Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) με την υπ΄ αριθμ. 3341/2013 απόφασή της έκρινε αντισυνταγματική την τακτοποίηση των αυθαιρέτων νέας γενιάς με «πάγωμα» της κατεδάφισής τους για 30 χρόνια (αφού καταβληθεί το σχετικό πρόστιμο), όπως επίσης έκρινε αντισυνταγματικό στο σύνολό του το νόμο 4014/2011 για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, την δημιουργία του «Πράσινου Ταμείου», κ.λπ.

Με νεότερο νόμο επήλθαν τροποποιήσεις στο καθεστώς των αυθαιρέτων (ν4014/2011). Επίσης, κατά το πρόσφατο παρελθόν η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει κρίνει αντισυνταγματική την παλαιότερη προσπάθεια (παλαιό νομοθετικό πλαίσιο) νομιμοποίησης των αυθαιρέτων.

Ειδικότερα, η Ολομέλεια των συμβούλων της Επικρατείας (πρόεδρος ο Κ. Μενουδάκος και εισηγήτρια η σύμβουλος Επικρατείας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου) έκρινε κατά πλειοψηφία ότι ο Ν. 4014/2011 είναι αντίθετος στο άρθρο 24 παράγραφος 2 του Συντάγματος που προστατεύει το περιβάλλον, τον ορθολογικό πολεοδομικό σχεδιασμό, το οικιστικό περιβάλλον, κ.λπ.

Συγκεκριμένα, οι δικαστές έκριναν ότι οι ρυθμίσεις του επίμαχου άρθρου 24 του νόμου 4014/2011 έχουν ως συνέπεια «να ανατρέπεται και σε κάθε περίπτωση να νοθεύεται, ο επιβαλλόμενος από το άρθρο 24 του Συντάγματος ορθολογικός πολεοδομικός σχεδιασμός και να επέρχεται αλλοίωση της λειτουργικότητας των οικισμών και επιδείνωση των όρων διαβιώσεως των κατοίκων, δεδομένου ότι η αναστολή αυτή επέρχεται με μόνη την υποβολή αίτησης του ενδιαφερομένου και των σχετικών δικαιολογητικών και την καταβολή του οριζόμενου στο νόμο ποσού ειδικού προστίμου, χωρίς την ειδική για κάθε αυθαίρετο κρίση του αρμοδίου οργάνου της διοίκησης, ύστερα από εκτίμηση πολεοδομικών και κτιριολογικών κριτηρίων, που εξαρτώνται από το μέγεθος, τη χρήση, το είδος και τη σημασία της αυθαίρετης κατασκευής, καθώς και από τις επιπτώσεις στο χώρο που την περιβάλλει, δηλαδή τη συνολική επιβάρυνση της περιοχής».

Ακόμη, επισημαίνουν οι δικαστές ότι δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις που δημιουργούνται από το Ν. 4014/2011 δεν αναιρούνται από την πρόβλεψη ότι το ειδικό πρόστιμό που επιβάλλεται για το «πάγωμα» της κατεδάφισής τους περιέρχεται στο «Πράσινο Ταμείο». Και αυτό γιατί, μόνο το 25% των πόρων του «Πράσινου Ταμείου» διατίθενται «αποκλειστικά για τις λειτουργικές του ανάγκες και την εκπλήρωση των σκοπών του», ενώ για το υπόλοιπο ποσοστό μπορεί με υπουργικές αποφάσεις να περιέλθει «στο κρατικό προϋπολογισμό, προδήλως εν όψει της οικονομικής κρίσης της χώρας».

Εξάλλου, συνεχίζει η Ολομέλεια του ΣτΕ, «οι εισπρακτικοί και λοιποί σκοποί δεν θα ήταν δυνατόν να θεμελιώσουν λόγο δημοσίου συμφέροντος που θα δικαιολογούν τη θέσπιση ρυθμίσεων με ευρύτερες συνέπειες σε βάρος του περιβάλλοντος όπως είναι οι ρυθμίσεις» του επίμαχου νόμου.

Στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο είχαν προσφύγει κάτοικοι του Αμαρουσίου Αττικής, της Φθιώτιδος, Θεσπρωτίας, κ.λπ. επικαλούμενοι, μεταξύ των άλλων, ότι θίγονται με τον αντισυνταγματικό Ν. 4014/2011 που προβλέπει την διαδικασία νομιμοποίησης των αυθαιρέτων και την επιβολή ειδικού προστίμου υπέρ του «Πράσινου Ταμείου».

Ακόμη, ζητούσαν την ακύρωση των υπουργικών αποφάσεων που καθορίζουν τις διαδικασίες είσπραξης και απόδοσης του ειδικού παραβόλου-προστίμου στο «Πράσινο Ταμείο», προσδιορίζουν τον τρόπο υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών και εγγράφων, κ.λπ.