Ο πρώτος γύρος των τουρκικών εκλογών ανέδειξε νικητή τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος για άλλη μια φορά αποδεικνύεται «πολύ σκληρός για να πεθάνει». Οι προσδοκίες του «αντι-ερντογανικού» μετώπου, που είχε «ποντάρει» στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, δεν επιβεβαιώθηκαν. Ο επικεφαλής του CHP συγκέντρωσε το 44,8% των ψήφων, σχεδόν πέντε μονάδες πίσω από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Η αποτυχία προκάλεσε απογοήτευση στους υποστηρικτές του, αλλά και τριγμούς στον ετερόκλητο συνασπισμό της αντιπολίτευσης, καθώς στο εσωτερικό είχαν εκφραστεί εξ αρχής αμφιβολίες για την επιλογή της υποψηφιότητας του Κιλιτσντάρογλου.

«Σας το είχα πει πως δεν μπορούμε να κερδίσουμε», φέρεται να είπε σε έξαλλη κατάσταση, με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, η πρόεδρος του «Καλού Κόμματος» Μεράλ Ακσενέρ. Η Ακσενέρ, ήταν αυτή που είχε εκφράσει εξ αρχής πιο έντονα τη διαφωνία της, απειλώντας μάλιστα και με αποχώρηση από τον συνασπισμό των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Τις ημέρες που απομένουν μέχρι την 28η Μαΐου, όταν και θα διεξαχθεί ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών, ο Κιλιτσντάρογλου καλείται να ανατρέψει το εις βάρος του αποτέλεσμα. Πρόκειται για ένα εγχείρημα που φαίνεται πολύ δύσκολο, καθώς επί της ουσίας ο Κιλιτσντάρογλου θα πρέπει να περιμένει ψήφους από τους τους ακροδεξιούς του Σινάν Ογάν.

Ο Ογάν απολαμβάνει το «τουρκικό παζάρι»

Ο υποψήφιος του εθνικιστικού συνασπισμού «ATA», ένα μπλοκ τεσσάρων μικρών εθνικιστικών κομμάτων, κέρδισε το 5,2% και μετά την αποχώρηση από την κούρσα Μουαρέμ Ιντζέ αναδεικνύεται σε «ρυθμιστή» του δεύτερου γύρου. Και φαίνεται πως το απολαμβάνει, καθώς ξεκίνησε τα «παζάρια» πριν ακόμη ανακοινωθούν τα αποτελέσματα. Χωρίς καμία περιστροφή, λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες ζήτησε υπουργείο για να στηρίξει έναν εκ των δύο αντιπάλων για την προεδρία της χώρας. Είναι γεγονός πως σε έναν βαθμό και ο Ερντογάν και ο Κιλιτσντάρογλου επιθυμούν επαφή με τον Ογάν, αν και οι 2,8 εκατ. ψηφοφόροι του δεν είναι σίγουρο πως θα τον ακολουθήσουν σε κάθε του απόφαση.

Η ομάδα του Κιλιτσντάρογλου ισχυρίστηκε πως πραγματοποιήθηκαν κάποιες πρώτες συνομιλίες τη Δευτέρα και πως φαίνεται να υπάρχει ένα περιθώριο συνεργασίας. Τηλεφωνική επικοινωνία, σύμφωνα με τουρκικά μέσα, υπήρξε και με υψηλόβαθμους συνεργάτες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως τον Μπιναλί Γιλντιρίμ.

Το «κλειδί» των εθνικιστών και οι Κούρδοι

Αναλυτές πάντως εκτιμούν πως είναι εξαιρετικά αμφίβολη η στάση των υποστηρικτών του. Ως ακροδεξιοί θεωρούν τον αρχηγό του CHP αρκετά «αριστερό» και κυρίως δεν μπορούν να συμβιβαστούν με την ιδέα πως θα ψηφίσουν έναν υποψήφιο που υποστηρίζεται από το κουρδικό κόμμα «HDP». Κούρδους συμμάχους έχει όμως και ο Ερντογάν, το κουρδικό ισλαμιστικό κόμμα HÜDA-PAR. Είναι χαρακτηριστικό πως ο Ογάν σε δήλωσή του ισχυρίστηκε πως «μία από τις αρχές μας είναι η απομάκρυνση των πολιτικών κομμάτων που δεν παίρνουν αποστάσεις από τρομοκρατικές οργανώσεις, ήμουν εξ αρχής εναντίον του HDP και του Hüda Par»,

Και οι δύο υποψήφιοι θέλησαν να επωφεληθούν από το εθνικιστικό ρεύμα στην τουρκική κοινωνία, όπως παρατηρεί το Politico. Ο Ερντογάν έχει ήδη μια συμμαχία με το εθνικιστικό κόμμα MHP Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ηγέτη των «Γκρίζων Λύκων», ενώ ο Κιλιτσντάρογλου συνεργάστηκε με το εθνικιστικό «Καλό Κόμμα» της Μεράλ Ακσενέρ. Τη νύχτα των αποτελεσμάτων, ο Ογάν έστειλε ένα ακόμη μήνυμα, υπογραμμίζοντας πως «οι εθνικιστές θα είναι το κλειδί σε αυτές τις εκλογές».

Μπορεί και με τους δύο – Αλλά θα τον ακολουθήσουν οι ψηφοφόροι του;

Το παρελθόν του δείχνει πως ο ίδιος θα μπορούσε να συνεργαστεί και με τις δύο πλευρές. Υπήρξε επιλογή του Μπαχτσελί για βουλευτής του MHP το 2011. Εν συνεχεία, το 2016, συντάχθηκε με τους εσωκομματικούς αντάρτες, μεταξύ των οποίων και η Ακσενέρ, για την «εκπαραθύρωση» του Μπαχτσελί. Διαγράφηκε από το κόμμα, αλλά επέστρεψε για να διαγραφεί και δεύτερη φορά από το MHP, το 2017, εν μέσω τεράστιων εσωκομματικών διαφωνιών για το κρίσιμο συνταγματικό δημοψήφισμα, το οποίο έδωσε και τις υπερεξουσίες στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Τότε δεν πήγε σε άλλο κόμμα, ούτε κατέβηκε ως ανεξάρτητος υποψήφιος. Ισχυρίστηκε πως «θα παραμείνει πιστός στο κόμμα και στον αγώνα του με τις αρχές του τουρκικού εθνικισμού». Τελικά σε αυτές τις εκλογές έθεσε υποψηφιότητα, συγκεντρώνοντας τις απαραίτητες 100.000 υπογραφές. Έστω και από «σπόντα» η απόφασή του αποδείχθηκε σωστή καθώς το μικρό ποσοστό που συγκέντρωσε του δίνει τη δυνατότητα να γίνει «πρωταγωνιστής» της τουρκικής πολιτικής σκηνής τουλάχιστον για 14 ημέρες.

«Θα μιλήσουμε για τα αιτήματά μας με όσους κάτσουμε στο τραπέζι. Προφανώς δεν θα γίνουμε συνεργάτες δωρεάν. Έχουμε απαιτήσεις, όπως υπουργεία», δήλωσε αρχικά ενώ δύο 24ωρα μετά τον πρώτο γύρο των εκλογών κρατάει κλειστά τα χαρτιά του και ισχυρίζεται πως θα διαβουλευτεί με τους «συμμάχους» για τις επόμενες κινήσεις.

Το ζήτημα της κουρδικής μειονότητας φαίνεται να αποτελεί ένα βασικό αγκάθι στις συζητήσεις. Ενδεχομένως για τον Ερντογάν να πράγματα είναι καλύτερα, καθώς το κουρδικό HÜDA-PAR δεν είναι τόσο κρίσιμο για τα ποσοστά του. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για το HDP που προσέφερε ισχυρή υποστήριξή του στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Το HDP, που λόγω των διώξεων από το ερντογανικό σύστημα συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές ως Κόμμα Πράσινης Αριστεράς, παραμένει η τρίτη ισχυρότερη πολιτική δύναμη στο τουρκικό κοινοβούλιο. Επομένως γίνεται εύκολα αντιληπτό το πόσο κρίσιμη είναι για τον Κιλιτσντάρογλου η υποστήριξη του.

«Θα υποστηρίξω τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου μόνο αν το HDP αποκλειστεί από το πολιτικό σύστημα», δήλωσε ο Ογάν, καταδεικνύοντας πως η εξίσωση για τον Κιλιτσντάρογλου είναι εξαιρετικά δύσκολη. Με τον συνασπισμό της αντιπολίτευσης να μη διανύει τις καλύτερες ημέρες του, ο ηγέτης του CHP σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελε να θέσει κίνδυνο την υποστήριξη από τους Κούρδους στο δεύτερο γύρο.

«Δεν πρόκειται ο Κιλιτσντάρογλου να αποκλείσει το HDP για να πάρει τη στήριξη του Ογαν. Δεν πρόκειται να τους απαρνηθεί», υπογράμμισε στο Newsbeast ο Δημήτρης Σταθακόπουλος, Δρ. Παντείου Πανεπιστημίου και συνεργάτη του Εργαστηρίου Τουρκικών και Ευρασιατικών Μελετών (ΕΤΕΜ) του Πανεπιστημίου Πειραιά. Εξάλλου, όπως εξήγησε, ο ίδιος ο Κιλιτσντάρογλου είναι Κούρδος Αλεβίτης, «μειονοτικός δηλαδή σε μια θάλασσα σουνιτών». «Και οι σουνίτες δεν μπορούν να ψηφίσουν Αλεβίτη, είναι κοσμικός και εχθρός του σουνίτικου ισλάμ». «Οι ψηφοφόροι του Ογάν είναι εθνικιστές και θα πάνε σε αυτόν που έχει παράσταση νίκης, δηλαδή στον Ερντογάν», εκτίμησε.