Στις 13 Μαρτίου 1881, οι δρόμοι της Αγίας Πετρούπολης γίνονται σκηνικό μιας αιματηρής δολοφονίας που συγκλονίζει τη Ρωσία. Ο τσάρος Αλέξανδρος Β’, που κυβερνούσε τη χώρα από το 1855, δολοφονείται από βομβιστική επίθεση μελών της επαναστατικής οργάνωσης «Λαϊκή Θέληση» (Narodnaya Volya).

Ήταν η δεύτερη φορά που επιχειρήθηκε η εξόντωσή του, καθώς έναν χρόνο νωρίτερα είχε γλιτώσει από έκρηξη βόμβας στην τραπεζαρία των Χειμερινών Ανακτόρων. Αυτή τη φορά, όμως, η τύχη του τον εγκατέλειψε.

Ο τσάρος επέστρεφε από στρατιωτική επιθεώρηση όταν ένας πρώτος εκρηκτικός μηχανισμός εξερράγη κοντά στην αυτοκρατορική του άμαξα. Ο ίδιος βγήκε από το όχημα για να δει τι είχε συμβεί, παρά τις προειδοποιήσεις των φρουρών του. Λίγα λεπτά αργότερα, ένας δεύτερος βομβιστής, ο Ιγκνάτι Γκρανέφσκι, πέταξε μια ακόμα βόμβα στα πόδια του τσάρου, προκαλώντας του θανάσιμα τραύματα.

Αιμόφυρτος, μεταφέρθηκε στα Χειμερινά Ανάκτορα, όπου άφησε την τελευταία του πνοή.

Ο Αλέξανδρος Β’ είχε κερδίσει τον τίτλο του «μεταρρυθμιστή» χάρη σε πρωτοβουλίες όπως η κατάργηση της δουλοπαροικίας το 1861, ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά βήματα στη ρωσική ιστορία. Ωστόσο, όταν αμφισβητήθηκε η εξουσία του, στράφηκε στην καταστολή, αντιδρώντας βίαια σε κάθε κίνηση πολιτικής μεταρρύθμισης.

Η ειρωνεία της ιστορίας είναι πως την ημέρα της δολοφονίας του, είχε μόλις υπογράψει ένα διάταγμα – γνωστό ως Σύνταγμα Λορίς-Μελίκοφ – που θα έδινε στη Ρωσία τα πρώτα της βήματα προς μια πιο αντιπροσωπευτική διακυβέρνηση. Ο θάνατός του, όμως, ανέκοψε αυτήν την πορεία.

Τον διαδέχθηκε ο 36χρονος γιος του, Αλέξανδρος Γ’, που όχι μόνο απέρριψε το συνταγματικό διάταγμα του πατέρα του, αλλά και επέβαλε ακόμα πιο αυταρχικό καθεστώς. Οι δολοφόνοι του τσάρου συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν, ενώ η «Λαϊκή Θέληση» διαλύθηκε πλήρως.

Τρεις δεκαετίες αργότερα, το όραμα της «Λαϊκής Θέλησης» για την ανατροπή της τσαρικής απολυταρχίας θα υλοποιούνταν από τους Μπολσεβίκους του Λένιν το 1917, σηματοδοτώντας το οριστικό τέλος της δυναστείας των Ρομανόφ.

Η δολοφονία του Αλέξανδρου Β’ ήταν προάγγελος της επανάστασης που θα άλλαζε για πάντα τη Ρωσία.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

624: Ο στρατός του Μωάμεθ νικά τους Κουραϊσίτες στη μάχη του Μπαντρ, η οποία αποτελεί το σημαντικότερο στρατιωτικό γεγονός στην ιστορία του Ισλάμ. Η μάχη λαμβάνει χώρα στην περιοχή Χετζάζ της δυτικής Αραβίας.

1489: Αρχίζει η περίοδος της Βενετοκρατίας στην Κύπρο, που θα λήξει το 1571 με την κατάληψη της Μεγαλονήσου από τους Οθωμανούς.

1781: Ο Ουίλιαμ Χέρσελ ανακαλύπτει τον πλανήτη Ουρανό.

1848: Εξέγερση των κατοίκων της Βιέννης τρέπει σε φυγή τον έως τότε πανίσχυρο υπουργό Εξωτερικών, Κλέμενς φον Μέτερνιχ, που διαφεύγει στην Αγγλία.

1881: Μία βόμβα σκοτώνει τον τσάρο Αλέξανδρο Β, σε ηλικία 63 ετών, στα χειμερινά ανάκτορα. Έναν ακριβώς χρόνο πριν είχε γλιτώσει από ανάλογη απόπειρα, όταν έκρηξη βόμβας σημειώθηκε στην τραπεζαρία του ίδιου ανακτόρου στην Αγία Πετρούπολη.

1942: Στην κατεχόμενη Ελλάδα, εκδίδονται νέα δελτία ψωμιού, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει οξύτατη επισιτιστική κρίση λόγω της γερμανικής κατοχής. Την ίδια στιγμή, οι ναζί κατακτητές αποκτούν το δικαίωμα να ταξιδεύουν δωρεάν με τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο της Αθήνας

1961: Στα 79 του χρόνια ο διάσημος Ισπανός ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο παντρεύεται το 37χρονο μοντέλο του Ζακλίν Ροκ, στη Νίκαια της Γαλλίας.

1962: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Κένεντι, διαβεβαιώνει τον ελληνικό λαό για την υποστήριξη της Αμερικής.

1965: Ο Eric Clapton αποχωρεί από τους Yardbirds, διαφωνώντας με τη στροφή του συγκροτήματος προς έναν πιο εμπορικό ήχο. Ο ταλαντούχος κιθαρίστας, προσηλωμένος στο μπλουζ, θα συνεχίσει την καριέρα του σε σχήματα όπως οι John Mayall & the Bluesbreakers και αργότερα οι Cream, εδραιώνοντας τη φήμη του ως ένας από τους κορυφαίους κιθαρίστες της ροκ.

1976: Η Ευρώπη «δημιουργεί» το πρώτο (λογιστικό) νόμισμά της. Ονομάζεται ECU (Ευρωπαϊκή Νομισματική Μονάδα), δεν κυκλοφορεί στη φυσική του μορφή, αλλά αποτελεί τον πρόδρομο το Ευρώ.

2008: Η τιμή του χρυσού στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης φτάνει τα 1000 δολάρια η ουγγιά για πρώτη φορά.

2012: Ιδρύεται το πολιτικό κόμμα «Κίνημα Δεν Πληρώνω», προερχόμενο από την ομώνυμη κίνηση πολιτών που αναδείχθηκε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Το κίνημα είχε ξεκινήσει ως διαμαρτυρία ενάντια στα διόδια, τις αυξήσεις σε δημόσιες υπηρεσίες και τα χαράτσια, εκφράζοντας την αντίθεση του στις πολιτικές λιτότητας.

2013: Ο αρχιεπίσκοπος Μπουένος Άιρες, Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, εκλέγεται πάπας και λαμβάνει το όνομα Φραγκίσκος.

2015: Ο Προκόπης Παυλόπουλος ορκίζεται πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, διαδεχόμενος τον Κάρολο Παπούλια.

2017: Διπλή αστυνομική επιχείρηση πραγματοποιείται τα ξημερώματα για την εκκένωση των καταλήψεων στη Βίλα Ζωγράφου και στο Δρακοπούλειο Αιμοδοτικό Κέντρο στο κέντρο της Αθήνας. Στη Βίλα Ζωγράφου συλλαμβάνονται 7 καταληψίες, ενώ 130 Σύροι πρόσφυγες που διέμεναν στο Δρακοπούλειο μεταφέρονται στη Διεύθυνση Αλλοδαπών.

2020: Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου ορκίζεται ως η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας στη Βουλή των Ελλήνων εν μέσω μέτρων για τον κορονοϊό. Δεν γίνονται χειραψίες ως μέρος των μέτρων.

Γεννήσεις

1817 – Νικόλαος Σαρίπολος, κύπριος νομικός, θεμελιωτής του Δημοσίου Δικαίου στην Ελλάδα, πανεπιστημιακός και συγγραφέας, με σημαντική συμβολή στη νομική επιστήμη και τη διαμόρφωση του ελληνικού συνταγματικού δικαίου.

1872 – Κωνσταντίνος Θεοτόκης, κερκυραίος λογοτέχνης και μεταφραστής, ένας από τους σημαντικότερους πεζογράφους της νεοελληνικής λογοτεχνίας, γνωστός για κοινωνικά ρεαλιστικά έργα όπως «Η τιμή και το χρήμα» και «Ο κατάδικος».

1913 – Λάμπρος Κωνσταντάρας, έλληνας ηθοποιός, από τους κορυφαίους του ελληνικού κινηματογράφου, με χαρακτηριστικούς ρόλους σε κωμωδίες όπως «Ο φίλος μου ο Λευτεράκης», «Υπάρχει και φιλότιμο» και «Η χαρτοπαίχτρα», που τον καθιέρωσαν ως μία από τις πιο αγαπητές φιγούρες της χρυσής εποχής του ελληνικού σινεμά.

Θάνατοι

1858 – Γεώργιος Κουντουριώτης, καραβοκύρης και πολιτικός από την Ύδρα, με σημαντικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση, όπου ανέλαβε την ηγεσία του ελληνικού στόλου και αργότερα διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας.

1975 – Ίβο Άντριτς, γιουγκοσλάβος συγγραφέας, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1961, γνωστός για το εμβληματικό του μυθιστόρημα «Η γέφυρα του Δρίνου», που αποτυπώνει την ιστορική πορεία των Βαλκανίων.

1996 – Κριστόφ Κισλόφσκι, πολωνός σκηνοθέτης, από τους σημαντικότερους δημιουργούς του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, γνωστός για τη «Τριλογία των Χρωμάτων» και τη σειρά ταινιών «Δεκάλογος», που άφησαν ανεξίτηλο στίγμα στην κινηματογραφική τέχνη.

2020 – Φίλιππος Πετσάλνικος, έλληνας πολιτικός, μέλος του ΠΑΣΟΚ και πρόεδρος της Βουλής (2009-2012), με μακρά κοινοβουλευτική θητεία και ενεργό ρόλο στη δημόσια ζωή της χώρας.

Γιορτάζουν

Λέανδρος, Μάριος

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού