Κνωσό, ανακατασκευάστηκε ελάχιστα και, κατά συνέπεια, οι επισκέπτες πρέπει να χρησιμοποιήσουν λίγη περισσότερη φαντασία. Σε απόσταση τριών χιλιομέτρων δυτικά βρίσκεται η Αγία Τριάδα, μια τοποθεσία με ακόμη μεγαλύτερο μυστήριο για τους αρχαιολόγους, η οποία δεν είναι λιγότερο συναρπαστική ή δελεαστική από την ίδια τη Φαιστό.
Παλάτι Μαλίων
Μπορεί τα Μάλια να έχουν σήμερα τη φήμη ενός τουριστικού θέρετρου για πάρτι βρετανών εφήβων, αλλά μην αφήσετε αυτό να σας εμποδίσει από το να επισκεφθείτε το τρίτο μεγαλύτερο μινωικό ανάκτορο της Κρήτης. Το παλάτι των Μαλίων, που βρίσκεται ανάμεσα στα βουνά του Λασιθίου και τη Μεσόγειο Θάλασσα, είναι ένα ειρηνικό ερείπιο και πιο εύκολο στην περιήγηση και την κατανόηση από τα αδελφά του μνημεία. Το περίφημο χρυσό μενταγιόν με τις δύο μέλισσες, το οποίο μπορείτε να δείτε στο Αρχαιολογικό Μουσείο στο Ηράκλειο, ήταν ένας από τους πολλούς θησαυρούς που ανακαλύφθηκαν εδώ.
Άγιος Τίτος, Γόρτυνα
Η εύφορη γη της πεδιάδας της Μεσσαράς φιλοξενεί τα εκτεταμένα ρωμαϊκά ερείπια της Γόρτυνας, με τον Άγιο Τίτο να ξεχωρίζει αμέσως, καθώς υψώνεται πάνω από το σύμπλεγμα ερειπίων. Αυτό το κουφάρι μιας εκκλησίας του 6ου αιώνα χτίστηκε επί βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού και είναι ένα από τα παλαιότερα παραδείγματα χριστιανικής εκκλησίας στο Αιγαίο.
Λιμάνι Χανίων
Το επίκεντρο του εκπληκτικού ενετικού λιμανιού στα Χανιά είναι ένας από τους παλαιότερους φάρους στον κόσμο. Χτισμένος τον 14ο αιώνα και ανακαινισμένος τον 19ο αιώνα, ο φάρος προσελκύει σήμερα τους επισκέπτες των Χανίων, οι οποίοι απολαμβάνουν μια βόλτα στο λιμάνι και μπορούν να περπατήσουν μέχρι εκεί ακόμη και τη νύχτα.
Σπιναλόγκα
Οι εργασίες για αυτό το απόρθητο βενετσιάνικο φρούριο ξεκίνησαν το 1578, το οποίο κατασκευάστηκε για να υπερασπιστεί τον κόλπο της Ελούντας. Η Σπιναλόγκα είναι εύκολα προσβάσιμη με σκάφος και οι επισκέπτες μπορούν να περιπλανηθούν ελεύθερα στο νησί, εξερευνώντας τα ερείπια και το μικρό μουσείο. Από την κορυφή του φρουρίου, μπορείτε να κοιτάξετε το ανατριχιαστικό γλυπτό του σύγχρονου Έλληνα καλλιτέχνη Κώστα Τσόκλη με τίτλο «Εσύ, ο τελευταίος λεπρός». Το μικροσκοπικό νησάκι μετατράπηκε σε αποικία λεπρών τον 20ό αιώνα, με τους πάσχοντες από την ασθένεια να ζουν εδώ απομονωμένοι και να κρατούνται σε πρωτόγονες, συχνά βάναυσες, συνθήκες μέχρι το 1957.
Φρούριο Ρεθύμνου
Άλλο ένα βενετσιάνικο φρούριο του 16ου αιώνα, αυτό το εντυπωσιακό οικοδόμημα υψώνεται πάνω από την Παλιά Πόλη του Ρεθύμνου. Ένα από τα μεγαλύτερα του είδους του, χτίστηκε ως απάντηση σε μια σειρά πειρατικών επιδρομών, για να πέσει το 1645 από τους Οθωμανούς Τούρκους σε λιγότερο από 24 ώρες. Οι επισκέπτες μπορούν να περιφέρονται ελεύθερα στο φρούριο, ενώ για την πιο εκπληκτική θέα στη θάλασσα, επισκεφθείτε το κατά το ηλιοβασίλεμα. Αν βρίσκεστε εδώ κατά τη διάρκεια του αναγεννησιακού φεστιβάλ τον Αύγουστο, είναι πιθανό να παρακολουθήσετε μουσικές και θεατρικές παραστάσεις στην καρδιά των ετοιμόρροπων ερειπίων.
Κάστρο Φραγκοκάστελλο
Αν αποφασίσετε να περπατήσετε το φαράγγι της Ίμβρου -στον αντίποδα εκείνου της Σαμαριάς- και να κάνετε μια ημερήσια εκδρομή, μπορεί να βρεθείτε στο Φραγκοκάστελλο, στη νότια ακτή της Κρήτης, κοιτάζοντας προς την αφρικανική ήπειρο. Το κάστρο δεσπόζει στο χωριουδάκι, το οποίο διαθέτει επίσης μια όμορφη (και σχετικά ήσυχη) παραλία και ένα μικρό λιμάνι με μερικές καλές ταβέρνες.
Το κάστρο αποτελεί μια εντυπωσιακή βενετσιάνικη κατασκευή του 14ου αιώνα, που χτίστηκε τη δεκαετία του 1370 για να αποτρέψει τους πειρατές. Τα παραπλανητικά συμπαγή τείχη του είναι το μόνο που σώζεται. Τον 19ο αιώνα καταλήφθηκε από τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη, σε ένα παρακλάδι του ελληνικού πολέμου της ανεξαρτησίας κατά της τουρκικής κατοχής. Ο Νταλιάνης και τα στρατεύματά του κράτησαν το κάστρο, αλλά σφαγιάστηκαν από τις τουρκικές δυνάμεις.
Μονή Αρκαδίου
Μοναστήρι εν λειτουργία σε απόσταση 25 χλμ. νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, στους πρόποδες της οροσειράς του Ψηλορείτη. Ιδρύθηκε αρχικά τον 11ο αιώνα και είναι εντυπωσιακό για την εμβληματική βενετσιάνικη πρόσοψή του, που χρονολογείται από το 1587. Τον 19ο αιώνα, η Μονή Αρκαδίου αποτέλεσε τόπο σφοδρής μάχης μεταξύ Κρητικών ανταρτών και Τούρκων στρατιωτών στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Κρήτης, ενώ το 1866 ο ηγούμενος, σύμφωνα με τις τοπικές ιστορίες, διέταξε να πυρποληθεί η αποθήκη πυρομαχικών στο μοναστήρι και η έκρηξη που ακολούθησε σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους.
Σήμερα, τα σημάδια εκείνης της έκρηξης εξακολουθούν να σημαδεύουν το κτίριο, αν και το μεγαλύτερο μέρος του μοναστηριού παραμένει άθικτο. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το μοναστήρι φιλοξένησε και πάλι μαχητές της αντίστασης, και οι μοναχοί δέχτηκαν μυστικές ρίψεις αλεξιπτωτιστών για λογαριασμό των ανταρτών.
Μονή Πρέβελη
Τα ερείπια της Μονής του Αγίου Ιωάννη βρίσκονται στην εύφορη κοιλάδα του ποταμού Μεγαλοπόταμου. Μια κατασκευή του 16ου αιώνα, αυτό που είναι γνωστό ως «κάτω» Πρέβελη εγκαταλείφθηκε προκειμένου να μεταφερθεί σε μια τοποθεσία μεγαλύτερης ασφάλειας πιο ψηλά. Η αρχική εκκλησία είναι ακόμη ορατή, παρά το γεγονός ότι πυρπολήθηκε κατά την τουρκική κατοχή τον 19ο αιώνα.
Όπως και η Μονή Αρκαδίου, το «πάνω» Μοναστήρι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στους αιώνες της κρητικής αντίστασης, προστατεύοντας τα συμμαχικά στρατεύματα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα οποία εκκενώθηκαν με υποβρύχιο από την κάτω παραλία το 1941. Κατέχει μια λαμπρή θέση με θέα προς τη θάλασσα και τα νησιά Παξιμάδια. Το μοναστήρι λέγεται ότι κατέχει ένα θραύσμα του Σταυρού του Χριστού.
Παναγία Κυρά και Λατώ
Καθ’ οδόν προς το γοητευτικό χωριό Κριτσά, επισκεφθείτε την Παναγία Κυρά και τον αρχαιολογικό χώρο της Λατώ, που βρίσκονται 9 χιλιόμετρα από τον Άγιο Νικόλαο, στην ενδοχώρα του νομού Λασιθίου. Η Παναγία Κυρά φιλοξενεί το ωραιότερο σύνολο βυζαντινών τοιχογραφιών στην Κρήτη, χρονολογείται από τον 12ο αιώνα και το εξωτερικό της έχει πρόσφατα ανακαινιστεί. Οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό είναι του 14ου και των αρχών του 15ου αιώνα. Υπό την ενετική κυριαρχία, οι Κρητικοί καλλιτέχνες είχαν πρόσβαση σε όλη τη μάθηση της ιταλικής Αναγέννησης, με αποτέλεσμα οι πίνακές τους να κόβουν την ανάσα. Περαιτέρω παραδείγματα μπορείτε να δείτε στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα.
Ο Όμηρος ανέφερε την πόλη της Λατώ στην Οδύσσεια, και οι επισκέπτες μπορούν να εξερευνήσουν τα εκτεταμένα ερείπια της σήμερα. Ο συγκερασμός της μινωικής με την πρώιμη ελληνική επιρροή κάνει την τοποθεσία αυτή να αξίζει να την επισκεφθείτε, όπως και η εκπληκτική θέα προς τα βουνά του Δικταίου και προς τον Άγιο Νικόλαο. Δέχεται επίσης λιγότερους επισκέπτες από τις πιο γνωστές τοποθεσίες και αποτελεί έναν πιο ήσυχο προορισμό κατά την περίοδο αιχμής.
