Κρυμμένο ανάμεσα στις απόκρημνες κορυφές των Ιμαλαΐων, το Διεθνές Αεροδρόμιο Πάρο στο Μπουτάν θεωρείται ένα από τα πιο δύσκολα και απαιτητικά αεροδρόμια στον κόσμο.
Η προσγείωση εκεί δεν είναι για όλους –μόνο 50 πιλότοι παγκοσμίως έχουν την απαραίτητη εκπαίδευση και πιστοποίηση για να εκτελέσουν με ασφάλεια τον περίπλοκο ελιγμό μέσα από τις στενές ορεινές διαδρομές.
Με έναν μικρό διάδρομο προσγείωσης ανάμεσα σε δύο κορυφές ύψους 5.486 μέτρων, ισχυρούς ανέμους και πλήρη έλλειψη ραντάρ, το Πάρο αποτελεί απόλυτη δοκιμασία για τις ικανότητες κάθε πιλότου, αλλά και μια εμπειρία που κόβει την ανάσα για τους επιβάτες.
Το αεροδρόμιο και οι δύσκολες συνθήκες του έχουν προσθέσει μόνο στη μυσταγωγία που περιβάλλει τα ταξίδια στο Μπουτάν, ένα βασίλειο των Ιμαλαΐων με περίπου 800.000 κατοίκους.
Οι μοναδικές συνθήκες πτήσης από και προς το Πάρο σημαίνουν ότι τα αεροσκάφη jumbo δεν μπορούν να πετάξουν. Αλλά για τους οπαδούς της αεροπορίας, αυτό είναι μέρος της γοητείας της επίσκεψης στη χώρα του Δράκου του Κεραυνού.
Το Πάρο είναι «δύσκολο, αλλά όχι επικίνδυνο», λέει στο CNN Travel, ο σμηναγός Chimi Dorji, ο οποίος εργάζεται στην εθνική κρατική αεροπορική εταιρεία του Μπουτάν, Druk Air (ή αλλιώς Royal Bhutan Airlines), εδώ και 25 χρόνια.
«Αποτελεί πρόκληση για τις ικανότητες του πιλότου, αλλά δεν είναι επικίνδυνο, γιατί αν ήταν επικίνδυνο, δεν θα πετούσα».
Τι κάνει το Πάρο μοναδικό
Ένας συνδυασμός γεωγραφικών παραγόντων καθιστά το Πάρο -και μεγάλο μέρος του Μπουτάν- οπτικά εκπληκτικό. Κάνουν, επίσης, την πτήση μέσα και έξω από το Πάρο μια εξαιρετικά εξειδικευμένη δεξιότητα.
Το Πάρο είναι αεροδρόμιο κατηγορίας Γ, που σημαίνει ότι οι πιλότοι πρέπει να έχουν ειδική εκπαίδευση για να πετάξουν εκεί. Πρέπει να πραγματοποιούν οι ίδιοι την προσγείωση με το χέρι, χωρίς ραντάρ. Όπως λέει ο Dorji, είναι ζωτικής σημασίας για τους πιλότους να γνωρίζουν το τοπίο γύρω από το αεροδρόμιο -αν το χαλάσετε έστω και για ένα κλάσμα της ίντσας, μπορεί να προσγειωθείτε πάνω στο σπίτι κάποιου.
«Για να πετάξετε στο Πάρο, είναι απαραίτητο να διαθέτετε εξειδικευμένες δεξιότητες και βαθιά γνώση της τοπικής γεωγραφίας. Αυτό ονομάζεται εκπαίδευση περιοχής ή εκπαίδευση διαδρομής, καθώς οι πιλότοι πρέπει να εξοικειωθούν πλήρως με τις ιδιαιτερότητες της διαδρομής προς το Πάρο», αναφέρει στο CNN Travel.
Το Μπουτάν, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στην Κίνα και την Ινδία, αποτελείται κατά περισσότερο από 97% από βουνά. Η πρωτεύουσά του, Thimpu, βρίσκεται στα 2.350 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το Πάρο είναι ελαφρώς χαμηλότερα, φτάνοντας στα 2.250 μέτρα.
«Σε μεγαλύτερα υψόμετρα, ο αέρας είναι πιο αραιός, οπότε το αεροσκάφος πρέπει ουσιαστικά να πετάξει στον αέρα πιο γρήγορα», εξηγεί ο Dorji, ο οποίος εκτός από το να πετάει αεροπλάνα εκπαιδεύει τώρα τους πιλότους και το πλήρωμα καμπίνας της Druk Air. «Η πραγματική ταχύτητα του αέρα θα είναι η ίδια, αλλά η ταχύτητά σας σε σχέση με το έδαφος είναι πολύ ταχύτερη».
Η επόμενη μεταβλητή που πρέπει να εξετάσετε είναι ο καιρός.
Όποιος έχει πετάξει στο Πάρο -από το Νέο Δελχί, την Μπανγκόκ, το Κατμαντού ή, από τον Οκτώβριο του 2024, το Ανόι- πιθανότατα έπρεπε να ξυπνήσει πολύ νωρίς για την πτήση του. Αυτό συμβαίνει επειδή οι υπάλληλοι του αεροδρομίου προτιμούν όλα τα αεροπλάνα να προσγειώνονται πριν από το μεσημέρι για βέλτιστη ασφάλεια λόγω των ισχυρών ανέμων.
«Προσπαθούμε να αποφεύγουμε τις επιχειρήσεις μετά το μεσημέρι, διότι τότε έχουμε πολλούς θερμικούς (ανέμους), οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, οι βροχές δεν έχουν έρθει ακόμα», λέει ο Dorji. «Έτσι η γη είναι ξερή και έχετε όλες αυτές τις πτώσεις προς τα πάνω και έχετε όλους αυτούς τους αναβατικούς/καταβατικούς ανέμους στην κοιλάδα το απόγευμα. Τα πρωινά είναι πολύ πιο ήρεμα».
Αυτό είναι λιγότερο σημαντικό με τις απογειώσεις, οπότε οι ταξιδιώτες μπορούν να υπολογίζουν σε έναν καλύτερο ύπνο το τελευταίο βράδυ τους στο Μπουτάν χάρη στην απογευματινή ώρα αναχώρησης.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν νυχτερινές πτήσεις στο Πάρο, ανεξαρτήτως εποχής, λόγω της έλλειψης ραντάρ.
Κατά την περίοδο των μουσώνων, που συνήθως είναι μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου, πρέπει να γίνουν διαφορετικές προσαρμογές. Δεν είναι ασυνήθιστο να έχουμε καταιγίδες εκείνη την εποχή του έτους, με χαλάζι που μπορεί να φτάσει το μέγεθος μπαλών του γκολφ.
«Οι μουσώνες βρίσκονται στον κόλπο της Βεγγάλης», λέει ο Dorji. «Έχουμε αυτούς τους βορειοδυτικούς, βορειοανατολικούς ανέμους που έρχονται από την άλλη πλευρά της Κίνας. Και έχουμε αυτές τις περιόδους όπου βρέχει για μέρες».
Τελικά, λέει, μέρος της εκπαίδευσης ενός πιλότου δεν είναι μόνο να ξέρει πώς να πετάει -είναι να ξέρει πότε να μην πετάει και να μπορεί να αποφασίσει πότε δεν είναι ασφαλής η ώρα για απογείωση.
Ο τελευταίος παράγοντας του επιπέδου δυσκολίας του Πάρο είναι αυτό που ο Dorji αποκαλεί «εμπόδια» -δηλαδή το ορεινό έδαφος που περιβάλλει το αεροδρόμιο.
Ο διάδρομος προσγείωσης του Πάρο έχει μήκος μόλις 2,26 χλμ. και πλαισιώνεται από δύο ψηλά βουνά. Ως αποτέλεσμα, οι πιλότοι μπορούν να δουν τον διάδρομο από τον αέρα μόνο όταν πρόκειται να προσγειωθούν σε αυτόν.
Η αεροπορική βιομηχανία του Μπουτάν
Τα πράγματα αλλάζουν στο Μπουτάν, και η αεροπορική βιομηχανία είναι ένα από αυτά.
Το Gelephu, στο νότιο Μπουτάν, κοντά στα σύνορα με την Ινδία, έχει επιλεγεί ως τόπος εγκατάστασης μιας νέας, ειδικά κατασκευασμένης «πόλης του νου».
Ενώ φιλοξενεί ήδη ένα μικρό αεροδρόμιο, το νέο καθεστώς του Gelephu φέρνει μια σημαντική επέκταση. Η πιο αξιοσημείωτη διαφορά μεταξύ του Gelephu και του Πάρο είναι το έδαφος -το Gelephu είναι πολύ πιο επίπεδο και υπάρχει αρκετός χώρος για την κατασκευή μεγαλύτερων διαδρόμων προσγείωσης που είναι ευκολότεροι για τους μη εξειδικευμένους πιλότους και μπορούν να φιλοξενήσουν jumbo jets.
Μέσα σε λίγα χρόνια, είναι πιθανό να υπάρξουν απευθείας πτήσεις προς το Μπουτάν από τη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.
Ο κλάδος είναι ακόμη σχετικά νέος εδώ. Η Druk Air ιδρύθηκε το 1981 -συγκρίνετε το με το 1919 για την KLM, το 1920 για την Qantas και το 1928 για την Delta Air Lines.
Και ενώ το Μπουτάν έχει μόνο μερικές δεκάδες αδειούχους πιλότους, υπάρχει δηλωμένο εθνικό ενδιαφέρον για την πρόσληψη και εκπαίδευση περισσότερων νέων πιλότων σε τοπικό επίπεδο, όχι μόνο για προσλήψεις από το εξωτερικό.
Οι υποψήφιοι πιλότοι πρέπει να αποδείξουν την ικανότητά τους να πετούν σε όλες τις διαφορετικές εποχές του Μπουτάν. Ως εθνικός αερομεταφορέας, η Druk Air έχει αναλάβει μεγάλο μέρος της ευθύνης για την εκπαίδευση των πιλότων.
«Θεωρώ τον εαυτό μου τη γέφυρα μεταξύ της παλιάς και της νέας γενιάς», λέει ο 43χρονος Dorji. Πιστεύει ότι υπάρχουν 50 αδειούχοι πιλότοι στο Μπουτάν, αλλά ο αριθμός αυτός μπορεί εύκολα να διπλασιαστεί τα επόμενα χρόνια.
