Η αρχαία ελληνική γραμματεία και φιλοσοφία και εις εκ των σπουδαιότερων εκπροσώπων της, ο Αριστοτέλης, βρήκαν ένα νέο οπαδό εκεί όπου δεν το περίμεναν καν: όχι από τους χώρους της διανόησης, των πανεπιστημίων ή της επιστήμης, αλλά από τον χώρο των επιχειρήσεων – και δη των πλέον επικερδών.

Ο αμερικανός Κροίσος Μαρκ Λορ έχει μεγαλεπήβολα σχέδια στο κεφάλι του καθώς εδώ και περίπου πέντε χρόνια έχει θέσει ως στόχο της ζωής του να δημιουργήσει την, τρόπον τινά, «τέλεια Αριστοτελική πολιτεία» που θα λειτουργεί και θα είναι βασισμένη στα έργα του μεγάλου φιλοσόφου.

Προκειμένου, ωστόσο, να συμβεί αυτό, ο Λορ – ο οποίος είχε ιδρύσει το 2014 την εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου Jet.com την οποία απέκτησε το 2016 η Walmart έναντι 3,3 δισ. δολαρίων – έπρεπε να προβεί πρώτα σε μια σειρά από χειρουργικής ακρίβειας επιχειρηματικές κινήσεις: αφενός να παραιτηθεί, τον περασμένο Ιανουάριο από την θέση του ως CEO στην Walmart και αφετέρου να αποφασίσει να ρίξει έναν πακτωλό χρημάτων στο νέο, φιλόδοξο εγχείρημά του.

Και στα μέσα του Σεπτέμβρη ήρθε η επίσημη ανακοίνωση από τα χείλη του ίδιου του Λορ: η δημιουργία μιας μεγαλούπολης που θα φιλοξενεί πάνω από πέντε εκατ. άτομα προσφέροντας στους κατοίκους της ιδανικές συνθήκες ζωής και εργασίας. Ο Λορ ονόμασε την πόλη αυτή Telosa (εκ του ελληνικού «τέλος») αφού στόχος του είναι αυτή η πόλη να ανταποκρίνεται στην αριστοτελική «τελειότητα» [μια λέξη που προκύπτει από την λέξη «τέλος»].

Για τον λόγο αυτό αναζητείται ήδη μια τεράστια έκταση 600.000 στρεμμάτων σε κάποια από τις ερήμους των ΗΠΑ (οι ιθύνοντες του σχεδίου προτιμούν κάποια από τις εκατοντάδες αχανείς εκτάσεις των πολιτειών της Νεβάδα, της Γιούτα, του Αϊντάχο, της Αριζόνα ή του Τέξας) για να κατασκευαστούν εκεί από την αρχιτεκτονική εταιρεία Bjarke Ingels Group τα θηριώδη κτίρια και οι «ιδανικές κατοικίες» της Telosa. Το κόστος της δημιουργίας της πόλης υπολογίστηκε από τον Λορ και τους συνεργάτες του στα 25 δισ. δολάρια.

Το εκτενές αφιέρωμα του CNN αναφέρει ότι όλα τα κτίρια της μεγαλούπολης θα είναι φιλικά στο περιβάλλον και θα λειτουργούν με βιώσιμα και άκρως οικολογικά συστήματα παραγωγής ενέργειας, με την Telosa να διαθέτει μέχρι και ένα υπερσύγχρονο σύστημα υδροδότησης ανθεκτικό μέχρι και σε συνθήκες ακραίας ξηρασίας – άλλωστε, μιλάμε για μια πόλη χτισμένη στη μέση μιας άνυδρης ερήμου.

Ο Λορ κάνει λόγο «για μια πόλη που θα διαθέτει την καθαριότητα του Τόκιο, την ποικιλομορφία της Νέας Υόρκης και τις υπηρεσίες της Στοκχόλμης», προσθέτοντας ότι η Telosa θα εδράζεται γερά και με τα δυο της πόδια πάνω στην λογική του «αστικού σχεδιασμού των 15 λεπτών», δηλαδή οι κάτοικοί της να μπορούν να μετακινηθούν οπουδήποτε και αν βρίσκονται, με οποιοδήποτε μέσο μεταφοράς και αν επιλέξουν, μέσα σε ένα χρονικό διάστημα που δεν θα ξεπερνά τα 15 λεπτά.

Ο «Πύργος της Ισότητας»

«Δεν είναι όμως μόνο τα αρχιτεκτονικά και τεχνικά χαρακτηριστικά που θα κάνουν την Telosa μοναδική στον κόσμο», όπως ευαγγελίζονται οι ίδιοι οι εμπνευστές της. Οι κάτοικοι της πόλης, στο κέντρο της οποίας θα φιγουράρει, εν είδη φάρου, ένας εντυπωσιακός ουρανοξύστης ονόματι «Ο Πύργος της Ισότητας», θα είναι μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος που οι εμπνευστές της ονομάζουν «Ισότητα» ή «Ισονομία» -επίσης μια βασική αρχή που διαπνέει την «τέλεια αριστοτελική πολιτεία».

Στην ιστοσελίδα της Telosa, αναφέρεται ρητώς και κατηγορηματικώς ότι «η πόλη δεν θα αποτελέσει ένα κλειστό κλαμπ κάποιων οικονομικά προνομιούχων, αλλά θα είναι ανοικτή σε όποιον θέλει να συμμετάσχει δημιουργικά σε αυτό το νέο και πρωτοποριακό κοινωνικό και οικονομικό εγχείρημα». Τούτων δοθέντων, ο Λορ επιθυμεί ο κάθε κάτοικος να είναι ταυτόχρονα και ιδιοκτήτης ενός μέρους της γης όπου θα είναι χτισμένη η πόλη με το βλέμμα του στραμμένο στο μέλλον: αυτό σημαίνει ότι όσο η πόλη αναπτύσσεται οικονομικά, οι κάτοικοι της θα αυξάνουν και αυτοί αναλογικά την περιουσία τους, πάντα σε συνάρτηση και σχέση με το κομμάτι γης που έχουν υπό την ιδιοκτησία τους. Και όλα αυτά αναμένεται να συμβούν μέχρι, το αργότερο, το 2029 που ο Λορ έχει θέσει ως στόχο για την αποπεράτωση της κατασκευής της μεγαλούπολης, με την νέα δεκαετία, του 2030, να σηματοδοτεί το ξεκίνημα ώστε κάποιοι (πολλοί!) άνθρωποι να μένουν εκεί μόνιμα.

Θα είναι λοιπόν η Telosa μια ουτοπία, μια πόλη ουτοπική, σχεδόν οριακά ιδανική για τον άνθρωπο του κοντινού μας μέλλοντος;

«Δεν προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια ουτοπία», αναφέρουν οι δημιουργοί της και επισημαίνουν εμφατικά: «Τα ουτοπικά πρότζεκτ στοχεύουν στο να δημιουργούν μια ιδανική πολιτεία. Εμείς δεν θέλουμε να κάνουμε κάτι τέτοιο. Δεν ονειροβατούμε, είμαστε προσγειωμένοι και πατώντας γερά στο έδαφος και την πραγματικότητα που υπάρχει γύρω μας κοιτάζουμε να δούμε τι είναι δυνατό να γίνει προς την καλύτερη δυνατή κατεύθυνση. Μελετούμε τις αρμονικότερες βιώσιμες λύσεις που μπορούν να υπάρξουν στον τομέα των υποδομών, του αστικού σχεδιασμού, της οικονομικής ανάπτυξης και των αστικών υπηρεσιών, ωστόσο αναγνωρίζουμε ότι δεν υπάρχουν τέλειες καταστάσεις και όλα τα συστήματα που σχεδιάζει ο άνθρωπος έχουν και αυτά τις δικές τους ατέλειες».

Ο άνθρωπος που «χτύπησε» στα ίσια την Amazon

Ποιος είναι, όμως, ο Μαρκ Λορ, ένας επιχειρηματίας τόσο έξυπνος και πανούργος που τα αμερικανικά ΜΜΕ τού αφιερώνουν άρθρα επί άρθρων και δημοσιεύματα επί δημοσιευμάτων;

Πριν μια ακριβώς δεκαετία, το 2011, πούλησε την startup του, Quidsi (μια μητρική εταιρεία πολλών ιστοσελίδων με προσφορές σε προϊόντα) στην Amazon για 545 εκατ. δολάρια.

Αμέσως μετά, το 2014, ίδρυσε την εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου Jet.com, η οποία κατάφερε και «γονάτισε» την Amazon, χτυπώντας την στα ίσια, σε εμπορικό επίπεδο. Δηλαδή, την πρώτη φορά κέρδισε μισό δισ. δολάρια από την Amazon, αλλά ακόμη και έτσι δεν «κώλωσε» και έβαλε στόχο να την υπερκεράσει.

Το κατόρθωμα του Λορ είναι μεγάλο, σε επιχειρηματικό επίπεδο, αν αναλογιστούμε ότι κατάφερε να μαζέψει από ιδιώτες επενδυτές ένα υπέρογκο ποσό για χρηματοδότηση, μετατρέποντας την Jet.com σε έναν πραγματικά μεγάλο ανταγωνιστή της Amazon.

Αυτό είδε το 2016 και η μεγαλύτερη αλυσίδα λιανικών καταστημάτων στον κόσμο, η Wal-Mart, και κατέθεσε πρόταση εξαγοράς της για 3,3 δισ. δολάρια -μια πρόταση που ασφαλώς και έγινε δεκτή από τον Λορ.

Κάπως ο θαυμασμός του επιχειρηματικού κόσμου για τη στρατηγική του Λορ είναι μεγάλος και παρά το γεγονός ότι, όπως τονίζουν με νόημα οι αμερικανικές οικονομικές ιστοσελίδες, ουσιαστικά με την πώληση της Jet στην Wal-Mart, το μόνο που κατάφερε ο Λορ ήταν να «κάνει την χάρη» στην Amazon, στερώντας από το επιχειρηματικό τοπίο τον πιο δυναμικό της ανταγωνιστή.

Ωστόσο, το όνομα «Λορ» σιγά σιγά αρχίζει να φιγουράρει δίπλα σε αυτό που γράφει «Μπέζος» και αυτό από μόνο του δεν είναι λίγο.