«Το παντζάρι είναι το πιο έντονο ζαρζαβατικό. Το ραπανάκι αναμφίβολα είναι πιο καυστικό αλλά η κάψα του είναι μια παγερή φωτιά, είναι η καούρα της δυσαρέσκειας, όχι η φλόγα του πάθους. Οι ντομάτες είναι αρκετά εύρωστες κι όμως τις διαπερνάει ένα υπόγειο ρεύμα ελαφρότητας. Τα παντζάρια έχουν μια θανάσιμη σοβαρότητα.
[…] Το παντζάρι είναι το μελαγχολικό ζαρζαβατικό, το πιο πρόθυμο να υποφέρει. Δεν μπορείς να βγάλεις αίμα στύβοντας ένα γογγύλι… Μια παλιά ουκρανική παροιμία λέει προειδοποιητικά «Ένα παραμύθι που αρχίζει με ένα παντζάρι θα τελειώσει με τον διάβολο»… Αυτό είναι ένα ρίσκο που πρέπει να πάρουμε…

Γράφει η Νίκη Παπάζογλου

Κι αν το παντζάρι που είναι ζαρζαβατικό απασχολεί τον αναγνώστη ήδη από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου «Tο άρωμα του ονείρου», ο ίδιος ο συγγραφέας είναι ένα φρούτο, όπως χαρακτηριστικά λέει ο Θανάσης Λάλας στον πρόλογο του και μάλιστα ένα ξεχωριστό φρούτο που διηγείται ιστορίες με έναν μοναδικό τρόπο, βάζοντας τα πιο παράξενα πρόσωπα να πουν τα πιο «σοβαρά» αυτού του κόσμου. Άλλωστε πολλοί είναι εκείνοι που ακόμα κι αν δεν εκτίμησαν εξ αρχής το βιβλίο δεν πέρασε πολύ καιρός που αναθεώρησαν,  όταν σε μια απλή καθημερινή στιγμή, σε μια χιλιοειπωμένη κουβέντα ενός φίλου, σε μια πολυβιωμένη καθημερινότητα, στη σκέψη παρέλασαν μερικές σκηνές από τα δάση της Αρχαίας Βοημίας που μας ταξιδεύει εξ αρχής ο συγγραφέας…

Σε αυτά δάση στα οποία μας μεταφέρει ήδη από τις πρώτες σελίδες ο Τομ Ρόμπινς βλέπουμε να περιπλανιέται ο Αλομπάρ, ένας γέρος βασιλιάς προσπαθώντας να γλιτώσει το σκληρό πεπρωμένο της πρώτης άσπηρς τρίχας. Οι υπηκόοι του αντί να σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν συνηθίζουν να σκοτώνουν τους βασιλιάδες μόλις αρχίζουν να γερνούν για να διατηρήσουν  ακμαία τη φυλή τους. Ο Αλομπάρ όμως έχει αντίθετη γνώμη, αφού κρίνει τον θάνατο ως αθεράπευτα εγωιστή που παρεμβαίνει αυτοβούλως την ώρα που θα έπρεπε να συμβουλεύεται όποιον πρόκειται να συμπαρασύρει μαζί του…

Με την πρώτη άσπρη τρίχα, ως ένδειξη της αντίστροφης μέτρησης, ο πρώην Βασιλιάς απομακρύνεται από το βασίλειό του προς αναζήτηση της αθανασίας. Κατά την διάρκεια της αναζήτησης, συναντά κι ερωτεύεται την Κούδρα η οποία συνεχίζει μαζί του το ταξίδι, ώσπου κάποια στιγμή ανακαλύπτουν τους Βανταλούπερ, μια φυλή των σπηλαίων  με την βοήθεια της οποίας εξασκούνται στις τεχνικές της αθανασίας.

Η εξερεύνηση όμως δεν σταματά εκεί. Επόμενος σταθμός της πορείας τους είναι η συνάντηση με τον θεό Πάνα, αποδυναμωμένο κι έκπτωτο πια λόγω της επικράτησης του χριστιανισμού. Πορεύονται μαζί του χωρίς όμως να γερνάνε. Μόνο που αυτό τους ωθεί σε ένα ατέρμονο ταξίδι, σε μια διαρκή μετακίνηση – μετακομίζουν κάθε είκοσι χρόνια για να μην κινήσουν υποψίες… Αρκαδία, Κωνσταντινούπολη, Βυζάντιο, Παρίσι, Νέα Υόρκη. Σε κάποιον από όλους τους προορισμούς έρχεται η ιδέα στην Κούδρα για την κατασκευή ενός αρώματος ικανό να καλύψει την απαίσια μυρωδιά του αδύναμου Πάνα, ενός αρώματος τόσο ξεχωριστού που θα βοηθήσει το ζευγάρι να ξαναβρεθεί ακόμα κι αν χάσει ο ένας τον άλλον…

Η σύσταση ενός αρώματος, δύο σταγόνες του οποίου έχουν βρεθεί σε ένα μπουκαλάκι απασχολεί και τους σύγχρονους ήρωες του βιβλίου, η ιστορία των οποίων εξείσσεται παράλληλα. Η Πρίσιλα στο Σιάτλ, η Μαντάμ Ντεβαλιέ και η βοηθός της Βλου στη Νέα Ορελάνη καθώς και οι Λεφέβρ στο Παρίσι πασχίζουν να αποσυνθέσουν την συνταγή την ίδια ώρα που γίνονται παραλλήπτες παντζαριών…

Τα ταξίδια κι η συνεχής αναζήτηση της Κούδρας και του Αλόμπαρ δεν έχουν τέλος.Αλλά η κόπωσητης περιπλάνησης, δημιουργεί σταδιακά την επιθυμία μιας σταθερής βάσης, καθώς και μια κάποια πλήξη για το «αντικείμενο» του πόθου. Τότε σαν λύση φαντάζει η εξαΰλωση που είχαν διδαχτεί στις σπηλιές των Βανταλούπερ…

Ποιά η σύνδεσή τους με αυτό που όλοι γυρεύουν. Ποιος είναι ο λόγος που ένα σμήνος μέλισσες κυνηγά και σκοτώνει κόσμο στον δρόμο; Θα βρεθεί άραγε η μυστική συνταγή όταν όλα πρέπει να τελειώσουν το ίδιο βράδυ στις εννιά ώρα Παρισιού; Και άραγε τι μας διδάσκει το μυστικό του παντζαριού

«Διατηρήστε τη θεϊκή κοκκινίλα σας, την έμφυτη ροζ μαγεία σας, ειδάλλως θα καταλήξερε καφέ. Έτσι και καταλήξετε καφέ, ξέρετε τι σας περιμένει: καφές, καφετζούδες, χαρτορίχτρες, τσαρλατάνοι, ψυχοσωτήρες…»

Η ιδιαίτερη ιστορία της αναζήτησης ενός μοναδικού αρώματος και της αθανασίας σκιαγραφεί γλαφυρότατα τον διακαή πόθο του ανθρώπινου είδους να ξεπεράσει την τυραννία των γηρατειών και του θανάτου… Με αφετηρία του βιβλίου τον θάνατο και την αθανασία του πρωταγωνιστή, του Βασιλιά Αλομπάρ, το τέλος του υπογράφεται 1000 χρόνια αργότερα στο σύγχρονο Παρίσι. Σε όλες όμως τις ιστορίες αυτών των χρόνων αυτό που κυριαρχεί είναι η ιδιαίτερη οσμή των γεγονότων και των πρωταγωνιστών που τα απαρτίζουν…

Η θρησκεία, η αθανασία, οι ανθρώπινες σχέσεις, είναι μερικά από τα σοβαρά θέματα, ενώ τα πατζάρια και οι τεράστιοι φαλλοί κάποια άλλα τα οποία χειρίζεται με μαεστρία ο παλιάς κοπής μάστορας συγγραφέας. Κι όλα αυτά γεμάτα όνειρα, μυρωδιές, φιλοσοφία και παντοτινή αγάπη…

Οι μεγαλοσχηματικές μεταφορές, το χιούμορ με το οποίο αντιμετωπίζεται η ιστορία, ταυτόχρονο με δυνατές λογοτεχνικές στιγμές συνδυάζονται αρμονικά σε μια ιστορία που σε παρασύρει και δεν βιάζεται να αποκαλύψει τα μυστικά της. Σε μια ιστορία που αγκαλιάζει τον αναγνώστη τοποθετώντας τον στη δική της ατμόσφαιρα, στον δικό της μικρόκοσμο, μυώντας τον στα μυστικά της κι ενεργοποιώντας όλες τις αισθήσεις του… Έτσι καταφέρνει όχι μόνο να δει μα και να μυρίσει, να ακούσει, και να γευτεί…

«Ο Τομ Ρόμπινς είναι συγγραφέας που σηκώνει την φούστα της ζωής κι εμείς την χαζεύουμε από κάτω γυμνή, βλέπουμε τα κάλλη της αλλά και τα ελαττώματά της, ερωτευόμαστε την κυταρίτιδά της και τρελαινόμαστε με τα δαντελωτά εσώρουχά της… κι όλα αυτά στάζοντας σε κάθε σελίδα και λίγο χιούμορ, αφού δεν μπορεί να κάνει αλλιώς» συμπληρώνει στον πρόλογο ο Θανάσης Λάλας…

Δείτε εδώ τα υπόλοιπα έργα του αφιερώματος με «Τα 100 βιβλία που πρέπει να έχεις διαβάσει πριν πεθάνεις»