Παρά το γεγονός ότι οι δεινόσαυροι έζησαν πριν από περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια, οι επιστήμονες γνωρίζουν τι έτρωγαν, πώς έμοιαζαν, ακόμα και πώς πέθαναν. Το πώς ακριβώς αναπαράγονταν αυτοί οι εξαφανισμένοι οργανισμοί παρέμενε ωστόσο ένα μυστήριο μέχρι πρόσφατα, που ένας ειδικός έριξε φως σε αυτό το προϊστορικό ζευγάρωμα.
Η αμερικανίδα παλαιοντολόγος Ράιλι Μπλακ αναφέρει ότι οι δεινόσαυροι πιθανότατα είχαν πέη και ζευγάρωναν με τρόπο παρόμοιο με τα σύγχρονα θηλαστικά, με τον αρσενικό να ανεβαίνει πάνω στη θηλυκή. Ωστόσο, οι δεινόσαυροι με μεγάλες, αιχμηρές ουρές, όπως ο Στεγόσαυρος, ίσως χρειάστηκε να βρουν «δημιουργικούς» τρόπους για να αποφύγουν τον τραυματισμό.
«Για πάνω από έναν αιώνα, οι παλαιοντολόγοι αναρωτιούνται πώς ζευγάρωναν οι δεινόσαυροι», λέει η Μπλακ σε ένα άρθρο της στο Smithsonian Magazine. «Οι συγκρίσεις με τα ζωντανά πουλιά και τους κροκόδειλους υποδεικνύουν ότι οι δεινόσαυροι συνήθως είχαν πέος ή κλειτορίδα, αν και δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη αποδείξεις για αυτές τις δομές», συμπληρώνει.
Οι δεινόσαυροι περιπλανήθηκαν στη Γη περίπου 165 εκατομμύρια χρόνια, αλλά εξαφανίστηκαν πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, όταν η Γη χτυπήθηκε από έναν τεράστιο αστεροειδή.
Οι ακριβείς λεπτομέρειες του ζευγαρώματος των δεινοσαύρων παραμένουν μυστήριο, κυρίως επειδή τα αναπαραγωγικά όργανα δεν απολιθώνονται. Επιπλέον, δεν έχουν βρεθεί απολιθώματα δεινοσαύρων που να τους απεικονίζουν κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος, αλλά οι ερευνητές μπορούν να κάνουν εικασίες.
Η διαδικασία ξεκινούσε με κάποιο είδος τελετουργίας, πιθανώς περιλαμβάνοντας ξύσιμο στο έδαφος και συντονισμένες κινήσεις, κάτι σαν έναν «χορό». Το 2016, οι παλαιοντολόγοι ανακάλυψαν αποδείξεις για «χώρους ζευγαρώματος» δεινοσαύρων στην περιοχή που σήμερα είναι το δυτικό Κολοράντο. Στον συγκεκριμένο χώρο, μεγάλοι σαρκοφάγοι δεινόσαυροι συγκεντρώνονταν για να ξύσουν το έδαφος με τα πόδια τους, μια τελετουργία ζευγαρώματος για να προσελκύσουν συντρόφους.
Σύμφωνα με την Daily Mail, αυτή η μορφή «προϊστορικού προκαταρκτικού», που αποδεικνύεται από τα σημάδια ξυσίματος στο σκονισμένο έδαφος, ήταν παρόμοια με εκείνη των σύγχρονων πουλιών. Ορισμένα είδη δεινοσαύρων φέρεται να είχαν εξελιγμένα κέρατα σε διάφορα χρώματα και σχήματα, για να προσελκύσουν την προσοχή των δυνητικών συντρόφων τους.
Αφού οι δεινόσαυροι ζευγάρωναν, ο αρσενικός πιθανώς θα ανέβαινε πάνω στη θηλυκή από πίσω, με παρόμοιο τρόπο με τα σκυλιά και τα άλλα θηλαστικά σήμερα. «Όλοι οι δεινόσαυροι χρησιμοποίησαν την ίδια βασική θέση για το ζευγάρωμα», είπε η δρ Μπέβερλι Χάλστατ, μια θρυλική αγγλίδα παλαιοντολόγος, που ήταν από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με το θέμα. «Ανεβαίνοντας από πίσω, τοποθετούσε τα μπροστινά του άκρα στους ώμους της, ανεβάζοντας το ένα πίσω άκρο του πάνω από την πλάτη της και στρίβοντας την ουρά του κάτω από τη δική της», συμπληρώνει.
Ο Λουίς Βιγιαζόν, ζωολόγος και επιστημονικός εκπαιδευτής, δήλωσε στο BBC ότι οι δεινόσαυροι πιθανώς ζευγάρωναν «σχεδόν σαν τις καμηλοπαρδάλεις». Λόγω του τεράστιου βάρους τους, ο αρσενικός, που ζύγιζε έως και 80 τόνους σε ορισμένες περιπτώσεις, θα ανέβαινε και θα κατέβαινε από τη θηλυκή όσο πιο γρήγορα γινόταν.
«Η πραγματική στιγμή της συνουσίας ήταν πιθανότατα πολύ σύντομη, για να μειωθούν οι πιέσεις και στους δύο συντρόφους», δήλωσε ο Βιγιαζόν στο Science Focus. «Ο αρσενικός μπορεί να έριχνε το ένα του πόδι πάνω από την ουρά της θηλυκής και να χρησιμοποιούσε ένα σχετικά μακρύ, επεκτάσιμο πέος για να φτάσει στα γεννητικά όργανά της», συμπληρώνει.
Οι Στεγόσαυροι, που είχαν πλάκες και αγκάθια στην πλάτη και την ουρά τους, θα χρειάζονταν τους πιο «δημιουργικούς» τρόπους ζευγαρώματος, σύμφωνα με την κα Μπλακ. Τα αγκάθια στην ουρά μπορεί να αποτελούσαν επικίνδυνο εμπόδιο για οποιονδήποτε Στεγόσαυρο βρισκόταν στην πάνω θέση, εκτός και αν και οι δύο ήταν «ξαπλωμένοι στο έδαφος και βρίσκονταν ο ένας κοντά στον άλλο από την πλευρά της κοιλιάς».
Η ακαδημαϊκός ελπίζει ότι οι παλαιοντολόγοι θα κάνουν νέες ανακαλύψεις για τη σεξουαλική ζωή των δεινοσαύρων τα επόμενα χρόνια, όπως για παράδειγμα αποδείξεις για δύο δεινόσαυρους που πέθαναν ενώ ζευγάρωναν.
