Με τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν. 4997/2022 θεσπίστηκαν ενιαίες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο για όλους τους ασφαλισμένους των φορέων κοινωνικής ασφάλισης που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ, ανεξαρτήτως ημερομηνίας πρώτης ασφάλισης. Το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου αυτού δεν περιλαμβάνει τους ασφαλισμένους του Δημοσίου, οι οποίοι καταλαμβάνονται από τις διατάξεις του ΠΔ 169/2007.
Οι κανόνες συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο που ορίζονται στις εν λόγω
διατάξεις από τις 25/11/2022 εφαρμόζονται καθολικά:
- επί αρχικών αιτήσεων που υποβλήθηκαν από την ημερομηνία αυτή και μετά,
- επί αρχικών εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης κατά την ίδια ημερομηνία,
- καθώς και επί των αιτήσεων παράτασης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Για τα νέα δεδομένα στις αναπηρικές συντάξεις, αρχής γενομένης από την Πρωτοχρονιά, μίλησε στο Newsbeast o δικηγόρος – εργατολόγος και Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Κουτσούκος.
«Οι ασφαλισμένοι του e-ΕΦΚΑ δικαιούνται κύρια σύνταξη λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο
με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%), που πιστοποιείται αποκλειστικά από
το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.)» είπε ο κ. Κουτσούκος. Ωστόσο, όπως τόνισε ο Διδάκτωρ, «κατ’ εξαίρεση, από 1.1.2024 θα εφαρμόζεται πλέον και στους ασφαλισμένους στον τ. ΟΓΑ– και μέχρι 31.12.2024 το ελάχιστο απαιτούμενο ποσοστό αναπηρίας των ασφαλισμένων αυτών καθορίζεται σε πενήντα εννέα τοις εκατό (59%)».
Το ποσοστό αναπηρίας που προσδιορίζεται αποκλειστικά από το Κέντρο Πιστοποίησης
Αναπηρίας (Κ.ΕΠ.Α.) διακρίνεται:
- σε ποσοστό ιατρικής αναπηρίας, δηλαδή με βάση αμιγώς ιατρικά
κριτήρια και - σε ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας, δηλαδή ανάλογα με την επίδραση της
αναπηρίας στην καθολική ικανότητα για άσκηση του συνήθους ή παρεμφερούς επαγγέλματος ή την ανάκτηση της ικανότητας αυτής.
Όπως επισήμανε ο νομικός, «στο απαιτούμενο για συνταξιοδότηση ελάχιστο ποσοστό αναπηρίας (50% ή για τους ασφαλισμένους στον τ. Ο.Γ.Α. 59% για το έτος 2024) συμπεριλαμβάνεται και το ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας».
Ο κ. Κουτσούκος διευκρίνισε το πόσες είναι οι ελάχιστες ημέρες ασφάλισης στον κύριο κλάδο, που πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί από τους ασφαλισμένους, προκειμένου να δικαιούνται σύνταξη λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο. Συγκεκριμένα, όπως είπε ο νομικός είναι οι ακόλουθες:
- τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ημέρες ασφάλισης, ή
- τουλάχιστον πέντε (5) έτη ή χίλιες πεντακόσιες (1.500) ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων
τουλάχιστον δύο (2) έτη ή εξακόσιες (600) ημέρες ασφάλισης εντός των τελευταίων πέντε (5) ετών
πριν από την ημερομηνία έναρξης (επέλευσης) της αναπηρίας ή πριν από το έτος έναρξης της
αναπηρίας.
Αν κατά τη διάρκεια των πέντε (5) αυτών ετών οι ασφαλισμένοι έχουν επιδοτηθεί για ασθένεια ή ανεργία ή έχουν συνταξιοδοτηθεί, η περίοδος των πέντε (5) ετών επεκτείνεται για ίσο χρόνο με αυτόν της επιδότησης ή συνταξιοδότησης, ή
- τουλάχιστον ένα (1) έτος ή τριακόσιες (300) ημέρες ασφάλισης εάν δεν έχουν συμπληρώσει το εικοστό πρώτο (21ο) έτος της ηλικίας.
Οι ανωτέρω τριακόσιες (300) ημέρες ασφάλισης αυξάνονται προοδευτικά σε χίλιες πεντακόσιες (1.500) ημέρες ασφάλισης με την προσθήκη εκατόν είκοσι (120) ημερών ασφάλισης για κάθε έτος ηλικίας πέραν του εικοστού πρώτου (21ου) μέχρι τη συμπλήρωση του τριακοστού πρώτου (31ου). Για τους ελεύθερους επαγγελματίες που καταβάλλουν εισφορές για κάθε μήνα ασφάλισης, κάθε μήνας ισοδυναμεί με 25 ημέρες ασφάλισης.