Έθνη σε αναταραχή: μπορούμε να διδαχτούμε από τα μαθήματα του παρελθόντος;

Και ποιος δεν έχει έρθει αντιμέτωπος στη ζωή του με κάποια κρίση;

Γράφει ο Αλέξανδρος Ζέρβας

Είτε σε επαγγελματικό, είτε σε συναισθηματικό ή σε οποιοδήποτε άλλο επίπεδο, όλοι μας έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε δύσκολες καταστάσεις. Ο τρόπος με τον οποίο καταφέρνει ή όχι να τις αντιμετωπίσει σίγουρα διαφέρει από άτομο σε άτομο. Ωστόσο, ένα είναι σίγουρο ότι μέσα από προσωπική ενδοσκόπηση μπορούμε να μάθουμε πολλά από τον τρόπο με τον οποίο χειριζόμαστε τις δυσκολίες και πώς μπορούμε να αποφύγουμε στο μέλλον λάθη του παρελθόντος.

Τώρα, σίγουρα θα αναρωτιέται κανείς γιατί κάνω λόγο για ατομικά βιώματα σε ένα βιβλίο που ασχολείται με έθνη. Διότι αναμφισβήτητα υπάρχουν ομοιότητες στη διαχείριση των προσωπικών και των εθνικών αναταραχών. Ένα έθνος ξεπερνά μια δύσκολη περίοδο με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο ένα άτομο ξεπερνά μια προσωπική κρίση, εντοπίζοντας δηλαδή το πρόβλημα, κατανοώντας την ευθύνη του ίδιου του ατόμου, ζητώντας βοήθεια κ.τ.λ.

Ο Jared Diamond αντλεί τεχνικές και μηχανισμούς διαχείρισης από τον κόσμο της ψυχοθεραπείας για να εξετάσει το πώς τα έθνη ξεπέρασαν τραυματικά γεγονότα στην ιστορίας τους. Εξάλλου τα έθνη αποτελούνται από ανθρώπους και ο καθένας βιώνει μία εθνική κρίση τόσο σε συλλογικό όσο και σε ατομικό επίπεδο. Μέσα στο βιβλίο παρουσιάζονται ιστορικά γεγονότα τόσο υπό το πρίσμα των προσωπικών βιωμάτων του ίδιου του συγγραφέα όσο και από μαρτυρίες ανθρώπων που σε πολλές περιπτώσεις τα έζησαν από πρώτο χέρι.

Η συγκριτική μελέτη του Jared Diamond μελετά επτά χώρες που κατάφεραν όχι μόνο να επιβιώσουν από κρίσεις που απείλησαν την ύπαρξή τους, αλλά και να αναπτυχθούν απαντώντας σε καίρια ερωτήματα. Κάτω από αυτό το πρίσμα, το θέμα με το οποίο καταπιάνεται ο συγγραφέας αποκτά μία ψυχολογική διάσταση με αποτέλεσμα να παρουσιάζει ένα έργο με ευρύτατο πεδίο εφαρμογής.

Με τη χρήση παραλληλισμών μεταξύ προσωπικών και εθνικών τραυμάτων, αλλά και μεταξύ της ψυχολογίας του ατόμου και του συνόλου, ο οποιοσδήποτε μπορεί να χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο βιβλίο τόσο για να κατανοήσει τα διάφορα ιστορικά γεγονότα που εξιστορούνται αλλά και για να αντλήσει μηχανισμούς διαχείρισης τους οποίους μπορεί να χρησιμοποιήσει στην προσωπική του ζωή.

Δεν θα κρύψω το γεγονός ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης έπιανα τον εαυτό μου να σκέφτεται πώς είχα στο μυαλό μου κάποια συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα αλλά και πως εγώ ο ίδιος αντιμετώπισα κάποιες από τις πιο ιδιαίτερες στιγμές της ζωή μου. Πρόκειται για ένα περίεργο συναίσθημα το οποίο σπάνια έως ποτέ μπορεί να βιώσει κανείς μέσα από την ανάγνωση ενός βιβλίου ιστορίας. Συνήθως γίνεται απλή καταγραφή των γεγονότων και η έμφαση δίνεται στα αποτελέσματα σε παγκόσμιο επίπεδο. Το γεγονός ότι ο Jared Diamond χρησιμοποιεί δεδομένα από πολλές επιστήμες έχει ως αποτέλεσμα τη σύνθεση μιας μελέτης μοναδικού βάθους.

Μπορεί όντως να διορθωθεί ο κόσμος μέσα από τα λάθη του; Μπορούμε άραγε να βρούμε λύση στα προβλήματα και τις κατακλυσμικές αλλαγές του σήμερα; Σύμφωνα με τον Jared Diamond υπάρχει τρόπος να ξεπεράσουμε την κρίση και είναι στο χέρι μας να τον αξιοποιήσουμε!

Οποιοσδήποτε θέλει να γνωρίζει τι συμβαίνει στον κόσμο γύρω μας σε μακροσκοπικό και γεωπολιτικό επίπεδο, αλλά και το πώς μπορεί ο καθένας μας να βοηθήσει και να ανταπεξέλθει στην παρούσα παγκόσμια κρίση δεν πρέπει να χάσει την ευκαιρία να αρπάξει στα χέρια του το «Έθνη σε αναταραχή» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα.