Ένας από τους διαβόητα «κακούς» του κινηματογράφου έχει 5 σεμιναριακά μαθήματα για μας. Βλέπεις από το 1983 που κυκλοφόρησε η ταινία-θρύλος -αν και remake του κλασικού «Scarface» του 1932-, έγινε αμέσως απόλυτη καλτιά, με την απίστευτη βία και ασέβεια που επέδειξε (μέχρι και ο Martin Scorsese έγινε αυτόματα «οπαδός» της).

Τριάντα σχεδόν χρόνια έχουν περάσει από τότε και το επικό γκανγκστερικό του Brian De Palma έχει πάρει τη θέση που του αξίζει και στην καρδιά μας αλλά και στην ιστορία του κινηματογράφου.

Ωστόσο, παρά τις θρυλικές σκηνές και την απίστευτη πλοκή, ένα είναι αυτό που θα θυμάσαι πάντα: τον αντι-ήρωα Tony Montana, τον κουβάνο πρόσφυγα που κατέληξε βαρόνος ναρκωτικών. Τον ενσάρκωσε ιδεωδώς ο Al Pacino και μας χάρισε μια ερμηνεία το λιγότερο αξέχαστη.

Βέβαια, παρά τον «ελαττωματικό» χαρακτήρα του, ο Tony Montana υπήρξε σε κάποια πράγματα κύριος. Για να δούμε λοιπόν τι μπορεί να μας μάθει ο Tony…

Πάντα να νοιάζεσαι για τους φίλους σου

Όσο κολλητάρια κι αν ήταν ο Tonny με τον Manny (Steven Bauer), ο Manny δεν έβαζε ξεκάθαρα τους φίλους του πριν από τις γυναίκες. Είναι μάλιστα η «αδυναμία» που είχε ο Manny στο ωραίο φύλο που έβλαψε τελικά και τους δυο. Αν, αντί να επικεντρωνόταν στην ξανθιά με το μπλε μπικίνι, πρόσεχε τον φίλο του -ως όφειλε-, η περίφημη σκηνή με τον Scarface και το αλυσοπρίονο θα κατέληγε τελείως διαφορετικά.

Το λάθος του Manny αποτελεί ένα πρώτης τάξεως μάθημα για μας: αν έχεις κανονίσει κάτι με έναν φίλο, μην τον κρεμάσεις, ακόμα κι αν δεν πρόκειται για ζήτημα ζωής ή θανάτου. Οι φίλοι μπαίνουν πρώτα…

Μη φοβάσαι να κυνηγήσεις αυτό που θες

Ο Tony ήξερε ακριβώς τι θέλει από τη ζωή: τον κόσμο και ό,τι περιλαμβάνει ο κόσμος! Και βέβαια δεν θα σταματούσε μέχρι να το πετύχει. Οι περισσότεροι από μας περιμένουμε να έρθει ο κόσμος σε μας και η ζωή που ονειρευόμαστε να πέσει μια μέρα στην αγκαλιά μας. Αν ωστόσο θες να πετύχεις στη ζωή, πρέπει να φτιάξεις τη δική σου μοίρα.

Όπως κι ο Tony Montana, άδραξε τις ευκαιρίες που σου παρουσιάζονται και μη μασάς τα λόγια σου, πες ακριβώς αυτό που θες και βγες εκεί έξω να το διεκδικήσεις. Μη φοβάσαι με λίγα λόγια να κάνεις το όνειρο πραγματικότητα: η επιμονή και η βούληση αποδίδουν στο τέλος.

Ποτέ μη συμβιβάζεσαι

Όσο αδίστακτος κι αν ήταν ο Tony, είχε δίκιο σε ένα πράγμα: είτε είσαι βαρόνος της κόκας είτε ένας απλός, καθημερινός άνθρωπος, αυτό που μετράει είναι ο λόγος σου! Παρά την περίφημη κακία του, o Montana ποτέ δεν την έπεφτε σε κάποιον αν δεν τον είχε βλάψει προηγουμένως (εκτός φυσικά κι αν επρόκειτο για τη μικρή του αδερφή!).

Κι όσο κι αν δεν είχε κανένα πρόβλημα με τους σκοτωμούς, θα θυμάσαι ότι υπογράφει τη δική του θανατική καταδίκη όταν αρνείται να σκοτώσει μια αθώα γυναίκα και το παιδί της. Η τιμή και η ηθική καραδοκούν ολόγυρα! Ο Tony μπορεί να έκανε πολλές κακές επιλογές για να ανέβει στον θρόνο της διαφθοράς, ωστόσο ποτέ δεν αθέτησε τον λόγο του και ποτέ δεν παραβίασε τον κώδικα της δικής του ηθικής. Και τι μάθημα είναι αυτό!

Τα λεφτά δεν έχουν αξία αν δεν μπορείς να χαρείς τη ζωή

Είναι αλήθεια αυτό που λένε: τα λεφτά δεν εξαγοράζουν την ευτυχία (όσο κι αν κάνουν λιγότερο επώδυνη τη δυστυχία!). Και η πτώση του Montana ξεκινά από το γεγονός ότι όταν επιτέλους παίρνει όλα όσα θέλει από τη ζωή -τη βίλα, το αυτοκίνητο, τη γυναίκα-, και πάλι δεν μπορεί να τα χαρεί. Τίποτα δεν τον ικανοποιεί κι αυτό είναι το τρωτό του σημείο.

Έτσι κι εμείς, με την αέναη επιδίωξη όλο και περισσότερων πραγμάτων χάνουμε πολλές φορές την ουσία. Πρέπει λοιπόν να σταματήσουμε για μια στιγμή και να ξαναθέσουμε προτεραιότητες. Όπως ακριβώς συμβουλεύει κι ο Bernstein τον Tony: κάθε μέρα πάνω από το χώμα είναι μια καλή μέρα. Κάτι που ισχύει ανεξάρτητα αν είσαι διαβόητος κακοποιός ή καθημερινός άνθρωπος…

Δεν μπορείς να αναλάβεις τον κόσμο μόνος σου

Για καθέναν από μας υπάρχει η στιγμή του, μόνο που για τον Tony ήρθε πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι έπρεπε και δεν είχε κανέναν να κατηγορήσει γι’ αυτό. Οι πραγματικά πετυχημένοι διαθέτουν ένα ευρύ υποστηρικτικό δίκτυο ανθρώπων που τους βοηθούν να παραμείνουν στην κορυφή, ενώ ο Tony δεν είχε στο τέλος κανέναν (πιθανότατα επειδή είχε προλάβει να τους καθαρίσει!). Είχε αποξενωθεί απ’ όλους τους οικείους του στο αδιάκοπο κυνήγι της επιτυχίας: από τη γυναίκα του, τους φίλους του, ακόμα και από την ίδια την αδερφή του.

Κι όταν τελικά η στιγμή έφτασε για τον Tony, ο μόνος φίλος που του απέμεινε ήταν το όπλο του. Μην κάνεις λοιπόν το ίδιο λάθος: ο κόσμος μπορεί να γίνει πραγματικά μοναχικός κάποιες φορές και όλοι χρειαζόμαστε όση βοήθεια μπορούμε να βρούμε…