Η Golden Visa αποτέλεσε αναμφίβολα ένα χρήσιμο εργαλείο στα χρόνια της κρίσης, ειδικά για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, για την τόνωση της αγοράς ακινήτων, ενώ ταυτόχρονα σε έναν κόσμο που αλλάζει έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς πολίτες τρίτων χωρών να αποκτήσουν ένα δεύτερο διαβατήριο, έχοντας την ευκαιρία να γίνουν πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πάντως η εποχή αυτή ίσως φτάνει προς το τέλος της, αφού κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις.
Η μία η καλή, είναι ότι υπήρξε ισχυρή ένεση ρευστότητας στις οικονομίες αυτές την περίοδο μάλιστα που την είχαν τόση ανάγκη, ενώ στο αντίποδα εκτόξευσαν τις τιμέςν των ακινήτων στα ύψη, προκαλώντας δονήσεις στις τοπικές κοινωνίες. Χώρες όπως η Ισπανία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιταλία, οι οποίες είχαν ανάγκη από κεφάλαια λόγω των οικονομικών δυσκολιών, είδαν μια ευκαιρία να ενισχύσουν τα κρατικά τους ταμεία και να προσελκύσουν ξένους επενδυτές.
Οι ξένοι, κυρίως από χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, επένδυσαν μεγάλα ποσά σε ακίνητα, κάτι που τους εξασφάλισε την πολυπόθητη βίζα και ταυτόχρονα την ευχέρεια να ζήσουν και να επενδύσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η επενδυτική δραστηριότητα που προκάλεσε το πρόγραμμα της Golden Visa δεν περιορίστηκε μόνο σε αγορές ακινήτων, αλλά επεκτάθηκε και σε άλλες μορφές επενδύσεων. Σύμφωνα με στοιχεία από ντοκιμαντέρ του Bloomberg, τα προγράμματα Golden Visa συγκέντρωσαν πάνω από 25 δισ. δολάρια μέσα σε 12 χρόνια, με το ένα τρίτο αυτής της χρηματοδότησης να κατευθύνεται στην Πορτογαλία.
Η χώρα αυτή, που ήταν γνωστή για την εισροή τουριστών και ψηφιακών νομάδων, αποτέλεσε έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, με την πλειοψηφία των αιτούντων να προέρχονται από τις ΗΠΑ και τη δεύτερη θέση να κατέχει η Κίνα.
Η αύξηση της ζήτησης για ακίνητα μέσω του προγράμματος Golden Visa οδήγησε σε έντονες αυξήσεις των τιμών των κατοικιών, ειδικά στην Πορτογαλία.
Αν και τα ακίνητα που αφορούσαν το πρόγραμμα αποτελούσαν μόλις το 0,4% των συνολικών πωλήσεων, η ταυτόχρονη άνοδος του τουρισμού και η εισροή ψηφιακών νομάδων συνέβαλαν στην αύξηση των τιμών και στην εκτόξευση των ενοικίων. Οι τοπικές κοινωνίες, οι οποίες είδαν το κόστος στέγασης να αυξάνεται, αντέδρασαν με ανησυχία, θέτοντας την ανάγκη για αυστηρότερη ρύθμιση και περιορισμό των προγραμμάτων αυτών.
Αν και οι πρώτες αντιδράσεις ήταν εστιασμένες στην αύξηση του κόστους ζωής, τα προγράμματα Golden Visa παρέμειναν δημοφιλή για μεγάλο χρονικό διάστημα.Ωστόσο, σταδιακά οι χώρες που τα υιοθέτησαν άρχισαν να περιορίζουν τα χαρακτηριστικά τους. Η Πορτογαλία, για παράδειγμα, αποφάσισε να σταματήσει την απόκτηση ακινήτων μέσω της Golden Visa και να συνδέσει το πρόγραμμα με επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς, όπως η ηλιακή ενέργεια και η γεωργία.
Ο Τζούλιαν Τζόνσον, συνιδρυτής της Tejo Ventures, αναγνώρισε την ευκαιρία να συνδυάσει τη χρυσή βίζα με τις επενδύσεις στις υποδομές ηλιακής ενέργειας της Πορτογαλίας. «Η olden Visa είναι σχεδόν σαν δούρειος ίππος για να επενδύσουμε στο κλίμα», δήλωσε, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συνεργασίας με την τοπική εταιρεία CleanWatts για τη βιώσιμη διανομή ενέργειας.
Εν τω μεταξύ, τα προγράμματα Golden Visa βρίσκονται τώρα υπό εξέταση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία ασκεί πίεση για αυστηρότερους κανόνες και περιορισμούς. Η Ισπανία, για παράδειγμα, ανακοίνωσε πρόσφατα την πρόθεσή της να τερματίσει το πρόγραμμά της για τους ξένους αγοραστές ακινήτων, ενώ η Ελλάδα αύξησε την ελάχιστη επένδυση για την απόκτηση Golden Visa σε 800.000 ευρώ σε ορισμένες περιπτώσεις.
Το ποσό των 250.000 ευρώ παραμένει για επενδύσεις σε start-ups στην Ελλάδα, μέσω της Start Up Visa. Τα προγράμματα Golden Visa έχουν δεχτεί αυξανόμενη κριτική, κυρίως λόγω της ανησυχίας για το ξέπλυμα χρημάτων και της αυξανόμενης πίεσης από τους κατοίκους των τοπικών κοινωνιών, οι οποίοι ανησυχούν για τη σύνθεση των πληθυσμών και την εκτίναξη των τιμών των ακινήτων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη πίεση για τον περιορισμό του προγράμματος και τη μείωση των ευκαιριών για παράνομες δραστηριότητες, φαίνεται να προχωρά σε πιο αυστηρές ρυθμίσεις, γεγονός που ενδέχεται να σηματοδοτεί το τέλος της εποχής της Golden Visa, καταλήγει το Bloomberg. Οι χώρες που προχώρησαν σε αυτό το πρόγραμμα βρέθηκαν μπροστά σε έναν αμφιλεγόμενο δρόμο, καθώς το όφελος από τις ξένες επενδύσεις αλληλοεπιδρά με τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες.
Το μέλλον της Golden Visa φαίνεται αβέβαιο, και οι χώρες που την προσφέρουν καλούνται να εξισορροπήσουν τα οικονομικά οφέλη με τις ανάγκες των τοπικών πληθυσμών και τη
διασφάλιση της βιωσιμότητας και της κοινωνικής συνοχής.
