Ομάδα εργασίας, για την αξιολόγηση των κριτηρίων βάσει των οποίων θα επιλέγονται προς έλεγχο οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και λοιπών φορολογιών, συνέστησε ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων κ. Χ. Θεοχάρης. Το νέο σύστημα θα παρουσιάσει στην τρόικα η Κυβέρνηση στις αρχές Μαρτίου, αναθεωρώντας το υφιστάμενο σχετικό πλαίσιο.

Έργο της οκταμελούς ομάδας εργασίας είναι η μελέτη των κανόνων βάσει των οποίων θα μοριοδοτούνται (Point System) οι προς έλεγχο υποθέσεις στα πλαίσια της ανάλυσης κινδύνου. Το πόρισμά της, που θα περιλαμβάνει προτάσεις τροποποίησης ή απαλοιφής των υπαρχόντων κριτηρίων ή και εισαγωγής νέων κανόνων εφόσον απαιτείται, αναμένεται να υποβληθεί το αργότερο μέχρι το τέλος του μήνα στον υφυπουργό Οικονομικών κ. Γ. Μαυραγάνη και στον Γενικό Γραμματέα της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων κ. Χ. Θεοχάρη.

Η τρόικα δεν είναι ικανοποιημένη με την εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 3842/2010 και είχε ζητήσει την έκδοση διοικητικής εγκυκλίου για την ενίσχυση των στοχευμένων ελέγχων που θα βασίζονται σε τεχνικές αξιολόγησης ρίσκου μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου 2012, ωστόσο η σχετική εγκύκλιος θα εκδοθεί τελικά – όπως φαίνεται- με τρίμηνη καθυστέρηση.

Βάσει του Ν. 3842/2010 η επιλογή των προς έλεγχο δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος γίνεται με τη χρησιμοποίηση μεθόδων ανάλυσης κινδύνου, οι οποίες βασίζονται σε ποιοτικά χαρακτηριστικά (όπως η νομική μορφή, ο κλάδος ή τομέας δραστηριότητας, η ύπαρξη παραβάσεων και παραλείψεων κα ιτη συχνότητα εμφάνισής τους, κ.α..), σε οικονομικά δεδομένα (όπως ακαθάριστα έσοδα, δαπάνες, καθαρά κέρδη ή ζημιές, συντελεστές μικτού και καθαρού κέρδους, κ.α..) και χωροταξικά και χρονικά δεδομένα (τόπος παραγωγής και διακίνησης, εποχιακές δραστηριότητες, κ.α.. ).

Απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών κ. Π. Οικονόμου τον Ιανουάριο 2012 για το Point System με τη χρήση μεθόδων ανάλυσης κινδύνου περιόριζε τη δυνατότητα των ελεγκτών να αποφασίζουν ποιόν φορολογούμενο θα ελέγξουν και κυρίως ποιόν δεν θα ελέγξουν. Με βάση την απόφαση αυτή οι φορολογούμενοι κατατάσσονταν κατά σειρά επικινδυνότητας ροπής προς τη φοροδιαφυγή με βάση τον πρότερο φορολογικό τους βίο αλλά και στατιστικά δεδομένα.

Οι φορολογούμενοι που συγκέντρωναν τους περισσότερους πόντους καταγράφονταν σε λίστες που δημιουργούνται μέσω του συστήματος Elenxis ανά ελεγκτική υπηρεσία και κατατάσσονταν κατά σειρά προτεραιότητας (επικινδυνότητα) για έλεγχο.

Στη συνέχεια τις λίστες αναλάμβαναν οι προϊστάμενοι των ελεγκτικών υπηρεσιών, οι οποίοι αιτιολογημένα έκαναν προτάσεις για τη δημιουργία επιπλέον υποθέσεων τακτικού φορολογικού ελέγχου που δε συμπεριλαμβάνονται στις επιλεγείσες υποθέσεις ή για την αφαίρεση κάποιων εξ αυτών.

Τα αποτελέσματα επιλογής φορολογικών υποθέσεων με το Point System όπως είχαν περιγραφεί από την απόφαση του Παντελή Οικονόμου δεν ικανοποίησαν την τρόικα που θεώρησε πως χάθηκε πολύτιμος χρόνος για τον έλεγχο πλήθους φορολογικών υποθέσεων.

Έτσι, ζητήθηκε από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών η αλλαγή των κριτηρίων ώστε με τις νέες τεχνικές αξιολόγησης ρίσκου να αναδειχθούν με αντικειμενικό τρόπο οι πιο σοβαρές προς έλεγχο υποθέσεις.