Περπατούν στη Γη εδώ και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια και έτσι οι άνθρωποι μπορεί να νομίζουν ότι τα έχουν δει όλα. Όχι όμως σύμφωνα με μια ομάδα επιστημόνων που ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε ένα χρώμα που κανείς δεν έχει ξαναδεί.
Ο τολμηρός -και αμφισβητούμενος- ισχυρισμός ακολουθεί ένα πείραμα στο οποίο ερευνητές στις ΗΠΑ έριξαν παλμούς λέιζερ στα μάτια τους. Διεγείροντας μεμονωμένα κύτταρα στον αμφιβληστροειδή, το λέιζερ ώθησε την αντίληψή τους πέρα από τα φυσικά της όρια, λένε.
Η περιγραφή του χρώματος δεν είναι πολύ εντυπωσιακή – οι πέντε άνθρωποι που το έχουν δει το αποκαλούν μπλε-πράσινο – αλλά αυτό, λένε, δεν αποτυπώνει πλήρως τον πλούτο της εμπειρίας.
«Προβλέψαμε από την αρχή ότι θα έμοιαζε με ένα πρωτοφανές χρωματικό σήμα, αλλά δεν ξέραμε τι θα έκανε ο εγκέφαλος με αυτό», δήλωσε ο Ren Ng, ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ. «Ήταν συγκλονιστικό. Είναι απίστευτα κορεσμένο».
Οι ερευνητές μοιράστηκαν μια εικόνα ενός τιρκουάζ τετραγώνου για να δώσουν μια αίσθηση του χρώματος, το οποίο ονόμασαν olo, αλλά τόνισαν ότι η απόχρωση μπορεί να γίνει αντιληπτή μόνο μέσω χειρισμού του αμφιβληστροειδούς με λέιζερ, αναφέρει ο βρετανικός Guardian.
«Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να αποδώσουμε αυτό το χρώμα σε ένα άρθρο ή σε μια οθόνη», δήλωσε ο Austin Roorda, επιστήμονας όρασης της ομάδας. «Το όλο θέμα είναι ότι αυτό δεν είναι το χρώμα που βλέπουμε, απλά δεν είναι. Το χρώμα που βλέπουμε είναι μια εκδοχή του, αλλά ωχριά απολύτως μπροστά στην εμπειρία του olo».
Ο ισχυρισμός των επιστημόνων άφησε έκπληκτο έναν ειδικό. «Δεν είναι ένα νέο χρώμα», δήλωσε ο John Barbur, επιστήμονας της όρασης στο City St George’s, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. «Είναι ένα πιο κορεσμένο πράσινο που μπορεί να παραχθεί μόνο σε ένα υποκείμενο με φυσιολογικό κόκκινο-πράσινο χρωματικό μηχανισμό, όταν η μόνη είσοδος προέρχεται από τα κωνία Μ». Η εργασία, είπε, έχει «περιορισμένη αξία».
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το σύστημά τους, που ονομάστηκε Oz vision από την Σμαραγδένια Πόλη των βιβλίων του L Frank Baum, θα τους βοηθήσει να διερευνήσουν βασικά επιστημονικά ερωτήματα σχετικά με το πώς ο εγκέφαλος δημιουργεί οπτικές αντιλήψεις του κόσμου. Μπορεί όμως να έχει και άλλες εφαρμογές. Μέσω της κατά παραγγελία διέγερσης των κυττάρων του αμφιβληστροειδούς, οι ερευνητές θα μπορούσαν να μάθουν περισσότερα για την αχρωματοψία ή για ασθένειες που επηρεάζουν την όραση, όπως η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια.
Θα έχει ο υπόλοιπος κόσμος την ευκαιρία να βιώσει την εμπειρία του olo από μόνος του; «Πρόκειται για βασική επιστήμη», δήλωσε ο Ng. «Δεν πρόκειται να δούμε το olo σε οθόνες smartphone ή τηλεοράσεις σύντομα. Και αυτό είναι πολύ, πολύ πέρα από την τεχνολογία των ακουστικών VR».
