Για την αναμενόμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας περί αντισυνταγματικότητας του νόμου περί αυθαιρέτων, όπως αναφέρει, το ΥΠΕΚΑ ξεκαθαρίζει με ανακοίνωσή του, ότι «αφορά τις διατάξεις του νόμου 4014/2011, οι οποίες έχουν παύσει πλέον να ισχύουν», ύστερα και από την σχετικά πρόσφατη ψήφιση του νέου νόμου 4178/2013, που έχει ήδη τεθεί σε ισχύ.

Όπως επισημαίνεται, «μετά την πλήρη δημοσίευση του σκεπτικού της απόφασης, το υπουργείο θα μπορεί να τοποθετηθεί ειδικότερα». Υπενθυμίζεται δε, ότι οι πολίτες που έχουν κάνει χρήση των διατάξεων του Νόμου 4014/2011, θα μπορούν να ενταχθούν στις διατάξεις του νέου νόμου με συμψηφισμό των προστίμων που έχουν καταβάλλει.

Όπως αναλυτικά αναφέρει η ανακοίνωση, «το ΥΠΕΚΑ, λαμβάνοντας υπόψιν την πάγια νομολογία του ΣτΕ, πρότεινε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, το οποίο ισχύει και λειτουργεί ήδη».

«Η ηγεσία του ΥΠΕΚΑ είχε από νωρίς διαγνώσει τα προβλήματα του νόμου 4014/2011. Για αυτό το λόγο επέλεξε, αντί άλλων διαθέσιμων λύσεων, να καταρτίσει ένα νέο νόμο για την αυθαίρετη δόμηση και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, με διαφορετική φιλοσοφία και σφαιρική αντιμετώπιση των ζητημάτων», επισημαίνεται.

Υπογραμμίζονται μάλιστα τα βασικά σημεία του νόμου 4178/2013, που ήδη εφαρμόζεται, ο οποίος «κινείται σύμφωνα με το πλαίσιο της νομολογίας του ΣτΕ», όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση.

Ειδικότερα, ο νέος νόμος αντιμετωπίζει με πολεοδομικά χαρακτηριστικά, τα προ του 1983 ακίνητα σε σχέση με τα αυθαίρετα που κατασκευάστηκαν μετά το 1983 ως τον Ιούλιο του 2011. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην απόδειξη του χρόνου κατασκευής, αποκλειστικά με χρήση δημοσίου εγγράφου και σχετικής αεροφωτογραφίας.

«Το ΥΠΕΚΑ, αναγνωρίζοντας τα προβλήματα των παλαιότερων ρυθμίσεων, προχώρησε με το συγκεκριμένο νόμο σε κατηγοριοποίηση των αυθαιρέτων με βάση το βαθμό της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης».

Επιπλέον, υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση στις μικροαυθαιρεσίες, στις υπερβάσεις και στις παντελώς αυθαίρετες κατασκευές. Ειδικά για τις τελευταίες, υπάρχουν πολεοδομικές προϋποθέσεις για την οριστική υπαγωγή και έλεγχος από ελεγκτή δόμησης για εξέταση της ορθότητας της δήλωσης κάθε ξεχωριστού αυθαιρέτου.

Υπενθυμίζεται επίσης ότι στο νόμο 4178/2013 δεν προβλέπεται συγκεκριμένο ποσοστό του ειδικού προστίμου το οποίο θα κατευθύνεται σε δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου μέσω Πράσινου Ταμείου (όπως στον Ν.4014/2011), αλλά αυτό το ποσοστό θα ορίζεται κλιμακωτά, βάσει του αριθμού των δηλώσεων υπαγωγής.

Επίσης, με την εν λόγω νομοθετική πρωτοβουλία το ΥΠΕΚΑ αποσκοπεί στην αποτροπή της δημιουργίας νέας γενιάς αυθαιρέτων μέσω της παροχής σε όλους αεροφωτογραφιών του Ιουλίου 2011 για όλη τη χώρα, με αυστηροποίηση των ποινών σε όσους δηλώσουν ψευδή στοιχεία και με την ενίσχυση του επιτελικού ρόλου της Ειδικής Υπηρεσίας Κατεδαφίσεων.

Πέραν αυτών, το ΥΠΕΚΑ έχει νομοθετήσει ένα σύνολο διατάξεων που αποτρέπει την αυθαίρετη δόμηση όπως το Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, τους ελεγκτές δόμησης, την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου.

Σύμφωνα πάντα με το υπουργείο, ο νόμος 4178/2013 δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο περιβαλλοντικό ισοζύγιο, εισάγοντας νέες ουσιαστικές διαδικασίες. Βάζει αντικειμενικά κριτήρια, καθορίζει τις δράσεις περιβαλλοντικής αποκατάστασης. Κατευθύνει τους πόρους από τα πρόστιμα εκεί ακριβώς που υπάρχει η μεγαλύτερη περιβαλλοντική επιβάρυνση, με ηλεκτρονικό αντικειμενικό τρόπο, ακόμη και σε επίπεδο γειτονιάς.

Τέλος υπενθυμίζεται ότι στο συγκεκριμένο νόμο περί αντιμετώπισης της αυθαίρετης δόμησης και περιβαλλοντικού ισοζυγίου περιλαμβάνονται ήδη διατάξεις για όσους έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις του Νόμου 4014/2011, ή άλλων προγενέστερων νομοθετικών ρυθμίσεων. Οι πολίτες που έχουν κάνει χρήση των διατάξεων του Νόμου 4014/2011, θα μπορούν να ενταχθούν στις διατάξεις του νέου νόμου με συμψηφισμό των προστίμων που έχουν καταβάλλει.