Η ημέρα που ο άνθρωπος πάτησε στη Σελήνη και οι θεωρίες συνωμοσίας: Οι σκιές, τα αστέρια, η αμερικανική σημαία και τι πραγματικά ισχύει

Ήταν 20 Ιουλίου του 1969. Μέσω μιας μικρής σκάλας της σεληνακάτου «Eagle», της αποστολής «Απόλλων 11» της NASA, ο πρώτος άνθρωπος πάτησε στην επιφάνεια της Σελήνης. Με δέος άνθρωποι από κάθε άκρη του κόσμου έβλεπαν τον αστροναύτη Νιλ Άρμστρονγκ να γράφει ένα χρυσό κεφάλαιο στην Ιστορία συνοδεύοντάς το με την εμβληματική πλέον φράση: «ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα» (one small step for [a] man, one giant leap for mankind).

Με τα πρώτα βήματα του επικεφαλής της αμερικανικής αποστολής – και του πιλότου Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν που τον ακολούθησε 20 λεπτά αργότερα –  γράφτηκε ένα συγκλονιστικό κεφάλαιο στην ιστορία της ανθρωπότητας και ταυτόχρονα έκλεινε το κεφάλαιο της ψυχροπολεμικής κούρσας για την αποστολή ανθρώπων στο φεγγάρι μεταξύ ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης. Σήμερα, σχεδόν μισό αιώνα αργότερα, μια νέα κούρσα για την κατάκτηση των θησαυρών της Σελήνης έχει ξεκινήσει. Κίνα, ΗΠΑ, ΕΕ ακόμη και ιδιώτες σχεδιάζουν πλέον τον αποικισμό του φεγγαριού και τις πρώτες διαστημικές εξορύξεις.

Η 20^η Ιουλίου του 1969, όπως συνήθως συμβαίνει με κάθε συναρπαστικό γεγονός, εκτός από «πηγή έμπνευσης» αποτέλεσε και «πηγή» πολλών θεωριών συνωμοσίας που αμφισβήτησαν το κορυφαίο επίτευγμα. Πόσο μάλλον όταν τα γεγονότα εκτυλίχθηκαν υπό το πέπλο του Ψυχρού Πολέμου.

Οι περισσότερες θεωρίες κινούνταν στο χώρο του φαιδρού, ωστόσο ορισμένες σοβαροφανείς παραμένουν εδώ και δεκαετίες «ζωντανές» και ιδιαίτερα δημοφιλής σε μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, αν και στην πραγματικότητα όλες έχουν καταρριφθεί.

«Ναι» το «Απόλλων 11» πήγε στη Σελήνη και δεν γυρίστηκε σε κάποιο στούντιο του Χόλιγουντ. Οι Αμερικανοί αστροναύτες τοποθέτησαν καθρέφτες που έχουν εντοπιστεί εδώ και δεκαετίες από τηλεσκόπια στις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Νότια Αφρική και την Αυστραλία. Όποιος έχει αρκετά χρήματα μπορεί να φτιάξει ένα τηλεσκόπιο αρκετά μεγάλο για να τους δει. Επιπλέον επέστρεψαν με σεληνιακά δείγματα που είναι παρόμοια με αυτά αποστολών άλλων χωρών. Ακόμη και η μεγάλη αντίπαλος, η Σοβιετική Ένωση παραδέχτηκε το γεγονός. Στο ραδιοφώνο και τις εφημερίδες της ανακοινώθηκε πως οι Αμερικανοί αστροναύτες είχαν πατήσει στη Σελήνη.

Πέρα από τα αυτονόητα ας περάσουμε και στα πιο… «επιστημονικά»:

Θεωρία συνωμοσίας 1: Oι σκιές στις φωτογραφίες προσγείωσης στη Σελήνη αποδεικνύουν ότι οι εικόνες ήταν ψεύτικες

Οι υποστηρικτές αυτές της θεωρίας επικαλούνται μια φωτογραφία του αστροναύτη Νιλ Άρμστρονγκ, στην οποία φαίνεται η σκιά του ίδιου αλλά και ενός άλλου αντικειμένου. Σε αυτή τη φωτογραφία οι σκιές δεν είναι παράλληλες, κάτι που κατά του συνωμοσιολόγους αποδεικνύει πως υπάρχουν δύο διαφορετικές πηγές φωτός και όχι μόνο ο ήλιος. Οι πολλαπλές πηγές φωτός σε στούντιο, από δύο διαφορετικά φώτα, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν διαφορετικά μοτίβα σκιών.

Η πραγματικότητα είναι πως αυτό που συμβαίνει έχει εξηγήση και μπορούμε να αναπαράγουμε αυτό το φαινόμενο όποτε θέλουμε στη Γη. Και η αλήθεια είναι πως αν είστε λίγο παρατηρητικοί όλοι έχετε δει πολλές αυτό το φαινόμενο, όπου, λόγω προοπτικής, οι παράλληλες γραμμές φαίνονται μη παράλληλες. Εάν προσπαθείτε να μειώσετε σε ένα δισδιάστατο επίπεδο μια τρισδιάστατη κατάσταση, μπορείτε να κάνετε τις γραμμές να κάνουν κάθε λογής περίεργα πράγματα, αναφέρει ο Ανού Οτζα, εκ των διευθυντών του Εθνικού Διαστημικού Κέντρου, στο Royal Museums Greenwich, και προσθέτει: Σταθείτε έξω όταν ο Ήλιος είναι χαμηλά στον ουρανό και δείτε αυτό το αποτέλεσμα μόνοι σας. Ακριβώς όπως οι εικόνες από το Apollo 11, οι σκιές δεν θα είναι παράλληλες.

Θεωρία συνωμοσίας 2: Γιατί δεν υπάρχουν αστέρια στις φωτογραφίες των προσγειώσεων της NASA στη Σελήνη;

«Εάν όντως οι εικόνες έχουν τραβηχτεί στη Σελήνη δεν θα έπρεπε ο ουρανός να ήταν γεμάτος με αστέρια;», αναφέρουν οι υποστηρικτές μιας άλλης θεωρίας, σημειώνοντας πως στο φεγγάρι δεν υπάρχει ατμόσφαιρα, ούτε σύννεφα, ώστε να εμποδίζουν τη θέασή τους. Άρα, κατά τους συνωμοσιολόγους, η προσελήνωση δεν είναι πραγματική αλλά έχει γυριστεί σε κάποιο στούντιο. Ο σκηνοθέτης και η NASA είτε από απροσεξία, είτε από αδυναμία να αποδώσουν τον πραγματικό έναστρο ουρανό δεν έβαλαν αστέρια στο σκηνικό, υποστηρίζουν.

Για όσους ενδιαφέρονται υπάρχει πάντως και πραγματική απάντηση: Τόσο οι αστροναύτες, όσο και το ίδιο το σεληνιακό τοπίο φωτίζονται έντονα από τον Ήλιο. Ο ουρανός μπορεί να φαίνεται μαύρος, αλλά στην πραγματικότητα στη Σελήνη ήταν ημέρα. Εάν κάποιος τραβήξει μια φωτογραφία υπό έντονο φωτισμό η ταχύτητα του κλείστρου της φωτογραφικής μηχανής πρέπει να είναι μεγάλη και το διάφραγμα πολύ μικρό. Σε αυτή την κατάσταση, αχνά αντικείμενο όπως τα αστέρια ασφαλώς και δεν πρόκειται να εμφανιστούν, ιδιαίτερα με την τεχνολογία του τότε.

Θεωρία συνωμοσίας 3: Η αμερικανική σημαία του Apollo 11 κυματίζει στον άνεμο… αλλά στη Σελήνη δεν υπάρχει άνεμος

Αν δεν υπάρχει ατμόσφαιρα στη Σελήνη, δεν υπάρχει άνεμος, γιατί κυματίζει η σημαία; Είναι αυτή η απόδειξη που αναζητούν οι συνωμοσιολόγοι; Η απάντηση σε αυτόν τον ισχυρισμό δίνεται μέσω μιας προσεκτικότερης ματιάς στις επίμαχες εικόνες και συγκεκριμένα στο πάνω μέρος της σημαίας (σημ: δείτε την κεντρική φωτογραφία). Η NASA δεν χρησιμοποίησε μια απλή σημαία γιατί αυτή απλά θα κρεμούσε και η εικόνα δεν θα ήταν ελκυστική. Έτσι τοποθετήθηκε μια οριζόντια ράβδος στο πάνω μέρος για να μπορεί το ύφασμα να παραμείνει ανοιχτό. Η σημαία φαίνεται να κυματίζει στιγμιαία κατά την τοποθέτησή της, αλλά και λόγω των πτυχών που είχαν δημιουργηθεί κατά τη μεταφορά της. Παραμένει μόνιμα ανοιχτή και δεν πέφτει λόγω της ράβδου και όχι λόγω του ανέμου.

Θεωρία συνωμοσίας 4: Αν πραγματικά πήγαμε στη Σελήνη το 1969, γιατί δεν επιστρέψαμε ποτέ;

Το Apollo 17, η τελευταία αποστολή του Apollo για την προσγείωση αστροναυτών στη Σελήνη, πραγματοποιήθηκε το 1972. Από τότε, οι άνθρωποι δεν επέστρεψαν ποτέ. Γιατί συνέβη αυτό; Κατά του συνομοσιωλόγους… «γιατί ποτέ στην πραγματικότητα δεν πήγαμε στη Σελήνη».

Η πραγματικότητα δεν βρίσκεται στη συνωμοσία αλλά στη γεωπολιτική. Μετά την αποστολή του Apollo 17, καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 τα φιλόδοξα σχέδια προέβλεπαν τη δημιουργία μιας σεληνιακής βάσης. Ωστόσο στη συνέχεια, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας, ήρθε και μια νέα μεγάλη πρόκληση για την εξερεύνηση του διαστήματος: ο Άρης. Η προσοχή στράφηκε επίσης στο πρόγραμμα Space Shuttle και, αργότερα, στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο οποίος κατοικείται μόνιμα από ομάδες αστροναυτών από τον Νοέμβριο του 2000. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στη Σελήνη.

Στην πραγματικότητα οι ΗΠΑ είχαν κερδίσει την κούρσα για τη Σελήνη, το διαστημικό πρόγραμμα της Σοβιετικής Ένωσης έχανε τη δυναμική του με κρίσιμες γεωπολιτικές εξελίξεις και ανοιχτά πολεμικά μέτωπα επί Γης. Στην πραγματικότητα άλλαξαν οι προτεραιότητες και αυτό δεν ήταν μια μεγάλη συνωμοσία, αλλά μια απόφαση βασισμένη στον ανταγωνισμό, τη γεωπολιτική, τα κεφάλαια και τις φιλοδοξίες της εποχής.

Εν κατακλείδι

Η προσγείωση στη Σελήνη δεν ήταν «φάρσα», δεν ήταν ψέμα, δεν ήταν σκηνοθετημένη από τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ (έχει ακουστεί και αυτό). Η αποστολή Apollo 11 συνέβη και οι άνθρωποι πραγματικά πάτησαν το πόδι τους στη Σελήνη. Υπάρχουν αμέτρητα στοιχεία (εικόνες, βίντεο, σεληνιακά δείγματα και επιστημονικά δεδομένα που το αποδεικνύουν). Αλλά εκτός από όλα αυτά υπάρχει και κάτι ακόμη πιο ισχυρό: Η ανθρώπινη εξερεύνηση έχει κυριολεκτικά αφήσει το στίγμα της στην επιφάνεια της Σελήνης.

Το 2009, ένα διαστημικό σκάφος, που εστάλη σε τροχιά γύρω από τη σελήνη στο πλαίσιο χαρτογράφησης της επιφάνειας της, κατέγραψε εικόνες πολύ μεγαλύτερης ανάλυσης λόγω της σημερινής τεχνολογίας. Όπως αναφέρει ο Ανού Οτζα, εκ των διευθυντών του Εθνικού Διαστημικού Κέντρου, διαπιστώθηκε πως σε κάθε σημείο της αποστολής του Apollo υπήρχαν ακόμη τα ίχνη των σεληνιακών οχημάτων. Τα ίχνη από τα βήματα του Νιλ Άρμστρονγκ θα μπορούσαν να διαρκέσουν για πάντα. «Ανεξάρτητα από τι θα κάνουν στον εαυτό μας ως ανθρωπότητα, ως πολιτισμός, έχουμε αφήσει πραγματικά το στίγμα μας στον κόσμο».